واکنش سلیمی‌نمین به ادعاهای اخیر منتظری علیه یادگار امام

خبرگزاری فارس: عباس سلیمی‌نمین مدیر موسسه مطالعات و تدوین تاریخ ایران در یادداشتی به‌مناسبت درگذشت مرحوم حاج احمد خمینی به ادعاهای اخیر احمد منتظری در مصاحبه با رادیو فردا که علیه فرزند امام (ره) مطرح کرده بود، پاسخ داد.

مشروح این یادداشت در ادامه می آید:

در آستانه بیست‌و‌سومین سالگرد رحلت حجت‌الاسلام سیداحمد خمینی (اسفند۱۳۷۳)، طرح ادعاهایی از سوی آقای احمد منتظری علیه این فرزند سفر کرده امام خمینی(ره) یک بار دیگر شیوه و روش تخریب‌‏ها در خاطرات تنظیمی برای آیت‌‏الله منتظری را زنده ساخت.

اهل تحقیقی که خاطرات آیت‌الله منتظری را خوانده‌‏اند، موارد متعددی را به‌خاطر می‌‏آورند که ایشان صرفاً آن‏ها را بر مبنای شنیده‌‏ها بیان می‌‏کند، بدون آن‏که نام و مشخصات گوینده، یا زمان و مکان گفته شدن مطلب، یا شاهدانی که در آن زمان حاضر و ناظر بوده‌‏اند را بگوید. تنظیم‌‏کنندگان این خاطرات با توسل به این شیوه، اتهاماتی را به مرحوم سیداحمد خمینی نسبت داده‌‏اند تا در نهایت و به صورت غیر مستقیم متوجه امام شود. تصویری که در خلال این خاطره‌نویسی از مرحوم حاج احمد آقا ارائه می‌‏شود، وی را در هیبت یک فرد قدرت‏‌طلب به تمام معنا به نمایش می‌‏گذارد؛ فردی که برای حفظ قدرت و بالا رفتن از پله‌‏های آن، حاضر به هر اقدامی اعم از توطئه‌‏چینی، جعل اسناد، فتنه‌‏گری در بیت رهبر انقلاب و خلاصه انواع و اقسام اقدامات خلاف اخلاق و قانون است.

اما تاریخ، واقعیت دیگری پیش روی اهل نظر قرار داده است که باید به مرور آن پرداخت. در این میان، ظاهراً خود تنظیم‌‏کنندگان خاطرات بر ناکامی در وارد آوردن نسبت‌‏های ناروا اذعان ‏دارند که بعد از سال‌‏ها در قالب دیگری به طرح اتهامات مشابه می‏‌پردازند.

در روزهای اخیر، آقای احمد منتظری در مصاحبه با یک رسانه فارسی‌‏زبان بیرونی به گونه‌‏ای سخن می‌‏گوید که گویا همه مسائل پیش آمده فی‌‏مابین امام و آیت‌الله منتظری با هدف انتخاب حاج احمد آقا به عنوان رهبر آینده بوده است. گزارشگر این رسانه بعد از طرح این ادعای عاری از حقیقت می‌‏پرسد:" آقای منتظری! شما در صحبت‏‌هاتون گفتید که مرگ زود‏هنگام آیت‌الله خمینی باعث شد که برنامه احمد خمینی برای جانشین شدن او به ‏هم بریزه، مثلاً حالا اگر آیت‌الله خمینی چند سال بیشتر زنده بود، قرار بود چه اتفاقی بیفته که احمد خمینی جانشین او بشه؟

احمد منتظری: در محافل اون وقت گفته می‌‏شد به صورت متواتر که اون ائمه جمعه مشخصاً از سراسر کشور چون که در ارتباط با بیت حرف‌‏شنوی داشتند آن‏ها قرار بود که نامه‌‏هایی بنویسند به امام خمینی و مطرح کنند که حالا که رهبری آینده مشخص نیست بهترین شخص و عزیزترین شخص به تعبیری که نوشته بودند و گفته بودند احمد آقای خمینی هست و همان طور که امام جواد(ع) در جوانی به امامت رسیدند هیچ اشکالی نداره که در جوانی کسی امام مسلمین باشه و این متن رو گفت‌‏وگو می‏‌شد که چیزهایی تنظیم کردن و در حال تنظیم و ارسال بودند و چون که امام خمینی را معالجه می‌‏کردند اون ها فوت ایشون رو شهریور ۶۸ پیش ‏بینی کردند. بعد، این رخ ‏داد و در واقع نقشه‌‏ای که بود نقش بر آب شد." (رادیو فردا،۲۵/۱۱/۹۶)

