لاریجانی: تعهدات ما به برجام داوطلبانه است

خبرگزاری ایسنا: محمدجواد لاریجانی با حضور در برنامه «بدون توقف» که چهارشنبه (۵ دی) از شبکه سه سیما پخش شد به بررسی عملکرد ۴۰ ساله جمهوری اسلامی پرداخت و به سوالات مجری و میهمانان این برنامه پاسخ گفت.

در ابتدای این برنامه، مجری خطاب به لاریجانی گفت: خیلی راحت برجام را قبول کردیم و خیلی از امتیازاتی که شاید برای عموم مردم قابل قبول نبود را دادیم و الان فرجام آن را می‌بینیم. نمی‌شد این کار را در اول انقلاب انجام می‌دادیم و این هزینه‌ای که در ۴۰ سال پرداختیم را نمی‌دادیم؟

لاریجانی در پاسخ گفت: برجام یک مذاکره سیاسی است که بخشی از آن با آقای روحانی انجام شد و مذاکرات قبل از این هم وجود داشت. دعوا بر سر این بود که غربی‌ها دیدند ما در فناوری‌های خاصی خیلی پیشرفت کردیم، بنابراین احساس خطر کردند چون ما اسوه‌ای از استقلال در منطقه هستیم.

یعنی هر چیزمان کم باشد کسی در رابطه با استقلال ما حرف نزده است و ما نوچه هیچ کشوری نیستیم. بنابراین تحریم‌های عظیم علیه ما راه انداختند که این تحریم‌ها مانند دزدی است و با تجاوز و جنگ تفاوتی ندارد و تجاوز به حقوق ملت محسوب می شود و این تجاوزات باید دفع شود.

وی افزود: دفع این تجاوزات دو قسمت دارد که یک قسمت آن مربوط به مقاومت خودمان است که بتوانیم آثار تحریم ها را مثل زمان جنگ کم کنیم. قسمت دیگر این است که تا جایی که می‌توانیم تحریم‌ها را دفع کنیم.

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه گفت: من مخالف برجام و مذاکرات هسته‌ای نیستم ولی اشکال حرفه‌ای به این کار دارم. ما باید مذاکره کنیم.

یکی از میهمانان برنامه برنامه بدون توقف سوال کرد: چرا ۴۰ سال مذاکرات را نفی کردیم و شعار نه شرقی نه غربی به سیاست‌های شرق و غرب گفتیم و نه به مذاکره با آنها؟

لاریجانی گفت: کسی به حقوق ملت ما تجاوز کرد و ما باید این تجاوز را دفع کنیم. با مذاکره با آمریکا پیچیده‌ترین سیاست‌های رژیم صهیونیستی و آمریکا را به طور نسبی در منطقه ابتر کردیم واین یعنی "نه غربی" بودیم.

مجری برنامه سوال کرد: منظورتان این است که این مذاکرات نتیجه مثبت برای ما داشته است؟

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه در پاسخ گفت: دو موضوع مطرح است؛ زمانی شما می‌گویید چون مذاکره می‌کردیم، پس سیاست نه شرقی نه غربی ما بهم خورده است، آن سیاست سر جای خود بود. اما از لحاظ حرفه‌ای اینها مذاکراتی با اشکالات مهلک بوده که باید این اشکالات را رفع می‌کردیم و از لحاظ تکنیک اشتباه کردیم.

مجری برنامه در ادامه گفت که یعنی به این دلیل مجلس ۲۰ دقیقه‌ای موضوع برجام را جمع کرد؟ که لاریجانی در پاسخ گفت: اشتباه کردند. اگر مجلس محکم‌تر عمل می‌کرد دست دولت برای مانور دادن بازتر بود. کاری که اوباما انجام داد این بود که گفت برای مدت ۹۰ روز تایید می‌کنم و بعد از این مدت سعی می‌کنم مجلس آن را تایید کند، اما ما آن را زیرسیبیلی رد کردیم.

یکی دیگر از میهمانان برنامه از دبیر ستاد حقوق بشر سوال کرد که چه اشکالی در برجام می‌بینید که با آن موافقت نمی‌کنید؟

لاریجانی در پاسخ بیان کرد: برجام در حال حاضر موضوعی است که بر زمین افتاده است. برجام چهار اشکال مهلک دارد که ربطی به شرق و غرب و چپ و راست ندارد. یکی از بدبختی‌های برجام این است که هیچ کسی آن را نخواند.

