چرا از یووه ۱۵ امتیاز کم شد؟

خبرآنلاین: خبر کسر ۱۵ امتیاز از یوونتوس در فصل ۲۳-۲۰۲۲ بسیاری از طرفداران فوتبال را شوکه کرد اما در حقیقت فرایند این ماجرا بیش از یک سال در جریان بود و پیش‌بینی می‌شد که یووه با جریمه روبه‌رو شود.

حتما در طرفداری و دیگر رسانه‌ها خوانده‌اید که یوونتوس به دلیل تخلف در ثبت سود سرمایه و حساب‌سازی جعلی از سوی دادگاه تجدید نظر فدراسیون فوتبال ایتالیا با این جریمه روبه‌رو شده است. برای خیلی از خوانندگان سوال شده که اصلا سود سرمایه چیست و چرا یوونتوس بازهم درگیر یک پرونده فساد شده است. در این مطلب اختصاصی، به طور مفصل به توضیح این موضوع‌ها پرداخته‌ایم.

پرونده سود سرمایه چیست؟

کسب سود سرمایه (به ایتالیایی: پلاس‌والنتزا) از نقل‌وانتقالات بازیکنان، آن مبلغی است که یک باشگاه از فروش بازیکن خود کسب می‌کند. هرچه سود سرمایه بیش‌تر باشد، مسلما به اصلاح تراز مالی باشگاه کمک می‌شود. به دنبال جذب کریستیانو رونالدو و بالا رفتن هزینه‌های باشگاه و البته یک بدشانسی بزرگ به نام شیوع ویروس کرونا، ضررهای مالی یوونتوس سر به فلک کشید. یووه دو سال است که رکورد ضررهای تاریخ خود در سال‌های مالی را به ثبت می‌رساند. یوونتوس از سال 2020 تاکنون که با بحران مالی روبه‌رو بوده، یک سری نقل‌وانتقالات با ارقامی نامعقول با هدف افزایش سود سرمایه انجام داده که برخی از آن‌ها در تیم اصلی شرکت داشتند و برخی دیگر به تیم‌های دیگر یا یوونتوس نکس جن (تیم زیر 23 سال یوونتوس در سری چی) منتقل شدند. بارزترین مثال در این خصوص، معاوضه میرالم پیانیچ و آرتور ملو میان یوونتوس و بارسلونا بوده است که هر دو بازیکن با هدف مثبت‌سازی تراز دو باشگاه با ارقامی بیش از ارزش حقیقی‌شان مبادله شدند؛ آرتور با 72 میلیون یورو به یووه پیوست و پیانیچ با 60 میلیون یورو به بارسا ملحق شد.

غیر از این معاوضه مشهور و البته شکست خورده از نظر ورزشی، یوونتوس با چندین باشگاه سری آ، بی و چی برای مبادله بازیکنان با رقمی نامعقول مبادله کرده است. یک مثال در این مورد، ماجرای پیوستن نیکولو روولا از جنوا به یوونتوس است. این هافبک مستعد وقت جنوا زمانی که سابقه خاصی در سری آ نداشت، با رقم سنگین 24 میلیون یورو به یوونتوس پیوست و یووه در عوض، دو محصول نه‌چندان باکیفیت خود به نام مانولو پورتانووا و الیا پترلی را به ترتیب با ارقام 10 و 8 میلیون یورو به جنوا فروخت. پترلی در جنوا نتوانسته جایگاهی پیدا کند و به تیم‌های دیگر قرض داده می‌شود اما مانولو پورتانووا با وجود فیکس شدن در ترکیب جنوا، به دلیل ارتکاب جرم تجاوز جنسی گروهی، به 6 سال زندان محکوم شده و اکنون در حال گذراندن دوران محکومیتش است!

معامله کریستین رومرو بین تیم های جنوا، یوونتوس و آتالانتا نیز کاملا شبهه برانگیز بوده است. در تابستان 2019، یوونتوس با 26 میلیون یورو رومرو را از جنوا خرید و سپس او را به آتالانتا قرض داد. در تابستان 2021، آتالانتا با پرداخت 16 میلیون یورو، رومرو را از یوونتوس خرید که بیانکونری متحمل ضرر 9 میلیون یورویی شد. یووه با آتالانتا زد و بندهای دیگری هم داشته؛ آن‌ها برای خرید دیان کولوسفسکی به ارزش 35 میلیون یورو، یک هافبک بی‌کیفیت آکادمی خود به نام سیمونه موراتوره را به ارزش 8 میلیون یورو به آتالانتا فروختند. در واقع انتقال موراتوره، همان مابه‌التفاوت معاملات آتالانتا و یوونتوس برای رومرو و کولوسفسکی است که در بازه‌های زمانی مختلف به انجام رسیده است.