همان‏گونه که ملاحظه می‏‌شود در هجمه جدید به مرحوم احمدآقا که البته هدف اصلی آن امام است مجدداً از همان سبک " گفته می‏‌شد" بهره گرفته شده است؛ لذا از هیچ‌‏یک از ائمه جمعه به عنوان راوی ذکری به میان نیامده است. در حالی‌‏که اگر چنین ادعایی در مورد چنین جایگاه فوق‌‏العاده‏ای در نظام سیاسی ایران کمترین بهره ‏ای از حقیقت داشت آیا نمی‌‏بایست در خاطرات شفاهی و روایت‏ گری‏‌های مختلف منعکس شود؟! قابل تأمل این‏ که حتی امام جمعه‌‏هایی چون آیت‌‏الله طاهری اصفهانی(امام جمعه وقت اصفهان) با وجود گرایش به آقای منتظری هیچ‏گونه اشاره‌‏ای به چنین ادعایی ندارند.

باید دقت داشت وقتی راوی ادعای خود را به اظهارات و قول افراد مجهول‏‌الهویه و ثبت نشده ارجاع می‏‌دهد و در واقع جز" شنید‏ه‌‏‏ها " سند و مدرکی برای اثبات موضوع در اختیار مخاطب قرار نمی‌‏دهد، در این‏صورت شنونده باید به این نکته توجه کند که آیا روایتگر، نام و مشخصات منبع " شنیده " خود را اعلام داشته یا خیر؟اگر از این کار هم امتناع شده باشد، صرف تأکید راوی بر این‏که آن را از فرد دیگری شنیده است نمی‏‌تواند هیچ‏گونه سندیتی فراتر از شخصیت خود وی برای شنونده داشته باشد.

اما از آن جا که راوی در راستای اهداف خاطرات تنظیمی برای آیت‌‏الله منتظری همچنان قصد پنهان کردن دلایل واقعی اختلاف امام با آقای منتظری را دارد می‏‌خواهد صرفاً بر اساس یک شنیده آن‏ هم از فردی مجهول‌الهویه وانمود سازد که گویا تجدید نظر خبرگان رهبری در انتخاب آیت الله منتظری برای رهبری آینده بر اساس زمینه‏‌چینی جهت انتقال رهبری از امام به مرحوم حاج احمدآقا بوده است.

در این اتهام بی اساس و بزرگ هر چند به‏‌ظاهر مرحوم حاج سید احمد مورد خطاب قرار گرفته است، اما در متن ادعا این‏گونه جلوه داده شده که امام می‌‏خواسته در این زمینه تصمیم بگیرد(قرار بود نامه‌‏هایی بنویسند به امام خمینی...)؛ به عبارتی راوی می‏‌خواهد این‏گونه القا کند که براساس یک سناریو، آیت‌‏الله منتظری ناگزیر از استعفا شد و سپس در خارج از چارچوب‏‌های قانونی طی زد و بندهای پنهان بنا بود نامه‏‌هایی به امام بنویسند و ایشان به این درخواست‏‌های ساختگی پاسخ مثبت بدهد و احمد آقا، فرزند خود را در زمان حیاتش برای رهبری آینده تعیین کند، اما فوت زودهنگام امام همه برنامه‏‌ها را برهم می‌‏زند!

