بهبود تعدادی از بیماران کرونا با تزریق پلاسما

جماران: رئیس انجمن خون و سرطان کودکان ایران گفت: از ۱۲ بیمار کرونا که پلاسما به آنها تزریق شده، در تعدادی بهبود نسبی و در تعدادی بهبودی کامل مشاهده شده بطوریکه برخی از آنها حتی ترخیص هم شده‌اند. همچنین تزریق پلاسما به نفر سیزدهم حدود ۲ ساعت پیش انجام شد.

رئیس انجمن خون و سرطان کودکان ایران و سرپرست پروژه تحقیقاتی پلاسمادرمانی بیماران کرونا گفت: تاکنون پلاسمای ۲۴ بیمار بهبود یافته از بیماری کرونا گرفته شده و به ۱۳ بیمار تزریق شده و نتایج اولیه این شیوه درمانی تاکنون مثبت بوده اما برای نتایج دقیق‌تر و کامل‌تر باید چند هفته دیگر صبر کرد.

دکتر حسن ابوالقاسمی در گفت‌وگو با خبرنگاران فانا و ایسنا درباره آخرین وضعیت اجرای پروژه تحقیقاتی پلاسمادرمانی بیماران کرونا توضیح داد: استفاده از پلاسمای بیماران بهبود یافته از کرونا فکری بود که همزمان با شروع اپیدمی کرونا در چین مطرح شد و چینی‌ها نیز از این روش را به صورت تحقیقاتی استفاده کرده و نتایج گزارش‌های اولیه آنها نیز مثبت بوده است و نشان داد که پلاسمادرمانی می‌تواند دوره بستری و میزان مرگ‌ومیر بیماران کرونا را کاهش دهد. با توجه به سابقه مطالعات در زمینه پلاسمادرمانی و استفاده از این روش در مورد سایر ویروس‌ها، ما نیز در ایران تصمیم گرفتیم با توجه به زیرساخت‌های بسیار خوبی که در حوزه پلاسما داریم و پیشرفت‌های صنعت پلاسمای کشور در بیش از یک دهه اخیر، پروژه تحقیقاتی پلاسمادرمانی بیماران کرونا را آغاز کنیم.

در همین راستا جلساتی بین انجمن خون و سرطان کودکان ایران به عنوان یک تشکل علمی، سازمان انتقال خون ایران به عنوان متولی حوزه پلاسما در کشور، دانشگاه و بیمارستان بقیه‌الله به عنوان محل اصلی اجرای پروژه و جمعی از اساتید مانند دکتر حسینی، چراغعلی و همچنین شرکت درمان آرا به عنوان تامین کننده لجستیک و تجهیزات موردنیاز پروژه برگزار شد. پروپوزالی در این زمینه تهیه شده و از آن در وزارت بهداشت دفاع کردیم و نهایتا این پروپوزال در وزارت بهداشت تصویب و کد اخلاقی را دریافت کرد. سپس این پروژه در سازمان انتقال خون و همچنین دانشگاه بقیه الله نیز مطرح و تصویب شد و این پروژه از حدود ۱۰ تا ۱۲ روز پیش رسما آغاز شد.

وی گفت: براساس پروپوزال ارائه شده به وزارت بهداشت، برای دریافت پلاسمای بیماران که حداکثر دو هفته از بهبودی آنها از بیماری کرونا گذشته و نتیجه تست PCR آنها مثبت است، فراخوان داده‌ایم تا این افراد به شکرانه بهبودی از بیماری، پلاسمای خود را در اختیار بیمارانی قرار دهند که در شرایط وخیم‌تری قرار دارند. تاکنون حدود ۲۴ واحد پلاسما از ۲۰ نفر از بیماران ترخیص شده از بیمارستان بقیه‌الله و تعداد دیگری از بیماران ترخیص شده از بیمارستان فیروزگر گرفتیم. باید تاکید کنم که اهدای پلاسما هیچگونه مشکلی برای اهداکننده ایجاد نمی‌کند و همچنین پلاسمای گرفته شده از افراد از نظر هپاتیت، اچ‌آی‌وی و ... مورد تست‌های معمول در فرآیند خون‌گیری قرار می‌گیرد و یک تست اضافی هم به صورت تست مجدد PCR برای کروناویروس از پلاسما می‌گیریم که نتیجه این تست باید منفی باشد و در صورت گذراندن موفق همه تست‌ها، پلاسما برای مصرف آزاد و فریز می‌شود.