در نخستین دادگاه اتهامات حساب‌سازی یوونتوس و جعل ارقام سود سرمایه، این باشگاه بی‌گناه شناخته شد و دلیل تبرئه یوونتوس این بود؛ تمام طرفین انتقال راضی بوده‌اند و در واقع هیچ معیاری برای سنجش ارزش یک فوتبالیست وجود ندارد. اما لو رفتن مکالمات تلفنی مدیران یوونتوس در زمینه تقلب در ثبت سودهای سرمایه و دسترسی دادستانی تورین به این مکالمات شنودشده، پرونده جعل سود سرمایه یوونتوس را به جریان انداخت.

چرا کسر امتیاز یوونتوس از ۹ به ۱۵ افزایش یافت؟

در طول تحقیقات از یوونتوس در پرونده پلاس‌والنتزا، این باشگاه همواره به بی‌گناهی‌اش تاکید کرده است. جوزپه کینه، دادستان فدراسیون فوتبال ایتالیا معتقد است جریمه یوونتوس با توجه به شنود مکالمات مدیران این باشگاه در این پرونده باید به قدر کافی بازدارنده باشد و به همین خاطر او کسر 9 امتیاز را برای یووه درخواست کرد تا آن‌ها پایین‌تر از آاس رم خارج از منطقه سهمیه اروپایی برای فصل بعد باشند. دادگاه به یوونتوس اطلاع داد در صورتی که بپذیرند در ثبت سود سرمایه تخلف کرده‌اند، فقط همین 9 امتیاز کسر خواهد شد اما اگر قبول نکنند که گناهکار هستند، 15 امتیاز از آن‌ها کم می‌شود. یوونتوس هم روی بی‌گناهی‌اش اصرار کرد تا دادگاه تجدید نظر فدراسیون فوتبال ایتالیا حکم به کسر 15 امتیاز از یوونتوس دهد. علاوه بر این محرومیت‌های سنگین برای مدیران پیشین یوونتوس، به خصوص فابیو پاراتیچی در نظر گرفته شد. پاراتیچی 2.5 سال و آنیلی 2 سال از فعالیت‌های ورزشی محروم خواهند بود. نکته خنده‌دار، محرومیت 2 ساله برای مائوریتزیو آریوابنه است، کسی که مجموعا 1.5 سال مدیر اجرایی یوونتوس بود و حتی مدیر موزه یووه هم با محرومیتی 8 ماهه روبه‌رو شده است!

آیا امکان تبرئه یوونتوس وجود دارد؟

باشگاه یوونتوس با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد به این حکم «ناعادلانه» اعتراض خواهند کرد. در واقع یوونتوس قصد دارد به دادگاه کمیته ملی المپیک ایتالیا (CONI) که نهاد بالادستی فدراسیون فوتبال ایتالیا است، شکایت کند. دادگاه CONI فقط می‌تواند دو حکم صادر کند؛ یا تایید حکم اولیه و یا رفع محرومیت کامل باشگاه یوونتوس و مدیران پیشینش. رای دادگاه کمیته ملی المپیک ایتالیا به نحوه دادرسی دادگاه فدراسیون فوتبال ایتالیا بستگی دارد. باشگاه یوونتوس و خبرنگاران نزدیک به آن مدعی هستند دادگاه فدراسیون روند روشن و مشخصی برای پیگیری این پرونده نداشته است. باید اشاره داشت دادگاه CONI همان دادگاهی است که در سال 2021 حکم دادگاه فدراسیون فوتبال ایتالیا در پرونده پیروزی 3-0 انضباطی یوونتوس مقابل ناپولی را لغو کرد و رای به برگزاری مسابقه در تورین داد. حتی در صورتی که دادگاه CONI یوونتوس را بی‌گناه بداند، ممکن است تا آن زمان یوونتوس به دلیل شرایط روانی منفی در لیگ امتیازات زیادی از دست دهد و در واقع ماجرای پلاس‌والنتزا تحت هر شرایطی برای یووه یک ضرر خواهد داشت.