این در حالی است که همه مستندات، عکس آن ادعایی است که سعی در القایش شده است را به اثبات می‌‏رساند به‌‏ویژه در زمان حیات امام، زیرا ایشان حتی اجازه ندادند سید احمد آقا در مسیر دست‏یابی به مناصب سیاسی قرار گیرند. به عنوان نمونه در سال ۵۹ آقای بنی صدر بعد از انتخاب شدن به عنوان اولین رئیس جمهور رسماً ایشان را به عنوان گزینه نخست وزیری خویش مطرح ساخت که هم با مخالفت امام و هم فرزندشان مواجه شد و نهایتاً شهید رجایی به این سمت انتخاب شد.

اگر کمترین انگیزه‌‏ای در نیل به قدرت، آن‏گونه که ادعا شده است، وجود داشت پیشنهاد آقای بنی صدر بهترین زمینه را برای این امر فراهم می‎‏ساخت، اما به گواه تاریخ این بزرگواران کمترین رغبتی در این زمینه از خود نشان ندادند. بنابراین چگونه ممکن است امام اجازه چنین انحرافی از قانون را به فرزندشان بدهند؟ البته بعد از رحلت بنیان‏گذار انقلاب اسلامی اقداماتی از سوی افراد و گروه‏‌هایی در حمایت از رهبری حاج احمد آقا و به منظور در تقابل قرار دادن ایشان با منتخب مجلس خبرگان صورت گرفت.

حمایت کنندگان از مرحوم حاج سید احمد خمینی از موقعیتی برخوردار بودند که در صورت موافقت ایشان با این طرح، آن ها قدرت به راه انداختن یک حرکت جدی در این زمینه را داشتند. حال اگر واقعاً مرحوم سید احمد آن‏گونه که تنظیم‌‌کنندگان خاطرات آیت‌‏الله منتظری و اکنون فرزند ایشان سعی در القایش دارند فردی قدرت‏‌طلب بود و برای دست یابی به قدرت از هیچ اقدامی فروگذار نمی‏‌کرد می‌‏بایست به محض فراهم شدن زمینه درصدد بهره‌‏گیری از آن برآید تا سرانجام به آن‏ چه برایش تلاش کرده است برسد، اما زمانی که برخی شخصیت‌‏های تعیین‌‏کننده یک جریان سیاسی در حسینیه جماران اجتماع کردند و به‌‏صراحت از شایستگی وی سخن به میان آوردند مرحوم سید احمد چگونه رفتار کرد؟ آیا جز این بود که با اعلام بیعت با رهبری آیت‏‌الله خامنه‏ای_که از سوی مجلس خبرگان برگزیده شده بودند _حمایت‏‌کنندگان از خود را به کلی ناامید ساخت؟

همچنین به گواه تاریخ کوچکترین حرکت و رفتاری دال بر تعلق خاطر به آن‏چه به آن دعوت می‌‏شد از خود بروز نداد. مرحوم سید احمد‏آقا در مورد سایر مناصب حکومتی نیز چنین بود. بعد از رحلت پدر بهترین موقعیت برای رأی‌‏آوری وی به عنوان رئیس جمهور وجود داشت؛ تمامی شرایط اعم از حمایت‏های گسترده مردمی و گروه‏های صاحب نفوذ و فقدان هرگونه مقاومتی از سوی مقامات بلندپایه کشوری زمینه را برای دست‏یابی مرحوم سیداحمدآقا به قدرت اجرایی کشور فراهم ساخته بود، اما ایشان هیچ‏ قدمی در این مسیر برنداشت.

آیا در صورتی که آقای احمد منتظری فارغ از حب و بغض‏ها در مورد آن‏ چه تنظیم‌‏کنندگان خاطرات پدرشان (آیت‌‏الله منتظری) سعی در القایش داشته‌‏اند، به تأمل می‌‏پرداخت دچار تردید در مورد اتهاماتی چنین بی اساس نمی‌‏شد؟ البته نباید از نظر دور داشت که اطرافیان آقای منتظری شاهد سلوک حاج سید احمد آقا پیش از فوت امام و پس از آن بوده‏‌اند، اما از آن‏جا که قصد وارد آوردن انواع اتهامات به امام را داشتند و از طرفی به لحاظ شأن و منزلت آن بزرگوار در نزد مردم، قادر به چنین اقدامی به صورت مستقیم نبوده‏‌اند، لذا بخش اعظم اتهامات را متوجه مرحوم حاج سید احمد آقا ساخته‌‏اند تا از این طریق به زعم خود جایگاه امام را در جامعه‏ به صورت همه جانبه زیر سؤال برند؛ این در حقیقت یک ظلم مضاعف به فرزندی صادق به شمار می‌‏آید.

