۲۰ سوال رهبر انقلاب درباره سبک زندگی

سایت د فتر مقام معظم رهبری : رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع پرشور هزاران نفر از دانشجویان، دانش آموزان و دیگر جوانان خراسان شمالی، «سبك زندگی» را بخش اساسی و حقیقی پیشرفت و تمدن سازی نوین اسلامی خواندند و با دعوت از نخبگان و صاحبان فكر و اندیشه برای «پرداختن به این مفهوم مهم، آسیب شناسی وضع موجود سبك زندگی در ایران و چاره جویی در این زمینه» تأكید كردند: پیشرفت در علم و صنعت و اقتصاد و سیاست كه بُعد ابزاری تمدن اسلامی را شكل می دهد وسیله ای است برای دستیابی به سبك و فرهنگ صحیح زندگی و رسیدن به آرامش، امنیت، تعالی و پیشرفت حقیقی.

ایشان، مفهوم پیشرفت را تداعی كننده حركت، راه و صیرورت دانستند و افزودند: در هر برداشتی (چه مادی و چه معنوی) از مفهوم توقف ناپذیر پیشرفت، سبك زندگی، رفتار اجتماعی و شیوه زیستن اهمیت فراوانی دارد.

رهبر انقلاب برای تبیین بیشتر اهمیت سبك زندگی به تشریح جایگاه آن در تمدن نوین اسلامی پرداختند و افزودند: اگر پیشرفت همه جانبه را به معنای تمدن سازی نوین اسلامی بگیریم این تمدن دارای دو بخش ابزاری - و «حقیقی و اساسی» خواهد بود كه سبك زندگی بخش حقیقی آن را تشكیل می دهد.

حضرت آیت الله خامنه ای، تحقق هر دو بخش تمدن نوین اسلامی را ضروری خواندند و افزودند: بخش ابزاری، یا سخت افزاری این تمدن، موضوعاتی است كه در فضای امروز، به عنوان نمودهای پیشرفت مطرح می شود از قبیل علم، اختراع، اقتصاد، سیاست، اعتبار بین المللی و نظائر آن.

ایشان، خاطرنشان كردند: در این زمینه البته پیشرفتهای خوبی داشته ایم اما باید توجه كرد كه این پیشرفتها، وسایل و ابزاری است برای دستیابی به بخش حقیقی و نرم افزاری تمدن اسلامی یعنی سبك و شیوه زندگی.

رهبر انقلاب اسلامی، در تشریح مفهوم سبك و فرهنگ زندگی، به مسائلی نظیر خانواده، ازدواج، نوع مسكن، نوع لباس، الگوی مصرف، تفریحات، كسب و كار و رفتارهای فردی و اجتماعی در محیطهای مختلف، اشاره كردند و افزودند: در واقع سبك زندگی به همه مسائلی بر می گردد كه متن زندگی انسان را شكل می دهند.

حضرت آیت الله خامنه ای، با اشاره به توجه عمیق اسلام به مفهوم سبك و فرهنگ زندگی افزودند: در معارف اسلامی، اصطلاح عقل معاش در مفهوم جامع خود، مترادف مفهوم سبك و فرهنگ زندگی است و در قرآن كریم نیز آیات فراوانی در این زمینه وجود دارد.

ایشان با تأكید بر اینكه بدون پیشرفت در بخش حقیقی تمدن سازی نوین اسلامی یعنی «سبك و فرهنگ زندگی»، اهداف این تمدن بزرگ محقق نخواهد شد افزودند: متأسفانه ما در این بخش، پیشرفت چشمگیری نداشته و مثل بخش اول یعنی علم و صنعت و نظائر آن پیشرفت نكرده ایم.

رهبر انقلاب اسلامی، آسیب شناسی و علت یابی در زمینه عدم پیشرفت لازم در بخش سبك و فرهنگ زندگی را ضروری خواندند و با دعوت از اندیشمندان حوزه و دانشگاه، نخبگان سیاسی و فكری، دستگاههای مرتبط با فرهنگ و تعلیم و نیز جوانان خاطرنشان كردند: در این زمینه باید همه به خود نهیب بزنیم و ضمن تلاش جدی برای آسیب شناسی، به چاره جویی و جستجوی راههای علاج بپردازیم.

ایشان ابراز اطمینان كردند: اگر گفتمانی در زمینه آسیب شناسی و چاره جویی مشكلات موجود در سبك و فرهنگ زندگی بوجود آید، با توجه به نشاط و استعداد جوانان، حتماً درخشندگی ملت ایران در این زمینه نیز، چشم جهانیان را متوجه خود خواهد كرد.

