مقایسه هزینه ویزیت و بیمارستان در ایران با سایر کشور‌ها

روزنامه هفت صبح - علی هادی زاده: یکی از طرح های دولت که مخالفان و موافقان زیادی داشت و بعد از اجرایی شدن، نتوانست آنچنان که باید مردم را راضی کند، طرح تحول سلامت بود. در اواخر اسفند ۹۶ با گذشت چند سال از اجرای آن اعلام شد این طرح با کمبود بودجه روبروست و در صورت افزایش پیدا نکردن اعتبار مجبور به کاهش خدمات خواهد بود.

همچنین گفته شد که ناتوانی وزارت بهداشت در تامین مالی پزشکان و نارضایتی آنها از جمله مشکلات طرح است. این مسئله باعث شد تا با در نظر گرفتن این طرح به سراغ طرح های سلامت کشورهای مختلف برویم تا ببینیم مردم در دنیا چگونه هزینه های درمان خود را پرداخت کرده و دولت چه خدماتی در این زمینه به آنها داده است. امری که باعث شده متوجه شویم که همه نظام های سلامت در کشورهای پیشرفته دنیا آنچنان جالب نبوده و هر کدام ضعف های مخصوص خود را دارند.

ولی قبل از این که به سراغ این طرح ها برویم اول کمی اوضاع ایران را بررسی کنیم. حق ویزیت پزشکان عمومی حدود 12 هزار تومان و متخصصین به حدود 17 هزار تومان می رسد. در بخش خصوصی این رقم ها به ترتیب حدود 24 هزار و 45 هزار تومان است.البته دفترچه های بیمه ای خاصی این هزینه را نیز حذف کرده و ویزیت را رایگان می کنند. در بخش دارو با توجه به نوع بیمه و نوع دارو ممکن است دولت تمام هزینه ها را تقبل کند. هزینه تخت در بیمارستان ها هم متفاوت بوده و از حدود شبی 100 هزار تومان شروع می شود. با توجه به این رقم ها و هزینه های کم جراحی به نظر می رسد ایران جای خوبی برای درمان است ولی اول باید دیگر کشورها را بررسی کنیم.

فرانسه

در فرانسه سیستمی به اسم NHS وجود دارد که برای برابری همه در مقابل نظام سلامت طراحی شده است. بیشتر بیماران فرانسوی باید قبل از ویزیت دکتر هزینه پرداخت کنند، ولی بعد از آن سیستم سلامت این کشور مقدار یا تمام پولی که پرداخت کرده اند را به آنها بر می گرداند. در این میان بیماران خودمختارند که پیش چه دکتری با چه هزینه ای بروند. تمام سیستم پرداخت هزینه های مربوط به درمان از جمله ویزیت دکتر، روی کارتی به اسم Carte Vitale تعریف شده است. مثلا بیمار برای ویزیت دکتر که در فرانسه 23 یورو می شود از طریق کارت اقدام می کندو در فاصله پنج روز یا کمتر بخشی یا تمام هزینه را روی کارتش دریافت می کند.

معمولا سیستم سلامت این کشور تا 70 درصد هزینه را بر می گرداند ولی اگر طول درمان زیادی داشته باشید یا جزو طبقه فقیر قرار گرفته باشید، تمام هزینه به شما بر می گردد. با این حال یک بخش نیمه خصوصی به اسم muttuelle وجود دارد که به نوعی خدمات درمانی ویژه کارکنان محسوب شده و می تواند همان هزینه باقی مانده را نیز پشتیبانی کند. در سیستم داروخانه ای این کشور نیز شما با همان کارت سلامت پرداخت می کنید ولی فرق آن این است که دولت برای دارو هزینه بیشتری دریافت کرده و به جای 70 درصد، حداقل برگشتی حدود 15 درصد است.

ایرلند

ایرلند از لحاظ نسبت تعداد پرستار به جمعیت رتبه اول را بین کشورهای دنیا دارد ولی در بقیه موارد تقریبا رتبه ای متوسط کسب کرده است. ویزیت دکتر در ایرلند حدود 40 تا 60 یورو خرج بر می دارد. البته در سال 2015 دولت ایرلند قانونی تصویب کرد که طبق آن کودکان زیر شش سال نیاز به پرداخت حق ویزیت دکتر ندارند و به علاوه تمام هزینه های درمان آنها نیز رایگان تمام می شود.

