فرزند آیت الله آماده پوشیدن قبای کاندیداتوری شد؟

نامه نیوز: شورای اصلاح طلب شهر تهران امروز تکلیف استعفای محمد علی نجفی را روشن می کند. شنیده ها حکایت از اصرار شورا و انکار شهردار دارد. رفتن نجفی به هر دلیلی که باشد دیگر حتمی شده است. اعضای شورا در جلسه امروز یا کمی بعدتر کوتاه خواهند آمد و اجازه می دهند که محمد علی نجفی عطای شهرداری را به لقایش ببخشد. حالا دیگر اینکه استعفای او به دلیل فشارهای بیرونی بود یا بیماری و خواست نهادهای دیگر چندان فرقی ندارد و وارد مرحله حساس تری شده ایم؛انتخاب دوباره شهردار.

استعفای نجفی در روزهای پایانی سال ۹۶ یک بار دیگر فهرست شهرداران بالقوه پایتخت را به روز کرد. محسن هاشمی رییس شورای شهر تهران همان اول کار گفت که به فکر شهردار شدن نیست اما همچنان اصلی ترین آلترناتیو نجفی است. از گزینه های دیگری همچون محسن مهرعلیزاده، پیروز حناچی، حبیب الله بی طرف، محمد علی افشانی و حتی اسحاق جهانگیری نیز نام برده شد اما هیچ یک از این نام ها به اندازه محسن هاشمی جدی به نظر نمی رسد. این گمانه از همان وقتی طرح شد که روزنامه وابسته به حزب كارگزاران از اختلافات ميان اين حزب و محمد علی نجفی پرده برداشت. البته این اختلاف همان وقت که نجفی از ایفای نقش اتاق فکر توسط مرعشی استقبال نکرد نیز برملا شده بود. به هر حال کارگزانی ها به شهردار شدن نجفی رضایت دادند تا پای میثاق نامه اصلاح طلبان مانده و حرف شورا را دو تا نکنند. اکنون اما وضع تغییر کرده و نجفی به خاطر بیماری یا هر دلیل دیگری قصد ادامه کار را ندارد. به همین خاطر يك بار ديگر نام محسن هاشمی به میان آمده و شنیده می شود که او طرفداراني نیز در ميان اصولگرايان دارد و لابي‌هاي مهمي در اين مورد انجام داده است.

آغاز رقابت های سیاسی

احمد خرم وزیر راه و شهرسازی دولت اصلاحات معتقد است که شهرداری تهران از لحاظ اهمیت با دست کم ۱۰ وزارتخانه مهم یا دو سوم دولت برابری می کند و منابع ، امکانات و اختیارات قابل توجهی دارد. همین جایگاه است که با رفتن نجفی یک بار دیگر بازار رقابت های سیاسی را داغ می کند. هیچ یک از جریان ها و گروه های سیاسی موجود حاضر نیستند این نهاد مهم با امکانات و اختیارات بسیار را به دیگری واگذار کنند. از همین حالا نیز فعالیت های خود را آغاز کرده اند. این طور که به نظر می رسد و گفته می شود اعضای حزب کارگزاران سازندگی بیش از اتحاد ملت و اعتماد ملی در اندیشه به دست گرفتن شهرداری تهران هستند. اصولگرایان که با توجه به ترکیب یک دست شورا امیدی به تسخیر دوباره این قلعه ندارند محسن هاشمی را نسبت به دیگران گزینه بهتری می دانند. گویا آنها نیز به این نتیجه رسیده اند که شهردار شدن محسن هاشمی موقعیت او را نسبت به اسحاق جهانگیری برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری تقویت می کند. به یک معنا طبعا اصولگرایان رقابت با محسن هاشمی را ترجیح خواهند داد.

بهشت یا پاستور

شهرداری تهران اما برای محسن هاشمی هدف غایی نیست. بهشت برای او ایستگاه اول و راهی برای رسیدن به پاستور است. هاشمی با قرار گرفتن در این سمت فرصت خوبی در اختیار خواهد داشت تا یک نمایه خوب از خود به مردم ارائه کند. هرچه باشد او یک اصلاح طلب تکنوکرات و متخصص در حوزه شهری است. روشن است که او در صورت شهردار شدن راه نجفی را نرفته و به جای تمرکز بر رو کردن دست قالیباف و ارائه گزارش های مختلف از تخلفات دوران قبل ؛ زمان و انرژی خود را صرف ایجاد یک تحول ملموس در حوزه شهری می کند. او تجربه مدیر عاملی شرکت مترو را دارد و می داند که چطور در راستای توسعه حمل و نقل عمومی به عنوان یکی از اهداف دولت دوزادهم حرکت کند. اصلی ترین شاخصه محسن هاشمی یعنی کارکردگرایی به او این فرصت را می دهد تا در شهرداری پایتخت بدرخشد. او در عین حال سیاست ورزی را خوب آموخته و ظرف فرصت ساله ای که تا انتخابات ۱۴۰۰ دارد با اصلاح طلبان، اعتدالیون و اصولگرایان بسیاری همکاری خواهد کرد. پروژه های شهری بستر مناسبی برای این نوع همکاری ها و لابی کردن ها است.