اما این لجاج با حقیقت ریشه در کجا دارد؟ بنیان‏گذار انقلاب اسلامی از دوران پهلوی به یکی از نزدیکان آقای منتظری یعنی مهدی هاشمی حساسیت داشتند و او را فردی شایسته و قابل اعتماد نمی‌‏دانستند. این نکته به ‏صراحت در نامه آقایان کروبی، امام جمارانی و روحانی به آیت‌‏الله منتظری خاطر نشان شده است: "موضع امام علیه مهدی هاشمی در نجف اشرف که حتی به برادران روحانی نجف اجازه تحصن و اعتصاب برای نجات جان او را ندادند آموزنده و پندآموز است" (پیوست‏های خاطرات آیت ‏الله منتظری ،ص۱۲۵۹) این منع عیناً از سوی امام به دانشجویان اروپا نیز منعکس شد که در خاطرات مرحوم صادق طباطبایی-دبیر وقت اتحادیه انجمن‏های اسلامی_مندرج است. با این وجود آقای منتظری در خاطرات خود می‏‌گوید: " این مطلب را هم که می‌‏گویند امام از همان اول مخالف سید مهدی بودند ثابت نیست... چطورشد که این اواخر عمر امام این مسائل مطرح شد."(خاطرات، ص۶۰۶)

حال آن‏که امام به‌‏ویژه بعد از انقلاب به دفعات به صورت خصوصی به آقای منتظری در مورد حضور سید مهدی هاشمی در بیت‌شان تذکر داده بودند و در مواردی نیز به صورت عمومی نگرانی از بیوت را مطرح می‏‌ساختند. از آن جمله در پیام خود به مناسبت افتتاح اولین دوره مجلس خبرگان رهبری در سال ۶۲ می‏‌گویند:" لازم است به رهبر محترم آتیه یا شورای رهبری تذکری برادرانه و مخلصانه بدهم ... باید بدانید که تبهکاران و جنایت‌‏پیشگان بیش از هر کس چشم طمع به شما دوخته‏ اند و با اشخاص منحرف نفوذی در بیوت شما با چهره‌‏های صددرصد اسلامی و انقلابی ممکن است خدای نخواسته فاجعه به بار آورند و با یک عمل انحرافی، نظام را به انحراف کشانند و با دست شما به اسلام و جمهوری اسلامی سیلی زنند. الله الله در انتخاب اصحاب خود ،الله الله در تعجیل در تصمیم‌‏گیری خصوصاً در امور مهمه، وباید بدانید و می‌‏دانید که انسان از اشتباه و خطا مأمون نیست. به مجرد احراز اشتباه و خطا از آن برگردید و اقرار به خطا کنید که آن کمال انسانی است و توجیه و پافشاری در امر خطا نقص و از شیطان است"(صحیفه امام-جلد هجدهم-صص۶و۷)

اما آقای منتظری همواره در برابر تذکرات خصوصی و غیر مستقیم مقاومت می‏‌کرد تا امام در نهایت بعد از چند سال مجبور به علنی کردن دلیل حساسیت خود در این زمینه می‌‏شوند؛ با این وجود بازهم مقاومت ادامه می‏‌یابد:" اصلاً این همه آقایان علما در قم و جاهای دیگر دارای بیوت بوده‏ و هستند و هر کدام مطابق سلیقه خود اعضای دفتر خود را انتخاب می‏نمایند، وهیچ‏گاه معمول نبوده کسی نسبت به اعضای دفتر دیگری علناً نظر بدهد و امر و نهی کند و در این رابطه افشاگری نماید. این کار را می‏گویند تصرف در امور دیگران یا هتک حیثیت آنان " (خاطرات آیت‏الله منتظری ،ص۶۱۸)

