همه تیم‌هایی که در جام حذفی شگفتی‌ساز شدند

فرهیختگان: مسابقات جام حذفی همواره برای تیم‌های لیگ برتری راهی هموار و آسان بابت حضور در بالاترین سطح رقابــــــت‌های باشگاهی فوتبال آسیا بوده است و تیم‌های زیادی که در مسابقات فرسایشی لیگ برتر شانسی را برای خود متصور نمی‌شدند با برنامه‌ریزی و موفقیت در کمتر از ۶ بازی مجوز حضور در لیگ قهرمانان آسیا را کسب کردند اما تیم‌های دیگری نیز در رویداد جام حذفی حاضر می‌شوند که دارای ‌انگیزه‌های متفاوتی هستند. تیم‌هایی که شباهت زیادی به مس کرمان و خلیج‌فارس ماهشهر مدل ۱۴۰۱-۱۴۰۰ دارند.

  غیرقابل پیش‌بینی‌ترین نیمه‌نهایی

دو تیم استان کرمان و خوزستان در سی‌وپنجمین دوره برگزاری جام حذفی موفق به گذر از سد تیم‌های دسته دومی، دسته یکی، لیگ برتری و حضور در یک قدمی فینال مسابقات شده‌اند. شاگردان فرزاد حسین‌خانی که طبق صحبت‌های سرمربی و کادرفنی خود به مسابقات جام حذفی به چشم میدان دادن به بازیکنان جوان و با استعداد خود نگاه می‌کنند در مرحله سوم جام حذفی موفق شدند نماینده استان مرکزی، خوشه طلایی ساوه را در ضربات پنالتی با نتیجه مجموع 7 بر 6 شکست دهند. نماینده استان کرمان در دور بعدی مسابقات مقابل ماشین‌سازی بحران‌زده حاضر شد و با پیروزی 2 بر یک جواز حضور در بین 16 تیم برتر را کسب کرد. داستان شگفتی‌سازی نماینده استان کرمان در مرحله یک‌هشتم نهایی مقابل قهرمان دوره گذشته فولاد خوزستان رقم خورد. مسی‌ها در دیداری که مثل رقابت‌های گذشته با بازیکنان جوان و بومی خود مقابل شاگردان جواد نکونام حضور پیدا کردند توانستند با درخشش سنگربان خود حسین شهریاری در ضربات پنالتی یکی از نمایندگان ایران در لیگ قهرمانان آسیا را با نتیجه مجموع 6 بر 5 شکست دهند. تیم دوم جدول لیگ آزادگان در مرحله یک‌چهارم رقیب تیم متمول و خصوصی خیبر خرم‌آباد شد و در روزی که به فلسفه خود در جام حذفی پایبند بود و به سنگربان چهارم خود دانیال اسلامی فرصت بازی داد توانست با تک گل یاسر فیضی به جمع 4 تیم نهایی صعود کند و به انتظار برنده دیدار استقلال تهران و نساجی مازندران بنشیند.

دیگر تیم شگفتی‌ساز دوره سی‌وپنجم جام حذفی باشگاهی از سطح سوم فوتبال ایران است. خلیج‌فارس ماهشهر که از مرحله دوم مسابقات وارد رقابت‌ها شد در این مرحله با برد 3 بر صفر مقابل مس نوین کرمان جواز حضور در مرحله سوم مسابقات را کسب کردند. آنها در این مرحله توانستند قهرمان دوره پانزدهم لیگ برتر، استقلال خوزستان که این روزها در دسته یک فعالیت دارد را شکست دهند و به جمع 32 تیم برگزیده اضافه شوند. اولین قربانی لیگ برتری شاگردان قنواتی در این مرحله رقم خورد و آنها توانستند با تک‌گل عباس طهماسبی تیم هوادار تهران را شکست دهند و تنها شگفتی این مرحله را رقم بزنند. نماینده شهر ماهشهر در مرحله یک‌هشتم به رقابت با تیم هم‌استانی و لیگ برتری یعنی نفت مسجد سلیمان رفت و با برد 2 بر یک هواداران فوتبال را وادار به تمجید و تحسین کرد. آخرین قربانی ماجراجویی خلیج‌فارس ماهشهر شاگردان محمد ربیعی در تیم مس رفسنجان بودند. تیم رتبه پنجمی لیگ برتر در دقیقه 21 با گل محمدرضا سلیمانی پیش افتاد اما در لحظاتی که خود را آماده برپایی جشن صعود به جمع 4 تیم می‌کرد توسط گل دقیقه 85 عباس قاسمی به شوکی عمیق فرو رفت. بازی در وقت‌های اضافه اول و دوم نیز گلی به همراه نداشت تا درخشش مهدی امیری که با مهار ضربات پنالتی مهرداد رضایی و عقیل کعبی حاصل شد گره بازی را باز کند و یکی از دیگر تیم‌های نیمه‌نهایی جام حذفی مشخص شود.

