لحظه‌شماری برای هیجان کاوش فضایی

روزنامه همشهری: اگرچه در سال ۲۰۲۰ برخی برنامه‌های علمی فضا به‌دلیل بحران کرونا به تأخیر افتاد، اما ۲۰۲۱ می‌تواند نوید یک سال علمی پربارتر از آنچه کمتر دیده‌ایم را بدهد. تا حدود یک‌ماه دیگر در ماموریتی تاریخی و هیجان‌انگیز مریخ‌نورد perseverance روی سطح مریخ فرود می‌آید تا آغازگر دور جدیدی از ماجراجویی بشر در سیارات دیگر باشد.

در سال‌جاری ماموریت‌های چندگانه برای کشف مریخ، مشاهدات جدید منظومه شمسی با تلسکوپ‌های نوین و برنامه‌های در دست اجرا برای بازگشت انسان به‌ماه در سال ۲۰۲۴ رقم می‌خورد. کاوشگر پارکر سولار در همین ژانویه نزدیک‌ترین حالت خود به خورشید را تجربه خواهد کرد. OSIRIS-Rex پس از جمع‌آوری موفقیت آمیز نمونه سیارک بونو در نزدیکی زمین، بازگشت خود را به زمین آغاز می‌کند. دانشمندان نیز به مکاشفه و مطالعه روی نمونه‌ای که فضاپیمای ژاپنی هایابوسا ۲ از سیارک ریوگو آورده است خواهند پرداخت. در اینجا به سایر ماموریت‌های مهم سال ۲۰۲۱ پرداخته شده است.

شناسایی مریخ با روش‌های نوین

۲۰۲۰ سال ماموریت‌های مختلف به مریخ بود و چین، امارات و ناسا مریخ نورد‌هایی را به این سیاره پر رمز و راز فرستادند، اما ۲۰۲۱ احتمالا سال کشف‌های جدید از این سیاره خواهد بود. هر ۳ کاوشگر باید در‌ماه فوریه به مریخ برسند. کاوشگر Hope از امارات به‌عنوان نخستین ماموریت فضایی اماراتی‌ها برای جمع‌آوری اطلاعات در مورد جو مریخ ۶۸۷ روز در مدار خواهد ماند.

کاوشگر تیانوان- ۱ از چین، قبل از فرود به دور سیاره خواهد چرخید با این امید که بتواند اطلاعات مهمی در مورد خاک مریخ، ساختار زمین شناسی، محیط، جو و نشانه‌های آب را جمع‌آوری کند. اما کاوشگر ناسا با نام استقامت یا Perseverance در تاریخ ۱۸ فوریه در مریخ فرود خواهد آمد. این مریخ نورد مجهز به چندین دوربین و میکروفون است که فرود را به‌صورت زنده ضبط می‌کند.

ناسا انتظار دارد که صدا، تصاویر و فیلم را طی چند هفته پس از فرود دوباره به زمین داشته باشد. پس از فرود ماموریت دو ساله Perseverance آغاز می‌شود. این مریخ نورد یک هلی‌کوپتر به نام Ingenuity زیر خود دارد که درصورت موفق بودن در عملیات، نخستین بالگردی است که در سیاره‌ای دیگر به پرواز در می‌آید. هنگامی که Ingenuity روی سطح قرار گرفت، Perseverance به یک مکان امن می‌رود و با استفاده از دوربین‌های خود از راه دور پرواز آن را مشاهده و ضبط می‌کند. پس از آن پروازها، مریخ‌نورد ناسا شروع به جست‌وجوی شواهدی از زندگی باستانی، آب و هوا و زمین شناسی می‌کند و نمونه‌هایی را جمع می‌کند و به زمین باز می‌گرداند.

کاوش در سیارات فراخورشیدی

تلسکوپ فضایی مورد انتظار جیمز وب که قرار است در‌ماه اکتبر به فضا پرتاب شود، رصدخانه بزرگ فضایی بعدی ناسا خواهد بود.

پرتاب این تلسکوپ در طول سال‌ها چندین بار به تأخیر افتاده و احتمال دارد به‌دلیل همه‌گیری با تأخیر‌های بیشتری روبه‌رو شود. تاریخ جدید پرتاب ۳۱ اکتبر ۲۰۲۱ است. این تلسکوپ به سؤالات دانشمندان درباره منظومه شمسی پاسخ خواهد داد و سیارات فراخورشیدی را عمیق‌تر با روش‌های جدید مورد مطالعه قرار می‌دهد.

اولین نور رصدخانه ورا رابین

هنگامی که رصدخانه ورا سی رابین (Vera C. Rubin) در سال ۲۰۲۳ مشاهدات خود را از پایگاهی در شیلی آغاز می‌کند، دوربین SUV آن می‌تواند هر چند شب یک‌بار منظره‌های کامل آسمان جنوب را ثبت کند. این کار به نوع جدیدی از دوربین نیاز دارد که قبلا دیده نشده است.

این بزرگ‌ترین دوربین دیجیتال جهان است که می‌تواند یک توپ گلف را از فاصله ۱۵ مایلی درحالی‌که تصاویر خیره‌کننده ۳۲۰۰ مگاپیکسلی را ضبط می‌کند، تشخیص دهد. انتظار می‌رود «اولین نور» رصدخانه در سال ۲۰۲۱ اتفاق بیفتد. نخستین نور نخستین تصویر نجومی است که پس از اتمام توسط تلسکوپ گرفته شده است.

آرتمیس؛ یک نسل جدید فضایی

برنامه آرتمیس ناسا، که می‌خواهد در سال ۲۰۲۴ نخستین زن و مرد را پس از سال‌ها روی‌ماه بفرستد، سال گذشته پیشرفت بزرگی داشت و احتمالا سال ۲۰۲۱ شاهد پیشرفت‌ها و نقاط عطف بیشتری در برنامه خواهیم بود.

نقاط عطف دستیابی به برنامه آرتمیس تاکنون شامل معرفی توافقنامه آرتمیس و سایر کشورها، تکمیل مرحله اصلی موشک SLS و کپسول خدمه Orion که فضانوردان آرتمیس را به فضا منتقل می‌کند، است. درحالی‌که نخستین ماموریت آرتمیس در نوامبر ۲۰۲۱ یک پرواز آزمایشی بدون سرنشین است، آرتمیس دوم در‌ماه آگوست سال ۲۰۲۳ به سمت‌ماه پرتاب خواهد شد. این ماموریت‌ها راه را برای آرتمیس سوم که ماموریت اصلی است، هموار می‌کنند.