رازگشایی از کمک‌های چین به ایران در بحران کرونا

برترین‌ها: شاید روابط و کمک‌های متقابل ایران و چین در دوران کرونا، هنوز برای عده ای محل شبهه باشد. بسیاری از ایرانی‌ها مهمترین نکته‌ای که از رابطه دو کشور در بحران کرونا به یاد می‌آورند، بسته ماسکی است که در روزهای آغازین مشخص شدن شیوع بیماری از طرف ایران برای ووهان ارسال شد. اما واقعیت این است که حجم کمک‌های چین به ایران شامل بسته‌های متعدد و بزرگ کمکی بوده که ممکن است در میان انبوه اخبار روزهای کرونا گم شده باشد.

ده‌ها سورتی پرواز از مقصد چین به ایران که محموله‌های کمکی این کشور را به فرودگاه امام حمل کردند، نشان‌دهنده روابط گرم دو کشور و عزم دوست شرقی ایران برای همراهی با ما در اوج بحرانی بین‌المللی بود. در همین زمینه توییت‌هایی که سفیر ایران در پکن می‌زد گویای اشتیاق طرف چینی برای همراهی با ما و کمک‌های چشمگیر و قابل‌اعتنای این کشور به ایران بود. برای نمونه می‌توانیم به توییت روز ۱۶ فروردین سفیر کشورمان در پکن اشاره کنیم. محمد کشاورززاده نوشت:«امشب طی دو پرواز از شهر پکن کمک‌های چین برای مقابله با ویروس کرونا به ایران ارسال خواهد شد .تاکنون کمک‌های دولتی و مردمی چین با ۲۸ پرواز طبق جدول پیوست از شهرهای پکن ،شانگهای و گوانجو به کشورمان ارسال شده است.»

او در توئیت دیگری افزود: «بیش از ده میلیون ماسک، 500 هزار کیت تشخیص کرونا، 300 هزار گان جراحی و لباس ایزوله، دو میلیون و دویست‌هزار دستکش، 350 ونتیلاتور، 500 اتاق پیش ساخته بیمارستانی و انواع دارو و تجهیزات بیمارستانی از جمله این کمک‌ها می‌باشد. همچنین چند پرواز چینی نیز سایر کمک‌ها از جمله یک میلیون ماسک اهدایی «جک ما» را به تهران حمل کرده است.»

محمد کشاورززاده، در یکی دیگر از توییت‌های خود نوشته بود:« 500 اتاق پیش ساخته بیمارستانی اهدایی دو شرکت چینی شامل تخت، میز، صندلی این هفته با یک هواپیمای باری به تهران ارسال خواهد شد. این محموله قابلیت تجهیز فوری یک بیمارستان صحرایی پانصد تخته خوابی را دارد. تاکنون با 21 هواپیما کمک از چین به ایران ارسال شده است.»

بابت همین کمک‌ها هم بود که بسیاری از مسئولان کشور در نوبت‌ها و تاریخ‌های متفاوت مراتب تشکر خود را از چین اعلام کردند. سخنگوی وزارت امور خارجه سیدعباس موسوی در روز ۱۹ فروردین با ذکر این نکته که روابط ایران با دوستان خارجی‌اش متوازن است از دولت و ملت چین و شرکت‌های چینی که کمک‌های خوبی به ایران در زمینه مقابله با ویروس کرونا کرده‌اند، تشکر کرد. او گفت: «تا اکنون ۳۰ هواپیما شامل وسایل، تجهیزات و وسایل مورد نیاز پزشکی برای مبارزه با ویروس کرونا در اختیار مردم کرونازده قرار داده‌اند و ما قدردان زحمات این کشور و دیگر کشورها هستیم که از راه‌های مختلف به ایران در این زمینه کمک کرده‌اند.»

محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان هم طی پیامی در صفحه توئیتر خود به زبان چینی نوشت: «بسیار خرسندم که دوباره با دوست قدیمی خود، وانگ یی وزیر امورخارجه چین صحبت کردم. ما درباره مسائل مشترک همچون مقابله با اپیدمی جدید (شیوع ویروس کرونا)، تقویت شراکت جامع راهبردی میان دو کشور و روند صلح در افغانستان تبادل‌نظر کردیم.»

ظریف افزود: «من از چین به دلیل ارائه لوازم مقابله با اپیدمی و ارسال کارشناسان پزشکی، محکوم کردن تداوم تحریم های غیرقانونی آمریکا که به طور جدی مانعی بر سر راه تلاش های ایران در مقابله با این اپیدمی بود، قدردانی می‌کنم.»

اما کمک‌های چین به محموله‌های بهداشتی و کمک‌های نقدی و جنسی محدود نمی‌شد. همانطور که چانگ هوا سفیر چین در ایران پیش از این و در اسفند ماه اعلام کرده بود، در اولین روزهای بروز کرونا در ایران تیمی از متخصصان چینی از آن کشور راهی ایران شدند تا در کنار متخصصان و پزشکان هموطن به درمان بیماران ایرانی بپردازند.

در ادامه کمک‌های چین به ایران، سخنگوی وزارت دفاع آن کشور از ارسال کمک های ارتش چین برای مبارزه با کرونا به ارتش‌های دیگر جهان از جمله ایران خبر داد.

به گزارش ایرنا «وو چیان» روز پنجشنبه 11 اردیبهشت در جمع رسانه های داخلی و خارجی در پکن گفت: «تا امروز ارتش چین برای ارتش‌های ایران، پاکستان، میانمار، لائوس، کامبوج، ویتنام و لبنان یا محموله کمکی فرستاده و یا گروه‌های پزشکی به این کشورها اعزام کرده‌ است.»

به نظر می‌رسد کمک‌های متقابل ایران و چین به بهانه بحران کرونا این دو کشور را به هم نزدیکتر کرده و این ارتباط و ابراز همدلی را می‌توان در راستای اتحاد استراتژیک چین و همپیمانانش در مقابل آمریکا تصور کرد. در این باره صحبت‌های رییس‌جمهور چین قابل توجه است. به گزارش خبرگزاری شین هوا، شی‌جی‌پینگ که دوشنبه شب 9 اردیبهشت به وقت محلی با «حسن روحانی» رییس جمهوری اسلامی ایران گفت‌و‌گو می‌کرد، تاکید کرد: «ما در کنار ایران و دیگر کشورهای دنیا ایستاده‌ایم تا همکاری‌ها برای مقابله با همه‌گیری تقویت شود. این همکاری‌ها تقویت می‌شود تا زمانی که جامعه بین المللی بر کرونا پیروز شود.»

همکاری‌های مشترک ایران و چین و بالا گرفتن آن در زمان شیوع بیماری نظر منابع غربی را به خود جلب کرده است. به‌طوری که اندیشکده واشنگتن در این باره می‌نویسد:«ایران از جمله کشورهای منطقه خاورمیانه است که چین در حال حاضر به نیکی از آن یاد می‌کند. ایران و چین در مواجهه با فشارهای مشترک از طرف آمریکا طی سال‌های اخیر به هم نزدیک‌تر شده‌اند و چین و روسیه و ایران بی‌سروصدا هنجارهایی در خصوص همکاری‌های راهبردی شکل داده‌اند.»

هرچه هست، کمک‌های چین به ایران اگرچه تا حد زیادی از نظر ایرانیان پنهان مانده است اما یکی از بزرگترین کمک‌های خارجی چین در زمان کرونا بوده است. این کمک‌ها که همچنان ادامه دارد باید در قالب روابط دیپلماتیک و حساس دو کشور تعبیر شود و مطمئنا نشانگر نزدیکی بیشتر پکن به ایران است. شاید اینها همچنین نشانه‌هایی باشد که از قرار گرفتن چین در کنار اقتصاد ایران و کمک به عبور اقتصاد کشور ما از دوران تحریم و شکوفاتر شدن آن در دوران پس از کرونا حکایت کند.