گزارشی از دورهمی دوستانه عروسکی‌ها و انتخاب اولیه آثار
مرضیه برومند: تحول شهامت می‌خواهد
«حتی اگر نمایش‌مان هم در جشنواره پذیرفته نشود، به این جشنواره احساس تعلق داریم و ارتباطمان را با آن حفظ می‌کنیم، چون آنچه اهمیت دارد، دوستی‌ها و ارتباط‌هایی است که در فضای صمیمانه این جشنواره شکل می‌گیرد.»
خبرگزاری ایسنا: این جملات ترجیع‌بند سخنان هنرمندانی است که در چند روز اخیر نمایش‌های خود را به جشنواره تئاتر عروسکی تهران مبارک ارائه داده‌اند.
مرضیه برومند ـ دبیر هفدهمین جشنواره تئاتر عروسکی تهران (مبارک) ـ منتقد شکل اداری جشنواره‌هاست و در سه دوره اخیری که دبیری جشنواره تئاتر عروسکی را بر عهده داشته، همواره تلاش کرده تا این جشنواره محلی برای آشنایی و گفت‌وگو میان گروه‌ها و هنرمندان سراسر کشور باشد تا در فضای این گفت‌وگوها، زمینه‌ای برای تبادل تجربه‌های آنان فراهم شود. با همین نگاه، دبیرخانه جشنواره عروسکی در دو روز پایانی هفته گذشته، میزبان هنرمندان این رشته بود و گروه‌های متقاضی شرکت در جشنواره از شهرهای مختلف گرد هم آمدند تا در کنار انجام مرحله اول انتخاب آثارشان و نیز علاوه بر آشنایی و دوستی بیشتر با یکدیگر، در کارگاه‌های آموزشی هم شرکت کنند.
در این دوره از جشنواره نیز آثار در دو مرحله انتخاب می‌شوند و مرحله اول از ۲۰ اردیبهشت‌ماه آغاز شده و تا بیست و پنجم این ماه ادامه دارد.
در این مرحله، تمام گروه‌های متقاضی از تهران و دیگر شهرها، فیلمی از کار خود نشان می‌دهند و در جلسه‌ای که با حضور اعضای هیات انتخاب برگزار می‌شود، توضیحاتی درباره آثارشان ارائه می‌دهند و از نظرات هیات انتخاب نیز بهره‌مند می‌شوند.
پیشنهاد برومند برای یک تغییر در جشنواره
در دورهمی دوستانه جشنواره که شامگاه پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت‌ماه در خانه هنر مانا برگزار شد، مرضیه برومند دبیر جشنواره هفدهم تئاتر عروسکی تهران مبارک پیشنهاد کرد، این آخرین دوره این جشنواره باشد که به صورت تولید کار برای جشنواره است و بهتر آن است که این جشنواره نیز همچون جشنواره تئاتر کودک و نوجوان ویژه اجرای آثاری باشد که در فاصله دوساله بین دو دوره جشنواره، اجرای عمومی خود را سپری کرده‌اند. شهرام کرمی مدیر مرکز هنرهای نمایشی نیز قول همکاری داد. او همچنین قول داد برای اجرای عمومی گروه‌های تهران و دیگر شهرها همراهی لازم را انجام دهد و این گروه‌ها مورد حمایت مالی قرار بگیرند.
در ادامه دیدگاه‌های برخی از این هنرمندان و نیز مرضیه برومند دبیر جشنواره را درباره این شکل انتخاب و نیز دورهمی هنرمندان مرور می‌کنیم.
