جنجال‌های ترانه، مهناز و باران در حوزه زنان

روزنامه هفت‌صبح - فرید عطارزاده: تحرک چهره های مشهور در فضای مجازی به یک داستان طول و دراز بدل شده است. زنان و مردان بازیگر و ورزشکار و اهل موسیقی که بنا بر احساس مسئولیت خود نسبت به جامعه، در تلاش برای ارائه پرتره ای مردم پسند از دلمشغولی های خود مدام در فضای مجازی به اظهار نظر مشغولند. شمشیری دولبه! حالا منتقدانی دارند که به آنها اعتراض می کنند که چرا در هر مسئله ای وارد می شوید و اظهار نظر می کنید و از آن‌سو همان منتقدان آن پست هایی که باب طبعشان است را با شور و هیجان باز نشر می کنند.

در نگاهی بدبینانه این حضور در فضای مجازی شاید تسکین دهنده وجدان این چهره ها در قبال دریافت دستمزدهای کلان و نه چندان پرزحمت آن هم در یکی از سخت ترین دوران اقتصادی کشور باشد. اما هر چه هست نمی شود از تاثیر این جملات و پست های کوتاه چشم پوشی کرد. پایگاه اجتماعی آنان این اجازه را می دهد که دیدگاه های شان در میلیون ها مخاطب رسوخ کند و گاه حتی به یک موج بدل شود. این یک ظرفیت است و بسته به نوع استفاده مخاطب می تواند متفاوت باشد.

در این حوزه سه بازیگر زن سینمای ایران پا را از محدوده های خطر و خطوط قرمز آن سوتر گذاشته اند و فارغ البال و با صراحت دیدگاه های خود را منتشر می کنند. دیدگاه هایی که مدام با آرای بخش هایی از اجتماع و حاکمیت برخورد می کند. مثل موج هایی که بر ساحل می کوبند. آرای این سه زن جدا از ناپختگی های احتمالی و شتابزدگی و احساساتی گری شان، می تواند نشانه هایی از تکاپوی مدرنیته در نفس کشیدن جامعه ایرانی امروز لحاظ شود. چرا که آنان مدام بر مسائلی تاکید می کنند که در جامعه ایرانی و در نظام ایران الزاما پذیرفته نیستند. مسائلی مثل حقوق اجتماعی زنان، حق انتخاب پوشش، آزادی های سیاسی و اجتماعی و حق استفاده آزاد از شبکه های اجتماعی.

مخالفان این سه زن اما بر یک وجه پارادوکسیکال پای می فشارند. این که این سه زن خودشان از شفافیت لازم و ایده آل در یک دنیای مدرن بی بهره اند. این که مثلا دستمزدهای شان را خودخواسته پنهان می کنند و یا این که با درآمدهای مشکوک سروکار دارند. این که کسب و کار مثلا همسرشان مشخص نیست و این که مسائل اقتصادی هم مثل مسائل اجتماعی نیازمند نسیم مدرنیته است. هر چه هست ما این سه نفر را داریم که سعی می کنند به شکلی جدی تر در شبکه های اجتماعی حاضر باشند و پرترهای متعهدتر نسبت به دیگر همتایان خود ارائه دهند.

ترانه علیدوستی

هر اتفاقی که در حوزه زنان بیفتد باید منتظر باشیم تا ترانه علیدوستی 34 ساله به عنوان یکی از اولین نفرات وارد عمل شود. او یک توئیت باز حرفه ای است و از قدیمی ها! به همین دلیل تمرکز خود را بر این شبکه گذاشته و با لحنی صریح به همه اتفاقات پیرامون خود واکنش نشان می دهد. ورزش زنان را با وسواس پیگیری می کند و هر اتفاقی در این حوزه را مانند یک خبرنگار و رسانه پوشش می دهد. او همچنین از طرفداران سفت و سخت ورود زنان به ورزشگاه است و مصاحبه ویدئویی او با شهیندخت ملاوردی نشان داد که توانایی هایش در این زمینه کم نیست.

ترانه علیدوستی اما از سیاست هم غافل نیست. همین چند روز پیش بود در نامه ای که از سوی عده ای از هنرمندان به موگرینی فرستاده شده، پای آن را امضا کرد و خواستار حفظ برجام شد. او همانطور که به برخی سیاست ها و سیاستمداران ایرانی انتقادهای سفت و سختی دارد، به همان نسبت نیز به ترامپ و سیاست های او نیز اعتراض دارد. با هر صحبت ضد ایرانی ترامپ، ترانه علیدوستی در قامت یک ایرانی تمام عیار ظاهر می شود و تندترین واکنش را نشان می دهد.

همین موضع گیری های او سبب شده تا برخی کاربران مخالف نظام نیز جزو منتقدان او در بیایند و به او حمله کنند. البته نباید از حس طنز او نیز به راحتی گذشت. در یکی از موارد یکی از منتقدان او و مهناز افشار، با عکسی فتوشاپی تلاش کرده بود تا آنها را به سخره بگیرد. ترانه علیدوستی هم با طیب خاطر این عکس را باز نشر کرده و گفته بود: «باز مو خوشگل ها رو دادید به مهناز؟!»