یک تست اضافی دیگر هم انجام دادیم که کیت آن به تازگی به دست ما رسیده است و آن این بود که ببینیم آیا این پلاسماها ایمونوگلوبولین ضد ویروس کرونا ساخته‌اند یا نه که این کیت هم IGG و هم IGM را به صورت سریع به ما می‌دهد و خوشبختانه تمام نمونه‌های گرفته شده، این تست به صورت قوی روی آنها مثبت بوده است یعنی نشان می‌داد که این افراد آنتی‌بادی خیلی خوبی در آنها علیه ویروس کرونا ساخته‌اند بنابراین پلاسمای آنها می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

وی افزود: در مورد ۱۲ موردی که تاکنون پلاسما به آنها تزریق شده است، جواب‌ها تاکنون خوب بوده است. البته هنوز منتظر انجام یک آنالیز دقیق هستیم اما پاسخ درمانی تاکنون خوب بوده است. خوشحالیم که این موضوع که همیشه فقط از آن به عنوان یک روش صحبت می‌شد، امروز توانست مجوز سازمان غذا و دارو آمریکا را هم بگیرد که معمولا روی مجوزهای این نهاد نیز حساب ویژه‌ای باز می‌شود. ما با قوت این پروژه را ادامه خواهیم داد. از وقتی شروع کردیم، خیلی بیمارستان‌ها به ما پیوسته‌اند از جمله سازمان انتقال خون بیمارستان مسیح دانشوری را مجهز کرده و از فردا کار را در این بیمارستان نیز شروع می‌کنند. دانشگاه علوم پزشکی قم هم در این زمینه درخواست داشت که با امکانات سازمان انتقال خون بیمارستان شهید بهشتی قم تجهیز شده است و امروز تعدادی اهداکننده پلاسما گرفتند و البته تست‌ها در تهران انجام می‌شود و وقتی پلاسماها آزاد شدند، در اختیار آنها قرار می‌گیرد.

به تدریج مراکز دیگر هم درخواست داده‌اند. بخشی از مراکز درمانی در قالب همین پروژه به ما می‌پیوندند و بخشی دیگر نیز ممکن است بخواهند به صورت مستقل کار کنند که ما اطلاعات این پروژه را در اختیار آنها نیز قرار می‌دهیم. البته باید منتظر بود تا نتایج را آنالیز کنیم و یک اظهارنظر قاطعی بتوانیم بکنیم ولی با توجه به سابقه کار امیدواریم که این روش به روش موفقی تبدیل شود که بتوانیم بیماران را از طریق آن بهبود بدهیم.

رئیس انجمن خون و سرطان کودکان ایران و سرپرست پروژه تحقیقاتی پلاسمادرمانی بیماران کرونا خاطرنشان کرد: از ۱۲ نفری که پلاسما به آنها تزریق شده، در تعدادی بهبود نسبی و در تعدادی بهبودی کامل مشاهده شده بطوریکه برخی از آنها حتی ترخیص هم شده‌اند. همچنین تزریق پلاسما به نفر سیزدهم حدود ۲ ساعت پیش انجام شد.

وی توضیح داد: سرعت اجرای این پروژه تحقیقاتی بستگی به میزان استقبال اهداکنندگان دارد و اینکه آنها چقدر پلاسما اهدا کنند. ما لجستیک این کار را فراهم کرده‌ایم، چه به صورت واحدهای موبایل و سیار که می‌توانند در بیمارستان‌های مختلف دایر شوند و چه به صورت واحدهای ثابت در بیمارستان بقیه‌الله، مسیح دانشوری و قم. اگر اهداکنندگان استقبال کنند، می‌توانیم به سرعت به هدف تعیین شده در پروپوزال پروژه، یعنی ۲۰۰ مورد برسیم که در صورت تحقق این هدف، نتایج این پروژه کاملا قابل ارائه و ارزیابی خواهد بود..