مرضیه برومند دبیر هفدهمین جشنواره تئاتر عروسکی تهران مبارک که برای سومین دوره پیاپی دبیری این جشنواره را بر عهده دارد، با اشاره به شرایط برگزاری جشنواره پانزدهم یادآوری کرد: در آن دوره خیلی دیر وظیفه برگزاری جشنواره را عهده‌دار شدم و آن دوره طبق روال همیشگی جشنواره‌ها برگزار شد. هرچند در همان زمان هم تلاش کردم حالت کلیشه‌ای جشنواره‌ها را بر هم بزنم و در اولین گام، ستاد برگزاری جشنواره را از میان هنرمندان تئاتر عروسکی انتخاب کردم گرچه همواره از همراهی دو تن از دوستان مرکز هنرهای نمایشی بهره‌مند بودیم و آن‌ها کمال همکاری را با ما داشتند و هر چه انجام شد، حاصل کار گروهی است.
او با تاکید بر اینکه هر جشنواره باید با دوره قبلی خود تفاوت‌هایی داشته باشد، ادامه داد: در دوره شانزدهم احساس کردم باید با گروه‌های تهران و دیگر شهرها بیشتر آشنا شویم و از سوی دیگر جنبه رقابتی را هم تحت‌الشعاع قرار بدهیم چون جشنواره به خودی خود هرگز به اندازه دورهمی‌ها و ایجاد فضاهای تعاملی‌اش اهمیت ندارد و در همین فضاست که زمینه انتقال تجربیات فراهم می‌شود و بستری برای آموزش گروه‌ها و رفع کاستی‌های آثارشان پدید می‌آید.
برومند اضافه کرد: با همین نگاه بود که در دوره شانزدهم انتخاب آثار در دو مرحله انجام شد چون با این شیوه به گروه‌ها کمک می‌کنیم حتی اگر اثرشان پذیرفته نشد، از کمک فکری و نیز حمایت مالی برخوردار شوند تا آن گروه بتواند نمایش خود را در شهرش اجرا کند و به این ترتیب زمینه تولید یک کار را فراهم کنیم. ضمن اینکه با این شیوه بیشتر با مشکلات گروه‌ها آشنا می شویم و شرایطی فراهم می‌کنیم تا آنان به تهران بیایند و در یک گردهمایی شرکت کنند و کارشان در این گردهمایی قضاوت شود که قضاوت خشکی هم نیست و در فضایی دوستانه انجام می‌شود.
این کارگردان تئاتر با یاداوری اینکه «از دوره پانزدهم جشنواره از کسانی که کارشان رد شده بود، دعوت کردم تا به تهران بیایند و با فراغ بال آثار جشنواره را ببینند و در دو دوره گذشته، این گروه‌ها مهمان ما بودند»، درباره کارکردهای گوناگون جشنواره گفت: برای خود من یکی از جذابیت‌های جشنواره، همین آشنایی و گفت‌وگوها و دوستی‌هاست. در این دوره هم سعی کردم عدالت را بیان گروه‌های تهران و دیگر شهرها برقرار کنم؛ به این صورت که در اولین مرحله انتخاب آثار، همه گروه‌ها فیلم اثرشان را ارائه و با هیات انتخاب گفت‌وگو می‌کنند. در مرحله دوم همه کارها به صورت زنده دیده می‌شوند. به این صورت که اعضای هیات انتخاب را به شهرهای مختلف می‌فرستیم تا هم نمایش‌های دیگر شهرها را به صورت زنده ببینند و هم در جریان مشکلات گروه‌ها قرار بگیرند تا شاید بتوانیم بخشی از این مشکلات را حل کنیم.
وی افزود: برای من آشنایی نزدیک با هنرمندان شهرهای گوناگون بسیار جذاب است و در فضای مجازی و واقعی همیشه پیگیر مشکلات گروه‌ها مانند فضای تمرین، کمک هزینه، حمایت‌های مالی و ... بوده‌ام و هر گروهی که علاقه‌مند باشد، برایش استاد مشاور می‌فرستیم چون همانطور که گفتم، جشنواره به خودی خود مهم نیست بلکه مهم حال و هوای آن است که باید دوستانه و گرم باشد. به همین دلیل در هر سه دوره تلاش کرده‌ام جشنواره را از حالت اداری، خشک و کلیشه‌ای و رسمی بیرون بیاوریم، به همه گروه‌ها احترام بگذاریم و شان هنرمندان را حفظ کنیم چون همه این بچه‌ها با شرایطی بسیار دشوار کار می‌کنند چراکه کار عروسکی، سختی بسیار دارد.
