آنچه وارد شد و به جنجال کود انسانی انجامید

خبرگزاری ایرنا: چندی پیش خبری مبنی بر واردات ۱۶۰تن کود انسانی از ترکیه در برخی رسانه ها منتشر شد، درحالی که بنا به گفته شرکت واردکننده، این کالا کود انسانی نبوده و بیوماس سلولزی گرانول باکتری است که در سامانه نوین تصفیه فاضلاب برای نخستین بار در کشور استفاده می شود.

سازمان توسعه تجارت در این باره اعلام کرده بود که شماره تعرفه ذکر شده در برخی رسانه‌ها درباره این محصول مربوط به گل ولای و فاضلاب است نه کود انسانی که در صنایع شیمیایی کاربرد دارد که در حقیقت نام درست محصول بیوماس سلولزی گرانول باکتری است که در راه اندازی سامانه نوین تصفیه فاضلاب که برای نخستین بار در کشور به کار گرفته می شود، کاربرد دارد.

این خبر واکنش‌های مختلفی را درپی داشت به گونه‌ای که مجلس هم به ماجرا ورود کرد تا با احضار متولیان مبنای این نوع واردات مشخص شود.

مجتبی خسروتاج رییس سازمان توسعه تجارت ایران در این باره گفت: یک شرکت دانش بنیان با نام گروه صنعتی و پژوهش فرهیختگان زرنام (سهامی خاص) اقدام به واردات این کالا کرده است.

خسروتاج افزود: مدیرکل دفتر صادرات و واردات وزارت صنعت و تجارت در خصوص واردات بیوماس سلولزی گرانول توضیحاتی از واردکننده این کالا خواسته که طی آن، واردکننده اعلام کرده که این شرکت تصفیه‌خانه صنعتی دانش‌بنیان مدرن را که در نوع خود بی‌نظیر است، برای اولین بار در کشور احداث کرد که جهت خوراک اولیه این تصفیه‌خانه، بیورآکتورهای موجود نیاز به بیوماس سلولزی گرانول باکتری داشته‌اند که به مقدار ۲۴۰ تن ثبت سفارش و حدود ۱۸۰ تن آن وارد کشور شد.

خسروتاج اظهار داشت: واردکننده توضیح داده که دیگر نیازی به واردات نخواهند داشت و اکنون کشور در زمره تولیدکنندگان بیوماس گرانول باکتری ارزشمند قرار دارد و آمادگی تأمین این گرانول باکتری در کشور برای سایر تصفیه‌خانه‌ها و همچنین صادرات به سایر کشورهای منطقه را دارد.

خسروتاج همچنین اضافه کرد: براساس توضیحات شرکت واردکننده راکتورهای EGSB نسل پیشرفته سیستم‌های تصفیه فاضلاب هستند و مزایای این فرایند، سرعت بیشتر جریان رو به بالا در رآکتور و در نتیجه سرعت تصفیه بالاتر است که در اثر تماس مؤثر فاضلاب با بیوماس گرانول باکتری‌ها باعث تصفیه فاضلاب با راندمان بیشتر می‌ شود.

مهدی امینی مدیر طرح های اجرایی هلدینگ شرکت زرنام که شرکت وارد کننده این محصول بوده در توضیح این موضوع به خبرنگار ایرنا گفت که شرکت دانش‌بنیان زر اقدام به واردات این کالا به کشور برای راه‌اندازی تصفیه‌خانه صنعتی خود کرده است که البته سیستم های نوینی برای تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در دنیا ابداع شده که با استفاده از بیوماس گرانول باکتری که زیست‌ توده‌ای هستند، راندمان تصفیه فاضلاب را بالاتر می‌برند.

وی افزود: این سیستم تکنولوژیک برای نخستین بار است که در کشور ما برای ارتقای اثربخشی راه‌اندازی شده و قادر است در زمانی کم و باکیفیت بالا، آب را تصفیه کند.

