اعمال «درجه‌بندی سنی» در سینماها ممکن است؟

خبرگزاری مهر: هرچند بنابر ابلاغ سازمان سینمایی آیین‌نامه «درجه‌بندی سنی فیلم‌ها» از تاریخ ۱۰ اریبهشت «لازم‌الاجرا» اعلام شده است اما شرایط اکران فیلم در سینماها حکایت از واقعیتی متفاوت دارد.

روز سه‌شنبه ۱۰ اردیبهشت ماه آئین‌نامه «درجه‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی» با امضای حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی، رسانه‌ای و عنوان شد که این آئین نامه از همان تاریخ یعنی ۱۰ اردیبهشت ماه برای تمامی سینماها، تهیه‌کنندگان و پخش‌کنندگان «لازم‌الاجرا» است.

اما با توجه به اینکه سینمای ایران در حال حاضر بستر اجرایی این آئین نامه را ندارد، امکان اجرایی شدن نکات ذکر شده در این آئین نامه اساساً در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

برای مثال هرچند عنوان شده است که سینماداران باید از ورود افراد زیر ۱۸ سال برای تماشای برخی از فیلم‌ها جلوگیری کنند اما نکته‌ای که وجود دارد این است که آیا سینماداران در هنگام فروش بلیت‌ها در گیشه باید از این افراد کارت شناسایی دریافت کنند؟ به فرض دارا نبودن مدرک شناسایی آیا سالن‌داران می‌توانند از ورود افراد به داخل سالن‌ها ممانعت کنند از سوی دیگر با توجه به مکانیزه شدن فرایند خرید بلیت‌ها، در حال حاضر این امر به صورت اینترنتی انجام می‌شود و هرکسی می‌تواند به تعداد دلخواه بلیت تهیه کند؟ آیا بعد از خرید بلیت و مراجعه به سالن سینما، سالن داران می‌توانند از ورود آنها ممانعت کنند؟

در آئین نامه ابلاغ شده از این موارد کم نیست و آنچه که بیشتر از اجرایی شدن این قوانین به ذهن متبادر می‌شود این است که وزارت ارشاد براساس همین آئین نامه می‌تواند به هر فیلمی مجوز اکران دهد.

درباره نحوه اجرایی شدن قوانین این آئین‌نامه به گفتگو با محمد قاصداشرفی رئیس انجمن سینماداران و مدیر سینما ماندانا و رضا سعیدی پور مدیر سینما آزادی نشستیم تا از منظر دو سینمادار باسابقه امکان اجرایی‌شدن این آئین‌نامه را موردبررسی قرار دهیم.

از کم و کیف آئین‌نامه بی‌خبریم

محمد قاصد اشرفی مدیر سینما ماندانا در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اجرایی شدن «درجه‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی» گفت: این آئین نامه از سوی سازمان سینمایی ابلاغ شده است ولی هنوز فیلمی که با آن شرایط هماهنگی داشته باشد، اکران نشده است تا ببینیم چه فیلم‌های مشمول این آئین‌نامه می‌شود و این آئین نامه چه دستورالعملی برای سینماها دارد. بنابراین هر زمانی که چنین فیلمی اکران شود، وزارت ارشاد شرایط نمایش آن را به سینماها اعلام می‌کند از همین رو فعلاً تنها چیزی که به ما اعلام شده همان آئین نامه‌ای است که در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه «ما هم از کم و کیف این موضوع خبر نداریم و تنها از طریق رسانه‌ها متوجه شدیم که چنین تصمیمی گرفته شده است» عنوان کرد: هرچند برخی تبصره‌های این آئین‌نامه اعلام و عنوان شده که سینماها باید این قوانین را رعایت کنند اما هیچ توضیحی درباره اینکه سینماها چگونه باید این موارد را رعایت کنند، ارائه نشده است.

