پیش به سوی یک فجر طوفانی

روزنامه وطن امروز: حکایت جشنواره فیلم فجر و سینماگران ایرانی، حکایت تلویزیون و مخاطبان آن است. البته که نمی‌توان این قیاس را یک قیاس ششدانگ و کامل دانست ولی واقعیت این است که هر چه قدر بعضی رسانه‌ها و فعالان جریان شبه‌روشنفکری سینمای ایران اصرار دارند که بگویند جشنواره فیلم فجر دیگر تبدیل به یک رویداد کم‌خاصیت در سینمای ایران شده است و در عوض جشن‌های محفلی خود را به‌عنوان رویدادهای اصلی سینمای ایران معرفی کنند اما هنوز که هنوز است، این «فجر سینمای انقلاب» است که همه سینماگران برای حضور در آن تلاش می‌کنند. این مثال را می‌توان درباره همان رسانه‌ها و گفته‌های‌شان درباره میزان مخاطبان تلویزیون هم تکرار کرد. یعنی آنجا هم دقیقا همین گروه مدعی هستند تلویزیون دیگر مخاطبی ندارد و هر بار اتفاقی تازه و پدیده‌ای جدید نشان می‌دهد که تحلیل‌های این جماعت همچون تصورشان نسبت به غرب، بیشتر مبتنی بر توهم است تا منطق!

خبر خوش برای دوستداران سینمای مجیدی و نعمت‌الله

اما نکته جالب توجه در این لیست ثبت‌نام «خورشید» مجید مجیدی برای حضور در این رویداد است. در حالی که پیش از این برخی شایعات از احتمال حضور این فیلم در بخش بین‌الملل جشنواره فجر یا همان «جشنواره جهانی فیلم فجر» خبر می‌داد اما در نهایت این فیلم نیز فرم حضور در جشنواره ملی فیلم فجر را پر کرد، البته شایعاتی درباره آماده نبودن این فیلم برای حضور در جشنواره امسال در محافل سینمایی به گوش می‌رسد و در صورت درست بودن این موضوع، احتمال دارد مجیدی بخواهد فیلم جدیدش را برای نخستین‌بار در یک جشنواره بین‌المللی رونمایی کند. همچنین به نظر می‌رسد با توجه به پر کردن فرم جشنواره امسال توسط سازندگان فیلم «قاتل و وحشی» مسأله پیش آمده برای این فیلم نیز حل شده تا به احتمال زیاد، دوستداران سینمای حمید نعمت‌الله شاهد تازه‌ترین ساخته این فیلمساز در جشنواره فجر امسال باشند.

ترافیک سنگین در مسیر سودای سیمرغ

روز گذشته دبیرخانه جشنواره فیلم فجر با اعلام پایان مهلت ثبت‌نام آثار متقاضی حضور در این دوره از جشنواره، از ثبت‌نام 151 اثر(سینمایی و مستند) برای حضور در بخش‌های مختلف مهم‌ترین رویداد سینمایی کشور خبر داد. نکته جالب توجه در ارتباط با آمار اعلام شده، تعداد آثار متقاضی برای حضور در بخش‌های مختلف است. امسال 115 اثر سینمایی متقاضی حضور در این جشنواره شده‌اند که البته 37 مورد آن فیلم‌اولی هستند و این یعنی 78 فیلم متقاضی حضور مستقیم در بخش سودای سیمرغ هستند.

عددی که بدون شک کار را برای هیأت انتخاب این جشنواره سخت خواهد کرد، چرا که براساس فراخوان سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر امسال فقط 22 اثر سینمایی در بخش سودای سیمرغ این رویداد حضور خواهند داشت و بعید نیست با این تعداد بالای متقاضیان و البته با در نظر گرفتن این فرض که همه این آثار بتوانند در موعد مقرر نسخه نهایی خود را به دبیرخانه جشنواره تحویل دهند، بعید نیست برگزارکنندگان جشنواره امسال مجبور شوند بخش خارج از مسابقه را برای نمایش برخی آثار متقاضی حضور در این رویداد برپا کنند.