کارگردان نمایش «سارا» ادامه داد: با همین نگاه بود که بخش سمینار را که بسیار خشک و غیرکاربردی بود و همینطور بخش نمایشنامه‌نویسی را حذف کردم، چون به زور نمی‌شود نمایشنامه خوب نوشت. اما اگر در همین جشنواره، متنی شایسته تقدیر باشد، حتما آن را خواهیم دید اما به زور مسابقه برگزار نمی‌کنیم.
برومند با ابراز تاسف از بعضی ضعف‌ها در جشنواره‌ها توضیح داد: در کشور ما بسیاری از کارها فرمالیته و بی‌تاثیر و درواقع اتلاف وقت، انرژی و سرمایه است. حال آنکه تحول و تنوع و خلاقیت در هر چیزی لازم است اما بر هم ریختن و نوع دیگر دیدن و بروز کردن، شهامت می‌خواهد و بهتر است به جای بریز و بپاش‌های مرسوم به روح کاری که انجام می‌دهیم، اهمیت بدهیم.
در ادامه حسین عباس‌زاده هنرمندی که از شهر بیرجند متقاضی شرکت در این دوره از جشنواره است، در ارزیابی خود درباره شیوه انتخاب آثار جشنواره تئاتر عروسکی تهران مبارک گفت: این جشنواره از معدود جشنواره‌هایی است که هم کارگاه آموزشی دارد و هم بخش بازبینی و انتخاب آثار آن در دو مرحله انجام می‌شود ضمن اینکه این جشنواره حالت فستیوال دارد و جنبه رقابتی صرف ندارد.
او با بیان اینکه «مهمترین ویژگی جشنواره تئاتر عروسکی این است که فضای صمیمانه‌ای برای آشنایی هنرمندان از شهرهای گوناگون فراهم می‌کند» گفت: در این فضای دوستانه گروه‌های متفاوت هم با یکدیگر دیدار دارند و هم درباره آثار و تجریبات‌شان گفت‌وگو می‌کنند. درحالیکه در بسیاری از جشنواره‌های ما کمتر فرصت این آشنایی‌ها و گفت‌وگوها فراهم می‌شود.
او درباره شیوه انتخاب آثار در جشنواره تئاتر عروسکی اظهار کرد: حضور در بازبینی اول این فرصت را فراهم می‌کند تا کارگردان‌ها بتوانند با اعضای هیات انتخاب گفت‌وگو و از تجربیات آنان و نظراتشان استفاده کنند و حضور در این جلسات مانند یک کارگاه آموزشی و جلسه نقد و بررسی است که خارج از فضای تخریب و تحقیر صورت می‌گیرد و جنبه آموزشی سازنده‌ای دارد و در چنین فضای دوستانه‌ای گروه‌ها متوجه نقاط قوت و ضعف کار خود می‌شوند.
او با تاکید بر اینکه این شیوه انتخاب به همه گروه‌ها فرصتی برابر می‌دهد تا آثارشان به یک اندازه دیده شود و فرصتی برابر برای ارائه اثر خود داشته باشند، به کارگاه‌های آموزشی این دوره از جشنواره هم اشاره و اضافه کرد: کارگاه‌ها از کیفیت و تنوع خوبی برخوردار بودند هرچند بعضی از کارگاه‌ها می‌توانست از حالت گفتمان صرف دور شود و جنبه کاربردی‌تری به خود بگیرد ولی درکل بسیار خوب بود و بعد از حضور در این کارگاه‌ها تصمیم گرفتم بعضی از استادان را برای برگزاری کارگاه به استان خودمان دعوت کنم.
