مروری بر تیم های ریشه دار لیگ دسته یک

همشهری جوان: عادل فردوسی پور، نود و رسانه ها، زیاد سراغشان نمی روند. اخبار و نتایجشان، زیر سایه تیم ملی و لیگ برتر قرار می گیرد. علاقه مندان معمولی فوتبال، زیاد پیگیرشان نیستند و ... همه اینها درباره لیگ دسته یک صادق است اما مسابقات این لیگ دو گروهه، امسال و به خصوص در گروه اول آن هیجان زیادی دارد چون کلی تیم معروف و صاحب نام در این گروه 14 تیمی، رقیب هم شده اند. از تیم های ریشه داری مثل ابومسلم، ماشین سازی تبریز و نساجی مازندران تا تیم های تازه سقوط کرده ای مثل مس سرچشمه و شاهین بوشهر.

حتی چهره های نام آشنایی که با آنها خاطره داریم هم در این لیگ، فرصت خودنمایی دارند. فکرش را بکنید روی نیمکت تیم ها غلامحسین پیروانی، ناصر ابراهیمی، خداداد عزیزی، جواد زرینچه، عباس سرخاب، مهدی پاشازاده، بگوویچ، فیروز کریمی، محمد نوازی و ... نشسته اند. بازیکنانی هم که روزی ملی پوش بودند، مثل سید محمد علوی، مجتبی شیری، شیث رضایی و ... هم در کنار کلی جوان به میدان می روند. آغاز 26 هفته مسابقات لیگ یک، 26 هفته پرهیجان را به حداقل 17 شهر کوچک و بزرگ، از مسجد سلیمان و سیرجان تا مشهد و تبریز می برد.

آن هم در روزهایی که لیگ برتر و بازیکنان میلیاردی اش چنگی به دل نمی زنند و کابوس بیروت، رویای جام جهانی برزیل را مکدر کرده است. مسابقات در دو گروه برگزار می شود اما چون گروه اول، گروهی است که اکثر مدعیان جمعند، سراغ چند تیم معروفتر آنها رفته ایم.

ابومسلم مشهد
رویای بازگشت مشکی پوشان

غلامحسین پیروانی، خداداد عزیزی و حشمت الله مهاجرانی مثلث طلایی و خبرساز امسال ابومسلمند. فکرش را بکنید شاغلام روی نیمکت است، خداداد شلوغ کن و زننده گل صعود به جام جهانی ۹۸، مدیر فنی و حشمت مهاجرانی که ۴۲ سال قبل با دوتا داداشش اصغر و عطاالله، ابومسلم را سر و شکل داده اند و با مربیگری او تییم ملی به جام جهانی ۷۸ رفت، رئیس سازمان فوتبال آن است. ابومسلم ۶ دوره از ۱۲ دوره لیگ برتر در آن بالا بوده. یک بار سوم شده و یک بار هم، هفت سال قبل تا فینال جام حذفی جلو رفت اما در پنالتی مغلوب صبا باتری شد.

ابومسلم با پیراهن سرخ و مشکی اش که یادآور انقراض بنی امیه توسط سپاه مشکی پوش ابومسلم و یاران خراسانی اش است، پرطرفدارترین تیم مشهد است که سایت اختصاصی، کلوپ هواداران و ... دارد. ابومسلمی ها اردیبهشت 89، با 3 گل پرسپولیس را شکست دادند اما سقوط کردند که وقتی پارسال در گروهشان ششم شدند، در به دنبال خرید امتیاز گهر بودند.


ابومسلم همیشه گربه سیاه قدرت های فوتبال بوده و بازیکنان مهمی را هم معرفی کرده؛ مثل خداداد، آندرانیک، نیکبخت واحدی، غلامرضا عنایتی و محمد منصوری که این آخری از ذوب آهن برگشته تا در کنار بقیه، ابومسلم را بالا بیاورد. فعلا هم که گام اول را محکم برداشته اند و نساجی را در مازندران، صفر-۲ بردند.

استقلال اهواز
آسانسور، دربست!

مطمئنا وقتی ۶۴ سال قبل، حکیم شوشتری با کمک مسوولان تاج تهران، تاج اهواز را راه انداخت تا یکی از تیم های تابعه آبی های پایتخت باشد، فکرش را هم نمی کرد که این تیم چنین نوسانی داشته باشد. آنها یک سقوط آزاد مطلق داشتند. سال ۸۶، نایب قهرمان لیگ برتر شده بودند که ناگهان با مغز به دسته اول و بعد دسته دوم رفتند.