آیا فقط یوونتوس در ماجرای سود سرمایه نقش داشته؟

یکی از دلایلی که یوونتوس، خبرنگاران یوونتوسی و هواداران این تیم به حکم صادره از دادگاه تجدید نظر فدراسیون فوتبال ایتالیا اعتراض دارند، این است که در پرونده سود سرمایه فقط باشگاه یوونتوس مقصر شناخته شد. با اعلام دادگاه، هیچ جریمه‌ای برای باشگاه‌هایی که با یووه همکاری کردند یا خودشان پرونده سود سرمایه جعلی داشتند، در نظر گرفته نشد و پرونده‌شان بازگشایی نمی‌شود. دادگاه تجدید نظر، درخواست جوزپه کینه برای جریمه مالی سایر باشگاه‌های پرونده سود سرمایه را رد کرد.

ناپولی یکی از باشگاه‌هایی است که مستقل از یوونتوس، ارقام نامعقولی در نقل‌وانتقالات به ثبت رسانده است. در انتقال ویکتور اوسیمن از لیل به ناپولی، توافق بر سر مبلغ 60 میلیون یورو بود اما برای بالا بردن ترازهای مالی، ناپولی و لیل یک توافق محرمانه کردند. قرار شد ناپولی 80 میلیون یورو به لیل بپردازد و در عوض چهار بازیکن خود در ازای 20 میلیون یورو را به باشگاه فرانسوی فروخت. اورستیس کارنزیس دروازه‌بان سوم ناپولی و سه بازیکن از آکادمی به نام کلودیو مانوتزی، چیرو پالمیری و لوئیجی لیگوری به ترتیب با ارقام 5، 4، 7 و 4 میلیون یورو به لیل فروخته شدند. کلودیو مانوتزی و لوئیجی لیگوری، پس از دورانی ناموفق در لیل به ایتالیا برگشتند و حالا دیگر فوتبالیست حرفه‌ای نیستند!

باید گفت ثبت ارقام نامتعارف برای بالا بردن سود سرمایه، موضوعی نامعمول در سری آ نبوده است و از قرن 21 به این سمت، همواره شاهد انتقال‌هایی عجیب و غریب با ارقامی غیرمنتظره میان تمام تیم‌های سری آ بوده‌ایم. این انتقال‌ها در زمان اجرای قانون سمّی مالکیت مشترک بازیکن در سری آ و مزایده خرید بازیکن با پاکت در بسته که توضیح مفصلش از حوصله خارج است، خیلی بیشتر انجام می‌شد. در سال‌ 2008، گذر تیم‌های میلان، اینتر و کیه وو در ماجرای سود سرمایه به دادستانی افتاد.

به دنبال انجام یک سری تحقیقات، در نهایت دادگاه فدراسیون فوتبال ایتالیا هر سه باشگاه را از ارتکاب فساد مالی تبرئه کرد و باشگاه‌های میلان و اینتر فقط به پرداخت جریمه‌ای 90 هزار یورویی محکوم شدند. دلیل تبرئه هم همان دلیل تبرئه ابتدایی یوونتوس بود؛ هیچ معیاری برای سنجش ارزش یک فوتبالیست وجود ندارد.

لئوناردو کانتامسا، وکیل حقوقی میلان در آن پرونده در مصاحبه با لا استامپا گفته بود:

باید بگویم سود سرمایه به خودی خود یک مفهوم سودمند برای یک باشگاه فوتبال است اما وقتی این سود سرمایه به یک پدیده مضر تبدیل شود، باید جلویش را گرفت. مشکل همیشه یکسان است؛ اثبات این که طرفین معامله قصدشان انجام یک معامله جعلی و ساختگی بوده، بسیار دشوار است. این کار پیچیده است چون در فوتبال لیست قیمتی وجود ندارد. نباید فراموش کنیم تاریخ فوتبال پر از اشتباهات بزرگ در بازار نقل و انتقالات است. برخی از قهرمانان بزرگ با قیمتی ناچیز خریداری می شوند و برخی از بازیکنانی که عملکردشان افتضاح رقم می خورد، رقم بالایی برایشان پرداخت می شود.

همین حالا هم باشگاه‌های دیگر مثل اینتر در انتقال‌های زینو فن هیوسدن و آندره‌آ پینامونتی، از ترفندهایی مالی برای مثبت کردن تراز مالی‌شان استفاده کرده‌اند و می‌کنند اما در واقع تعداد آن‌ها کم است. حقیقت این است که مدیران یوونتوس از سال 2019 به این سمت، انتقال‌های پرشماری با هدف افزایش سود سرمایه جعلی انجام دادند و از این سود در بازار نقل‌وانتقالات بهره بردند. صحبت لو رفته آندره آ آنیلی خطاب به جان الکان هم همین را نشان می‌دهد:

من بیش از حد از سودهای سرمایه استفاده می‌کنم. ممکن است در بازار فروپاشی رخ دهد.