قاصد اشرفی ضمن بیان این مطلب که از روزی که اعلام شده قانون «درجه‌بندی فیلم‌های سینمایی» لازم الاجراست هیچ تغییری در نوع بلیت فروشی ما ایجاد نشده است، تصریح کرد: من قبلاً هم اعلام کرده‌ام که این امر شدنی نیست البته می‌شود در پروانه نمایش آثار توصیه‌ای قید شود و ما هم این توصیه را به اطلاع مخاطبان برسانیم اما اینکه عده‌ای را به خاطر این قانون به سینما راه بدهیم و عده‌ای را نه اصلاً امکان پذیر نیست. اصلاً مدیر سینما چگونه می‌تواند از ورود افراد ممانعت کند؟

وی تأکید کرد: ما که نمی‌توانیم از افراد درخواست شناسنامه کنیم بنابراین سینماها چگونه باید این موارد را اعمال کنند؟ ما نمی‌توانیم از همه مخاطبان سن آنها را بپرسیم ضمن اینکه پیش از این فیلم‌ها بر اساس درجه‌بندی مشخص می‌شدند یعنی درجه الف، ب و ج داشتند که البته آن هم موفق نبود اما حالا شرایط سنی در نظر گرفته شده که به مراتب سخت‌تر است شاید از نظر دستورالعملی ساده و روشن باشد اما برای اجرا در سالن‌های سینما با مشکل مواجه می‌شود و به نظرم کار صحیح و شدنی نیست ما تنها می‌توانیم توصیه کنیم و به خانواده‌ها اطلاع بدهیم که این فیلم برای چه سنین مناسب نیست.

رئیس انجمن سینماداران اظهار کرد: در حال حاضر ۷۰ درصد بلیت‌ها به صورت اینترنتی خریداری می‌شود برای مثال یک نفر برای پنج نفر بلیت می‌خرد همین موضوع نشان می‌دهد که نمی‌شود افراد را کنترل کرد البته اگر خرید بلیت‌ها تنها از طریق گیشه انجام می‌شد، می‌توانستیم برآورد جزئی از سن افراد داشته باشیم اما حالا ما چگونه می‌توانیم با افراد بعد از خرید بلیت برخورد کنیم و اجازه ورود به آنها ندهیم چگونه باید آنها را توجیه کنیم؟ توجه داشته باشید خانواده‌ای هزینه کرده و مسافت زیادی را تا سینما می‌پیمایند پس ما چگونه اجازه ورود به آنها ندهیم؟

وی در پایان گفت: البته این نظر شخصی من است و به عنوان یک مدیر سینما این مشکل را بیان می‌کنم.

این آئین‌نامه چیز جدیدی نیست!

رضا سعیدی پور مدیر سینما آزادی در گفتگو با خبرنگار مهر در این باره گفت: وقتی ما برای اکران آثار حواله‌ای می‌گیریم روی آن مهر درجه سنی هم می‌خورد بنابراین بر اساس همان مهری که روی حواله‌ها می‌خورد، در گیشه اطلاع رسانی می‌کنیم که فیلم مناسب چه سنینی است ضمن اینکه در سایتمان به گونه‌ای درباره فیلم‌ها اطلاعات می‌دهیم که مردم وقتی می‌خواهند فیلمی را انتخاب کنند به آن نکات توجه کنند اما این رویه را قبل از اعلام آئین نامه داشتیم و برایمان چیز جدیدی نیست.

وی درباره اجرای این آئین نامه عنوان کرد: سالن دارهای ما معمولاً مانع ورود خانواده‌هایی می‌شوند که اصرار دارند با بچه یا جوان زیر ۱۸ سال وارد سینما شوند و برایشان توضیح می‌دهند که آن فیلم مناسب سن آنها نیست اما بپذیریم که اینجا ایران است. وقتی خانواده‌ای اصرار می‌کند و مسئولیت کارش را می‌پذیرد، سالن‌دار هم هرچند کار غیرقانونی انجام می‌دهد اما به یکباره تحت تأثیر قرار می‌گیرد چراکه برخی خانواده‌ها عنوان می‌کنند که جایی ندارند تا فرزند خود را آنجا بگذارند. حتی این موضوع در بیمارستان‌ها هم در حال انجام است برای مثال برخی کودکان خود را داخل بیمارستان می‌برند با این وجود به نظرم خانواده‌ها از اینکه به آنها اعلام می‌شود که فیلمی مناسب فرزندان آنها نیست، خوشحال هستند.