آبی های اهواز که درگیر نحوه مدیریت برادران شفیع زاده بودند، تازه این فصل، جان گرفته اند و می خواهند با همان سرعتی که به لیگ دسته اول آمدند، به لیگ برتر برگردند. برای همین عادل حردانی نام آشنا را که تیم را به لیگ یک آورده، در کنار بقیه جوان ها، نگه داشته اند تا به ترکیب تیمشان دست زیادی نزنند. آبی های اهواز با اینکه بعد از انقلاب، مثل همنام تهرانی شان، تغییر نام دادند و تا حدی از زیر سایه اش بیرون آمدند اما با حضور مربیان آبی مثل ناصر حجازی و امیر قلعه نویی به استقلال دوم معروف شدند.

استقلال اهوازی ها امسال یک هووی همشهری هم دارند. استقلال صنعتی که همان استقلال جنوب تهران است که به اینجا منتقل شده اما برای اهوازی ها فقط این استقلال، استقلال واقعی است که وقتی به لیگ یک برگشت، روزنامه ها تیتر زدند: «استقلال اهواز واقعی صعود کرد.»


نساجی قائمشهر
نجات از توهم توطئه

۱۸ سال است در لیگ یکند و به پدر بزرگ این لیگ مشهور شده اند. ببرهای مازندران، پارسال پنجم شدند تا حسرتشان طولانی شود. قائمشهری ها آنقدر عاشق تیم ۵۲ ساله شان هستند که فکر می کنند زمین و زمان علیه آنهاست تا به لیگ برتر نیایند. توهم توطئه آنها وقتی شدید شدکه دیدند تراکتورسازی تبریز در لیگ برتر می درخشد و فکر می کنند دست هایی مانع حضور تیم پرطرفدارشان در لیگ برتر می شود.

ورزشگاه وطنی قائمشهر در همه بازی ها پر است و از زمین آن بازیکن هایی مثل رحمان رضایی و میثم بائو به تیم ملی رسیده اند اما امسال هم ورزشگاه وطنی تا هفته هفتم در دست تعمیر است و نساجی برای بازی باید به ساری برود و هم یک آلترناتیو قوی در شهر وجود دارد.

سایپای قائمشهر که گفته شده ۵/۲ میلیارد تومان خرج کرده و نادر دست نشان مربی قدیمی نساجی را جذب کرده تا نماینده اول شهر شود. با اینحال در روزی که نساجی بازی دارد، شهر خلوت می شود و یکصدا ورزشگاه را پر می کند: «یک شهره و یک ناجی/ قائمشهر و نساجی»

شاهین بوشهر
مرهم برای بال های شکسته

هنوز دعواهای مالی فصل قبل این تیم در ذهن ها باقیست و کسی هم جوابش را پیدا نکرده. شاهین 72 ساله، 3 سال در لیگ برتر بود و پارسال در فینال جام حذفی در شیراز، در ضربات پنالتی مغلوب استقلال شد اما مشکلات مالی شدید و تغییر پی در پی مربیان، این تیم را به لیگ یک برگرداند.

شاهینی ها دوباره سراغ حمید کللی فرد رفته اند؛ همان مربی ای که سه سال قبل، این تیم را به لیگ برتر رسانده بود تا دوباره به لیگ برتر برگردند. شاهین محبوبتر از همشهری اش ایران جوان است و سابقه حضور در لیگ برتر و همینطور جذب بازیکنان صاحبنامی مثل حسن هوری و سعید خانی، نشان می دهد آنها عزمشان جزم است. سایت فعال و کلوپ طرفداران پرشور هم نشان می دهد سرگروه گروه اول، می خواهد در پایان فصل، صدرنشین گروه هم بشود.

ماشین سازی
فرگوسن در تبریز

قدیمی ترین تیم تبریزی که از سال ۱۳۴۷ همزمان با احداث کارخانجات ماشین سازی توسط چکسلواکی سابق، راه افتاد. قطب سوم شهر که به سبزقباها شهره اند، در دهه ۷۰، بهترین تیم شهرستانی لیگ بودند. طرفداران این تیم، هم قدیمی اند و هم اهل حال؛ برای همین ماشین سازی از معدود تیم هایی است که ترانه و موسیقی اختصاصی آذری دارد که ترجمه شعرش به فارسی این ابیات می شود: «افتخار تبریز، ای ماشین سازی / ماندگار برای ایران، ای ماشین سازی/ شیر میدان، قهرمان این خاک/ تلاش کنید زیاد، گل بزنید ای ماشین سازی/ مثل ستاره پرنور شدین برای ما، این ماشین سازی/ جوانمردی به وطن ما اومده/ سه تاتون مثل سه تا دختر خوشگل به تبریز میاین» اشاره مصراع آخر به جمع ماشین سازی، شهرداری و تراکتورسازیست که حضور هر سه تایشان در لیگ، آرزوی تبریزی هاست. آرزویی که پارسال با حضور دو تیم دیگر، محقق شد.