چه عواقب دیگری در انتظار یوونتوس است؟

اگر دادگاه کمیته ملی المپیک ایتالیا به سود یوونتوس رای ندهد و بیانکونری در ارتکاب فساد مقصر شناخته شود، پیامدهای دیگری هم گریبان‌گیرش می‌شود. ممکن است به زودی 4 پرونده جدید علیه یوونتوس با مضامین زیر باز شود:

1. صحت پرداخت دستمزد بازیکنان از طریق دادگاه فدراسیون فوتبال ایتالیا (یکی از ماجراها، توافق محرمانه با کریستیانو رونالدو است)
2. حکم دادستانی تورین در قبال پرونده سود سرمایه
3. سلامت معاملات مالی در بازار بورس و اوراق بهادار ایتالیا
4. حکم یوفا در قبال تمام پرونده‌های پیش آمده

دادگاه بعدی یوونتوس، قرار است 22 فوریه 2023 برگزار شود. تاکید دادگاه فدراسیون فوتبال ایتالیا روی کسر 15 امتیاز از یوونتوس یک معنی دارد؛ آن‌ها می‌خواهند با یوفا در همکاری کامل باشند و از قوانین آن پیروی کنند. یوفا که سر پرونده مجزای سوپرلیگ با باشگاه یوونتوس رابطه خوبی ندارد، ممکن است به استناد حکم فدراسیون فوتبال ایتالیا برای یوونتوس محرومیت‌هایی در نظر بگیرد که این تنبیه می‌تواند شامل محرومیت از شرکت در تمام تورنمنت‌های اروپایی برای یک مدت معین باشد. علاوه‌براین، نباید احتمال محرومیت از پنجره نقل‌وانتقالات را از یاد برد.

تفاوت پرونده پلاس‌والنتزا با کالچوپولی

در صورت مقصر شناخته شدن یوونتوس، قطعا ضربه مالی و ورزشی سنگینی به این باشگاه وارد می‌شود اما ابعاد آن با ماجرای کالچوپولی که به سقوط بیانکونری به سری چی و سپس بی منجر شد، تفاوت زیادی دارد. اگر بدترین حالت ممکن را در نظر بگیریم و ضمن قطعی شدن کسر 15 امتیاز، محرومیت از حضور در تورنمنت‌های اروپایی و بسته شدن پنجره نقل‌وانتقالات اعمال شود، یوونتوس مطمئنا با ضررهای مالی و ورزشی زیادی روبه‌رو خواهد شد. بدیهی است که چندین ستاره یوونتوس برای برون‌رفت از این شرایط درخواست خروج خواهند داد (احتمالا دوشان ولاهوویچ و خروج آدریان رابیو بعد از اتمام قرارداد) و ضررهای مالی، فرایند خروج باشگاه از دوران گذار را کند خواهد کرد. اگرچه یوونتوس در این مسیر سخت، یک راه درروی خوب دارد.

تکیه به یوونتوس نکس جن، راه‌حل بیانکونری خواهد بود. یوونتوس که همین حالا هم از فابیو میرتی، نیکولو فاجولی، ساموئل ایلینگ و ماتیاس سوله به عنوان محصولات آکادمی در ترکیب خود بهره می‌برد، می‌تواند تکیه بیشتری به جوانانش داشته باشد؛ جوانانی که گفته می‌شود خیلی خوب کار می‌کنند و در سال‌های آینده، یووه با ترافیک استعداد و مشکل اضافه کردن آن‌ها به تیم اصلی روبه‌رو خواهد شد. دین هویسن و کنعان ییلدیز از جمله مستعدترین بازیکنان تیم‌های پایه یوونتوس هستند که بزرگ‌ترین تیم‌های جهان از همین حالا خواهان آن‌ها به شمار می‌روند.

در واقع می‌توان این شرایط فرضی یوونتوس را با وضعیت چلسی در سال‌های 2019 و 2020 مقایسه کرد؛ زمانی که فرانک لمپارد هدایت این تیم را برعهده داشت و با استفاده از بازیکنان جوان در پنجره‌های بسته تیمش، توانست ضمن کسب سهمیه لیگ قهرمانان اروپا، سنگ بنای فتح این مسابقات را بگذارد. چلسی با فروش بخشی از بازیکنان جوان آکادمی‌اش در سال 2021 بیش از 200 میلیون یورو درآمد کسب کرد و بخش مهمی از خرج‌های سنگین تاد بولی، به پشتوانه همان درآمدها است. یوونتوس هم می‌تواند همین مسیر را در پیش بگیرد و در یک کلام، شرایط یوونتوس مثل سال 2006، یک نابودی کامل نیست.