و بعد از آن با مشورت وزارت بهداشت، ادامه پروژه بسته به نتایج کار امکانپذیر خواهد بود. البته مرحله بعدی هم در نظر گرفتیم که در آن قصد داریم ایمونوگلوبولین اختصاصی این پلاسماها را جدا کنیم که کار باارزشی خواهد بود و بخش صنعت هم به کمک ما خواهد آمد و هم‌اکنون نیز یکی از بخش‌های صنعتی کشور در این زمینه اعلام آمادگی کرده است که اگر کار ما به نتیجه برسد می‌تواند با اخذ مجوز از سازمان غذا و دارو، این کار را برای ما انجام دهد و ما بتوانیم از ایمونوگلوبولین اختصاصی استفاده کنیم که طبیعتا کار ما راحت‌تر خواهد شد و حجم کمتری دارد و این یک نوع پادتن اختصاصی ویروس خواهد بود.

ابوالقاسمی عنوان کرد: متقاضیان اهدای پلاسما می‌توانند به سه واحد ثابت ما که در ضلع غربی بیمارستان بقیه الله جنب دندانپزشکی مستقر هستند، مراجعه کنند. فعلا حتما اهداکنندگان باید افرادی باشند که تست آنها مثبت شده و مشکل تنفسی، تب و ... ندارند و دو هفته از بیماری آنها گذشته و حالشان خوب است. اگر بیمارستانی از ما درخواست کند، امکان دارد که واحدهای موبایل ما بروند و در آن بیمارستان مستقر شوند. در قم هم یک واحد ثابت در بیمارستان شهید بهشتی مستقر شده است.

رئیس انجمن خون و سرطان کودکان ایران و سرپرست پروژه تحقیقاتی پلاسمادرمانی بیماران کرونا خاطرنشان کرد: پروپوزال تحقیقاتی ما در زمینه پلاسمادرمانی بیماران کرونا به صورت یک کارآزمایی بالینی، دقیق‌تر از پروژه تحقیقاتی چینی‌ها است چون ما گروه کنترل گذاشتیم یعنی به یک گروه پلاسما تزریق می‌شود و به گروه دیگر تزریق نمی‌شود و بعد دو گروه را با هم مقایسه می‌کنیم. اگر در ۲۰ مورد به پدیده‌ای برخورد کردیم که ادامه پروژه ممکن نبود، پروژه را متوقف می‌کنیم و اگر نتایج خوب باشد تا ۲۰۰ مورد ادامه خواهیم داد و در صورت موفق بودن نتایج ۲۰۰ مورد، بعد از آن نیازمند یک حمایت بزرگ از سوی وزارت بهداشت هستیم. البته معاونت درمان وزارت بهداشت نیز از این پروژه حمایت کرده است. مابقی تزریق‌ها هم به زودی انجام می‌شود.

وی تصریح کرد: روش پلاسمادرمانی یک روش ایمن است که البته سابقه قبلی هم دارد و عوارض خاصی ندارد. بهرحال این پروژه چه موفق باشد چه نباشد، آثار مثبتی خواهد داشت. اگر موفق باشد که قابل ادامه برای سایر بیماران نیز خواهد بود و اگر هم موفق نباشد ثابت می‌شود که سایر محققان نباید سراغ این روش بیایند. ضمنا باید در نظر بگیریم که فرهنگ اهدا در این ایران بسیار جلوتر از سایر کشورهای منطقه است و سالانه بیش از ۴۲۰ هزار لیتر پلاسما در کشور جمع‌آوری می‌شود که با استفاده از آن داروهای گرانقیمتی نیز تولید می‌شود. این پروژه یک الگوی همکاری در کشور بین بخش دولتی، تشکل‌های تحقیقاتی و علمی و بخش خصوصی است.