ماجرای بازار داغ خرید و فروش مو!

خبرآنلاین نوشت: ‌«موها نمی‌میرند. آنها حتی پس از مرگ ما به رشد خود ادامه می‌دهند اما انگار این افسانه که رویین‌تن‌ها پاشنه آشیل دارند درباره موها نیز صادق است. آنها به‌راحتی تصمیم می‌گیرند از سر صاحبانشان جدا شده یا حتی نامرئی شوند. با وجود این، آدم‌ها، چه زن و چه مرد، به دلایل مختلف به این دوستان بی وفا نیاز دارند.

یکی از مهم ترین دلایلی که آدم‌های کمی در این دنیا پیدا می‌شوند که چندان تعلق خاطری به موهای خود نداشته باشند این است که زیبایی با معیارهای هر دوره‌ای که بررسی شود، ارتباط غیر قابل انکاری با داشتن موهای پر پشت دارد. بر این اساس است که آدم‌ها هرگز نتوانسته‌اند بپذیرند دیگر مویی روی سرشان نیست یا حتی موهایشان کم پشت شده است. آنها از هزاران سال قبل به دنبال راه‌هایی بوده‌اند که اگر از بد حادثه موهایشان ریخت، جوری این نقص را بپوشانند و به دیگران بگویند: من همچنان مثل شما هستم؛ موهایی دارم که باد آنها را پریشان می‌کند!

در میان تمامی راه‌های عجیب و غریبی که آدم‌ها در زمان‌های مختلف برای کسب درآمد انتخاب کرده‌اند، فروختن موی سر منحصر به فرد است. مو و ناخن تنها اعضای بدن هستند که در صورتی که قسمتی از آنها را جدا کنیم و دور بریزیم، اتفاق ناخوشایندی برایمان نمی‌افتد. کوتاه کردن مو و ناخن عملی شناخته شده است و حتی آداب و رسوم خاص خودش را در فرهنگ‌های مختلف دارد. شاید اگر کسی از سر فقر یا هر چیز دیگر یکی از اعضای بدنش، مانند کلیه را بفروشد کسانی به تاسف برایش سر تکان دهند. فروختن مو اما نه تنها تاسف‌برانگیز نیست، بلکه با این ملاحظه که موهای سالم و زیبا قیمت بالاتری هم دارند، می‌تواند باعث مباهات آدم‌ها باشد. اما خرید و فروش مو چطور رونق گرفت و چه اتفاقی افتاد که ایران اکنون دیگر نه تنها وارد کننده مو از کشورهایی مانند گرجستان نیست که خود به صادر کننده مو تبدیل شده است؟

ریزش مو مشکل نیمی از ایرانیان

در قصه‌های کودکی مردان و زنانی بودند که سرشان مانند کف دست مو نداشت. آنها می‌توانستند به فراخور قصه‌ای که در آن قرار گرفته بودند، آدم‌هایی خوب یا بد باشند. برای ما شاید کچل‌ها مانند بسیاری از موجودات دیگر به افسانه‌ها تعلق داشته باشند، طوری که بسیاری «کچل» را با «طاس» اشتباه می‌گیرند. اگر پدر بزرگ و مادربزرگی داشته باشید که خاطرات دوران کودکی‌اش به چندین دهه قبل بر گردد و اگر او حال و حوصله تعریف کردن خاطره داشته باشد، ممکن است پای آدم‌هایی را به خاطراتش باز کند که مادرزادی مو نداشته‌اند.

