همه چیز درباره «ام‌ اس»

خبرآنلاین: بهناز جعفری،بازیگر سینما و تلویزیون در صفحه ایستاگرام خود از ابتلایش به ام‌اس خبر داده است. به گزارش ایرنا اسم بیماری ام.اس که می آید، بسیاری از افراد می ترسند و نگران می شوند؛ نمی دانند ام.اس چیست، چطور می آید و چه عوارضی ایجاد می کند.

وظیفه سیستم عصبی، انتقال پیام از مغز به اندام هاست. ام.اس باعث می شود گلبول های سفید که وظیفه محافظت از بدن را دارند به کارکرد این سیستم آسیب وارد کنند و نتیجه این سیستم در فرد مبتلا به صورت علائمی چون نبود تعادل، تاری چشم، دوبینی و در مراحل پیشرفته حتی به شکل ناتوانی در راه رفتن نمایان شود.

براساس اعلام انجمن ام.اس ایران در زمان حاضر در ایران و جهان، ام.اس با مصرف داروهای موجود، کنترل استرس و انجام فعالیت های ورزشی توسط فرد مبتلا به راحتی قابل کنترل است.

*حقایقی درباره ام اس

- مسری نیست.

- یک عارضه شایع سیستم اعصاب مرکزی به ویژه در میان افراد جوان به شمار می آید.

- بیش از ۲ میلیون تن در سراسر جهان به این بیماری مبتلا هستند که ابتلا در زنان شایع تر از مردان است.

- علت اصلی هنوز مشخص نیست و درمان قطعی ندارد ولی با استفاده از داروهای موجود قابل کنترل است.

- ارثی نیست و به طور مستقیم از والدین به فرزندان منتقل نمی شود اما متخصصان می گویند استعداد ژنتیکی می تواند در ابتلا به آن موثر باشد.

- معمولا در سنین ۲۰ تا ۴۰ تشخیص داده می شود، اگرچه که ممکن است سال ها قبل از آن شروع شده باشد.

*علل و علائم ام.اس:

تاکنون هیچ علت خاصی برای ام.اس مشخص نشده است و پاسخ دقیقی برای این سوال در دست نیست اما بیماری ام.اس، به دلیل تخریب و آسیب دیدن غلاف میلین ایجاد می شود.

ام. اس با علائم متفاوتی همچون تاری دید، مشکلات حسی و حرکتی، نبود تعادل نمایان می شود.

نوع این علائم و روند پیشرفت آنها نیز با توجه به محل آسیب ها در دستگاه مرکزی عصبی متفاوت خواهد بود. وجود علائمی مانند خواب رفتن اندام ها، سرگیجه، دو بینی ،کاهش ناگهانی دید یک چشم می تواند نشانه شروع بیماری باشد اما بسیاری از این علائم، بدون اینکه نشانه ای از ام.اس باشد، برای برخی اتفاق می افتد و به واقع با گذرا و موقت بودن این علائم، جای نگرانی وجود ندارد و همیشه دلیلی برای ابتلا به ام.اس نیست.

*تشخیص ام اس:

فرد مبتلا به ام.اس در مراحل اولیه ممکن است فقط با شرح حال و سابقه ای از نشانه های مبهم و نامشخص که به صورت پراکنده و در یک دوره زمانی نسبتا طولانی رخ می دهد به پزشک مراجعه کند. البته در این مواقع، علائم می تواند به بسیاری از شرایط و مشکلات دیگر پزشکی نیز نسبت داده شود.

حتی زمانی که فرد چندین نشانه از ام.اس را داشته باشد، بیش از آن که پزشک معالج، بیماری را تشخیص دهد این نشانه ها باید با معیارهای ام.اس مطابقت یابد. بنابراین تنها زمانی می شود ام. اس را تشخیص داد که دو قسمت مختلف در سیستم اعصاب مرکزی تحت تاثیر قرار گرفته و این اثرات حداقل ۲ بار با فاصله زمانی یک ماه از یکدیگر تجربه شده باشد، همچنین لازم است که با استفاده از MRI ، این صدمات مشاهده و تشخیص داده شود.

*درمان ام.اس:

داروهای موجود درمان ام.اس از نظر کاربرد به سه گروه اصلی تقسیم بندی می شوند:

۱-برای درمان عود بیماری:

در این مواقع با استفاده از ترکیبات کورتون می توان با کم کردن التهاب در دستگاه عصبی، طول مدت عود و میزان ضایعات را کاهش داد. این دوره درمانی معمولا به صورت تزریقی تجویز می شود و معمولا هر دوره بین سه تا پنج روز طول می کشد.

۲-برای کنترل علائم بیماری:

بسته به این که فرد در زمان حاضر چه علائم و مشکلاتی دارد از داروهای مختلفی برای کنترل فعالیت ام.اس و به حداقل رساندن مشکلات آن استفاده می شود که بیش از ۳۰ داروی مختلف به این منظور به کار می روند.

