ترامپ فقط چماق دارد، هویجی در کار نیست

پایگاه خبری انتخاب: گاردینر هریس در نیویورک تایمز نوشت: علی رغم مخالفت هایی که انتظار آن می رفت، ترامپ از دوشنبه قبل، اعمال مجدد تحریم ها علیه ایران را اعلام کرد. ‏این تحریم ها که نتیجه تصمیم ترامپ در ماه می برای خروج از توافق هسته ای با ایران است، صنعت نفت، بانک و بیمه، ‏کشتی سازی و کشتیرانی ایران را هدف قرار داده.‏

در ادامه این مطلب آمده است: در روزهای پیش از رسیدن موعد مقرر، مقامات دولت آمریکا با هیجان و شادی به استقبال این رویداد رفتند: قرار دادن تقویم ‏روزشمار روی وبسایت وزارت امور خارجه تا روز شروع تحریم ها و پوستر سینمایی ترامپ با الهام از سریال "بازی تاج و تخت" ‏که در توییتر منتشر شد. اما در این شوی تبلیغاتی، ضدحملاتی نیز روی می دهند و اکنون دولت با واکنش های طرف های متعدد ‏مواجه است.‏

دیپلمات های اروپایی وعده داده اند که در روزهای آتی به تکمیل مراحل تاسیس سازوکار ویژه مالی خواهند پرداخت که قرار است ‏تحریم های آمریکا را دور بزند و دادوستد مالی با ایران را ممکن سازد. چین، هند، روسیه و عراق نیز احتمالا در مقابل تحریم ها ‏ایستادگی خواهند کرد. رییس جمهوری ترکیه رجب طیب اردوغان نیز هفته پیش مدعی شد تحریم ها را نادیده خواهد گرفت. ‏

چالش های پیش روی راهبرد دولت ترامپ علیه ایران، بخشی از ایستادگی وسیع تری در سطح جهان است که مقابل تاکتیک های ‏پرخاشگرانه و گاهی تهدیدآمیز ترامپ شکل گرفته است؛ تاکتیک هایی که دوستان کمی برای آمریکا به ارمغان آورده اند اما ‏موضع آمریکا در سطح بین المللی را تضعیف کرده اند.

هنوز این تاکتیک های سختگیرانه در سایر جاها مانند کره شمالی و ‏افغانستان نیز برای نتیجه دادن به زمان نیاز دارند.‏ ‎

مقامات دولت ترامپ همواره مدعی بوده اند که راهبردهایشان برای نتیجه دادن به زمان نیاز دارد اما با گذشت دو سال از عمر ‏دولت، این بهانه دیگر پذیرفتنی نیست. ماه سپتامبر هنگام سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل، وقتی رهبران جهان به سخنان ‏ترامپ خندیدند، در واقع پیام ناخرسندی خود از روش های دولت آمریکا را گوشزد کردند که به جای هویج هایی مانند سرمایه ‏گذاری، کمک مالی و مذاکره بر چماق تحریم و تعرفه تکیه دارد.

در حالی که به خودی خود طی ده سال گذشته شاهد استفاده ‏روزافزون دولت های آمریکا از ابزار تحریم بوده ایم، دولت ترامپ تحریم را محور سیاست خارجی خود قرار داده است.

از ایران ‏گرفته تا کره شمالی، از روسیه گرفته تا ونزوئلا و از قاچاقچیان مخدر در کلمبیا تا بمب سازان حماس، ابزار اصلی و گاهی تنها ‏ابزار دولت ترامپ برای اثرگذاری بر رویدادهای جهانی، مجازات رقبا و مقابله با چالش های پیش روی قدرت آمریکا، تحریم بوده ‏است.‏

طبق برآوردهای به عمل آمده، تنها سال گذشته دولت ترامپ علیه ۹۴۴ شخص حقیقی و حقوقی تحریم وضع کرده است. به گفته ‏آدام اسمیت، یکی از کارشناسان دولت اوباما، انتظار می رود امسال این تعداد از ۱۰۰۰ نفر نیز بگذرد. در مقام مقایسه، در سال ‏‏۲۰۱۶ دولت اوباما علیه ۶۹۵ شخص حقیقی و حقوقی تحریم هایی برقرار کرده بود.

اسمیت می گوید: "برای کسی مانند ترامپ که ‏بدون تجربه سیاسی و روابط با کنگره یا رهبران خارجی به کاخ سفید راه پیدا کرده، تحریم بسیار مطلوب است. تحریم به او امکان ‏می دهد که به تنهایی حکمرانی کند. تنها کار لازم، امضای دستورات اجرایی است. باقی کارها خودش انجام می شود". ‏

علاقه وافر ترامپ به تحریم نشانگر یک تضاد فاحش با سیاست خارجی اوست. در تاریخ آمریکا هیچ یک از روسای جمهور، چنین ‏با جهانی سازی خصومت نداشته و چنین به دفاع از حاکمیت ملی نپرداخته اند. او طی سخنرانی ۲۵ سپتامبر در سازمان ملل گفت: ‏‏"ما مخالف ایدئولوژی جهانی شدن هستیم.