کچل‌ها، بدون موهای مادرزادی هستند، حال آن که کسانی که موهایشان به مرور زمان می‌ریزد، حتی اگر زمانی برسد که یک تار مو روی سرشان نباشد، باز هم طاس هستند. هر چند دیگر به ندرت نوزادی بدون مو متولد می‌شود، اما طاسی اگر نسبت به گذشته زیاد نشده باشد، کم هم نشده است. ریزش مو به ویژه در ایران به معضلی اساسی برای مردان و زنان تبدیل شده است. کارشناسان می‌گویند دلیل این که زنان و مردان ایرانی کم مو و در مواردی طاس می‌شوند، علاوه بر این که مربوط به تغذیه نامناسب و مهم‌تر از هر چیز کمبود آهن است، به دلیل فشارهای روانی هم هست که به ویژه در سال‌های اخیر شدت یافته است. آمار دقیقی درباره تعداد طاس‌ها در ایران وجود ندارد و به تبع آن کسی نمی‌داند چند میلیون زن و مرد ایرانی از ریزش مو رنج می‌برند.

با وجود این، برخی از یافته‌ها در مورد تغذیه و سلامت ایرانیان موید این واقعیت است که تا بیش از ۵۰ درصد شهروندان از ریختن هر روزه موهای خود در عذابند. یکی از اصلی‌ترین دلایل ریزش مو در میان افراد کم خونی و کمبود آهن است. بررسی‌های وزارت بهداشت نشان می‌دهد حداقل نیمی از زنان ایرانی کم خونی دارند، همان طور که آمار کمبود آهن در درصد بالایی از مردان و زنان ایرانی تایید شده است. به این مساله اگر استرس‌های روانی را نیز اضافه کنیم، دلیل تردد این همه آدم طاس در خیابان‌ها را در می یابیم، حال آن که از این واقعیت هم نباید غافل ماند که بسیاری از آنهایی که در ظاهر موهای پر پشت و خوش حالتی دارند، واقعا طاسند یا حداقل قبلا طاس بوده‌اند!

روزگار سپری شده کلاه‌گیس‌ها

گزاره‌های مختلف از علاقه آدم‌ها به داشتن موهایی که در باد پریشان می‌شود و نقش غیر قابل انکار موهای پرپشت در زیبایی گرفته تا افزایش میزان ریزش مو در زنان و مردان ایرانی را که کنار هم قرار دهیم، متوجه می‌شویم حالا که عصر کلاه‌گیس‌ها به سر آمده است، چرا بازار خرید و فروش مو در ایران سکه است. در میان روش‌های مختلفی که برای ترمیم موهای آسیب دیده وجود دارد، اکستنشن یکی از آسان‌ترین و البته موثرترین راه‌های پنهان کردن طاسی است. اکستنشن یا اضافه کردن مو در لابه‌لای موهای طبیعی (که برای بلندتر کردن و پر پشت نشان دادن مو به کار می‌رود) یکی از پرطرفدارترین خدمات ارائه شده این روزها در آرایشگاه‌های زنانه است. این روش پرطرفدار ترمیم مو انواع مختلفی از اکستنشن با چسب، اکستنشن به روش لاینی و اکستنشن با لیزر گرفته تا اکستنشن حلقه‌ای و اکستنشن به روش دوخت دارد. در همه این موارد لازم است موهایی جز موهای خودتان به سرتان اضافه شود و از آنجا که ایران هنوز به فناوری ساخت موی مصنوعی دست نیافته، اکستنشن کاران موهای چیده و خریداری شده را به موهای متقاضیان اضافه می‌کنند.

تعرفه‌هایی که برای این عمل زیبایی در نظر گرفته شده بسته به این که در کجا و برای چه کسی این عمل انجام شود، متفاوت است. بر اساس تعرفه‌های رسمی قیمت مو از شاخه ای دو تومان شروع می‌شود و تا هشت یا ۱۰ هزار تومان هم می‌رسد. به عنوان مثال برای فردی که موهایی کم پشت دارد اکستنشن مو در آرایشگاه‌های مرکز شهر تهران ۶۰۰ تا ۷۰۰هزار تومان هزینه خواهد داشت، اما اضافه کردن همین مقدار مو برای فردی با موهای نه چندان کم پشت در آرایشگاه‌های بنام شمال شهر حدود دو میلیون تومان آب می‌خورد.