یکی از میهمانان گفت: نسخه فارسی آن وجود ندارد و به آن دسترسی نداریم.

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه گفت: مشکل اصلی برجام این نیست که نسخه فارسی آن وجود ندارد. چه طرفداران و چه مخالفان برجام حوصله نکردند آن را بخوانند و کسانی که آن را نوشتند آدم‌های نامردی بودند.

لاریجانی یکی دیگر از دلایل اشکال برجام را پیش‌فرض‌های نادرست آن خواند و توضیح داد: آقای روحانی فرمودند که چرخ‌های سانتریفیوژ بچرخد و نظر ایشان این بود که اگر یک خورده چرخ‌های سانتریفیوژ را شل کنیم چرخ‌های اقتصاد می‌چرخد که این نظر اشتباه است. یکی دیگر از اشکالات این بود که اگر این اقدامات را انجام ندهیم به ما حمله خواهد شد که این موضوع هم نادرست است.

وی به استراتژی برد - برد در دیپلماسی اشاره کرد و گفت: این استراتژی معروفی در دیپلماسی است ولی در جایی استفاده می‌شود که طرفین برای منافع خود درجه‌ای از مشورت قائل هستند. ما باید استراتژی دفع تجاوز داشته باشیم.

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه خاطرنشان کرد: تکنیک برد - برد در جایی مؤثر است که اعتماد حاکم باشد و با کسی که اعتمادی به او نداریم باید قدم به قدم کار می‌کردیم.

یکی از میهمانان برنامه به دستاوردهای برجام اشاره کرد و گفت: برخی از دستاوردهای برجام این بود که توانستیم هواپیماهای جدید وارد کشور کرده و پروازهای خارجی ما بیشتر شود و همچنین برخی از بانک‌هایمان که تحریم بودند توانستند فعالیت خود را آغاز کنند.

لاریجانی اظهار کرد: ما همیشه باید مسائل حاشیه‌ای را از اصلی جدا کنیم. در این راستا باید بتوانیم نفت را در حد سهمیه‌مان به راحتی بفروشیم. همچنین سیستم بانکی باید به ما اجازه دهد که پول نفت را هر طور که می‌خواهیم خرج کنیم که این مسائل انجام نشد. در حال حاضر اولین کار این است که نباید تعهد برجامی را بر دوش خود نگه داریم، نه اینکه از برجام خارج شویم. دنیا نباید تصور کند که مسئول هستیم و همه قدم‌ها را ما برداریم و آنها هم هر زمان دلشان خواست کاری انجام دهند.

وی افزود: ما امروز هیچ تعهد بین‌المللی نداریم. هفت بند از برجام مربوط به آمریکا است؛ بنابراین باید کارشناسانه عمل کنیم نه سیاسی. لازم نیست که ما از برجام خارج شویم.

در ادامه این برنامه یکی از میهمانان گفت: با اجرای برجام خیلی از برندها وارد ایران شدند.

لاریجانی اظهار کرد: در حال حاضر هم برای ورود بسیاری از برندها به ایران مشکلی وجود ندارد و دل غربی‌ها برای ورود برندهایشان به ایران لک زده است.

میهمان برنامه در ادامه گفت: شما و بچه هایتان می توانید به راحتی به خارج از کشور سفر کنید و خرید خوبی داشته باشید ولی بسیاری از ما حتی وسایل مورد نیاز روزانه را نمی توانیم تهیه کنیم. همچنین در خصوص تهیه برخی از داروها مشکل داریم.

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه در پاسخ بیان کرد: با نیروهای فرهیخته و تحصیلکرده و باهوشی که داریم تقریبا می توانیم هر چه را که می خواهیم تهیه کنیم.

میهمان برنامه اظهار کرد: ولی مردم در این شرایط اذیت می شوند.

لاریجانی اظهار کرد: اشکال ما این بود که تا پول پیدا کردیم برندها را وارد کردیم.

میهمان برنامه گفت: چه اشکالی دارد که همه مردم از برندها استفاده کنند؟

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه پاسخ داد: برند تابو نیست. ما باید معقول کار کنیم. انسان می‌تواند لباس شیکی بپوشد که کاملاً هم ایرانی باشد.