وی با بیان اینکه به اشتباه از این محصول وارداتی تحت عناوین کود انسانی یا گل‌ و لای و لجن یاد شده است، گفت: این محصول وارداتی شامل گرانول باکتری ها می شود که لجن و گل‌ و لای نیستند و موتور محرک مجموعه تصفیه فاضلاب به حساب می‌آیند.

مدیر طرح های اجرایی هلدینگ زر ادامه داد: در حین فرآیندهای تصفیه فاضلاب در این مجتمع علاوه برآب تصفیه شده دو محصول دیگر نیز تولید می گردد که اولین آن گاز زیستی یا بیوگاز و دیگری گرانول باکتری است که از استحصال گاز بیوگاز راکتورهای موجود جهت تولید انرژی (برق و حرارت) استفاده می شود که درحال حاضر یک دستگاه بویلر به ظرفیت دومیلیون کیلو کالری در ساعت که سوخت آن بیوگاز است مورد بهره برداری قرار گرفته است و در طرح توسعه نهایی جهت بهره وری بیشتر به عنوان سوخت مورد نیاز جهت نیروگاه تولید برق مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
وی خاطرنشان کرد: پروانه احداث نیروگاه بیو گاز به ظرفیت 1 مگاوات از سازمان انرژی های تجدید پذیر(ساتبا) نیز اخذ شده و در شرف عقد قرارداد فروش برق به شبکه می باشد که این پروژه گامی در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و کمک به وضعیت محیط زیست با توجه به عدم نیاز به سوخت‌های فسیلی و همچنین ایجاد بازار کار و اشتغال جهت جوانان این مرز و بوم خواهد بود.

وی همچنین افزود: راکتور بی هوازی یا فرآیند بستر بی هوازی لجن با جریان بازچرخش خارجی تانک یا مخزن پر از توده های بیولوژیکی و قابل استفاده در تصفیه خانه فاضلاب است. توده های بیولوژیکی آن به علت خاصیت گرانولی از قدرت ته نشینی بالایی برخوردار است. فاضلاب صنعتی از کف آن توسط ورودی های متعدد وارد و در حین حرکت به سمت بالا در تماس با توده های بیولوژیکی قرار گرفته و تصفیه فاضلاب بهداشتی انجام می شود.

مدیر طرح های اجرایی هلدینگ زر گفت: راکتور EGSB مهمترین قسمت اصلی تصفیه بی هوازی است که در آن بار آلودگی بر حسب COD به بیوگاز تبدیل می شود و این تبدیل باعث کاهش آلودگی های فاضلاب خواهد شد.
امینی اظهار داشت: سه عنصر تشکیل دهنده عمده راکتور EGSB شامل توده های لجن، سیستم توزیع فاضلاب و جدا کننده فاز مایع و گاز و مواد جامد است.

وی اظهار داشت: تصفیه خانه فاضلاب با راکتور EGSB مزیت های فراوانی دارد که نیاز به فضای کم و راندمان بالا، مولد انرژی قابل مصرف به صورت ۷۵ درصد متان، بکارگیری EGSB در تصفیه فاضلاب های با COD، کمی لجن های تولیدی، کاهش هزینه های زیاد دفع لجن زائد، پایدار بودن مولد لجن زائد و کاهش تولید بو و جلب حشرات در حین تخلیه لجن، از جمله مزیت های آن است.

وی افزود: روش های بی هوازی نیاز به انرژی بخصوص نیاز به تزریق هوا که تولید آن هزینه تصفیه فاضلاب زیادی در بر خواهد داشت، ندارد و باکتری های بی هوازی را برای مصارف بعدی در مدت به نسبت طولانی در یک محل نگه می دارد.

وی با بیان اینکه از این پس ما می‌توانیم تولیدکننده گرانول باکتری در منطقه و کشورهای اطراف باشیم، تصریح کرد: در فاضلاب موادی وجود دارد که برای این باکتری ها، خوراک به حساب می‌آید و باکتری ها با خوردن این مواد به تصفیه آب می‌پردازند.