الهام صاحب آرایشگاهی در کرج اما می‌گوید: «اکستنشن قیمت مشخصی ندارد و به‌ویژه اگر فرد تمایل به نوع خاصی از مو داشته باشد، هزینه او می‌تواند تا چهار یا پنج میلیون تومان هم بالا برود.»

او توضیح می‌دهد: «بسیاری از آرایشگران خود موهایی خریداری و برای عمل اکستنشن از آن استفاده می‌کنند اما در مواردی افراد دنبال یک نوع موی خاص می‌گردند و وقتی آن را پیدا می‌کنند مجبورند پول بیشتری بابت آن پرداخت کنند و این هزینه آنها را بالا می‌برد، همانطور که وضعیت موهای فردی که می خواهد اکستنشن کند تاثیر زیادی روی هزینه‌های او می گذارد.»

چه موهای قشنگی!

خیلی‌ها از این مساله گله می‌کنند که جامعه ایرانی جامعه‌ای مقلد است و به محض این که چیزی مد شود، همه به دنبال آن می‌روند. به دلایل مختلف در سال‌های اخیر اکستنشن مد شده است و علاوه بر این که افرادی واقعا توجیهات مناسبی برای کارشان دارند، کسانی هم هستند که بی خود و بی جهت و تنها به دلیل این که علاقه دارند مدی جدید را آزمایش کنند به فکر اکستنشن می افتند. کسی نمی‌داند در روز، در ماه یا در سال چند زن ایرانی به آرایشگاه‌ها می‌روند و سرنوشت موهای خود را به دست آرایشگران و عمل اکستنشن می‌سپارند. با وجود این، اکستنشن مو می‌رود تا در کنار اعمالی مانند جراحی بینی، گونه و ... جای خود را به عنوان یکی از پرطرفدارترین عمل‌های جراحی باز کند. اگر در اعمال زیبایی مانند جراحی بینی این عمل فقط به سود پزشکان تمام می‌شد، در مورد اکستنشن پیچیدگی‌های بیشتری وجود دارد و علاوه بر کسانی که این عمل را انجام می‌دهند، هزاران نفر دیگر یعنی همان‌هایی که موهای خود را می فروشند نیز سود می‌برند.

اگر چه تا همین چند سال پیش بازار خرید و فروش مو رونق چندانی نداشت و اکستنشن کاران مجبور بودند، موهایی را که لازم دارند از خارج وارد کنند، اما حالا دیگر این بازار پر رونق است. اکستنشن کاران موهایی را که لازم دارند به صورت‌های مختلف تهیه می کنند. دسته‌ای از آنها که آن قدرها مشتری ندارند و در ماه یکی دو عمل اکستنشن به تورشان می‌خورد، با تبلیغات چهره به چهره، از میهمانی‌ها گرفته تا مجالس خانوادگی و حتی در مترو، فروشنده مو پیدا می‌کنند. با داغ شدن بازار اکستنشن مو اگر کسی در خیابان، اتوبوس، تاکسی، مترو و ... به شما گفت: «چه موهای قشنگی!» تصور نکنید او عاشق چشم و ابرویتان شده است؛ در بسیاری موارد او آرایشگر یا حداقل واسطه‌ای است که موهای شما چشمش را گرفته است. در این کسب و کار البته سر شما بی کلاه نمی‌ماند.

چوب حراج

قیمتی که برای فروختن موها تعیین می‌شود بسته به بلندی، جنس و سلامت مو متفاوت است. موضوعاتی مانند رنگ مو در اولویت‌های بعدی قرار دارد، اما آن طور که بررسی‌ها نشان می‌دهد اگر قرار باشد موهایتان را بفروشید مطمئن باشید که بهای آن هرگز کمتر از ۲۰۰ هزار تومان نیست؛ حال آن که برخی از موها حتی تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هم قیمت خورده‌اند.