مرحوم سید احمد آقا در نامه‌‏ای به آقای منتظری به شمه‏‌ای از تذکرات غیر علنی اشاره دارد :" امام آیت‌‏الله طاهری اصفهانی را خدمت شما فرستادند که به ایشان بگویید آقای مهدی هاشمی، فرد خطرناکی است، او را از بیت خود اخراج کنید. آیا به این نصیحت و پیام گوش دادید؟...آیا حضرت امام من را با آقای موسوی خوئینی خدمت شما نفرستادند؟ آقای مهدی هاشمی ساواکی است. خوب است از طرف شما فردی معین شود تا با فردی از اطلاعات به این موضوع رسیدگی نمایند؟"(رنجنامه، خاطرات سید احمد خمینی،ص۱۷)

شاید تصور شود آیت‏‌الله منتظری از مقوله ارتباط سید مهدی هاشمی با ساواک و قتل‏ها کاملاً بی‏‌اطلاع بودند. خیر؛ بنا بر اظهار خود ایشان چنین نیست:"هنگام قتل مرحوم آقای شمس آبادی من در زندان اوین بودم وآن ‏چه را من در زندان شنیدم این بود که آقای شمس‏‌آبادی تبلیغات زیادی علیه امام و شهید جاوید و... انجام می‌‏دهد ...بچه‏‌های انقلابی تند خواسته بودند او را گوشمالی دهند و بترسانند ولی برخلاف میلشان به قتل رسیده بود... البته این کار، کار درستی نبود ولی بالاخره این اتفاق افتاده بود. بعد سید مهدی را با بعضی افراد دیگر دستگیر کرده بودند، حالا بعضی افراد می‏‌گویند که آن مدتی که در زندان بوده به ساواک قول همکاری داده بود ولی من بعید بدانم که ساواکی شده باشد."(خاطرات آیت‌‏الله منتظری،صص۵-۶۰۱)

حتی اگر آیت‌‏الله منتظری از بیست و هفت فقره قتل مهدی هاشمی صرفاً به یک مورد آن وقوف می‏‌داشت (که از این اظهار برمی‌‏آید که داشته است) چرا باید در برابر تذکرات دلسوزانه استاد خود مقاومت کند؟! ایشان در مورد آخرین اتمام حجت امام به صورت محرمانه و پاسخ متقابل خود می‏‌گوید:" مرحوم امام نامه‌‏ای در رابطه با سیدمهدی به من نوشتند و من هم یک نامه نه صفحه‏‌ای در جواب ایشان نوشتم، پس از چند روز آقای احمد حسنی نماینده سید مهدی را در تهران در خانه‏‌ای به قول آقایان خانه تیمی بازداشت کردند "(پیوست‏های خاطرات ،ص ۶۰۸)

حال با مرور فرازهایی از این دو نامه تاریخی کمی به واقعیت چرایی مکدر شدن روابط این استاد و شاگرد نزدیک می‏‌شویم. امام در تاریخ ۱۲/۷/۱۳۶۵ طی نامه‏ خصوصی و دلسوزانه‏‌ای می‏‌نویسند:"... این خطر بسیار مهم از ناحیه انتساب آقای سید مهدی هاشمی است به شما. من نمی‌‏خواهم بگویم که ایشان حقیقتاً مرتکب چیزهایی شده‏‌اند بلکه می‌‏خواهم عرض کنم ایشان متهم به جنایات بسیار از قبیل قتل مباشره یا تسبیباً و امثال آن می‏‌باشند و چنین شخصی ولو مبرا باشد ارتباطش موجب شکستن قداست مقام جناب عالی است که بر همه حفظش واجب مؤکد است... من تأکید می‌‏کنم که شما دامن خود را از ارتباط با سید مهدی پاک کنید که این راه بهتر است والّا هیچ عکس‌‏العملی در رسیدگی به امر او از خود نشان ندهید که رسیدگی به امر جنایات مورد اتهام حتمی است ."(پیوست‏های خاطرات آیت‏‌الله منتظری، صص ۳-۱۱۵۲)