وی خاطر‌نشان کرد: گرانول باکتری ها یا همان باکتری های کروی که براساس علم ریاضی و فیزیک اثربخش‌ترین نوع باکتری ها به‌دلیل کروی بودن هستند، اختراع هلندی ها است و در صنایع تصفیه فاضلاب نوین نقش‌آفرینی می‌کند.
امینی با بیان اینکه هر مجموعه‌ای فاضلاب و پسماند دارد وباید به فکر تصفیه آن نیز باشد، عنوان کرد: شرکت دانش‌بنیان زر به‌عنوان صنعت سبز برگزیده شده‌ واکنون با واردات این گرانول باکتری ها و قرار دادن آنها در راکتورهای تصفیه‌خانه فاضلاب، مانع از انتشار بوی بد فاضلاب شده و بوی بد را به بیوگاز تبدیل کرده و در آینده نزدیک نیز این گاز را به برق تبدیل خواهد کرد.

امینی احداث تصفیه خانه غلات زر را یکی از رسالت های اجتماعی گروه صنعتی و پژوهشی زر بیان کرد وگفت: امروزه باتوجه با محدودیت منابع تجدید پذیر و منابع آب به خصوص در کشور ایران احداث چنین تصفیه خانه ای با این امکانات و بدون آسیب به اجتماع، وظیفه‌ بوده و این مجموعه اقدام به راه اندازی این تصفیه خانه با این روش برای اولین بار در کشور کرده چرا که سیستم فاضلاب بسیار حساس بوده وشامل سه شالوده اساسی کارکرد، دما، PH و COD که همان میزان آلودگی در فاضلاب است می باشد که تصفیه خانه های معمولی قابلیت مقابله با این محورها را نداشته و تصفیه خانه بیولوژیک این فرایند را به خوبی اجرا می کند.

مدیر طرح های اجرایی هلدینگ زر در پایان یادآور شد: با توجه به اینکه تولید‌مثل در باکتری گرانول وجود دارد، از این پس ایران هم یکی از قطب های تولید این باکتری ها خواهد بود و مانند برخی کشورهای دیگر می‌تواند در زمینه صادرات این محصول فناورانه نیز ورود کند و دیگر نیازی نیست شرکت ها و کارخانجاتی که به فکر تصفیه فاضلاب و پسماندهای خود هستند، این گرانول باکتری ها را وارد کنند و می‌توانند آن را از داخل تهیه کنند.

کلنگ پروژه دانش بنیان نیروگاه برق با سوخت بیوگاز و بیواتانول شانزدهم بهمن ماه جاری با حضور سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری، عیسی کلانتری رییس سازمان حفاظت محیط زیست و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در ساوجبلاغ و در پالایشگاه غلات زر به زمین زده شد.
همزمان با پنجمین روز از دهه فجر در جریان کلنگ زنی در این نیروگاه، تصفیه خانه بیولوژیک پالایشگاه غلات زر که تصفیه خانه ای منحصر به فرد است نیز افتتاح شد.

در این تصفیه خانه پساب حاصل از شستشوی مواد اولیه ورودی پالایشگاه بازیافت و برای مصارف کشاورزی و بیوگاز مورد استفاده قرار می گیرد.

محسن امینی مدیر عامل پالایشگاه غلات زر اظهار داشت: این تصفیه خانه به روش بی هوازی بوده و گاز متان تولید می کند و در حال حاضر این گاز انرژی و سوخت مورد نیاز فرآیندها و بخش اداری تصفیه خانه را تامین می کند.
وی خاطرنشان کرد: با کلنگ نیروگاه بیوگازی که امروز توسط مقامات عالی کشور زده شد، در آینده ای نه چندان دور با تاسیس این نیروگاه 10 هزار کیلو وات برق نیز تامین خواهد شد.