به صورت میانگین هزینه های مربوط به دارو به ازای هر نسخه حدود 144 یورو است. البته کسانی که نیاز به مصرف دارو در دراز مدت دارند با داشتن کارتی از دادن این هزینه معاف می شوند هر چند باید به ازای هر دارو مبلغی حدود 2.5 یورو پرداخت کنند که سقف آن به ازای هر نفر 25 یورو است. البته تمام این هزینه ها در صورتی است که شما پیش دکتر رفته و بقیه روند درمان را طی کنید. اگر مستقیما به سراغ اورژانس بروید کمی داستان فرق می کند. در این موارد باید 100 یورو برای بستری شدن پرداخت کنید. هزینه هر شب بستری شدن در بیمارستان های دولتی این کشور نیز به حدود 75 یورو می رسد.

سوئد

سوئد در زمینه درمان اوضاع خوبی دارد. تعداد دکترهای این کشور بسیار زیاد است و هر چند بیمارها هزینه نسبتا زیادی برای درمان می پردازند ولی در عوض هزینه داروهای شان خیلی کم می شود. در سوئد میزان هزینه ویزیت دکتر بسته به جایی است که مریض زندگی می کند، ولی به صورت معمول این هزینه چیزی بین هشت تا ۱۶ یورو است. کودکان تنها در صورتی این هزینه را پرداخت می کنند که به بخش اورژانس منتقل شده و بستری شوند.برای ویزیت یک متخصص هزینه شما تقریبا دو برابر شده و به حدود ۳۰ یورو می رسد. اگر کارتان به اورژانس بکشد، باید حدود ۳۰ یورو پرداخت کنید و به ازای هر شبی که مهمان بیمارستان هستید نیز باید هشت یورو بپردازید.

در سوئد تا زمانی که سیستم بیمارستان به نظام سلامت این کشور وصل باشد، فرقی نمی کند در بیمارستان عمومی یا خصوصی بستری شوید چرا که هزینه ها تقریبا یکی است. نظام سلامت سوئد یک قانون جالب دارد. برای پرداخت هزینه ها یک سقف در نظر گرفته است که حدود ۷۰ تا ۸۰ یورو با توجه به منطقه زندگی است. اگر در سال بیشتر از مقدار پول برای درمان بپردازید، بعد از آن تمام هزینه های شما رایگان است. برای نسخه دارو سقف تعیین شده دو برابر و حدود ۱۵۰ یورو است. در سوئد تنها حدود ۶۰۰ هزار نفر تحت بیمه خصوصی هستند. آنها هم بیشتر به خاطر خدماتی است که شرکت های خصوصی به کارمندان شان می دهند. این بیمه خیلی تاثیری روی هزینه درمان نداشته و فقط شما را بدون نوبت پیش دکتر می فرستد.

چین

جین از لحاظ هزینه های درمان چندان اوضاع جالبی ندارد. هر چند طی سال های گذشته هزینه زیادی برای بهبود زیرساخت ها کرده است که نشان می دهد قصد دارد عقب ماندگی را جبران کرده و به بقیه کشورها برسد. هزینه مشاوره درمان هنوز در این کشور پایین است. البته برای آنهایی که از کارت آبی تامین اجتماعی این کشور استفاده می کنند. هزینه این ویزیت ها در مکان های دولتی حدود دو یوآن (هر یوآن حدود ۹۰۰ تومان) است. این هزینه در برخی بیمارستان ها ممکن است به ۱۰۰ یوآن هم برسد.

با این حال هزینه های درمان و دارو به قدری گران است که می تواند به راحتی یک خانواده چینی را از پا در بیاورد. دولت این کشور می گوید تا سال ۲۰۲۰ همه مردم تحت بیمه قرار می گیرند و اکنون ۹۵ درصد تحت یک نوع بیمه هستند. با این حال همین بیمه ها نیز کار چندانی پیش نبرده و حسابی مردم را تحت فشار گذاشته است. مثلا دکترهایی که درآمد زیادی ندارند، بیماران را با داروهای بیش از حد روانه خانه می کنند تا از کنار آن چیزی هم به آنها برسد. از طرفی هزینه یک آمبولانس ساده نیز به صدها یوآن می رسد. این اتفاقات باعث شده تا نارضایتی عمومی از پزشکان این کشور زیاد شده و حتی در مواردی منجر به قتل متخصصان این رشته شود.