آقای منتظری در پاسخی تند به نامه پدرانه امام علی‌‏رغم دست‌‏کم اطلاع از یک فقره قتل مهدی هاشمی به دفاع از وی می‌‏پردازد:" حالا وزیر اطلاعات می‏‌فرمایند او متهم به بیست و چند فقره قتل است و حضرت عالی هم می‌‏فرمایید :" متهم به جنایات بسیار از قبیل قتل مباشره یا تسبیباً و امثال آن می‏‌باشد." اگر کشور هرج ومرج است عرضی ندارم و اگر قانون دارد اتهام قتل احتیاج به شاکی دارد و مرجع رسیدگی هم دادگستری است."(پیوست‏های خاطرات، ص ۱۱۶۰)

آقای منتظری در دفاع از خویشاوند خود معلوم نیست از چه منطقی پیروی می‏‌کند. آیا پی‏گیری پرونده قتل افراد لزوماً نیاز به شاکی خصوصی دارد؟ یعنی اگر مقتولی خویشاوندی نداشت حکومت نباید پرونده قاتل را پی‏گیری کند؟ از این جالب‏تر فراز دیگری از نامه آقای منتظری است:" حالا همه مشکلات کشور از جنگ و اقتصاد و گرانی و تورم و نارضایتی‏ها حل شده و فقط مشکل سید مهدی باقی مانده..."(همان)؛ بنابراین در منطق زیاده خواهانه آقای منتظری که نمی‌‏خواهد قانون شامل حال منسوبان ایشان شود ابتدا باید همه مسائل کشور حل شود آن‏گاه به پرونده‏‌های قتل سید مهدی هاشمی رسیدگی شود!

در نهایت ایشان در واکنش به اعلام ضرورت رسیدگی به پرونده‎‏ها در بند هفتم نامه خود حرف آخر را می‌‏زند :" بالاخره با وضع فعلی ناچارم از کارهای سیاسی کنار بمانم و به درس و بحث طلبگی و کارهای حوزوی بپردازم؛ به همان نحو که حضرت‏عالی در اواخر با مرحوم آیت‌‌‏الله بروجردی عمل کردید."(همان،ص۱۱۶۶) بنابراین علت فاصله گرفتن و جدایی‌‏ها صرفاً به خاطر مخالفت امام با زیاده‌‏خواهی آیت‏الله منتظری بود ؛ خلاف آن‏ چه عده‏ای امروز تلاش می‏ کنند القا کنند که عامل جدایی، صراحت لهجه آقای منتظری در طرح انتقادات و انتقاد پذیر نبودن امام بوده است باید گفت این شاگرد است که نه تنها انتقاد بحق استاد را نمی‌‏پذیرد بلکه ایشان را تهدید به دوری جستن می‏‌کند.

علی رغم این تهدید دستور رسیدگی به قتل‏های سید مهدی هاشمی صادر می‌‏شود؛ آقای منتظری نیز واکنش‏های خود را حادتر می‏‌سازد. مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود در این زمینه می‌‏نویسد:" آقای عبدالله نوری آمد و گفت آیت‏‌الله منتظری در عکس العمل جریان بازداشت گروه سید مهدی هاشمی، ملاقات‏ ها را تعطیل کردند."(اوج دفاع، خاطرات سال ۶۵ هاشمی رفسنجانی، ص۳۰۴)

بعد از این واکنش علنی و تند، امام آقای هاشمی رفسنجانی را برای منطقی کردن رفتار آقای منتظری به قم گسیل می‌‏دارند:" تا ساعت نه شب با ایشان بودم. پس از صرف شام به تهران برگشتم .آقای سید هادی هم در مذاکرات شرکت داشت . ایشان از دستور امام در خصوص تعقیب گروه سید مهدی هاشمی رنجیده‏اند."(همان،ص۳۰۵) مهدی هاشمی بعد از دستگیری تا مدتی با اتکا به حمایت‏های آشکار آیت‌‏الله منتظری از موضع بسیار بالا همه چیز را انکار می‏‌کرد اما با کشف دست‏‌نوشت‏ه‌هایی در مورد قتل‏ها در نهایت ناگزیر به پذیرفتن مسئولیت اعمالش می‌‏شود.