۳-برای کنترل دوره بیماری:

در این دسته، داروهایی هستند که قادرند از تعداد و شدت عود بکاهند و سیر پیشرفت ام.اس را نیز کاهش دهند.

*ام.اس و خانواده:

گاهی اوقات اعضای خانواده و اطرافیان فرد مبتلا نمی توانند تاثیر ام.اس را بر کیفیت زندگی فرد و شرایط اجتماعی و شغلی او درک کنند. چه بخواهیم و چه نخواهیم، ابتلا به ام.اس می تواند بر جنبه های مختلف زندگی شخصی و خانوادگی فرد مبتلا اثر بگذارد.

این مشکلات به خصوص زمانی که فرد مبتلا به ام.اس دچار علائمی باشد که توسط دیگران قابل لمس یا درک نیست، مانند احساس خستگی، بیشتر به چشم می آید.

بنابراین زمانی که شخصی به این عارضه مبتلا می شود، لازم است سایر افراد خانواده همراهی و همکاری لازم را داشته باشند تا احتمال بروز چنین مشکلاتی به حداقل برسد. وقتی یکی از زوجین دچار این عارضه می شود، ممکن است در زندگی مشترک مشکلاتی بروز کند و در این شرایط لازم است نقش هایی را که هر یک از آنها در خانواده به عهده دارند، دوباره ارزیابی کنند و تغییراتی در آن بدهند.

*ام.اس، تحصیل و اشتغال:

بیشتر کسانی که به این بیماری مبتلا می شوند و علائم خفیف دارند به راحتی می توانند تحصیل را ادامه دهند و مشغول کار و فعالیت شوند.

تجربه موید این واقعیت است به طوری که بسیاری از مبتلایان به مدارج بالای علمی رسیده اند یا مشغول فعالیت های جدی و متعددی هستند.

در صورتی که خستگی این افراد را اذیت کند، می توانند با یک برنامه ریزی دقیق و حساب شده در طول روز دقایقی را به استراحت اختصاص دهند تا این حالت برطرف شود.

مطمئن باشید ام.اس مانعی برای کار کردن یا ادامه تحصیل نیست و اگر مشکلی وجود داشته باشد با تغییراتی کوچک و جزئی مانند فراهم کردن فضایی برای استراحت یا امکان تغییر ساعات کاری به راحتی می توانید به فعالیت بپردازید.

*ام.اس و ازدواج :

به طور معمول ام.اس هیچ منعی برای ازدواج ایجاد نمی کند و مبتلایان به این بیماری می توانند مانند سایر افراد، زندگی مشترک را تشکیل دهند.

البته نکته مهمی که در این میان وجود دارد، این است که حتما باید درباره این موضوع با فردی که قرار است شریک زندگی بیمار شود، صحبت شود تا از این موضوع اطلاع داشته باشد.

*ام.اس و بارداری

بارداری در طولانی مدت تاثیر خاصی در روند بیماری ندارد. احتمال عود نیز در مدت بارداری و به خصوص در سه ماهه دوم و سوم بارداری کاهش می یابد. از طرف دیگر، کنترل شرایط پس از عود ام. اس هم به شدت آن و نظر پزشک معالج بستگی دارد.

*ام.اس و شیردهی:

شیردهی مادر مبتلا، احتمال عود بیماری را افزایش نمی دهد و یا باعث کاهش توانایی او نمی شود. علاوه بر این، شیردهی حتی می تواند اثر محافظتی برای مادر داشته باشد.

*ام.اس و ورزش:

ورزش کردن برای مبتلایان به ام. اس مفید و حتی ضروری است. اما چه ورزشی برای این افراد مناسب است ؟

در گذشته می گفتند مبتلایان به ام اس به دلیل حساسیتی که به گرما دارند، نباید مشغول ورزش شوند و انجام فعالیت فیزیکی را به ضرر این افراد می دانستند.

امروزه، اما چنین طرز فکری تائید نمی شود و در مطالعات متعدد این موضوع را رد کرده اند. آن طور که مطالعات اخیر نشان می دهد ورزش، تناسب اندام و وضعیت سلامت روان همه افراد را بهبود می بخشد بر همین اساس هم توصیه می شود مبتلایان به ام.اس در حد توانشان ورزش کنند و فعالیت های فیزیکی را به برنامه روزانه شان بیفزایند.

ورزش کردن برای مبتلایان به ام.اس نیز مانند سایرین می تواند موجب بهبود عملکرد قلب و گردش خون شود و با کنترل وزن و حفظ وزن مناسب به آنان کمک می کند. علاوه بر این موارد، بسیاری از علائم این بیماری با افزایش فعالیت جسمی و ورزشی مناسب، به خوبی کنترل می شود و بهبود می یابد.