آقای روحانی دستتان را روی دکمه فیلترینگ نبرید!

رویداد ۲۴ نوشت: شاید بتوان قدمت مبارزه بشر با نوآوری و فناوری را به درازای تاریخ دانست؛ درست از همانجایی که با ورود نوآوری های جدید، واکنش های «مقابله گونه» می کوشید تا به سرکوب ایده های جدید محقق شده بپردازد و مانع از تغییر در وضعیت فعلی جوامع شود.

از اختراع چرخ گرفته تا اختراع ماشین برقی و از اختراع تلفن گرفته تا طراحی شبکه جهانی اینترنت، همه و همه نمونه هایی از ورود نوآوری هستند که در ابتدای طراحی و اختراع، با هجوم برخی از صاحبان قدرت و مردم عامی مواجه شدند اما توانستند با فراگیر نمودن خود، بر حملات وارده پیروز شوند.

در کشور ما نیز در طی سالهای متمادی، نسبت به مواجهه با فناوری ها و نوآوری ها، واکنش های ضد و نقیض و در اکثر اوقات، مقابله جویانه فراوانی صورت گرفته است. به عنوان نمونه، دکتر روحانی رئیس جمهور در سخنانی به این موضوع اشاره می کند و می گوید: «آن زمان که می خواستند حمام های خزانه را بردارند و دوش بگذارند چه بساطی به پا شده بود و برخی ها می گفتند نصف دین از بین می رود. دو حادثه در قم دیدم که خیلی مهم بود؛ یکی سالی بود که می خواست حمام دوشی شود و دیگر سالی که می خواستند ساعت را عوض کنند. می گفتند این کارها برای این است که دین از بین برود.»

زمان به پیش رفت و به دوران معاصر رسید و عصر اینترنت شد و مقابله با اینترنت در صدر مباحث قرار گرفت. خواستند همانگونه که با ویدئو و ماهواره برخورد کردند با اینترنت نیز برخورد کنند و جوانان را از آن برحذر دارند که بازهم تلاش هایشان ناکام ماند. حتی به طلاب علوم دینی نیز گفتند که وبلاگ نویسی و حضور در اینترنت برای آنان، ممنوع است که همین موضوع باعث شد تا عرصه عظیم فضای جهانی اینترنت، تا مدتها خالی از حضور افرادی باشد که توانایی عرضه علم و دانش دینی را داشتند و بدینگونه فضا برای دیگرانی که خواهان سوء استفاده بودند باز شد.

در طی سالهای اخیر، مباحث مرتبط با فیلترینگ شبکه های مجازی و به ویژه در یک سال گذشته، بحث فیلتر تلگرام در صدر مباحث کشور بوده است و مدام از برخورد با این شبکه و شبکه های مجازی مشابه، سخن به میان آمده است. با وجود آنکه اکثر کاربران ایرانی از تلگرام استفاده می کنند و آن را از بهترین برنامه های موجود در فضای مجازی می دانند اما مسئولان کشور، مدام از عدم همکاری شرکت مذکور در موضوعات امنیتی و همچنین عدم انتقال سرورها به داخل کشور سخن می گویند و از فیلتر این نرم افزار، خبر می دهند.

با وجود آنکه فیلتر تلگرام در دی ماه گذشته موجب شد تا کاربران ایرانی به صورت گسترده از فیلترشکن استفاده کنند که این اتفاق خود آسیب های امنیتی، سیاسی و اجتماعی بیشتری داشت اما همچنان یکی از گزینه های مهم روی میز مسئولان، بهره گیری از فیلترینگ است که به نظر می‌رسد قدرتمند تر از گذشته، عمل خواهد کرد.

دکتر روحانی رئیس جمهور کشورمان در ابتدای دولت دوازدهم در سخنانی گفته بود: «دولت دوازدهم فضای مجازی و فضای ارتباط مردم با دنیا را حفظ می کند. می دانم برخی شب تا صبح خواب می بینند اما آن خواب ها تعبیر نخواهد شد. دل به این خواب ها نبندید. مادنبال فیلتر کردن فضای مجازی نیستیم. وزیر ما قول می دهد دستش روی دکمه فیلترینگ نخواهد رفت.»

با وجود این سخنان و تاکید رئیس جمهور بر عدم استفاده از فیلترینگ، در حوادث دی ماه و در حدود یک ماه، برخی شبکه های اجتماعی فیلتر شدند و در یکی دو ماه اخیر نیز، بحث فیلتر برخی شبکه های اجتماعی از جمله تلگرام، بارها مطرح شده است.

با وجود قول رئیس جمهور مبنی بر عدم فیلتر شبکه های اجتماعی و با وجود آنکه آقای روحانی از تاثیر این شبکه ها در فضای روانی جامعه و همچنین در پیروزی خود در انتخابات ریاست جمهوری آگاه است اما به نظر می رسد فضا به سمتی در حال حرکت است که یک قربانی برای فیلتر شبکه های اجتماعی در حال تدارک است و آن هم کسی نیست جز آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات.

به نظر می رسد باید آقای روحانی را مسئول اصلی مسائل مرتبط با فضای مجازی دانست چراکه اگر موضوع به مباحث امنیتی باز گردد، ایشان رئیس شورای عالی امنیت ملی است و اگر به مسائل جاری فضای مجازی بازگردد، بازهم آقای روحانی رئیس شورای عالی فضای مجازی است و باید مخاطب تمامی موضوعات مرتبط باشد؛ لذا قطعا وزیر ارتباطات نمی تواند تصمیم گیر اصلی در موضوع فیلترینگ باشد و نباید او را مسئول اصلی دانست، این موضوع در حالی است که فضا به سمتی می رود که وی را پاسخگوی تمام مسائل جلوه می دهند.

با وجود آنکه دکتر روحانی در دیدار نوروزی با برخی از مسئولان کشور گفته است: «بنای نظام بر رفع انحصار از فضای پیام رسان‎ها بوده است نه فیلتر و بستن فضای مجازی.کام مردم را با اینگونه حرف‌ها تلخ نکنید، در فضای بحران بیکاری تیشه به ریشه اشتغال نزنید» اما باز هم روایت ها و اظهارنظرها از جدی شدن فیلتر تلگرام حکایت دارد.

با توجه به مسئولیت های رئیس جمهور و با عنایت به آنکه اگر فیلترینگ بر شبکه های اجتماعی، اعمال شود، رئیس جمهور است که باید مخاطب سوالات باشد، انتظار می رود آقای روحانی به صورت شفاف و واضح, از سیاست های کلان کشور در موضوع مواجهه با شبکه های اجتماعی پرده بردارد و از پشت پرده اظهارات ضد و نقیض برخی مسئولان و نمایندگان همچون علاالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی در مورد فیلترینگ رونمایی کند و اگر دستوری صادر شده است که حتی رئیس جمهور نیز قادر به عدم انجام آن نیست با مردم سخن بگوید تا فضای بی اعتمادی و ناامیدی موجود و اضطراب مردم از کاهش فضای فعالیت مجازی تداوم نیابد و از حجم دغدغه های بی مورد و نابجای موجود در جامعه، کاسته شود.