  شگفتی‌سازها علیه پرسپولیس

پرسپولیس با کسب 6 قهرمانی و 2 نایب قهرمانی دومین تیم پرافتخار مسابقات جام حذفی است اما تمام دوره‌های این رقابت خوشایند آنها نبوده است. سرخپوشان پایتخت در سال 1365 با وجود ستاره‌هایی ازجمله علی پروین، فرشاد پیوس، شاهرخ بیانی، محمد پنجعلی، ناصر محمدخانی، حمید درخشان و ضیا عربشاهی و محمد مایلی‌کهن تیمی مقتدر و ترسناک بود اما این تیم در دور سوم جام حذفی اسیر قهرمان فوتبال استان لرستان یعنی خیبر خرم‌آباد شد. روز 31 تیر 1365 تیم استان لرستان دست به کاری بزرگ زد و با شکست پرسپولیس تهران شگفتی فوتبال‌دوستان را برانگیخت. در روزی که موسی کرکی با درخشش خود در چهارچوب دروازه خیبر مهاجمان سرخپوش را در امر گلزنی ناکام گذاشت این رضا محمدی‌اصل بود که با حرکات زیبای خود در میانه‌ میدان و شوتی سهمگین وحید قلیچ را وادار به تماشای توپ کرد تا گل دقیقه 68 باعث حذف سرخپوشان از جام حذفی شود. تیم خیبر بعد از این برد شیرین موفق شد تا فینال مسابقات پیش برود اما در این مرحله اسیر ملوان شد و با گل‌های محمد احمدزاده و سیروس قایقران دومین قهرمانی جام حذفی برای نماینده استان گیلان رقم خورد.

همیشه برای خلق شگفتی لازم نیست یک تیم کم نام و نشان با برد یک تیم صاحب‌نام همگان را متعجب کند بلکه گاهی امکان دارد یک باخت سنگین باعث خلق شگفتی شود. دیدار دو تیم فتح تهران و پرسپولیس در شهریور 1373 یکی از این رقابت‌هاست. شاگردان حمید درخشان باید مقابل تیم دسته یکی فتح حاضر می‌شدند و همگان پیروزی آسانی را برای قرمزپوشان متصور می‌شدند و همین تصورات باعث حضور سرخپوشان با بازیکنان ذخیره خود در این دیدار شد. اما اتفاقات داخل میدان با معادلات روی کاغذ بسیار متفاوت بود. شاگردان همایون شاهرخی توانستند با گل‌های خداداد عزیزی(2 گل)، مهدی فلامرزی، نادر خمس‌آبادی، رضا رضایی‌کمال و سهراب خمس‌آبادی با نتیجه 6 بر صفر اتفاقات تلخی را برای پرسپولیس رقم بزنند.

جام حذفی فصل96-95 نیز برای پرسپولیس آبستن لحظات تلخ و وداع غم‌انگیز بود. شاگردان برانکو در مرحله یک‌شانزدهم برای حضور در جمع 16 تیم به میهمانی قشقایی شیراز رفتند اما داستان برای آنها طبق انتظارات پیش نرفت. گل دقیقه 10 محمد زارعی در دقیقه 60 توسط ولادیمیر پریموف پاسخ داده شد. در ادامه بازی محتاطانه دو تیم تعیین برنده را به ضربات پنالتی کشاند تا گل نشدن ضربات پنالتی توسط کمال کامیابی‌نیا و شهاب زاهدی باعث حذف یکی از تیم‌های مدعی قهرمانی شود.

