آیا ایران موضوع مذاکرات پوتین و ترامپ می‌شود؟

خبرگزاری ایرنا: بولتون برای تدارک دیدار دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین به مسکو سفر کرد، دیداری که روس‌ها امیدوارند در نتیجه آن روابطی که از سال ۲۰۱۴ و پس از جدایی کریمه از اوکراین و انضمام به به روسیه روبه سردی و تیرگی روزافزون گذاشته، بهبود یابد.

باراک اوباما رئیس جمهوری وقت آمریکا سال ۲۰۱۴ چندین بسته تحریمی در رابطه با مساله کریمه علیه مسکو وضع کرد و در آخرین روز‌های کاری نیز به بهانه ادعای مداخله روسیه در انتخابات آمریکا ابعاد تازه تری به تحریم‌ها داد.

پس از اوباما، دونالد ترامپ در آمریکا به قدرت رسید و همان ابتدا متهم شد به کمک روسیه توانسته بر هیلاری کلینتون در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود، این ابهام سبب شد کاخ سفید سیاست ضدروسی سخت تری نسبت به دولت اوباما پیش گیرد.

لزوم دیدار رهبران دو کشور در کنار بی فایده خواندن تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد روسیه از ابتدا توسط مقامات روسی دنبال شده و ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری این کشور بار‌ها بر لزوم برگزاری نشست سران برای کاستن از تنش‌ها تاکید و حتی ترامپ را دعوت کرد که برای مشاهده مسابقات جام جهانی فوتبال به روسیه سفر کند.

دستاورد دیدار‌های پیشین پوتین و ترامپ:

پوتین و ترامپ تاکنون دوبار در حاشیه نشست‌های بین المللی دیدار داشته اند که رئیس جمهوری روسیه آن‌ها را سطحی خوانده و گفته است، باید به صورت جدی و دوجانبه با یکدیگر ملاقات و مذاکره کنند، زیرا این مساله منجر به ثبات بیشتر جهان خواهد شد و در نظم جهانی نقش مهمی ایفا می‌کند.

ظاهرا دو دیدار قبلی دستاورد ثمربخشی برای طرفین نداشته و روابط نه تنها بهبود نیافته بلکه بدتر از قبل شده است، زیرا یک ماه پس از نخستین دیدار سران دو کشور در حاشیه نشست گروه ۲۰ در هامبورگ (اوایل مرداد ۹۶)، کنگره آمریکا طرح تشدید تحریم‌های ضدروسی را تصویب و در مقابل مسکو نیز دستور اخراج دیپلمات‌های این کشور را از خاک خود صادر کرد.

آمریکا همچنین چند روز پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری روسیه (اسفند ۹۶) در حمایت از لندن پس از مسموم شدن سرگئی اسکریپال جاسوس دوجانبه روس و دخترش در شهر سالزبری انگلیس، واکنش به مراتب سخت تری از این کشور نشان داد و ۴۸ دیپلمات و ۱۲ نماینده روسیه در مقر سازمان ملل را اخراج کرد و همزمان نیز کنسولگری این کشور را در سیاتل بست.

آمریکا اوایل سال ۲۰۱۸ نیز پس از نابودی دو سوم از موشک‌های شلیک شده این کشور در حمله مشترک با انگلیس و فرانسه به سوریه توسط سامانه‌های پدافند اس ۲۰۰ زمان شوروی، وعده اعمال تحریم‌های تازه ضدروسی را داد.

در گیر و دار این اظهارنظرها، از آمریکا نیز خبر رسیده روسیه به دلیل تداوم سیاست‌های خود در خصوص اوکراین با تحریم مواجه می‌شود و واشنگتن اعلام کرد در قالب فهرست کرملین تعدادی از نزدیکان پوتین و ثروتمندان روسی را در لیست تحریم‌های خود قرار داده است.

آمریکا در خصوص حل و فصل بحران کره شمالی نیز سیاست متفاوتی را در دو سال گذشته پیش گرفته و برخلاف گذشته، تلاش کرده به تنهایی بحران را حل کند، موضوعی که به شدت مورد انتقاد روسیه قرار گرفته و سرگئی لاوروف وزیر خارجه این کشور بار‌ها اعلام کرده مسکو اگرچه با هر اقدامی در جهت کاهش تنش در شبه جزیره کره موافق است، اما اعتقاد داد مشکل دوجانبه حل نمی‌شود و می‌تواند در حل و فصل موضوع مشارکت داشته باشد.

از سوی دیگر، روسیه نقش آمریکا را در سوریه مخرب می‌داند و بار‌ها واشنگتن را متهم کرده که با حمایت از گروه‌های تروریستی در صدد تجزیه این کشور است و نیرو‌های آمریکایی برخلاف قوانین بین المللی و خواست دولت قانونی سوریه در این کشور حضور دارند و باید آن را ترک کنند.

