دانشمند ۱۵‌ساله چطور شخصیت سال شد؟

برترین‌ها: برای نخستین بار یک نوجوان به خاطر فعالیت‌های علمی خود از سوی مجله تایم به عنوان شخصیت سال انتخاب شده و نظر‌ها را جلب کرده است.

گیتانجالی رائو ۱۵ساله که از بین ۵۰۰۰ آمریکایی انتخاب شده، فناور‌هایی را ابداع کرده از جمله دستگاهی که می‌تواند سرب را در آب شناسایی کند و همچنین برنامه‌ای که قادر به تشخیص آزار و اذیت‌های اینترنتی است.

گیتانجالی رائو که ساکن ایالت کلرادو آمریکاست، به مجله تایم گفت مشکلات زیادی وجود دارند که باید حل شوند: «نسل ما با مشکلات عدیده‌ای روبه‌روست که پیش از این با آن‌ها مواجه نبوده‌ایم. در عین حال با مشکلاتی قدیمی هم روبه‌رو هستیم که هنوز لاینحل مانده‌اند.»

امسال نخستین‌بار با همکاری گروهی از دانشمندان جوان ترور نوح (مجری و کمدین سیاهپوست) دست به انتخاب «کودک سال» زد. گیتانجالی رائو، دانشمند ۱۵ساله‌ای که چند اختراع تحسین‌شده در شاخه‌های مختلف علوم دارد، توانست نخستین «کودک سال» تایم شود.

از جمله اختراع‌های کاربردی این نوجوان آمریکایی طراحی اپلیکشینی است که می‌تواند وجود سرب و آلودگی را در آب آشامیدنی تشخیص و هشدار دهد. رائو یک اپ هم طراحی کرده که با استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند به قربانیان قلدری و آزار در فضای مجازی کمک کند. ۵هزار نوجوان آمریکایی نامزد دریافت عنوان کودک سال تایم بودند که در مرحله دوم به پنج نفر کاهش یافتند و سرانجام از میان آن‌ها رائو این عنوان را از آنِ خود کرد. قرار است هر پنج نامزد نهایی روز جمعه در یک برنامه تلویزیونی معرفی و تقدیر شوند.

"رائو" در گفتگو با سی.بی.اس گفت: من بسیار مفتخرم و برای این فرصت بسیار سپاسگزارم. بسیار افتخارآمیز و غرورآمیز است که در میان بسیاری از افراد خارق العاده‌ای که روی جلد مجله "تایم" ظاهر شده‌اند، باشید.

البته این انتخاب او از سوی مجله تایم تنها افتخاری نیست که نصیب گیتانجالی شده است. پیش از این در سال‌۲۰۱۷ او عنوان «جوان‌ترین دانشمند برتر آمریکا» را به‌دلیل اختراع تستی سریع و کم‌هزینه برای ردیابی سرب در آب به‌دست آورده بود و برای اختراع این دستگاه که نام آن را تتیس گذاشته است، مبلغ ۲۵ هزار دلار جایزه دریافت کرد.

ایده ابداع دستگاهی برای اندازه‌گیری میزان سرب در آب زمانی به ذهن این دختر ۱۵ ساله رسید که او هنگام مشاهده اخبار از بحران آلودگی آب مطلع و به روش‌هایی برای اندازه‌گیری میزان سرب در آب علاقه‌مند شد. وی دستگاهی مبتنی بر نانولوله‌های کربنی ایجاد کرد که می‌توانست اطلاعات را از طریق بلوتوث ارسال کند. رائو سپس برای عملیاتی‌کردن ایده خود با یک دانشمند تحقیقاتی در شرکت آمریکایی‌M۳ شروع به همکاری کرد.

این دستگاه به نام تتیس (Tethys) شامل یک باتری ۹ ولتی، یک واحد سنجش سرب، یک پسوند بلوتوث و یک پردازنده است. این دستگاه از نانولوله‌های کربنی که مقاومت آن‌ها در حضور سرب تغییر می‌کند، استفاده می‌کند. رائو قصد دارد با همکاری دانشمندان و متخصصان پزشکی پتانسیل تتیس را به‌عنوان یک روش عملی بررسی کند.

با این ایده کارآمد، رائو از ژانویه‌۲۰۱۹ در حال کار با تاسیسات آب دنور است و امیدوار است که بتواند نمونه اولیه آن را در ۲ سال آینده داشته باشد.

