لیگ ایران برای ۱۸ تیم جا ندارد!

روزنامه تماشا: لیگ دوازدهم درحالی به پایان می رسد که انتقادات زیادی به برنامه فشرده آن وارد بود. برنامه 34 هفته ای لیگ برتر در کنار مسابقات جام حذفی، لیگ قهرمانان آسیا و اردوها و مسابقات دوستانه و رسمی تیم ملی منجر به برنامه نفسگیری شد که براساس آن تیم هایی مثل استقلال و سپاهان مجبور بودند هر 4 روز و گاهی هر 3 روز یک بار به میدان بروند.

چنین برنامه فشرده ای در فوتبال ایران سابقه نداشت و تیم های دیگر هم که در مقاطعی از فصل مجبور به تحمل این فشار شدند، دست به اعتراض زدند.

در هفته های پایانی لیگ دوازدهم و پیش از شروع فصل جدید، یک بار دیگر این سوال پیش آمده که آیا با در نظر گرفتن زیرساخت های فوتبال ایران و پتانسیل تیم ها، برگزاری لیگ برتر با 18 تیم تصمیم مناسبی است؟

این بحث تازه ای نیست و پیش از این هم موافقان و مخالفان در این مورد اظهارنظر کرده اند ولی شکایت تیم ها از فشردگی مسابقات و به علاوه AFC به فدراسیون فوتبال برای بالا رفتن استانداردهای لیگ ایران، لزوم بررسی دوباره آن را به ما یادآوری می کند.

کمبود امکانات، تهدید AFC

یکی از اولین شرایط برگزاری یک لیگ آبرومند و سطح بالا، باشگاه هایی است که حداقل زیرساخت ها را داشته باشند، ولی این در مورد تیم های حاضر در لیگ برتر ایران صدق نمی کند. مهمترین کمبودی که در سال های اخیر باشگاه ها را آزار داده، نداشتن ورزشگاه اختصاصی است.

سپاهان که در 3 دوره اخیر به قهرمانی رسیده، همچنان مجبور است ورزشگاه کوچک فولادشهر را برای بازی هایش اجاره کند و فراموش نکنیم که در این ورزشگاه یک بار هم میزبان بازی رفت فینال لیگ قهرمانان آسیا بوده است. اگر از چند ورزشگاه بگذریم، وضعیت ورزشگاه ها در سایر استان ها هم تعریفی ندارد. شرایط برای تیم های تازه وارد به لیگ برتر حتی از این هم بدتر است.

گهر دورود که در لیگ دوازدهم حاضر شد، برای میزبانی لیگ برتر حتی دست به دامن کرج هم شد. وضعیت زمین های تمرین هم تعریفی ندارد و اهی تیم ها مجبورند به دلیل یک بارندگی معمولی، تمرین شان را به سالن یا پیست تارتان دور زمین تمرین ببرند. اگر تهدیدهای AFC نبود، باشگاه ها همین امکانات حداقلی را هم فراهم نمی کردند.

البته کنفدراسیون فوتبال آسیا هر سال سختگیری اش را بیشتر می کند و ورزشگاه ها و زیراسخت های فعلی در آینده نزدیک جوابگو نخواهد بود. بی جهت نبود که فدراسیون فوتبال در ماه های اخیر بارها تهدید کرده که ممکن است برای حفظ سهمیه های ایران در لیگ قهرمانان آسیا مجبور شود تیم های بدون امکانات و آنهایی که نتوانند پروانه حرفه ای بگیرند را از لیگ برتر حذف کند.

این روشی است که فدراسیون فوتبال ژاپن در شروع لیگ حرفه ای این کشور به کار گرفت و تنها 10 باشگاهی که شرایط حرفه ای بودن را داشتند در مسابقات شرکت کردند. در ایران بعضی ها اعتقاد دارند تعداد تیم های لیگ حتی به 14 تیم برسد که سازمان لیگ درصورت کاهش چهار تیم مجبور است روش برگزاری لیگ را هم تغییر دهد.

بر اساس شرط AFC تیم های شرکت کننده در لیگ حرفه ای باید در هر فصل حداقل 32 بازی برگزار کنند وس ازمان لیگ در صورت کاهش تعداد تیم ها مجبور است لیگ را در 3 یا 4 دور برگزار کند، یعنی تیم ها به جای 2 بار رویارویی در هر فصل باید 3 یا 4 بار با هم بازی کنند.

در حال حاضر این روش در کشورهایی مثل اسکاتلند و سوییس پیاده می شود که به ترتیب با 12 و 10 تیم مسابقات را برگزار می کنند. مثلا در لیگ اسکاتلند 12 تیم شرکت کننده در بخش اول 3 بار با یکدیگر روبرو می شوند. پس از 33 بازی مقدماتی، 6 تیم برتر برای مشخص شدن تیم های اول تا ششم به صورت دوره ای با یکدیگر روبرو می شوند و 6 تیم پایین جدول هم با همین روش برای مشخص شدن تیم های هفتم تا دوازدهم مصاف می دهند.

کاهش تعداد تیم ها اما با واکنش های زیادی روبرو خواهد شد و قطعا آخرین راه حلی است که فدراسیون فوتبال برای نجات لیگ حرفه ای ایران در نظر خواهد گرفت. به سختی می توان تصور کرد این تصمیم رادیکال در شرایط فعلی فوتبال ایران قابل اجرا باشد، مگر اینکه AFC باز هم سهمیه های ایران را کاهش دهد.


استعدادها کجایند؟

استدلال دیگری که موافقان کاهش تیم های لیگ برتر مطرح می کنند، کیفیت فنی بازیکنان لیگ است. به نظر می رسد که در فوتبال ایران بازیکن کافی برای برگزاری لیگ ۱۸ تیمی رقابتی وجود ندارد و میان بازیکنان تیم نای مدعی و سایر تیم ها فاصله نسبتا زیادی وجود دارد. فقر بازیکن در فصل نقل و انتقالات بیشتر دیده می شود و باشگاه ها برای برطرف کردن نیازهای فنی شان به بن بست می رسند.
وفور بازیکنان خارجی متوسط که سال ها در فوتبال ایران از این تیم به آن تیم می روند هم دلیلی جز کمبود بازیکن ندارد. در این وضعیت کاهش تعداد تیم ها، بازیکنان ضعیف تر را از چرخه لیگ برتر خارج می کند و کیفیت فنی تیم ها بالاتر می رود. لیگی با ورزشگاه های مدرن تر و تیم های قوی تر، قطعا می تواند تماشاگران بیشتری را به ورزشگاه بکشاند و ویترین بهتری برای فوتبال ایران خواهد بود.

البته موافقان لیگ 18 تیمی معتقدند که در ایران با توجه به جمعیت جوان و علاقه به فوتبال، بازیکن مستعد کافی برای لیگ برتر وجود دارد. به باور این گروه تعداد بیشتر تیم های لیگ کمک می کند که فوتبال حرفه ای به استان های مختلف برود و این برای پیشرفت فوتبال موثر خواهد بود اما این استدلال زمانی می تواند قابل دفاع باشد که چرخه بازیکن سازی در فوتبال کشور کامل شود و باشگاه های مختلف بتوانند از استعدادهای جوان، بازیکنانی در حد لیگ برتر بسازند ولی به دلایل مختلفی که خارج از این بحث است، علاقه و انگیزه ای برای سرمایه گذاری در تیم های پایه وجود ندارد. نظر اکثر کارشناسان که لیگ دوازدهم را لیگی بدون پدیده نامیدند هم این معضل فوتبال ایران را تایید می کند.