یکی دیگر از میهمانان برنامه بدون توقف اظهار کرد: برجام هسته ای، خوب یا بد محقق شد. باید برجام موشکی، منطقه‌ای و حقوق بشری نیز در دستور کار باشد. شما به عنوان مسئولی که در موضوع حقوق بشر فعالیت می‌کنید و مسئولیت‌هایی که در کشور داشته اید چه ضمانتی می دهید که برجام حقوق بشری محقق نشود و در راستای آن چه عملیات بازدارنده ای از سوی شما و کسانی که دغدغه حقوق بشری دارند باید صورت گیرد؟

لاریجانی پاسخ داد: برجام هسته ای به توانمندی هسته ای ما ضربه وارد کرد ولی حرکت توسعه علمی ما در موضوع هسته‌ای اینگونه باقی نخواهد ماند. ما قبلا هم در دولت اسبق این موضوع را شاهد بودیم که این مسأله متوقف شد اما مجدداً زنده شد.

میهمان دیگر این برنامه به سخنان رهبری در رابطه با برجام اشاره و اظهار کرد: رهبری در صحبت های مختلف خود فرمودند که ابتدا تضمین بگیرید و بعد تعهداتتان را شروع کنید. برجام اجرا نشد اما تعهدات ما اجرا شد که اگر اکنون ما آن تعهدات را اجرا نکنیم باید خسارت بدهیم.

میهمان دیگری به خروج آمریکا از برجام اشاره و سوال کرد که حال ما باید چه اقدامی انجام دهیم.

لاریجانی اظهار کرد: آمریکا نه تنها از برجام خارج شد بلکه دیگران را نیز از برجام خارج کرد چون ساختار این قرارداد به گونه‌ای بود که نقش کلیدی آن را آمریکا بازی می کرد. اولین کار ما این است که باید مسأله برجام و کار اروپا را از ذهن خود بیرون کنیم.

مجری برنامه از دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه سوال کرد: چه کسی باید این اقدام را انجام دهد؟

لاریجانی در پاسخ گفت: همه مسئولین کشور و نباید منتظر باشند که اروپا درها را باز کند.

میهمان دیگری اظهار کرد: ما تعهدات بلندمدت در برجام داریم.

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه گفت: ما اصلاً تعهد بلندمدت نداریم و این تعهداتی که داریم تعهد نیستند. وقتی آنها زیر برجام زدند اولین کاری که باید انجام دهیم این است که ما تعهد قانونی به هیچ بخشی از برجام نداریم اگرچه ممکن است به داوطلبانه به عمل کنیم.

لاریجانی در پاسخ به سوال میهمان دیگری که سوال کرد آیا ما باید در برجام بمانیم یا از آن خارج شویم، گفت: درخصوص برجام باید اعلام کنیم که هیچ تعهدی به آن نداریم. در برجام حدود ۱۸ مورد است که تضادی با برجام ندارد و از جمله آنها پیشران اتمی است. باید این موضوعات را بلافاصله عملیاتی کنیم. مسأله دیگر بازرسی‌ها است که مبتنی بر پروتکل الحاقی بوده و دلیلی ندارد آن را بپذیریم.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: مسأله بعدی محدودیت در بازرسی‌ها است و همچنین اقداماتی در تکنولوژی‌های جدید در رابطه با تزریق سانتریفیوژها است که حتی قابل بازرسی نیز می باشد. این اقدامات به تدریج به دنیا اعلام می‌کند که ما تعهد قانونی نداریم و داوطلبانه کار می‌کنیم تا ببینیم آنها چه اقداماتی خواهند داشت.

مجری برنامه به موضوع ارایه مهلت دوماهه به اروپا و قول های آنها اشاره کرد و گفت: از زمان اجرای این قول‌ها مدت بسیاری گذشته است و اروپا اقدامی انجام نداده و حتی آقای ظریف نیز در سخنان خود عدم حرکت اروپا را تایید کردند. شما می‌گویید که امیداواری غلط است.

لاریجانی اظهار کرد: من معتقدم که این امیدواری غلط است اما دولت به اینکه اروپا حدود ۶۰ درصد از تعهدات خود را انجام می‌دهد امیدوار است.

وی در پایان درخصوص موضوع خروج از برجام گفت: خارج شدن از برجام اصطلاح دقیقی نیست چون مسأله بین‌المللی است. گزینه‌های ما وسیع‌تر و پیچیده‌تر از خارج شدن است. خارج شدن دارد و اصلا از ابتدا ما خارج از برجام هستیم.

میهمان دیگری گفت چرا از ابتدا به این موضوع فکر نکردید؟ که لاریجانی در پاسخ گفت: متأسفانه نشد.