ملت های مسئولیت پذیر باید نه فقط برابر حاکمیت جهانی بلکه برابر اشکال نوینی از ‏اجبار و سلطه از حق حاکمیت خود دفاع کنند". با این حال قدرت اثرگذاری تحریم ها خود متکی به نظامی از معاهدات بین المللی ‏است که آقای ترامپ منکر آنهاست و ابزاری است که از دید کشورهای دیگر، نوعی اعمال سلطه و تجاوز به حق حاکمیت کشورها ‏از ناحیه آمریکا محسوب می شود.‏

از برخی جهات تحریم بهترین سلاح آمریکا قلمداد می شود. هزینه زیادی ندارد، جان آمریکایی ها را به خطر نمی اندازد و پاسخ ‏متقابلی از سوی کشورهای دیگر به دنبال نمی آورد. به برکت محوریت دلار در نظام مالی جهان، تنها آمریکا قادر است که بهترین ‏بهره برداری را از آن بکند.

کارایی تحریم ها را در مواردی مانند اعمال مجازات علی کارخانه تولید آلومینیوم روسیه، روسال به ‏علت ارتباط با پوتین و شرکت مخابراتی زد تی ای به خاطر مبادلات با ایران و کره شمالی دیدیم که منجر به فلج شدم این دو غول ‏جهانی شد.‏

اما مشکل بزرگ این است که تحریم ها به ندرت نتیجه می دهند. رابرت پیپ، مدیر پروژه امنیت و تهدیدات شیکاگو، در مطالعه ‏صد سال تاریخ اعمال تحریم ها به این نتیجه رسید که ۹۰ درصد مجازات هایی که به منظور اهداف امنیت ملی وضع شدند، به ‏شکست انجامیدند.

حتی در برخی موارد فاجعه به بار آوردند مانند حمله تلافی جویانه ژاپن در سال ۱۹۴۱ به بندر پرل هاربر که ‏پاسخی به تحریم های نفتی آمریکا بود. ‏

مورد ایران موید همین موضوع است. نفوذ منطقه ای ایران بین سال های ۲۰۱۲ الی ۲۰۱۵، درست زمانی که تحریم ها ‏در اوج بودند، مشخص بود. احتمال ناچیزی وجود دارد که تحریم ها باعث سقوط نظام ایران شود اما ‏دولت مکررا اعلام کرده است که قصد تغییر نظام در ایران را ندارد.

علی رغم موفق نبودن، تحریم های یکجانبه ترامپ ‏مستمسک شکل گیری کمپینی به رهبری اروپا، روسیه و چین برای تغییر ساختار نظام مالی جهان و حذف نقش رهبری آمریکا ‏شده است. پیامدهای این امر در صورت تحقق برای قدرت، اقتصاد و متحدان آمریکا آسیب زا خواهد بود.‏

حتی پیش از ریاست جمهوری ترامپ، جک لیو وزیر خزانه داری دولت اوباما، نسبت به واکنش شدیدی که اعمال بیش از حد ‏تحریم ها می تواند در پی داشته باشد، هشدار داده بود.

اکنون با تصمیم ترامپ به خروج از توافق هسته ای با ایران و تهدید طرف ‏هایی که در آن مانده اند، واکنش آنها در حال شکل گیری است. دیپلمات های اروپایی می گویند علی رغم چالش ها، در تاسیس ‏سازوکار مستقل مالی برای دادوستد با ایران مصمم هستند. واکنش دولت ترامپ با خشم و تهدید آنها همراه بوده است.‏

چین و روسیه برای سال های متمادی قصد داشتند اروپا را به تجارت با استفاده از یک سازوکار مالی مستقل از دلار ترغیب کنند. ‏تاکنون این تلاش ها موفقیت آمیز نبوده است اما ممکن است این روند تغییر کند.

نیکلاس ورون، اقتصاددان فرانسوی و عضو یک ‏اندیشکده در بلژیک می گوید: "جهان با دلار به عنوان یک ارز مرجع احساس راحتی می کرده است. اما اگر کنار گذاشتن دلار از ‏جنبه کلان تری مانند استقلال ژئوپلیتیک مفید باشد، این شرایط تغییر خواهد کرد".‏

منتقدان دولت ترامپ از این واهمه دارند که حسن روحانی، رییس جمهوری ایران که مدعی است تحریم ها موجب انزوای خود ‏آمریکا شده است، درست گفته باشد.

نگرانی دیگر آنها این است که علی رغم فشار بر اقتصاد ایران در کوتاه مدت، تحریم های ‏جدید باعث شوند تلاش ها برای تاسیس سازوکار مالی مستقلی که آمریکا را دور بزند، به نتیجه برسند که تضعیف قدرت اقتصادی ‏و تعقیب معاملات گروه های تروریستی توسط آمریکا را برای مدت ها پس از دولت ترامپ به همراه خواهد داشت.

الیزابت ‏روزنبرگ، یکی از کارشناسان تحریم در دولت اوباما می گوید: "سر زدن اعمالی از دولت ترامپ که باعث شتاب گرفتن این ‏اقدامات شود، حماقت محض است و تهدیدی امنیتی در بلندمدت به دنبال دارد".‏