سعیدی پور درباره چگونگی ممانعت از افراد زیر ۱۸ سال برای تماشای فیلم‌های نامناسب عنوان کرد: هرچند به صورت حدودی می‌توان متوجه شد که افراد چه سنی دارند ولی وقتی خانواده‌ها جایی برای گذاشتن فرزند خود ندارند چه کاری باید کنند؟ این آئین نامه‌ها باید ضمانت اجرایی داشته باشند برای مثال در پردیس آزادی باید فضایی تعریف شود که یک مربی داشته باشد تا کودک به آنها سپرده شود و حدود دو ساعت برای کودکان برنامه‌های سرگرم کننده انجام دهند و پدر و مادر بتوانند فیلم نگاه کنند ولی وقتی چنین چیزی وجود ندارد چه می‌شود کرد؟

وی افزود: وجه دیگر از این موضوع بلیت‌هایی است که به صورت اینترنتی خریداری می‌شود با توجه به اینکه در هنگام خرید بلیت کد ملی خواسته نمی‌شود افراد تعدادی بلیت می‌خرند یعنی آنها می‌توانند برای هر کسی با هر سنی بلیت بخرند بنابراین تنها جایی که می‌شود افراد را کنترل کرد درب ورودی سالن‌هاست، هرچند ما این موضوع را به سالن دارها عنوان می‌کنیم اما توجه داشته باشید که سالن دار بعد از چینش یک سالن به سراغ چینش سالن دیگر می‌رود که در این فاصله خانواده‌ها می‌توانند به صورت پنهانی فرزندان خود را داخل سالن بیاورند.

هر آئین‌نامه‌ای نیاز به فرهنگ‌سازی دارد

مدیر سینما آزادی تصریح کرد: وقتی آئین‌نامه‌ای ابلاغ می‌شود ما ابتدا باید برای آن فرهنگ سازی کنیم یک شبه که نمی‌شود هر آنچه را که در آئین‌نامه وجود دارد، اجرایی کرد.

سعیدی پور درباره یک بند از آئین نامه که در آن عنوان شده بود باید سی ثانیه قبل از پخش صحنه‌های نامناسب زیرنویس شود که مخاطبان شاهد چه صحنه‌ای می‌شوند، گفت: این قسمت مربوط به سینماها نمی‌شود چون صاحبان آثار، فیلم را روی هارد برای می‌آورند و ما تنها وظیفه پخش آن را داریم از همین رو این کار باید در لابراتوار انجام شود.

این سینمادار درباره درج درجه سنی هر فیلم روی اقلام تبلیغاتی آثار گفت: این اتفاق در سینما آزادی رخ داده است به طوری که روی گیشه‌ها در کنار نام‌ها فیلم درجه سنی را ذکر کرده‌ایم ضمن اینکه در پوسترهای فیلم‌های سینما آزادی هم درجه سنی وجود دارد.

سعیدی پور در پایان گفت: هر آئین نامه‌ای مستلزم زیرساخت‌هایی است اما همه برای اجرایی شدن آن باید به یکدیگر کمک کنند و دست به دست هم دهند تا قوانین به بهترین شکل اعمال شود ضمن اینکه توجه داشته باشیم که ما مردم خوبی داریم و آنها بدشان نمی‌آید که آگاهی داشته باشد و بدانند چه فیلمی مناسب و چه فیلمی نامناسب است.