مهناز افشار

پیگیری های او در حوزه های اجتماعی کاملا قابل رویت است و تلاش می کند تا جایی که ممکن است از سیاست به دور باشد. فرزندان بد سرپرست، زنان سرپرست خانوار و پیگیری دغدغه های افراد دارای معلولیت جزو فعالیت های پر رنگ او در فضای مجازی به شمار می رود. اتفاق های دلخراش برای کودکان او را به شدت متاثر می کند و در پست های مختلف تلاش می کند توجه افکار عمومی را به کودکان و ایجاد قوانین سختگیرانه تر جلب کند. ورزش زنان را نیز در کنار اینها فراموش نمی کند و حتی به استادیوم می رود و عکس شان را منتشر می کند تا تنها نباشند.

مهناز افشار البته به جز توئیتر، در اینستاگرام نیز فعالیت های متنوعی دارد و از این رو جنس کارهایش در فضای مجازی با ترانه علیدوستی متفاوت است. او این روزها با یک پروژه جدید خبرساز شده و حمایت ویژه از آن می کند. کمپین «خانم گزارشگر» که در آن برخی کاربران و روزنامه نگاران ورزشی در تلاش هستند تا مسئولان را مجاب کنند که زنان نیز به گزارش مسابقات فوتبال بپردازند. علاقه مندان زن، گزارش های خود را فرستاده اند و او نیز بخشی از آنها را انتشار می دهد. او در این زمینه گفته بود: «در روزگاری که زنان حتی در بالاترین سطح فوتبال و بسکتبال مردان جهان داوری می کنند، زنان ما در عرصه ورزش از کمترین حضور بهره می برند. خانم گزارشگر ایده بسیار خوبیه که زنان رو به عرصه گزارشگری وارد کنیم.»

این ایده اما مثل بسیاری از ایده های جديد. فعلا با واکنش های مختلفی روبرو شده و مشخص نیست سرنوشت این ماجرا به کجا می رود. او هم البته در توئیتر با ترانه علیدوستی مراوده دارد و در پاسخ به او که در مورد عکس منشوری گفته بود چرا مو خوشگل ها را دادید به مهناز نوشته بود: «باز خوبه تو عکس خالکوبی نداریم وگرنه همه منشوری می شدیم.»

باران کوثری

باران کوثری با وجود آنکه از این دو بازیگر کوچکتر است و 32 سال سن دارد اما همواره کنش های سیاسی را در اولویت خود قرار داده و البته خودش هم تلاش می کند در فیلم هایی با مضامین سیاسی و اجتماعی بازی کند. او تا حالا هیچ صفحه رسمی در اینستاگرام و توئیتر نداشته اما صفحه منتسب به او در اینستاگرام تا همین چند روز پیش، فعالیت های تند و تیزی داشت.

هیچ کس اما نمی داند چرا صفحه اینستاگرام منتسب به او از هفته پیش ناگهان فعالیت خود را متوقف کرده است. آن هم باران کوثری که اصولا عادت ندارد هیچ صحبتی را بدون پاسخ بگذارد. او حتی رائفی پور را هم از واکنش های خود در امان نمی گذارد. همین چند وقت پیش بود که رائفی پور کنایه هایی به مهدوی کیا و کریم باقری به خاطر حضور در تبليغ ها زده بود. در میان انتقادها و واکنش ها ناگهان باران کوثری از راه رسید و نوشت: «درک اینکه امثال مهدوی کیا و باقری با تبلیغ کالای ایرانی با توجه به کلی پیشنهاد خارجی یا با تاسیس آکادمی کیا برای پرورش فوتبالیست های با استعداد ایرانی، چه خدمت بزرگی به کشورشون می کنند؛ خیلی کار دشواری است! اگر بنا به مصرف کالای داخلی و رونق تولید داخلی هست کاش این خوشمزگی ها رو نکنین. مهدوی کیا و باقری سال هاست که برای مردم اثبات شدن. بذار مهدوی کیا دوغش رو تبلیغ کنه و شما هم ... هر کس به کار خویش ...» یا پس از اکران فیلم «من عصبانی نیستم» در یکی از صحبت های صریح خود گفت: «فکر می کنم ترسناک ترین چیز این است که من یا ما روزی در مقابل مردم قرار بگیریم یا در فیلم هایی بازی کنیم که کاملا سفارشی و ضد مردم هستند. باز هم می گویم واقعا ترسناک است که در مقابل مردم قرار بگیریم زیرا هیچ قدرتی به اندازه مردم تاثیرگذار نیست. نمی دانم تا چه حد می توانیم درباره سانسور تعیین کننده باشیم و تاثیر بگذاریم.»