  حذف‌های تلخ برای پرافتخارترین تیم جام حذفی

پرافتخارترین تیم جام حذفی استقلال تهران با کسب 7 قهرمانی و 6 نایب‌قهرمانی نیز از قاعده بالا مستثنی نیست. یکی از تیم‌های گمنامی که استقلال را در جام حذفی از گردونه رقابت‌ها بیرون کرد تولی‌پرس قزوین بود. تیمی که در خانه خودش و در یک تک بازی توانست با گل بهنام ابوالقاسم‌‌پور تیم پرطرفدار استقلال را در اواسط مسیر جام حذفی کنار بزند. این مسابقه سال‌ها پیش برگزار شد و آن زمان لیگ برتری در کار نبود و مسابقات در لیگ آزادگان برگزار می‌شد.  از دیگر تیم‌های گمنامی که موفق به حذف استقلال از گردونه این رقابت‌ها شدند می‌توان به فراز قم اشاره کرد. تیمی که در دیدار رفت و برگشت رودرروی استقلال قرار گرفت و پس از شکست یک بر صفر در تهران و خانه حریف موفق شد در قم استقلال را با دو گل شکست داده و این تیم را در عین ناباوری حذف کند.

استقلال در فصل 1384-1383 باید در مرحله یک‌شانزدهم مقابل ایرانجوان بوشهر قرار می‌گرفت. گل‌های مجاهد خذیراوی و سلمان شهبازی نتوانست گره بازی را در 90 دقیقه و وقت‌های اضافه بگشاید. در ضربات پنالتی نیز اتفاقات به میل آبی‌پوشان پیش نرفت و پنالتی‌هایی که خذیراوی و فرزاد مجیدی از دست دادند منجر به حذف نایب‌قهرمان دوره گذشته شد.

شاگردان عبدالصمد مرفاوی در 29 دی‌ماه 1385 برای صعود به مرحله یک‌هشتم مقابل مقاومت بسیج فارس یا مرصاد فارس قرار گرفتند. در نیمه نخست حسین کوشکی با گشودن دروازه مهدی رحمتی شاگردان اصغر اکبری را پیش انداخت در اواسط نیمه دوم تیم 2 ستاره فوتبال ایران بعد از اعلام پنالتی به سودش برای بازگشت به جریان بازی امیدوار شد اما خراب شدن پنالتی توسط محمد نوازی تمام معادلات را بهم ریخت و گل دوم شیرازی‌ها که توسط صمد اکبری به ثمر رسید باعث حذف یکی از مدعیان اصلی قهرمانی شد.

ورزشگاه شهدای نوش‌آباد رفسنجان میزبان قهرمان دوره هشتم لیگ برتر یعنی استقلال تهران بود. تیمی که به دلیل حضور در مسابقات آسیایی ترجیح داده بود به ستارگان اصلی خود استراحت بدهد و با بازیکنان نیمکت‌نشین مقابل مس رفسنجان قرار گیرد. نماینده کرمان توانست در دقیقه 22 با گل امیرحسین محمدی‌ مزد بازی شایسته خود را بگیرد. این گل باعث شد آبی‌پوشان از پیله ترس خارج شوند و با حملات متوالی خود ابتدا در دقیقه 32 با گل میلاد نوری بازی را به تساوی بکشانند و سه دقیقه بعد علی علیزاده توانست روی دفع ناقص ضربه پنالتی تیم استقلال را از رقیب خود پیش انداخت. نماینده رفسنجان با استراتژی و حملات خود توانست در دقیقه 43 توسط میلاد داوودی بازی را به تساوی بکشاند و کار به وقت‌های اضافی کشید. در دقیقه 110 بازی آبی‌پوشان فرصتی طلایی برای پیروزی داشتند اما مارتین رائول در جدال با پنالتی‌زن آبی‌پوشان موفق بود و حسین کاظمی را ناکام گذاشت. در ادامه دو تیم ترجیح دادند کار را به ضربات پنالتی بکشانند. اما دوباره در ضربات پنالتی فوتبال روی بد خود را به استقلال نشان داد و به گل تبدیل نشدن ضربه پنالتی یدالله اکبری باعث حذف آبی‌پوشان در مرحله یک‌شانزدهم مسابقات جام حذفی شد.