ساناز ساکن کرج همین اخیرا موهای ۵۰ سانتیمتری خود را ۲۰۰هزار تومان فروخته است. او می‌گوید: «ارزان فروختم، چون پولش برایم اهمیت نداشت. زمانی که به آرایشگاه دوستم رفتم تا موهایم را کوتاه کنم او گفت می‌تواند در ازای موهایم پول بدهد و من هم گفتم سنگ مفت، گنجشک مفت!»

بسیاری از کسان دیگری که موهایشان را می‌فروشند، مثل ساناز فکر نمی‌کنند. آنها حتی برای یافتن مشتری مناسب برای موهای خود آگهی می‌دهند. در نتیجه جست‌وجویی که در گوگل در مورد خرید و فروش مو انجام می‌دهید، یکی از اولین پنجره‌هایی که باز می‌شود سایتی با عنوان فروشگاه آنلاین موی طبیعی است. در این سایت هر روز چندین آگهی درباره فروش مو منتشر می‌شود که متن آنها در بسیاری موارد جالب توجه است. یکی از آگهی‌دهندگان نوشته است:« با سلام، مو با مشخصات زیر به فروش می رسد: ۳۶ سانت بلندی مو، هفت سانت قطر، قهوه‌ای تیره، متعلق به یک دختر ۱۳ ساله غیر سیگاری، لخت شلاقی، بدون رنگ‌شدگی و هر گونه مواد شیمیایی ، قیمت توافقی.»

هر چند اکثر آگهی‌دهندگان برای تبلیغ جنسی که قصد فروشش را دارند به همان مواردی که در این آگهی آمده اشاره دارند، اما کسانی هستند که قیمت مشخص کرده‌اند و دامنه این قیمت‌ها از ۳۰۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان گسترده است. در حالی که یک نفر برای موهای ۴۵ سانتیمتری ‌اش قیمت ۶۰۰ هزار تومان را تعیین کرده، یک نفر دیگر موهای ۵۳ سانتیمتری خودش را تنها ۲۵۰ هزار تومان می فروشد.

آرایشگری که ادعا می‌کند یکی از بهترین اکستنشن کاران تهران است و هر چند آرایشگاهش در مرکز شهر است، اما از همه جا به ویژه شمال شهر برایش مشتری می‌آید: «معمولا کسانی که می‌خواهند از دست واسطه‌ها فرار کنند، خودشان دنبال مشتری برای موهایشان می گردند.»

او در جواب این سوال که قیمت‌ها از چه قرار است، می‌گوید: «در عمل اکستنشن تهیه مو بخش کوچکی از کار است و اگر برای مثال یک عمل دو میلیون تومان آب می‌خورد، دلیلش این نیست که موهایی که اضافه شده ارزش زیادی داشته است.»

به گفته او هیچ مویی نیست که قیمتش از یک میلیون تومان بیشتر باشد، وگرنه عمل اکستنشن بیشتر از چهار یا حتی پنج میلیون تومان آب می‌خورد. از او می پرسیم: «خودش تا به حال موهایش را فروخته است؟» می خندد و می گوید: «در آرایشگاه خیلی‌ها از موهایم تعریف می‌کنند. اگر روزی نیاز پیدا کنم، می‌فروشم.» می پرسیم: «به نظر شما فقط نیاز به کسب در آمد است که خیلی‌ها را به فکر فروش موهایشان انداخته است؟» می‌گوید: «بخش عمده‌اش همین است، اما باید گفت نظر مردم نسبت به زندگی عوض شده است. می‌گویند آدم‌ها مصرف‌گرا شده‌اند و اسراف می‌کنند، اما من نظرم این است که بر عکس آدم‌های این دوره زمانه به ویژه دختران جوان سعی می‌کنند هیچ چیز را دور نریزند؛ حتی موهایشان را.»