بعد از اعترافات مهدی هاشمی به قتل‏ها و مشخص کردن محل دفن اجساد قربانیان خود و پخش فیلم بیرون آوردن جنازه‏‌ها از رسانه ملی، آقای منتظری صرفاً در مقطع کوتاهی از قاطعیت و عدالت‏‌طلبی امام تمجید می‌‏کند:" بسم‏‌الله الرحمن الرحیم. محضر مبارک رهبر بزرگ انقلاب آیت‏‌الله العظمی امام خمینی مدظله العالی. ضمن سلام و تشکر از موضع‏گیری‌‏های مدبرانه و برخورد قاطع حضرت عالی نسبت به جریانات انحرافی، خواهشمندم دستور فرمایید که جرایم و اتهامات سید مهدی هاشمی و افراد مربوطه وی بدون اغماض و با کمال دقت مطابق موازین عدل اسلامی ولو بلغ ما بلغ رسیدگی شود و مبادا ارتباط سببی ایشان و یا دیگران با اینجانب و یا هرکس و یا رعایت حرمت این وآن مانع تحقیق و رسیدگی گردد، زیرا حفظ حرمت اسلام و جلوگیری از انحرافات از دامن اسلام عزیز و انقلاب مقدس و روحانیت به همه جهات مقدم است. (پیوست‏های خاطرات آیت‏‌الله منتظری ،ص۱۲۱۰)

اما این دور شدن از زیاده خواهی دوام چندانی نیاورد؛ زیرا تلاش پشت پرده ایشان برای جلوگیری از اعدام مهدی هاشمی علی‏رغم ارتکاب بیست و هفت فقره قتل به جایی نرسید و امام به درخواست عفو آقای منتظری پاسخ نداد:" او از خیلی از کسانی که مورد عفو امام قرار گرفته‌‏اند بدتر نیست و مادر پیر و زن وفرزندان خردسال او مورد ترحمند و خانواده و بیت آنان مورد احترامند."(پیوست‏های خاطرات آیت‌‏الله منتظری ،ص۱۲۱۵)

پافشاری امام بر عدالت و نپذیرفتن زیاده‏‌خواهی آیت‌‏الله منتظری، متأسفانه موجبات لجاج وی را با استادش فراهم ساخت که حتی با درگذشت امام نیز پایان نیافت. سال‏ها بعد که خاطراتی به نام آقای منتظری به چاپ رسید بر اساس همین شیوه "شنیده‌‏ام" یا "گفته می‏‌شد" اتهامات ناروایی متوجه امام به صورت مستقیم و نسبت‏های ظالمانه غیر مستقیم از طریق انتساب موارد کذب به مرحوم احمد آقا متوجه شخصیت بزرگی شد که تمام اهتمامش دفاع از حقوق همه آحاد جامعه بود.

آیا اتهامات بی مبنای دیروز همچون " شنیدم که یکی از قضات همین دادگاه ویژه..."(خاطرات،ص۷۳۸)، " شنیدم حاج احمدآقا گفته بود..."(همان،ص۶۶۷) و...توانست چهره برجسته امام را ملکوک کند و زیاده خواهی آیت‌‏الله منتظری را از تاریخ محو سازد؟ قطعاً پاسخ منفی است، اما که امروز آقای احمد منتظری احساس می‏‌کند باید با همان روش "شنیده‌‏ها" به گونه‌‏ای ادامه دهد که نتیجه‌‏ای عاید آید.

چه نیکوست لحظه پیراستن خود از توهم مؤثر واقع شدن و توسل به چنین روش‏های غیراخلاقی. بی تردید همان‏گونه که یکی از بزرگترین آرزوهای امام در حیات دنیایی خود فلاح و رستگاری "حاصل عمر خویش " بود و بدین منظور هر آن‏ چه در توان داشت به کار برد تا وی را از گرداب زیاده ‏خواهی اطرافیان ناصالح رهایی بخشد این آرزو در مورد احمد منتظری نیز در حیات اخروی آن بزرگوار همچنان پابرجاست.