مرتضی اسدی‌مرام هم که از شهر کرمانشاه متقاضی حضور در این دوره از جشنواره است، نظر خود را این گونه بیان کرد: از زمانی که خانم مرضیه برومند دبیری جشنواره تئاتر عروسکی را بر عهده گرفته‌اند، این جشنواره یکسری تغییرات اساسی داشته که مهمترین آن گسترش دوستی و صمیمیت میان هنرمندان تئاتر عروسکی است و در این فضای گرم است که کارگاه‌ها و دورهمی‌های دوستانه برگزار می‌شود. دیگر ویژگی مثبت جشنواره این است که انتخاب آثار با حضور خود کارگردان‌ها انجام می‌شود و با این روش، همه گروه‌ها از فرصتی برابر برخوردار هستند. ضمن اینکه اعضای هیان انتخاب نیز در جریان مشکلات کارگردان‌ها قرار می‌گیرند و تجربیات خود را در اختیار گروه‌ها قرار می‌دهند.
او با بیان اینکه «این جشنواره با برگزاری دورهمی دوستانه فرصت تعامل و آشنایی گروه‌های مختلف از سراسر کشور را فراهم می‌کند و در همین گفت‌وگوهای دوستانه است که زمینه‌های کار مشترک میان گروه‌هایی از استان‌های مختلف فراهم می‌شود»، به دغدغه‌های برومند برای بهتر برگزار شدن جشنواره تئاتر عروسکی اشاره کرد و گفت: بسیاری از مدیران به حرمت خانم برومند همراهی و همکاری بیشتری با جشنواره دارند و مجموعه این‌ها سبب شده تا جشنواره جدای از جایگاه فرهنگی خود، به گروه‌های شرکت‌کننده حس بهتری بدهد چراکه همه ما دیگر احساس رقابت با یکدیگر نداریم بلکه نسبت به جشنواره حس تعلقی داریم و حتی کسانی که نمایش‌هایشان رد می‌شود، ارتباط خود را با جشنواره قطع نمی‌کنند و چنین حسی در جشنواره‌های دیگر وجود ندارد.
اسدی‌مرام دیگر ویژگی مثبت جشنواره را گروه برگزار کننده آن دانست و افزود: این جشنواره فضای دوستانه‌ای دارد که کارها را سرعت می‌بخشد و باعث شده جشنواره جنبه اداری پیدا نکند. از سوی دیگر این جشنواره با اعزام استادان تئاتر عروسکی به عنوان استادان مشاور به استان‌های گوناگون سبب می‌شود تا هنرمندان این استان‌ها از تجربیات آنان بهره‌مند شوند.
او ابراز امیدواری کرد که قولی که شهرام کرمی بابت حمایت از اجرای عمومی آثار جشنواره داده است، تحقق پیدا کند.
اما مهسا محمدی فرشیدی هم که از تبریز متقاضی شرکت در جشنواره است، گفت: کارگاه‌ها و فضای گفت‌وگو بسیار مفید بود و خیلی خوشحالم که در این جشنواره حضور دارم و حتی اگر کارمان پذیرفته نشود باز هم حضور در این برنامه‌ها خیلی سودمند است.
او با اشاره به رابطه دوستانه‌ای که میان گروه‌های مختلف شکل می‌گیرد، ادامه می‌دهد: در همین دورهمی‌ها دوستان بسیاری پیدا کردیم و تصمیم گرفتیم حتی اگر نمایش‌هایمان پذیرفته نشد، در نمایش‌های یکدیگر شرکت و از همدیگر حمایت کنیم.
هفدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران مبارک با دبیری مرضیه برومند از یکم تا هفتم شهریورماه در تهران برگزار می‌شود.
نظر کاربران
خانم برومند پس از آن اظهار نظر درخشانت و عذر خواهی آبکی و الکی ات باز واقعاً شهامت داری که حرف میزنی
در حال حضر شما با ابراهیم حاتمی کیا هیچ تفاوتی برای اکثریت مردم ندارید .