البته ماشین سازی فصل پیش، یک امتیاز از گهر کم آورد و به پلی آف نرسید. آنها برای اینکه امسال حسرت نخورند، ناصر ابراهیمی، یار غار علی پروین را که فصل قبل، مدیر فنی بود، سرمربی تیم کرده اند و به او لقب فرگوسن داده اند. ماشین سازی مشکلات شدید مالی دارد و اوضاع نابسامانش، باعث شد بازی اولش لغو شود.


لیگ یک، چطور جایی است؟

هیجان ضربدر 2

2 گروه، 2 قهرمان، 8 سقوط کننده (هر گروه، 4 تا)، یک پلی آف بین تیم های دوم گروه و بعد پلی آف با تیم پانزدهم لیگ برتر، 28 تیم و 26 هفته. کلا دوز هیجان در لیگ یک، دو برابر است چون دوتا گروه 14 تیمی مجزا دارد. مسابقات لیگ یک که به آن جام آزادگان هم می گویند، تا 11 سال پیش، معتبرترین لیگ ایران بود اما بعدش با جنگولک بازی حرفه ای شدن و تاسیس لیگ برتر، یک پله پایین افتاد و تبدیل به مسابقات زیرگروه لیگ برتر شد.

در حقیقت به مرور لیگ یک، تبدیل به جایگاه تیم های اصیل و ریشه داری شد که نه توانایی مالی میلیاردی لیگ برتری شدن و البته ماندن در آنجا را داشتند و نه منحل می شدند وسقوط می کردند. مسابقات این دوره که مثل سال های قبل، دو گروهی است اما حساس تر است چون از سمت بالا، چهار تیم از لیگ برتر می افتند و فقط 2 تیم بالا می روند (چون قرار است لیگ برتر 16 تیمی شود.) از سمت پایین هم از هر گروه 14 تیمی، چهار تیم به دسته دوم سقوط میکنند. (چون قرار است این لیگ 28 تیمی به مرور 18 تیمی شود).

لیگ یک به جز اینکه از امسال قانون ممنوعیت استفاده از دروازه بان خارجی به آن اضافه شده (تا پارسال این وضع فقط در لیگ برتر بود) در بقیه موارد قوانین دست و پاگیری ندارد. برای همین، مجموعه ای از بازیکنان و مربیان جوان و قدیمی در آن جمعند و می توان در یک بازی، هم بازیکن و مربی خاطره انگیز دید، هم کلی بازیکن پرانگیزه جوان.

در گروه بندی ها به چند نکته دقت شده؛ یکی اینکه تیم های همشهری در یک گروه قرار نگرفته اند تا شانس صعود یک شهر بالا برود مثل دو تیم ایرانجوان و شاهین بوشهر و همینطور نساجی و سایپای قائمشهر. ضمن اینکه تیم هایی که یک متولی، کارخانه یا اسپانسر دارند هم در یک گروه نیستند تا امکان تبانی نباشد مثل دو تیم حفاری اهواز و نفت مسجد سلیمان که صاحب خرجشان وزارت نفت است و همینطور فولادگستر و گسترش فولاد که پول جفتشان را کارخانه فولاد تبریز می دهد.

اما بین شهرها هم تبریز با چهار تیم، بیشترین تعداد تیم در لیگ یک را دارد (شهرداری، ماشین سازی، گسترش فولاد و فولادگستر). سهم هر گروه، دو تیم تبریزی و در نتیجه، چهار دربی است و جالب اینکه تبریز، هر هفته حداقل یک بازی را میزبان است اما در کنار اینها شیطنت های معمول در لیگ یک هم وجود دارد مثل آب دادن یا خشک نگه داشتن زمین، بلند کردن چمن برای جلوگیری از بازی روی زمین حریف یا کوچک و بزرگ کردن زمین برای مهار بازیکنان کنار خط و ... اما موفقیت معجزه آسای گهر در فصل پیش باعث شده تا هیجان و فضای رقابت در این فصل بیشتر شود به خصوص که نتایج بازی های تدارکاتی شان با لیگ برتری ها مثل تساوی 2-2 شهرداری یاسوج و پرسپولیس و شکست 2- یک ابومسلم از استقلال، نشان داد آنها هم توپشان پر است.

گروه اول: گسترش فولاد تبریز، پاس نوین همدان، مس سرچشمه کرمان، ابومسلم مشهد، شهرداری اراک، داماش ایرانیان، نفت مسجد سلیمان، استقلال اهواز، تربیت آهن بافق یزد، گل گهر سیرجان، نساجی مازندران، شاهین بوشهر، ماشین سازی تبریز و اتکای گلستان.

گروه دوم: پاس همدان، شهرداری یاسوج، راهیان کرمانشاه، مس رفسنجان، کاوه تهران، نیروی زمینی تهران، صنعتی خوزستان، ملی حفاری اهواز، برق شیراز، فولاد یزد، ایرانجوان بوشهر، شهرداری تبریز، سایپای شمال و شهرداری بندرعباس.