  سال‌های حسرت

گاندوهای اصفهان با کسب 4 قهرمانی و یک نایب‌قهرمانی سومین تیم پرافتخار این مسابقات هستند. اما نماینده استان اصفهان دو خاطره بسیار تلخ از این رقابت‌ها دارد. ذوب‌آهن اصفهان 16 اسفند 84 باید در مرحله یک‌هشتم مقابل تیمی قرار می‌گرفت که با پیروزی خود در دور قبلی مسابقات مقابل قهرمان دوره چهارم لیگ برتر فولاد خوزستان از خود یک چهره ترسناک ساخته بود. ذوبی‌ها ابتدا گل زودهنگام بازیکن متعصب و وفادار خود اسماعیل فرهادی از نوژن ساری پیش افتادند اما در نیمه دوم همه چیز دگرگون شد و گل‌های دقایق 50 و 65 پورحاجی و آینه‌وند باعث حذف اصفهانی‌ها شد.

اواخر دهه 80 روزهای یکه‌تازی ذوب‌آهن ایران در مسابقات لیگ قهرمانان آسیا بود. رقیب تیم افتخارآفرین ایران در مرحله نیمه‌نهایی جام حذفی تیمی کمتر شناخته شده و دسته یکی به نام گسترش فولاد تبریز بود که در این دوره از مسابقات موفق به حذف تراکتورسازی و مس رفسنجان شده بود. کیوان آذر و فیتوسو دوبار گلزنی کردند تا نماینده تبریز برنده شود.

دیگر تیم‌های شگفتی‌ساز

سپاهان اصفهان نیز در مسابقات جام حذفی اسیر تیم‌های کم نام و نشان اما با ‌انگیزه شده است. شاگردان حسین فرکی در 26 مهر 1393 مقابل گل‌گهر سیرجان قرار گرفتند که شهرت فعلی را نداشت و تازه توانسته بود مجوز حضور در لیگ آزادگان را کسب کند. هر دو تیم با ترس از شکست راهی میدان شده بودند و همین موضوع باعث شد رقابت آنها در 90 دقیقه با گل و برد یکی از دو تیم همراه نشود. در دقیقه 105 ضربه نه‌چندان دقیق جمعه‌زاده از زیر دستان سنگربان سپاهان وارد دروازه شد تا یکی از مدعیان اصلی خیلی زود با جام حذفی وداع کند.  دیگر تیم شگفتی‌ساز جام حذفی داماش گیلانیان است که در فصل 1398-1397 موفق شد با کنار زدن خوشه طلایی ساوه، قشقایی شیراز، چوکای تالش، مقاومت تهران، ماشین‌سازی تبریز و سایپا راهی فینال شود. آنها در ورزشگاه فولاد آرنا مقابل پرسپولیس قرار گرفتند و شاگردان برانکو با ضربه ایستگاهی که توسط علی علیپور زده شد به ششمین قهرمانی خود در جام حذفی رسیدند.  شاگردان عباس چمنیان نیز در فصل 1391-1390 موفق شدند با پیروزی مقابل تیم‌هایی ازجمله تراکتور و فولاد خوزستان تحسین فوتبال‌دوستان را برانگیزند و جواز صعود به 4 تیم را کسب کنند. سنگربان شهرداری یاسوج، حسین هوشیار در طول بازی با واکنش‌های فوق‌العاده خود بازیکنان استقلال را در امر گلزنی ناکام گذاشت اما سرانجام حنیف عمران‌زاده با شوتی غیرقابل مهار گره بازی را گشود و به ماجراجویی یاسوجی‌ها در نیمه‌نهایی پایان داد. آنها در فصل 90-89 نیز بعد از حذف برق شیراز، نبرد شهرکرد، ذوب‌آهن و صنعتی کاوه موفق به حضور در مرحله یک‌چهارم شده بودند که در این مرحله با شکست 2 بر صفر مقابل استقلال از دور مسابقات کنار رفتند.

دیگر تیم شگفتی‌ساز جام حذفی خونه به خونه بابل است که در فصل 1397-1396 موفق شد با حذف شموشک نوشهر، راه‌آهن، سیاه جامگان، گسترش فولاد و استقلال خوزستان راهی مسابقه فینال شود اما در این دیدار نتوانست مقابل تیم پرستاره استقلال تهران به شگفتی‌سازی خود ادامه دهد و آبی‌پوشان تهرانی با تک گل مامه تیام به هفتمین قهرمانی خود در جام حذفی رسیدند.