چطور چربی کبد را از بین ببریم؟

برنا: مطالعه جدید انجام شده توسط پروفسور لوییس و همکارانش نشان می‌دهد نوع روغنی که ما در رژیم غذایی خود مصرف می‌کنیم می‌تواند بعدها بر روی کیفیت زندگیمان تاثیر بگذارد.

به خاطر مزایای زیادی که برای سلامتی انسان دارد مشهور و شناخته شده است اما پژوهش های جدید نشان می دهد که مصرف طولانی مدت روغن ماهی یا روغن آفتابگردان ممکن است خطر کبد چرب را بعدها در زندگی افراد افزایش دهد.

با مطالعه ای که بر روی موش ها انجام شد، محققان دریافتند که مصرف طولانی مدت روغن آفتابگردان یا روغن ماهی می تواند کبد را به گونه ای تغییر دهد که در مقابل استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH) آسیب پذیر باشد. استئاتوهپاتیت غیرالکلی یک نوع حاد و جدی از بیماری کبد چرب غیر الکلی است.

روغن ماهی

جوزه لوییس استاد فیزیولوژی در دانشگاه گرانادا در اسپانیا و همکارانش اخیراً گزارش یافته های خود را در مجله Nutritional Biochemistry به چاپ رسانده اند. تخمین زده می شود حدود ۲۰ درصد افرادی که در ایالت متحده آمریکا زندگی می کنند و کبد چرب غیر الکلی دارند؛ استئاتوهپاتیت غیرالکلی نیز داشته باشند. این شرایط با افزایش سن به یک موضوع رایج تبدیل می شود.

بیماری استئاتوهپاتیت غیرالکلی بر اساس تجمع چربی در کبد شناخته می شود که با مصرف الکل ایجاد نمی گردد.

التهاب و اسیب به سلول های کبدی جزو نشانه های این بیماری محسوب می گردد. آسیب به کبد که در استئاتوهپاتیت غیرالکلی دیده می شود می تواند خطر سیروز کبدی و ابتلا به سرطان کبد را در فرد افزایش دهد.

برخی از فاکتورهای خطر کلیدی برای استئاتوهپاتیت غیرالکلی در برگیرنده اضافه وزن داشتن و چاقی، فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت نوع ۲ است که معمولاً چنین فاکتورهایی با داشتن رژیم غذایی مناسب یا نامناسب تحت تاثیر قرار می گیرند.

مطالعه تاثیر چربی های مربوط به رژیم غذایی بر روی کبد:

مطالعه جدید انجام شده توسط پروفسور لوییس و همکارانش نشان می دهد نوع روغنی که ما در رژیم غذایی خود مصرف می کنیم می تواند بعدها بر روی کیفیت زندگیمان تاثیر بگذارد.

محققان برای رسیدن به این نتایج، تاثیرات چربی های مختلف موجود در رژیم غذایی را تجزیه و تحلیل کردند. این چربی ها دربرگیرنده روغن حاصل از روغن آفتابگردان، روغن ماهی، روغن زیتون فوق بکر بود.

برای بررسی جزییات، این تیم نگاهی به تاثیر مصرف طولانی مدت هر کدام از این روغن ها انداختند و ساختار آنها بر روی کبد موش ها و نیز تاثیرشان بر روی فیبروز کبدی، استرس اکسیداتیو و سایر موارد را بررسی کردند.

استرس اکسیداتیو به عنوان عدم تعادل موجود بین رادیکال های ازاد( مولکول هایی هستند که می توانند به سلول های سالم اسیب وارد کنند) و توانایی بدن برای خنثی کردن این مولکول ها و پیشگیری از اثرات مضرشان، شناخته و تعریف می شود. تلومر پایانه هایی در انتهای هر رشته از DNA هستند که از کروموزم های ما محافظت می کنند.

هر چقدر تلومر ما کوتاه تر باشد، خطر آسیب به سلول ها بیشتر می شود. مطالعه انجام شده نشان داد، کاهش در طول تلومر نقش مهمی در پیری سلولی و بیماری های مرتبط با افزایش سن دارد. تلومرهایی که بسیار طولانی هستند هم می توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند. علاوه بر این، تیم تحقیقاتی تلاش کردند نحوه درگیر شدن کبد با روغن های مصرف شده در رژیم غذایی را هم مورد بررسی قرار دهند.

روغن زیتون گزینه بهتری برای داشتن کبد سالم است:

محققان نه تنها دریافتند که چربی کبد با افزایش سن در آن تجمع پیدا می کند بلکه نشان دادند نوع چربی که در کبد تجمع پیدا می کند تحت تاثیر نوع چربی است که ما در رژیم غذایی خود مصرف می کنیم. این موضوع بدین معنی است که صرف نظر از تجمع چربی در کبد، برخی از کبدها به شیوه سالم تری پیر می شوند و کمتر در معرض بیماری های خاص و مرتبط با آن قرار می گیرند.

مطالعه موجود نشان داد که مصرف طولانی مدت روغن آفتابگردان می تواند به تحریک فیبروز کبدی منجر شود و ساختار این اندام را نیز تغییر دهد.

تغییر در ساختار نیز به تغییر در ظاهر ژن ها منجر می شود و می تواند اکسیداسیون در سلول های کبدی را افزایش دهد. موش هایی که برای طولانی مدت از روغن ماهی استفاده کرده بودند، با افزایش اکسیداسیون سلولی مرتبط با سن در کبد خود مواجه شدند.

همچنین آنها کاهشی را در زنجیره انتقال الکترون ها تجربه کردند که منبع تامین قدرت سلول هاست. وجود چنین شرایطی به نارسایی در عملکرد سلول ها منجر می شود. روغن ماهی نیز اگر به صورت طولانی مدت مصرف شود می تواند به افزایش طول تلومر منجر گردد. با اینحال روغن زیتون باعث کاهش اسیب به کبد می شود.

اگر تمامی این یافته ها را کنار هم قرار دهیم به این نتیجه می رسیم که روغن زیتون فوق بکر می تواند بهترین گزینه برای سلامت کبد ما باشد.

پروفسور لوییس در این باره چنین می گوید: تغییرات ایجاد شده توسط مصرف طولانی مدت روغن آفتابگردان و روغن ماهی می تواند کبد را در معرض بیماری هایی همچون استئوهپاتیت غیرالکلی قرار دهد که یک بیماری حاد و جدی است و ممکن است به عنوان یک تسریع کننده برای سایر بیماری های کبدی همچون سیروز کبدی و سرطان کبد عمل کند.

ما بر این باوریم که مطالعه انجام شده در پیشگیری و درمان طیف وسیعی از بیماری های کبدی مفید خواهد بود. او اضافه می کند: روغن زیتون فوق بکر یک گزینه سالم برای افراد است و می تواند مزایای زیادی برای سلامت انسان داشته باشد.

این یافته ها ممکن است افراد را متعجب و شگفت زده کند زیرا روغن ماهی به عنوان محصول سالم و پرمصرف در بیشتر کشورها محسوب می شود. این مطالعه اخیر هنوز هم غذاهایی که می توان از چربی آنها در رژیم غذایی استفاده کرد را فراهم می کند.