حضرت آیت الله خامنه ای، با توجه به نو بودن بحث "سبك زندگی" در ادبیات و فضای گفتمانی كشور، سخنان خود را با نوعی آسیب شناسی عینی ادامه دادند و به طرح سؤالات متعدد پرداختند.

- چرا فرهنگ كار جمعی در ایران ضعیف است؟

- چرا در روابط اجتماعی، حقوق متقابل رعایت نمی شود؟

- چرا در برخی مناطق، طلاق زیاد شده است؟

- چرا در فرهنگ رانندگی انضباط لازم رعایت نمی شود؟

- الزامات آپارتمان نشینی چیست آیا رعایت می شود؟

- الگوی تفریح سالم كدام است؟

- آیا در معاشرتهای روزانه، همیشه به هم راست می گوییم؟

- دروغ چقدر در جامعه رواج دارد؟

- علت برخی پرخاش گریها و نابردباریها در روابط اجتماعی چیست؟

- طراحی لباسها و معماری شهرها چقدر منطقی و عقلانی است؟

- آیا حقوق افراد در رسانه ها و در اینترنت رعایت می شود؟

- علت بروز بیماری خطرناك قانون گریزی در برخی افراد و بعضی بخشها چیست؟

- چقدر وجدان كاری و انضباط اجتماعی داریم؟

- توجه به كیفیت در تولیدات داخلی چقدر است؟

- چرا برخی حرفها و ایده های خوب در حد حرف و رؤیا باقی می ماند؟

- ساعات كار مفید در دستگاهها چرا كم است؟

- چه كنیم ریشه ربا قطع شود؟

- آیا حقوق متقابل زن و شوهر و فرزندان در خانواده ها بطور كامل رعایت می شود؟

- چرا مصرف گرایی، برای برخی افتخار شده است؟

- چه كنیم تا زن هم كرامت و عزت خانوادگیش حفظ شود و هم بتواند وظایف اجتماعی خود را انجام دهد؟

رهبر انقلاب اسلامی پس از طرح فهرست وار این سؤالات افزودند: دهها سؤال و مسئله اساسی دیگر نیز وجود دارد كه همه آنها با سبك و فرهنگ زندگی مرتبطند و به علت اهمیت این مسائل در زندگی انسان است كه قضاوت در مورد یك تمدن با توجه به پیشرفت آن در بخش سبك و فرهنگ زندگی صورت می پذیرد.

حضرت آیت الله خامنه ای، پس از تبیین اهمیت عینی «سبك و فرهنگ زندگی»، به مبانی كارگشای این مبحث از منظر اسلام پرداختند و تأكید كردند: اسلام، «خردورزی، اخلاق و حقوق» را مایه های اصلی فرهنگ صحیح می داند و ما نیز باید بطور جدی به این مقولات بپردازیم وگرنه پیشرفت اسلامی و تمدن نوین اسلامی شكل نخواهد گرفت.

ایشان در ترسیم چگونگی شكل گیری سبك و شیوه زندگی افزودند: فرهنگ زندگی، متأثر از تفسیر ما از زندگی است و هر هدفی را برای زندگی تعیین كنیم، سبك خاصی را به همراه می آورد.

ایشان، تحقق هدف اصلی تعیین شده در هر «مكتب و نظریه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی» را نیازمند اعتقاد و ایمان به آن هدف دانستند و افزودند: بدون اعتقاد جدی و تلاش هیچ هدفی محقق نمی شود.

رهبر انقلاب در همین زمینه به مغالطه ای اشاره كردند كه برخی فیلسوف نماهای غربی و مقلدان داخلی آنها مطرح می كنند.

رهبر انقلاب اسلامی افزودند: این افراد می گویند جامعه را با ایدئولوژی و مكتب نمی شود اداره كرد اما تمام تجربیات تمدن ساز، نشان می دهد كه مكتب، هدایت كننده و اداره كننده حركات عظیم اجتماعی است و بدون داشتن مكتب و ایدئولوژی، و بدون «ایمان و تلاش و پرداخت هزینه های لازم»، هیچ تمدنی امكان تحقق نمی یابد.

حضرت آیت الله خامنه ای افزودند: البته برخی كشورها، بدون ایمان به مكتبی خاص، مقلد تمدن غربند. این ها ممكن است به پیشرفتهای صوری نیز برسند اما زیانهای بی انتهای ذلت تقلید، آنها را دچار آسیبهای جدی می كند و ریشه آنها را از بین می برد بنابراین اگر طوفانی بپا شود توانایی استقامت ندارند.

