نعمت احمدی: قتل حمید حاجیان را ساده نگیرید

روزنامه ایران با نعمت احمدی؛ حقوقدان درباره قتل حمید حاجیان، وکیل سابق حسین هدایتی، متهم پرونده فساد بانک سرمایه، آن هم تنها چند روز پس از آن که نام او در دادگاه مطرح شد، مصاحبه‌ای انجام داده است.

گفتگو با نعمت احمدی:

شما آقای حاجیان را می‌شناختید؟

خیر، شناختی از ایشان نداشتم.

پرونده دادگاه آقای هدایتی را دنبال کردید؟ ایشان در دادگاه مدعی شد که این وکیل ۵۰ میلیارد تومان گرفته، اما به جای کمک، یکی از متهمان پرونده را فراری داد؟

من، هم از این واقعه و هم از اظهارات آقای هدایتی تعجب کردم. ضمن این که اخبار مختلفی درباره این مرحوم شنیدم. مانند این که بسیار بانفوذ بوده یا این که ثروت زیادی داشته است، غیر از این، آشنایی دیگری نداشتم.

نفس قتل یک وکیل دادگستری چه معنایی دارد؟ آیا می‌شود گفت که وکلا در معرض آسیب هستند؟

۴۲ سال وکالت کردم و در این مدت، کمترین آسیب را ندیدم و حتی یک توهین هم نشنیدم. بنابراین نمی‌توان چنین واقعه‌ای را به ناامنی جامعه وکالت یا فاسد بودن وکلا تسری داد. هرچند وکلا هم در جامعه‌ای زندگی می‌کنند که ناگهان پرونده فساد اقتصادی چندین میلیاردی مطرح می‌شود که اعداد آن قابل هضم نیست.

همچنان که وقتی در جریان دادگاه بانک سرمایه مطرح شد که ایشان ۵۰ میلیارد تومان از آقای هدایتی گرفته، این رقم با هیچ منطق حقوقی سازگاری ندارد. زیرا آئین‌نامه‌ای درباره حق‌الوکاله داریم که مطابق آن، حق‌الوکاله وکلا عدد معینی خواهد بود اما اگر بیش از این باشد، باید قرارداد نوشته شده و مالیات این حق‌الوکاله پرداخته شود.

چنین رقمی برای وکالت یک پرونده که حتی موکل ایشان هم ناراضی بود، به چه معناست؟

اساساً کسانی که چنین مبالغی را به وکیل می‌پردازند، در درجه اول کار خودشان ایراد دارد، به عبارت دیگر بخش زیادی از این مسأله به فسادی که متأسفانه حاکم است، باز می‌گردد.

منظور شما از فساد چیست؟

اگر یک مسئول فاسد نباشد، یا اگر یک رئیس بانک فاسد نباشد، من وکیل نمی‌توانم کار خاصی بکنم. بنابراین فساد یک چرخه به هم پیوسته است. از این رو معتقدم این حادثه، بویژه در طلیعه حضور آقای رئیسی در مقام ریاست دستگاه قضائی، می‌تواند فرصت خوبی برای پیگیری ریشه‌های مفاسد باشد. زیرا آقای رئیسی گفت که فساد را نباید تحمل کرد، حتی اگر کم یا در هر زمینه‌ای باشد.

چرا شما مسأله قتل این وکیل را به چنین موضوعات با چنین گستره‌ای پیوند می‌زنید؟

ببینید! یک وکیل کشته شده است. هنوز مشخص نیست که علت قتل ایشان چیست، اما سیگنال‌هایی که داده می‌شود، مشخص می‌کند که ضمیر این اتفاق به کجا برمی‌گردد. به عنوان مثال وقتی دوربین محل قتل خراب می‌شود تا از صحنه قتل فیلمبرداری نشود، نشان می‌دهد که این اتفاق می‌تواند یک نمونه باشد که ما به مسأله فساد اقتصادی به صورت سطحی نگاه نکنیم، به عبارت دیگر این طور نباشد که در یک پرونده سه یا ۵ نفر را بگیریم یا در پرونده بابک زنجانی تنها شخص او یا دو نفر دیگر را بازداشت کنیم، این شیوه، ریشه‌یابی فساد نیست و پیامد آن نمی‌تواند مبارزه با فساد باشد، چه بسا می‌تواند زمینه‌ساز کتمان وضع موجود باشد که همه می‌دانیم با کتمان نمی‌توانیم با این مفاسد مبارزه کنیم.

می‌گوئید که نباید با پرونده‌های مفاسد برخورد سطحی کرد. به عنوان یک وکیل آیا احتمال می‌دهید که میان این قتل و پرونده مفاسد اقتصادی ارتباطی باشد؟

من شنیدم که ثروت وکیل مقتول به میلیاردها تومان می‌رسید. باید تحقیق کرد که ایشان چه پرونده‌هایی داشته و در این پرونده‌ها با چه کسانی سر و کار داشته است؟ ما از این طریق باید به سرچشمه برسیم. یعنی اگر با فساد مبارزه کنیم، نباید مورد مقطعی و موردی باشد، بلکه باید فراگیر باشد. مثلاً در همین پرونده به صورت بسیار ساده می‌توان مشخص کرد که ایشان چند سال وکیل بود، چه میزان ثروت دارد، این ثروت را از چه راهی کسب کرد، پرونده‌های مهم او چه بود، در این پرونده‌ها با چه کسانی ارتباط داشت، تلفن همراه، کامپیوتر و دفتر او بررسی شود تا آدرس، نام و نشانی بسیاری از افرادی که با ایشان سروکار داشتند، مشخص شود.

بنابراین، شما توصیه می‌کنید که به این پرونده، به عنوان یک قتل ساده نگاه نشود؟

اکنون دادسرای جنایی در حال پیداکردن سرنخ قتل است اما من پیشنهاد می‌کنم که سرنخ فساد را پیدا کنند تا به سرچشمه برسند.

بنابراین معتقدید همه ارتباطات این وکیل جوان مقتول باید بررسی شود؟

دقیقاً. ما هزاران وکیل در کشور داریم، چرا برای آنان چنین اتفاقی نمی‌افتد؟ بنابراین این یک پرونده قضائی ساده نیست، بلکه می‌تواند یک پرونده جنایی برگرفته از یک فساد سازمان‌یافته و برگرفته از افرادی که مصدر کاری هستند اما نفوذپذیر هستند، باشد، کسانی که می‌شود با عدد و رقم آنان را خرید. معتقدم این پرونده، یک پرونده جنایی مطلق که فردی یک وکیل را بر سر یک اختلاف ساده به قتل رسانده باشد، نیست، بلکه سرمنشأ یک فساد عظیمی است.

رئیس قوه قضائیه باید پرونده را به دست کسانی بدهد تا مشخص شود مرحوم حاجیان چه ثروتی دارد و از کجا آورده، مرتبطین با این آدم چه کسانی هستند و تا کجا نفوذ کردند.

این می‌تواند آغازی باشد بر تحقیق همه‌جانبه تا نمونه‌ای از فسادی که تحت لوای ظواهر قانونی رشد کرده، برملا شود.»