از حاتمی‌کیا و کیمیایی تا مهدویان و شعیبی، متقاضی فجر

هر چند فهرست رسمی اسامی متقاضیان حضور در جشنواره امسال منتشر نشد اما براساس آنچه برخی رسانه‌های خبری سینمایی منتشر کرده‌اند، ترکیب متقاضیان حضور در جشنواره امسال یک ترکیب جالب توجه است که می‌توان از همین حالا برای دیدن خروجی آثار آنها لحظه‌شماری کرد. بنابر آنچه رسانه‌ها منتشر کرده‌اند، علاوه بر نام‌های مهمی همچون ابراهیم حاتمی‌کیا که قرار است امسال با فیلم اجتماعی- انتقادی خود یعنی «خروج» تنور جشنواره سی‌وهشتم را گرم کند، «خون شد» مسعود کیمیایی، «درخت گردو» محمدحسین مهدویان، «روز صفر» سعید ملکان، «روز بلوا» بهروز شعیبی، «آتابای» نیکی کریمی، «عنکبوت» ابراهیم ایرج‌زاد، «ستاره‌بازی» هاتف علیمردانی، «سگ‌بند» مهران احمدی، «سه کام حبس» سامان سالور، «عروسی مردم» مجید توکلی و «عامه‌پسند» سهیل بیرقی از جمله آثاری هستند که متقاضی حضور در جشنواره سی‌وهشتم فیلم فجر شده‌اند.

غیرمنتظره‌های تبریزی و فتحی!

در میان گمانه‌زنی‌های روز گذشته رسانه‌ها در ارتباط با فیلم‌ها و فیلمسازانی که متقاضی حضور در سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر شده‌اند، چند نام جالب توجه هم دیده می‌شد. اولین مورد، کمال تبریزی بود که مدتی است فیلمبرداری اثر تازه‌اش با نام موقت «در کمال بیشعوری» را در سکوت خبری آغاز کرده است؛ اثری که بخش‌هایی از آن در حدود یک ماه پیش در یکی از خیابان‌های مرکز شهر تهران و در مدرسه‌ای متعلق به هموطنان زرتشتی ضبط شده بود و حالا گمانه‌زنی‌ها از این موضوع خبر می‌دهد که تبریزی برای حضور «در کمال بی‌شعوری» فرم پرکرده است. البته تبریزی مدت‌ها قبل تصمیم به ساخت اثری با عنوان «رستگاری در جهان» داشت و احتمال دارد پروژه جدید او که با عنوان «در کمال بیشعوری» کار خود را آغاز کرده، همان «رستگاری در جهان» باشد.

گذشته از کمال تبریزی، طرح نام حسن فتحی به‌عنوان یکی از فیلمسازانی که فرم جشنواره امسال را پر کرده است هم یکی از گمانه‌زنی‌های غیرمنتظره روز گذشته در رسانه‌های سینمایی بود. فتحی که این روزها در حال تولید فیلم سینمایی «مست عشق» با محوریت زندگی مولوی شاعر بزرگ کشورمان است، غیرمحتمل‌ترین گزینه برای حضور در جشنواره فجر امسال بود.

۳۶ مستندی که طالب سیمرغ شدند

با وجود اینکه جشنواره فیلم فجر معمولا به واسطه فیلم‌های داستانی در میان مخاطبان شناخته می‌شود و فیلمسازان سینمای مستند و فیلمسازان فیلم‌ کوتاه‌ساز بیشتر تمرکز و انرژی خود را بر موفقیت در جشنواره‌های سینما حقیقت و جشنواره فیلم کوتاه تهران می‌گذارند اما واقعیت این است که قرار گرفتن زیر سایه «فجر»، هر فیلمسازی را وسوسه می‌کند که علاوه بر تجربه حضور در جشنواره‌های دیگر، شانس خود را برای حضور در این رویداد فرهنگی- هنری نیز امتحان کند.

در شرایطی که زمان کوتاهی تا آغاز سیزدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت باقی مانده است، بنا بر اعلام دبیرخانه جشنواره فیلم فجر، 36 فیلم مستند فرم ثبت‌نام جشنواره را تکمیل کرده‌اند که از این میان هیأت انتخاب فیلم‌های مستند بلند، حداکثر 10 فیلم را انتخاب می‌کنند. البته در شرایط فعلی و تا پیش از برگزاری جشنواره سینماحقیقت نمی‌توان در ارتباط با کیفیت فیلم‌های مستندی که متقاضی حضور در جشنواره فجر امسال شده‌اند، قضاوت کرد ولی با توجه به خبرهای منتشر شده به نظر می‌رسد جشنواره سی‌وهشتم در زمینه حضور آثار مستند نیز جشنواره مهم و قابل توجهی باشد.