رهبر انقلاب خاطرنشان كردند: برخلاف این كشورهای مقلد، ملتهایی كه در مقابل تمدن غرب، مكتب توحید را انتخاب می كنند هم به پیشرفت حقیقی و همه جانبه دست می یابند و هم تمدنی عمیق و ریشه دار می سازند كه فكر و فرهنگ آنها را در جهان گسترش می دهد.

حضرت آیت الله خامنه ای با انتقاد از كسانی كه در محیطهای شبه روشنفكری، ملت ایران را از شعارهای مكتبی می ترسانند، افزودند: آنها می خواهند ترس و واهمه خود را به مردم منتقل كنند به همین علت مدام می گویند شعارهای مكتبی، دردسر و تحریم و تهدید می آورد.

ایشان افزودند: اگر خوشبینانه به این گفته ها نگاه كنیم باید بگوییم این افراد از تاریخ بی خبرند.

رهبر انقلاب خاطرنشان كردند: در بحث سبك و فرهنگ زندگی، اسلام عزیز همه نیازهای انسان را برآورده می سازد و دانشوران حوزه و دانشگاه باید علاوه بر تلاش در فقه و حقوق، در بحث اخلاق اسلامی و عقل و سلوك عملی اسلام نیز كارهای متراكم و با كیفیت انجام دهند تا نتایج این تلاشها مبنای برنامه ریزی و تعالیم نسلها قرار گیرد.

حضرت آیت الله خامنه ای بعد از تبیین ضرورت ایمان به هدف به عنوان یكی از عوامل اساسی تمدن سازی، بحث مهم امروز را با تأكید بر یك نكته اساسی دیگر ادامه دادند: پرهیز كامل از تقلید از سبك و سلوك زندگی در تمدن غربی.

ایشان خاطرنشان كردند: ما البته بنای بر غرب ستیزی نداریم اما براساس بررسی و تحقیق تأكید می كنیم كه تقلید از غرب، هیچ ملتی را به جایی نمی رساند.

حضرت آیت الله خامنه ای، با استناد به تجربیات مكرر چند قرن اخیر خاطرنشان كردند: فرهنگ غرب، اصولاً فرهنگی مهاجم است و به هر دلیلی در هر كشوری رواج یابد بتدریج فرهنگ و هویت آن ملت را نابود می كند.

ایشان، با اشاره به عادی شدن گناه بزرگ هم جنس بازی در غرب، فروپاشی خانواده ها و بحرانها و مشكلات عمیق دیگر در كشورهای غربی و كشورهای مقلد فرهنگ غرب افزودند: پوسته فرهنگ غربی پیشرفت ظاهری است اما، باطن آن «سبك زندگیِ مادیِ شهوت آلودِ گناه آفرین هویت زدایِ ضد معنویت» است.

ایشان، با اشاره به تقلید از فرهنگ غربی در برخی مظاهر زندگی در كشور افزودند: باید با فرهنگ سازی لازم، یك حركت تدریجی در زمینه اصلاح این مسئله ایجاد شود.

رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود، سوء استفاده گسترده غرب از ابزار هنر بویژه هنرهای نمایشی و سینما را مورد اشاره قرار دادند و افزودند: سیاستمداران غربی با استفاده از این روش، بدنبال سلیقه سازی و ترویج سبك زندگی غربی در جوامع دیگر هستند.

رهبر انقلاب به استناد تحقیقات به عمل آمده افزودند: آنها در پروژه هایی تعریف شده، و با استفاده از جامعه شناسان، روانشناسان و مورخان، نقاط ضعف ملتها بویژه ملتهای اسلامی را بررسی می كنند و با شناخت راههای تسلط بر آنها، ساخت فیلمهای خاصی را به فیلم سازان سفارش می دهند كه در این زمینه همه مسئولان و مردم باید از فرهنگ اصیل خود و كشور، مراقبت كنند.

رهبر انقلاب با اشاره به نكته ای دیگر، پرهیز همزمان از «سطحی گرایی و تحجر» و نیز سكولاریزم را ضروری دانستند و افزودند: برخی حرفها و تبلیغات ظاهر دینی دارد اما در باطنش جدایی دین از زندگی را دنبال می كنند.

حضرت آیت الله خامنه ای در پایان سخنانشان در جمع پرشور جوانان خراسان شمالی تأكید كردند: انقلاب اسلامی دارای توانایی، ظرفیت و انرژی متراكمی است كه می تواند همه موانع را از سر راه بردارد و تمدن «ممتاز، متعالی، برجسته و باشكوه» اسلامی را در مقابل چشم همه جهانیان برپا سازد.