مردم نگران سرنوشت وام های کوچک

روزنامه هفت صبح: در میان هیاهوی تئوری ها و تحولات اقتصادی مردم بیش از هر چیز نگران سرنوشت وام های خرد هستند. وام هایی مثل وام ازدواج، وام مسکن، تسهیلات خرید خودرو، مشاغل خرد و وام صنوف.

آیا بانک ها بالاخره موفق می شوند منابعی برای پرداخت تسهیلات خرد دست و پا کنند؟ در حال حاضر همه در حال ارائه طرح جدید هستند اما مردم همچنان پشت در بانک ها مانده اند. آمار می گوید بانک های عامل برخی وام های قرض الحسنه مانند ازدواج و اشتغال بیش از ۱۰۰ درصد منابع شان را پرداخت کرده اند. آیا این موضوع به این معنی است که باید پرونده های درخواست تسهیلاتمان را به خانه ببریم و بایگانی کنیم و به فکر قرض گرفتن از دوستان و آشنایان و بستان باشیم؟

چه وام هایی هنوز در سیستم بانکی پرداخت می شودو منابع جدید کی می رسند. اینها شاید یکی از مهمترین مسائل و دغدغه های مردم و مشتریان خرد نظام بانکی باشد که در میان دعواهای این روزها بر سر تعیین نرخ سود بانکی و روشن شدن سرنوشت برداشت از منابع بانک ها و مسائلی از این دست به حاشیه رفته است. در گزارش امروز نگاهی کرده ایم به وضعیت تسهیلات دهی خرد در بانک ها با این مقدمه که همین روز گذشته دو خبر خوب و امیدوارکننده هم منتشر شد.

دو سال است که بانک مرکزی تلاش می کند بانک های خصوصی را راضی کند بخشی از منابع قرض الحسنه شان را به وام ازدواج اختصاص دهند. این تسهیلات هیچ جذابیتی برای این بانک ها ندارد و در این دو سال هم به این درخواست بانک مرکزی توجهی نکردند. تا اینکه منابع بانک های دولتی و نیمه دولتی عامل پرداخت این تسهیلات ته کشید و پرداخت وام ازدواج عملا متوقف شد. ما هم می خواستیم در گزارش امروز بنویسیم به فکر راه های جایگزن برای وام ازدواج باشید اما خبری منتشر شد که تا حدی امیدوارکننده است. بالاخره با راه اندازی صندوق قرض الحسنه بانک پارسیان، این بانک به عنوان اولین بانک خصوصی به شبکه پرداخت تسهیلات ازدواج افزوده شد. با این حساب باید منتظر ورود بقیه بانک های خصوصی هم به این عرصه بود چرا که آنها هم در حال راه اندازی صندوق های قرض الحسنه شان هستند.

از هفته آینده در تهران و کرج

براساس اخبار منتشر شده صندوق قرض الحصنه بانک پارسیان به طور آزمایشی در استان های تهران و البرز به سامانه قرض الحسنه ازدواج متصل شده و متقاضیان دریافت تسهیلات می توانند از این هفته نسبت به انتخاب این بانک در سامانه مذکور اقدام کنند. قرار است به زودی همه متقاضیان سراسر کشور به سایت این بانک برای دریافت تسهیلات ازدواج دسترسی داشته باشند.

بانک پارسیان همزمان با این کار، خبر جالب دیگری را منتشر کرده و مدعی شده هم اکنون بانک پارسیان بیشترین منابع قرض الحسنه را در میان بانک های خصوصی در اختیار دارد و با افتتاح مستقل این صندوق به نظر می رسد فضایی فراهم شود که در ج-ذب منابع قرض الحسنه بیشتر از پیش فعال شود. با این حساب می توان انتظار داشت ورود این بانک به عرصه پرداخت این تسهیلات یک نوع شوک مثبت به رکود ایجاد شده در آن وارد کند.

متقاضیان ایجاد مشاغل خرد چگونه تسهیلات بگیرند

یکی دیگر از تسهیلاتی که به طور هدفمند قشر جوان را دربر می گیرد تسهیلات اشتغال است. صندوق مهر امام رضا (ع) متولی اصلی این تسهیلات در کشور است ظاهرا میزان تقاضا بیشتر از منابع در نظر گرفته شده بوده و در حال حاضر متقاضیان این وام با مشکل مواجه شده اند. آخرین خبرهایی که در این مورد منتشر شده نشان می دهد برخی ارگان ها سعی می کنند این کمبود منابع را طور دیگری جبران کنند. متقاضیان این تسهیلات یا باید تحت پوشش کمیته امداد باشند یا اینکه با دیگر دستگاه های متولی این تسهیلات از جمله سازمان بهزیستی، فنی و حرفه ای و کشاورزی و ... رابطه داشته باشند با طرح شان را به آنها ارائه دهند.

۱۵ میلیون تسهیلات برای مشاغل خرد

کمیته امداد امام خمینی (ره) یکی از این نهادها است و اعلام کرده ۷۰ هزار فرصت شغلی شامل مشاغل خانگی و خرد از ابتدای سال تاکنون توسط این کمیته ایجاد شده، به افراد متقاضی ایجاد مشاغل خانگی پنج میلیون تومان و به افراد متقاضی ایجاد مشاغل خرد ۱۵ میلیون تومان وام پرداخت می شود.