خیز محسن هاشمی برای 1400

بی گمان خواست محسن هاشمی برای کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰ تنها نیمی از ماجرا است و او بدون همراهی و حمایت اصلاح طلبان توفیقی حاصل نخواهد کرد. اصلاح طلبانی که چون رستم یک دست اسلحه بیشتر نداشته و تنها به اسحاق جهانگیری دلخوش هستند باید از حالا به فکر آلترناتیوی برای او باشند و محسن هاشمی بر همین اساس می تواند امیدوار باشد. جهانگیری یکی از قدرترین گزینه های اصلاح طلبان است زیرا می دانند که از فیلتر نهادهای نظارتی خواهد گذشت. از پس مناظرات انتخاباتی نیز برخواهد آمد زیرا هم زبانی برا دارد و هم اطلاعات کامل برای افشاگری علیه رقبا. فقط این نیست. او با معاون اولی در دولت روحانی کارنامه موفقی در امر اجرایی دارد و همه این ها از او یک کاندیدای محبوب و با ظرفیت می سازد. با همه این ها گمانه جهانگیری- لاریجانی از حالا طرح شده و برخی احتمال می دهند که در صورت بسته شدن فضای سیاسی کشور اصلاح طلبان یک بار دیگر ناگزیر به حمایت از یک غیر اصلاح طلب شوند. برخی از اعتدال گرایان در دولت نیز از گوشه نشین کردن جهانگیری استقبال می کنند. با این اوصاف یافتن یک آلترناتیو قوی برای جهانگیری دست اصلاح طلبان را پر تر و خیالشان را راحت تر می کند.

محسن هاشمی نیز گویا از همین منظر به انتخابات ۱۴۰۰ می نگرد. او نیز همچون جهانگیری امتیازاتی دارد. اول از همه داشتن نام خانوادگی هاشمی و آموختن سیاست ورزی نزد آیت الله هاشمی است. اگر شهردار شود و کارنامه موفقی داشته باشد در عمل گرایی و مدیریت اجرایی نیز چیز کم از جهانگیری نخواهد داشت. محسن هاشمی به اندازه جهانگیری برای فاصله گرفتن از پوپولیسم و اندیشه های پوپولیستی در فضای انتخابات مناسب است. حمایت بخشی از اصلاح طلبان یعنی کارگزاران دارد و برگ برنده اش آن است که بخشی از اعتدالیون در دولت همچون طیف واعظی نیز از او حمایت می کنند. محسن هاشمی نیز همچون جهانگیری با نهادهای حاکمیتی ارتباط خوبی دارد و این ارتباط هم در شهرداری و هم برای هدف اصلی یعنی ریاست جمهوری به او کمک خواهد کرد. غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی نیز همین نگاه را دارد. او در گفت وگو با اعتماد در مورد گزینه مناسب برای شهرداری گفته بود: «اين بحث سياسي نيست؛ بلكه بار سنگين بر زمين مانده‌اي است كه بايد كسي پيدا شود تا با برنامه و تجربه بتواند از همه امكانات كشور از دولت، نهادهاي مختلف حاكميتي براي حل مشكلات كمك بگيرد». این جمله کرباسچی را می توان نوعی کد دادن تعبیر کرد و به این نتیجه رسید که محسن هاشمی شهردار بعدی تهران و یکی از گزینه های اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ خواهد بود.

این وسط نکته کلیدی این است که گویا اصولگرایان نیز ترجیح می دهند که محسن هاشمی نامزد اصلاح طلبان و اعتدالیون باشد تا اسحاق جهانگیری .تجربه انتخابات ۹۶ نشان داد جهانگیری در صورت نامزدی مجدد روزهای بسیار سختی را برای نامزد یا نامزدهای اصولگرا رقم خواهد زد. او صندوقچه اسرار مهمی است و به قول خودش اگر لازم باشد دوباره موتورش را روشن خواهد کرد. همین هاست که راه را برای نامزدی محسن هاشمی هموار کرده است.