علاوه بر برگزاری کارگاره‌های ابداعی در سراسر جهان، گیتانجالی تاکنون ۳ بار در رویداد TEDx نیز سخنرانی کرده است. در سپتامبر ۲۰۱۸ رائو برنده جایزه آژانس حفاظت از محیط‌زیست ایالات متحده شد و در مه‌۲۰۱۹ نیز جایزه «Health Pillar Prize» برای چالش دانشجویی نوآوری TCS برای تولید یک ابزار تشخیصی مبتنی بر پیشرفت مهندسی ژنتیک در تشخیص زودهنگام اعتیاد به مواد‌مخدر را دریافت کرد. رائو قصد دارد در انستیتوی فناوری ماساچوست رشته ژنتیک و اپیدمیولوژی بخواند.

گفت‌وگوی آنجلینا جولی با گیتانجالی رائو

نظارت، ایده‌پردازی، تحقیق، ساخت و برقراری ارتباط، این‌ها خلاصه‌ای است از آنچه دانشمند و مخترع نوجوان در طول گپ‌و‌گفت مجازی خود با آنجلینا جولی، بازیگر و فعال اجتماعی مطرح کرد. وی در این گفتگو در مورد کار حیرت‌انگیز خود با استفاده از فناوری برای مقابله با مسائلی ازجمله آب آشامیدنی آلوده تا اعتیاد به مواد‌مخدر و آزار و اذیت اینترنتی و در مورد ماموریت خود برای ایجاد یک جامعه جهانی از مبتکران جوان برای حل مشکلات سراسر جهان صحبت کرد.

حین این گپ ویدئویی، ذهن درخشان و روحیه سخاوتمندانه او همراه با پیام الهام‌بخشش برای سایر جوانان بیش از همه به چشم آمد: سعی نکنید هر مشکلی را برطرف کنید، فقط روی مسئله‌ای تمرکز کنید که شما را به وجد می‌آورد. اگر من قادر به انجام این کار‌ها بوده‌ام، پس هرکسی می‌تواند آن را انجام دهد.

چه زمانی متوجه شدی که به علم و دانش علاقه‌مند هستی؟

گیتانجالی رائو: لحظه خاصی وجود نداشت. من همیشه دوست داشتم کاری کنم که لبخند روی صورت آدم‌ها بیاورم. این هدف همیشگی من است؛ خوشحال کردن آدم‌ها. به همین دلیل شروع کردم به فکرکردن درباره اینکه چطور می‌توانم با علم و فناوری یک تغییر اجتماعی ایجاد کنم. ۱۰ سالم بود که به والدینم گفتم می‌خواهم در آزمایشگاه تحقیقاتی کیفیت آب دنور در مورد فناوری حسگر نانولوله کربنی تحقیق کنم. این یک عامل تغییر‌دهنده اساسی بود. نسل ما به‌زودی این کار را دست خواهند گرفت.

من می‌دانم که یکی از آخرین نوآوری‌های شما به جلوگیری از قلدری اینترنتی کمک می‌کند. کمی درباره آن بگو؟

گیتانجالی رائو: نام این سرویس مهربانی است. یک برنامه و یک برنامه افزودنی Chrome که براساس فناوری هوش مصنوعی قادر است در مراحل اولیه، مزاحمت اینترنتی را تشخیص دهد. من شروع به رمزگذاری سخت روی برخی از کلمات که ناخوشایند به‌نظر می‌رسد کردم و سپس موتور این برنامه آن کلمات و کلمات مشابه را شناسایی می‌کند، به این ترتیب فرد می‌تواند کلمه را ویرایش و یا به همان شکل ارسال کند. هدف مجازات نیست. به‌عنوان یک نوجوان، می‌دانم نوجوانان گاهی اوقات دوست دارند قلدری کنند. این برنامه این فرصت را به آن‌ها می‌دهد تا در مورد آنچه می‌گویند، تجدیدنظر کنند

وجود تو به‌عنوان مخترع جوان و آینده‌نگری که هدفش کمک به رشد اجتماعی است، بسیار هیجان‌انگیز است.

گیتانجالی رائو: من نمی‌خواهم مانند دانشمندانی باشم که معمولا از تلویزیون نشان داده می‌شوند، یک پیرمرد سفیدپوست! هدف من از ابداع، فقط یافتن راه‌حلی برای مشکلات جهان نیست بلکه ایجاد انگیزه در دیگران هم هست؛ چراکه به تجربه شخصی، برایم آسان نیست کسی مثل خود را نبینم؛ بنابراین واقعا می‌خواهم این پیام را بیان کنم: اگر من قادر به انجام آن باشم، شما و هر کسی می‌تواند آن را انجام دهد.