ژاپن

در ژاپن هر چند هزینه ها برای درمان نسبتا زیاد است ولی در عوض این کشور موفق شده تا میانگین کمترین زمان نگهداری افراد در بیمارستان را به خود اختصاص دهد. همه مردم ژاپن باید تحت پوشش یک بیمه قرار بگیرند و به صورت معمول این بیمه ها توسط کارفرمایان برای آنها تامین می شود. با داشتن این بیمه ژاپنی ها فقط باید 30 درصد از هزینه های درمان خود را بپردازند. کسانی که خود کارفرما هستند و یا توسط کارفرما یا جایی بیمه شده اند تحت پوشش نظام سلامت این کشور قرار می گیرند و باید 30 درصد هزینه های درمان را خود پرداخت کنند. البته این رقم برای افراد بالای 70 سال به 10 درصد کاهش پیدا می کند. هزینه دارو با توجه به میزان حقوق و سن فرد ممکن است به صورت کامل توسط دولت پرداخت شود. راستی در ژاپن لازم نیست حق ویزیت به پزشک بدهید.

روسیه

روسیه دکترهای زیادی دارد و البته هزینه های درمان نیز کم است ولی در مقابل خروجی روند درمان در روسیه چندان امیدبخش نبوده و هنوز جای کار زیادی دارد. روی کاغذ هزینه های درمان برای تمام روس ها رایگان است اما در واقعیت داستان پیچیده تر از این حرف ها است. بیمه ها به درستی پرداخت نمی کنند. دکترها و پرستار پول چندانی دریافت نمی کنند و به همین خاطر شما برای یک درمان درست و حسابی باید به رشوه و بیمارستان های خاص رو بیاورید.

در توصیف وضعیت درمانی روسیه همین بس که چهار ماه پیش یک دکتر با مشت به صورت مریض زد و او را کشت! داروخانه در روسیه رایگان است و بسیاری از داروها که حتما باید با نسخه ارائه شود، روی کانتر داروخانه ها به راحتی در دسترس شما قرار می گیرد. آمبولانس هم به صورت تئوری رایگان است ولی خب آمبولانس های بخش خصوصی بسیار زودتر رسیده و به علاوه آمبولانس های دولتی نیز بدشان نمی آید برای خدمات شان از شما پول دریافت کنند.

استرالیا

استرالیا حسابی برای سیستم درمان خود خرج می کند و به علاوه دکترهای زیادی به نسبت جمعیت دارد. هزینه ویزیت دکتر در استرالیا حدود 50 تا 80 دلار است. البته تقریبا نصف این مبلغ توسط دولت به شما بر می گردد. در استرالیا روند درمان در بیمارستان کاملا توسط دولت پوشش داده می شود و از طرفی کسانی که در بخش خصوصی بیمه شده اند بیشتر به سراغ بیمارستان های خصوصی می روند تا خدمات خاص دریافت کنند. هزینه آمبولانس در استرالیا جزو هزینه های درمان حساب شده و در بعضی ایالت ها ممکن است مجبور شود بین 200 تا دو هزار دلار برای آمبولانس پرداخت کنید.

انگلیس

احتمالا تعریف نظام سلامت انگلیس را زیاد شنیده اید. این سیستم در بسیاری از جهات در رتبه اول دنیا قرار می گیرد ولی در پشت پرده این سیستم به تازگی اتفاقات بدی رخ داده است. سالمندان، چاق ها و الکلی ها هزینه های زیادی به این سیستم تحمیل کرده اند و از طرفی بدترین خروجی درمان سرطان نیز در این کشور دیده می شود. بیماری خاصی که در کشورهایی مثل استرالیا و آمریکا نتایج بسیار بهتری دارد. تقریبا هیچ کدام از بخش های روند درمان یک بیمار، از ویزیت گرفته تا جراحی هیچ هزینه ای نداشته و رایگان است. حتی آمبولانس هم در این کشور رایگان است، ولی با این حال شلوغی و سخت نوبت گرفتن در کنار دیگر موارد باعث شده تا 11 درصد جمعیت این کشور به سراغ بیمه های خصوصی بروند.