در ابتدای سال قرار بود ۵۰۰ هزار فرصت شغلی توسط کمیته امداد و سایر دستگاه ها برای مشاغل خانگی و خرد ایجاد شود، به دلیل اختصاص نیافتن منابع مالی تنها ۲۲۰ هزار فرصت شغلی در این رابطه در سال جاری ایجاد می شود.

منابعی که در اختیار کمیته امداد امام خمینی (ره) قرار گرفته برای حدود ۱۲۰ هزار فرصت شغلی کافی است و منابعی نیز که در اختیار سایر دستگاه ها قرار گرفته برای ایجاد حدود ۱۰۰ هزار فرصت شغلی مناسب است. سایر دستگاه ها از جمله بنیاد شهید و امور ایثارگران، سازمان بهزیستی، سازمان فنی و حرفه ای، جهاد کشاورزی و غیره باید ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای ایجاد ۱۰۰ هزار فرصت شغلی در نظر گرفته شده را وصول کنند.

سایر دستگاه ها وام های مرتبط با مشاغل خانگی که میزان آن پنج میلیون تومان است را پرداخت می کنند اما کمیته امداد بسیاری از وام های پرداختی اش ۱۵ میلیون تومانی است. هر چه هست این خبر نشان می دهد که پرداخت این تسهیلات هنوز متوقف نشده و می توان با شرایطی هنوز هم به دریافت آن امیدوار بود.

اصناف در کانون توجه بانک ها

اصنافی مانند فعالان لوازم خانگی، مصالح ساختمانی، مهندسان و پزشکان بختشان یار بوده، بانک های خصوصی در یک ماه گذشته طرح هایی را برای پرداخت تسهیلات به این قشر طراحی و در حال اجرای آن هستند. نقطه قوت این تسهیلات رقم نسبتا بالای آن است و نقطه ضعفش درصد سود بالا اما در شرایط تورمی فعلی، گرفتن تسهیلات بالای ۵۰ میلیون تومان حتی با نرخ سود ۲۰ تا ۲۵ درصد هم به صرفه است. این تسهیلات فعلا به کسانی که شرایطش را دارند پرداخت می شود. به نظر می رسید منابعش هم تامین شده است.

تسهیلات مشارکتی، راهی برای رهایی از دردسر

کسانی که می خواهند یک وام ۵ تا ۱۰ میلیونی بدون سپرده گذاری بگیرند و هیچ مدرک مشخصی مانند سند ازدواج و گواهی فنی و حرفه ای ... هم ندارند که یکی از تسهیلات خاص را درخواست کنند، بهتر است غیر از وام های مشارکتی روی هیچ وام دیگری حساب نکنند. بانک ها در حال حاضر منابعی برای پرداخت تسهیلات قرض الحسنه بدون سپرده ندارند. همان چند وام خاص هم از خطوط اعتباری دیگری منابعش تامین می شود. مشکل فقط اینجاست که سود وام های مشارکتی بالای ۲۵ درصد است. اکثر بانک های خصوصی این تسهیلات را می پردازند.

یک وام و هزار طرح بی سرانجام

بانک مسکن قبل از این براساس یک روال تعریف شده با سپرده گذاری های مدت دار ۶ و ۹ و ۱۲ ماهه ۲۰ میلیون تومان وام خرید مسکن پرداخت می کرد. دولت جدید سر کار آمد بحث از اینجا شروع شد که این میزان وام برای خرید مسکن در شرایط فعلی پاسخگو نیست و باید افزایش یابد. حرف از تهیه بسته پیشنهادی و افزایش ۱۰ میلیون تومانی به میان آمد. بعد قرار شد انحصار بانک مسکن در این زمینه شکسته شود و حالا هم که خبر وام شش برابر ودیعه داغ شده است. همه این طرح ها فقط در مرحله پیشنهاد است.

بانک مرکزی هم با هیچ کدامش موافقت نکرده است. تنها اثر این همه طرح بی سرانجام هم از روال خارج شدن پرداخت تسهیلات مسکن در بانک مسکن بوده است. در حال حاضر این بانک هم سر در گم شده نمی داند با چه شرایطی باید به مشتریانش وام بدهد. با این حساب فعلا برای گرفتن وام خرید مسکن باید صبر پیشه کنید تا شاید یکی از طرح های متنوع پیشنهاد شده به تصویب برسد.

پرداخت لاک پشتی وام های قدیمی

وام خودرو و خرید لوازم خانگی از قدیمی ترین تسهیلات خرد بانک ها هستندو این دو وام در دو سال اخیر به معنی واقعی کلمه به حاشیه رفته اند اما هنوز هم برخی از بانک ها با یکسری شرایط خاص این تسهیلات را پرداخت می کنند. میزان سود آنها در بانک های دولتی بین ۱۴ تا ۱۶ و در بانک های خصوصی بین ۱۹ تا ۲۳ درصد است. وام تعمیرات مسکن و بافت های فرسوده هم به ندرت در برخی شعبه های بانک ها پرداخت می شود و از بسیاری شعبه ها محو شده است.