آمریکا نیز مدعی است که از مخالفان حکومت بشار اسد دفاع می‌کند و می‌خواهد فعالیت ایران در سوریه پایان یابد.
سیاست‌های روسیه و آمریکا در خصوص ایران نیز کاملا در تضاد است. مقام‌های روسی همکاری امنیتی و سیاسی پیوسته‌ای با مقام‌های ایرانی دارند و در مقابل آمریکا از ۴۰ سال پیش تاکنون سیاست دشمنی با ایران را پیش گرفته و ترامپ هم به آن ابعاد تازه تری داده به گونه‌ای که گویا هدف نخست کاخ سفید دشمنی با جمهوری اسلامی است.

پس از سفر بولتون به مسکو، برخی رسانه‌های غربی از جمله سی. ان. ان مدعی شدند که آمریکا به دنبال معامله با روسیه است، اما این بار در خصوص سوریه، زیرا واشنگتن در نظر دارد کنترل مناطقی را که در دست ائتلاف آمریکایی است و تروریست‌ها در آن حضور دارند به ارتش سوریه واگذار کند.

براساس آنچه رسانه‌های روسی نوشتند، ارتش آمریکا می‌تواند طبق خواسته ترامپ به سرعت سوریه را ترک کند، در عوض معارضان مسلح می‌توانند تضمین امنیتی برای خروج امن از منطقه جنوب غربی سوریه را بدست آورند.

با توجه به اینکه در یک ماه گذشته بسیاری از اظهارات مقامات آمریکا به دشمنی و مقابله با نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه (سوریه) اختصاص یافته، بعید می‌نماید موضوع ایران در دیدار ۲۵ تیرماه پوتین و ترامپ در هلسینکی فنلاند مطرح نشود به ویژه اینکه بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی هم تلاش می‌کند با رئیس جمهوری روسیه در این زمینه دیدار و گفت: وگو کند.

از سوی دیگر روسیه بار‌ها به دلیل همسویی منافع ملی و منطقه‌ای خود مقابل اقدامات ضدایرانی آمریکا از جمله در عرصه برجام و همچنین سوریه ایستاده است، اما نباید احتمال تغییر‌ها را نیز از نظر دور داشت.

با توجه به نظام موازنه قدرت‌ها در جهان و معرفی شدن روسیه به عنوان دشمن غرب توسط آمریکا در دهه‌های اخیر، بزرگترین مانع موفقیت سیاست‌های ضدایرانی واشنگتن و متحدان کاخ سفید در خاورمیانه، در زمان حاضر پس از ملت ایران، روس‌ها هستند و بعید می‌نماید رویکرد همگرایی مسکو با تهران به این زودی‌ها تغییر کند.

دیمیتری پسکوف سخنگوی رئیس جمهوری روسیه نیز به تازگی ضمن تکذیب موضوع بحث بر سر «حضور ایران در سوریه» بین ترامپ و پوتین، تصریح کرده مساله سوریه موضوع تبادل نظر سران خواهد بود و این را به آسانی می‌توان پیش بینی کرد، زیرا رئیس جمهوری روسیه برای گفت: وگو در این زمینه آماده است.

آیا آمریکا با کارت کریمه بازی می‌کند؟

سال ۲۰۱۴ و پس از برگزاری همه پرسی در کریمه این شبه جزیره کناره دریای سیاه ضمیمه خاک روسیه شد، اقدامی که نخستین واکنش آن اخراج این کشور از گروه هشت قدرت برتر صنعتی جهان و اعمال تحریم‌های سنگین و پیاپی ضدروسی توسط غرب و آمریکا بود.

روسیه به رغم تمامی تحریم‌ها تا امروز توانسته پویایی اقتصاد خود را ادامه دهد، اما فشار‌های آمریکا در یک سال گذشته به اندازه‌ای افزایش یافته که این رشد اقتصادی کاهش چشمگیری یافته است.

ترامپ نیز اخیرا در پاسخ به پرسش خبرنگاران در این خصوص که آیا آمریکا الحاق کریمه به روسیه را می‌پذیرد، گفته بود «تا ببینیم»، واکنشی که اروپا را بیش از پیش نگران کرد.

دیمیتری پسکوف سخنگوی رئیس جمهوری روسیه نیز بلافاصله به این اظهارنظر واکنش نشان داد و گفت که کریمه بخشی از قلمرو کشور ما محسوب می‌شود و قابل مذاکره نیست.

از سوی دیگر، عبور ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه با کامیون از روی بزرگترین پل اروپا در مراسم افتتاحیه آن که این کشور را به کریمه وصل می‌کند، تاکیدی بر اهمیت ویژه این شبه جزیره برای روس‌ها است.