قهر با جشنواره یا فرار از حواشی احتمالی؟

نکته دیگر در ارتباط با گمانه‌زنی رسانه‌ها درباره آثار حاضر در جشنواره امسال، عدم ثبت‌نام داریوش مهرجویی برای حضور در این رویداد است. مهرجویی که بعد از چند سال دوری از سینما قرار بود با ساخت فیلم «لامینور» به عرصه کارگردانی بازگردد، گویا به دلیل حواشی پیش‌آمده میان سازندگان «لامینور» با مدیران بنیاد سینمایی فارابی، به نشانه اعتراض از حضور در این رویداد صرف‌نظر کرده است. البته برخی، انتشار خبرهای مربوط به این فیلم توسط سازندگان آن را نوعی خبرسازی برای جلب توجه به آن می‌دانند و معتقدند که آخرین ساخته داریوش مهرجویی به هر صورت در جشنواره فجر امسال نمایش داده خواهد شد. همچنین نمی‌توان برخی گمانه‌زنی‌ها در ارتباط با موضوع «لامینور» و قصه جنجالی آن را هم نادیده گرفت؛ گمانه‌زنی‌هایی که از احتمال انصراف مهرجویی از حضور در فجر برای جلوگیری از حواشی بعدی برای فیلمش خبر می‌دهد. جالب اینکه رضا درمیشیان، تهیه‌کننده فیلم جدید مهرجویی که خود فیلم «مجبوریم» را بتازگی کارگردانی کرده، احتمالا با «مجبوریم» در جشنواره امسال حضور خواهد داشت.

ماراتن فیلم اولی‌ها با ۳۷ اثر

شاید کسی تصور نمی‌کرد روزی سینمای ایران به جایی برسد که در مدت یک سال، 37 فیلمساز فیلم‌اولی متقاضی حضور در جشنواره فیلم فجر شوند اما حالا این اتفاق در جریان برگزاری سی‌وهشتمین دوره این رویداد افتاده است؛ خبری که نشان‌دهنده ورود نسلی تازه به سینمای ایران و تلاش آنها برای قرار گرفتن با بزرگان سینمای ایران در یک قاب است.

امسال فیلمسازان مستعد زیادی متقاضی حضور در این رویداد شده‌اند؛ از علی تیموری و بهرنگ دزفولی‌زاده گرفته که قرار است با «لتیان» و «بیصدا حلزون» به فجر بروند تا سعید ملکان که بعد از مدت‌ها فعالیت به‌عنوان چهره‌پرداز و تهیه‌کننده، حالا قرار است خود پشت دوربین قرار بگیرد و «روز صفر» را به جشنواره امسال برساند. به این موارد باید فیلمسازان جوان‌تری همچون امیرعباس ربیعی را هم اضافه کرد؛ فیلمسازی که امسال قرار است با «لباس شخصی» که اثری سیاسی و در حال و هوای دهه 60 است، گام به جشنواره فجر بگذارد و احتمالا اثرش یکی از فیلم‌های جنجالی جشنواره امسال خواهد شد. همچنین «کشتارگاه» عباس امینی هم یکی دیگر از این آثار است که متقاضی حضور در جمع 10 فیلم‌اولی جشنواره فجر سی‌وهشتم است.

کوچ به سینمای داستانی

جالب اینکه جشنواره امسال شاهد حضور موجی از فیلمسازان سینمای مستند در حوزه ساخت آثار داستانی است. فیلمسازانی که در سینمای مستند چهره‌های شناخته شده‌ای هستند و حالا می‌خواهند شانس خود را در سینمای داستانی نیز امتحان کنند؛ از «محمد کارت» که قرار است بعد از چند تجربه موفق در سینمای مستند، با فیلم پربازیگر «شنای پروانه» و با تهیه‌کنندگی رسول صدرعاملی خود را به فجر امسال برساند تا سیاوش سرمدی که سابقه طولانی‌مدتی در حوزه ساخت آثار مستند دارد و امسال قرار است با ساخت «اوج 110» که موضوعی مرتبط به دفاع‌مقدس دارد، برای نخستین‌بار تجربه فیلمسازی در سینمای داستانی را هم به دست آورد. به این موارد می‌توان سحر مصیبی را هم اضافه کرد که پیش از این مستند «صفر تا سکو» را درباره زندگی خواهران منصوریان ساخته بود و این روزها در حال ساخت اولین اثر سینمایی خود با عنوان «اورکا» است.