سفر به گذشته امکانپذیر باشد چه اتفاقی رخ میدهد؟
سفر در زمان، در حال حاضر فقط در فیلمها و تخیلات افراد صورت میگیرد و دانشمندان آن را در عمل غیر ممکن میدانند. اما برای لحظهای تصور کنید که این اتفاق امکانپذیر باشد؛ آن گاه چه اتفاقی میافتد؟
دانشمندان معتقدند که سفر در زمان امکانپذیر نیست، اما برای چند لحظه تصور کنیم این پدیده امکانپذیر باشد. به نظر می رسد اگر شیئی با سرعتی بیشتر از سرعت نور حرکت کند میتواند در زمان به عقب برگردد. بنابر فرضیهی رابرت نمیروف، فیزیکدان دانشگاه صنعتی میشیگان، در حین این اتفاق کپی فانتومی از فرد سفر کننده ایجاد میشود و این کپی سپس در زمان به عقب برمیگردد و به نوعی با کپی دیگر از فرد ترکیب شده و خنثی میشود. بنابر گفتهی نمیروف این فرضیه غیرقابل آزمایش است، وی همچنین میافزاید:
من تصور نمیکنم بتوان فضاپیمایی ساخت که توانایی حرکت با سرعتی بیشتر از سرعت نور را داشته باشد.
آیا میتوان سریعتر از نور حرکت کرد؟
همگی نظریهی معروف اینیشتین با نام نسبیت خاص را شنیدهایم. این نظریه میگوید هیچ شیئی نمیتواند با سرعتی بیشتر از نور در خلا حرکت کند. البته باید توجه کرد که این سرعت در حالت نظری ممکن است؛ اما نظریه نسبیت میگوید که با بالا رفتن سرعت، جرم ذره بیشتر و بیشتر میشود تا جایی که برای حرکت دادن آن نیاز به انرژی بینهایت خواهد بود. جالبتر این است که نمیروف مدعی است، محاسبات ریاضی نشان میدهند که اگر ذرهای سرعتی بیشتر از سرعت نور داشته باشد، نمیتواند سرعت خود را به پایینتر از سرعت نور کاهش دهد. سابین هاسنفلدر، فیزیکدان نظری در نوردیتای استکهلم در این باره میگوید:
به طور کلی در بین فیزیکدانها این باور وجود دارد که هیچ شیئی نمیتواند سرعتی بیشتر از سرعت نور داشته باشد.
در حالی که فیزیکدانها میتوانند ذرات زیراتمی به نام موآنها را به آینده ببرند، سفر به زمان گذشته تا به امروز امکانپذیر نبوده است.
زمان پیکانی دارد که رو به جلو اشاره میکند و برگشت به عقب در آن تبعاتی در پی دارد. یکی از تبعات پارادوکس پدربزرگ نام دارد. برای مثال اگر کسی در زمان به عقب برگردد و پدربزرگ خود را قبل از به دنیا آمدن پدرش به قتل برساند، آن فرد چگونه میتواند وجود داشته باشد تا در زمان به عقب برگردد.
برای درک بهتر سفر نسبی به گذشته، نمیروف چند آزمایش ساده انجام داد. در این آزمایش تخیلی، فضاپیمایی از زمین پرتاب شده و با سرعتی ۵ برابر سرعت نور به سمت سیارهای در فاصلهای ۱۰ سال نوری از آن پرتاب میشود و سپس به سمت زمین برمیگردد تا در مکانی نزدیک محل پرتاب فرود بیاید.
در این آزمایش نمیروف مشاهده کرد که بدون هیچ پیش زمینهای دو فضاپیما یکی با جرم منفی و دیگری با جرم مثبت بوجود آمدند.
اما پنج سال پس از پرتاب این فضاپیما زمینیان صحنهی عجیبی را خواهند دید. چون نور ساطع شده از فضاپیما سرعتی کمتر از خود هواپیما دارد، پس از بازگشت فضاپیما به زمین، افراد روی این کره عکسی از فضاپیما را در حال رفتن به سمت سیارهای دیگر و فضاپیمایی دیگر را در حال آمدن به سمت زمین، خواهند دید.
هشت سال بعد وضعیت عجیبتر نیز میشود. عکسی از فضاپیما که بر روی سکوی پرتاب است به اضافهی دو فضاپیما که یکی در حال دور شدن و دیگری در حال نزدیک شدن به زمین است، قابل مشاهده خواهد بود؛ گویا که فضاپیماها در زمان به سمت گذشته حرکت کرده باشند.
در نهایت پس از ۱۰ سال، دو فضاپیمای فانتومی ایجاد شده یک دیگر را خنثی کرده و فقط فضاپیمایی خواهید داشت که بر روی سکوی پرتاب قرار گرفته است. یعنی در این ۱۰ سال گویا هیچ اتفاقی نیفتاده و زمان به عقب برگشته است.
نتایج این آزمایش سوالات زیادی را در ذهن ایجاد میکند. برای مثال، چگونه این اتفاق خواهد افتاد؟ فضاپیمای اصلی کدام خواهد بود؟ اصلا می توان مفهومی به نام فضاپیمای اصلی را مطرح کرد؟ و این که افراد داخل این فضاپیماها چه کار خواهند کرد و مشغول چه کاری خواهند بود؟ نمیروف میگوید نمیتوان به این سوالات پاسخ داد و شک دارد که کسی دیگری نیز توانایی این کار را داشته باشد. هاسنفلدر میگوید:
این اتفاق به نظر نامعقول میآید. حتی اگر کمی دقیقتر به این موضوع نگاه کنید امکان به وقوع پیوستن چنین اتفاقی بسیار کم است. هر چه که باشد این تحقیق به عنوان ابزاری آموزشی میتواند بسیار با ارزش باشد.
نمونهها در زندگی واقعی
نمیروف در این باره میگوید:
بوجود آمدن جفت، مانند پدیدهی است که در علم نور در فیزیک رخ میدهد. به علاوه اشیایی وجود دارند که میتوانند سریعتر از نور حرکت کنند؛ مانند سایه بر روی دیوار.
نمیروف برای درک بهتر این موضوع مثالی تخیلی را مطرح میکند. فرض کنید لیزری را به سمت ماه گرفتهاید و این اشعه بدون برخود به هیچ مانعی به سطح ماه میرسد. نمیروف میگوید برای آن که نقطهای که بر روی ماه توسط لیزر ایجاد شده با سرعتی بیشتر از سرعت نور حرکت کند، کافی است مچ خود را در عرض ۴ ثانیه طوری حرکت دهید که لیزر را به سمت دیگر ماه بتابانید. اگر لیزری قدرتمند داشته و بتوانید سریعا عکس بگیرید، چند لکه بر روی سطح ماه خواهید دید.
نمیروف میافزاید:
در این آزمایش آن چه که با سرعتی بیشتر از نور حرکت میکند، اطلاعات نیست. چون نمیتوان اطلاعات را از یک سمت ماه به سمت دیگر آن با استفاده علم نور منتقل کرد.
نمیروف مجموعه کارهای خود را به عنوان یک مقاله به چاپ رسانده است. با این که سخنان او به سختی قابل درک بوده و در برخی موارد غیرمعقول نیز هستند، اما تحقیقات او میتوانند ابزاری کمکی برای محققان دیگر در این زمینه باشد.
ارسال نظر