عراق: بازار عراق به روی ایران باز است

خبرگزاری ایسنا: وزیر امور خارجه عراق اظهار کرد: دولت عراق بارها به صورت شفاف اعلام کرده که به نیرو و پایگاه‌های نظامی دیگر کشورها در کشورش نیازی ندارد.

ابراهیم جعفری در گفت‌وگو با برنامه سیاسی بدون مرز که ساعت ۲۰ از شبکه ۲ سیما پخش شد، در پاسخ به سوالی در مورد اقدامات دولت عراق برای جلوگیری از بازگشت داعش به این کشور و همچنین ایجاد وحدت ملی در عراق تصریح کرد: همانطور که می‌دانید عراق از سپتامبر ۲۰۱۴ مقابله با داعش را آغاز و برنامه‌ای را برای چگونگی اخراج این گروه تروریستی از کشور، بازگرداندن آوارگان به خانه‌هایشان و همچنین بازسازی و سازندگی مناطق تخریب‌شده در پی جنگ را ترسیم کرد. وزارت امور خارجه عراق نیز در این زمینه به صورت گسترده رایزنی‌هایی را با تمام کشورهای جهان از جمله جمهوری اسلامی ایران انجام داد.

این دیپلمات عالی‌رتبه عراقی ادامه داد: به طور طبیعی داعش وقتی وارد عراق شد تلاش کرد از برخی خلاءهای موجود سوءاستفاده کند و در ابتدا مدعی دفاع از اهل سنت شد و در همین راستا از برخی از مسائل اجتماعی موجود در عراق همچون اختلافات و مشکلات سوءاستفاده کرد. وقتی نقاب از چهره این گروه تروریستی کنار زده شد همگان فهمیدند که شعارهای آنها جعلی و مبتنی بر ادعاهای بی‌اساس است چراکه استان‌هایی که داعش در عراق به آنها حمله کرده بود عموما استان‌های سنی‌نشین بودند؛ استان‌هایی چون الانبار، صلاح‌الدین و موصل.

ابراهیم جعفری با بیان اینکه اکنون رویکردها در عراق متوازن است و این رویکردها باعث می‌شود خلائی در کشور باقی نماند که دشمنان بخواهند از آن سوءاستفاده کنند، تصریح کرد: مجلس نمایندگان، کابینه عراق و دیگر دست‌اندرکاران کشور به رویکردهای متوازن و مقبول تمام طوایف در داخل عراق توجه دارند تا از این طریق راه نفوذ دشمن بسته شود چراکه تروریسم در جوی پرتنش و پراختلاف رشد می‌کند و ما در پایان دادن به این مقوله جدی هستیم.

وزیر امور خارجه عراق در پاسخ به این سوال که یکی از راه‌های نفوذ مجدد داعش به عراق، مرز سوریه است و در همین چارچوب آقای عبادی نخست‌وزیر عراق چندی پیش گفتند که طرحی را برای پاکسازی مرز عراق و سوریه دولت بغداد در دست دارد، آیا ممکن است که شما از جزئیات این طرح بگویید؟ اظهار کرد: طرح مورد اشاره مبتنی بر چند اصل است. اصل اول توانمند کردن نیروهای ژاندارمری، گارد مرزی و نیروهای مختلف نظامی جهت حراست از مرزها و مقابله با نفوذ عناصر خارجی از طریق مرزهاست.

وی ادامه داد: اصل دوم هماهنگی با کشورهای همسایه است تا آنها نیز از مرزهایشان حفاظت و حراست کنند. همانگونه که ما از مرزهایمان حفاظت می‌کنیم و اجازه نمی‌دهیم تروریست‌ها از عراق به داخل کشورهای همسایه نفوذ کنند، ما نیز انتظار داریم کشورهای همسایه در برابر عراق چنین کاری انجام دهند.

جعفری با بیان اینکه نظارت بر مرزها باید به طور مستمر ادامه داشته باشد تا تروریست‌ها نتوانند تحرکاتی را در این مناطق داشته باشند، در پاسخ به این سوال که در جریان پاکسازی عراق تعدادی از عناصر داعش توسط ارتش عراق به اسارت درآمده‌اند. این افراد غالباً از کدام کشورها هستند و آیا دولت بغداد تصمیمی برای بازگرداندن آنها به مرزهایشان دارد؟ خاطرنشان کرد: در پایان عملیات موصل مشخص شد که داعشی‌ها تابعیت کشورهای مختلفی را دارند؛ از کشورهایی متنوع و حتی از کشورهای بزرگ جهان. ما می‌دیدیم که برخی از آنها تابعیت آمریکا، کانادا، اروپا، آسیای جنوب شرقی، کشورهای عربی، کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای همسایه را داشتند. غالبا این ستیزه‌جویان به دلیل کج‌فهمی‌هایشان، به شیوه انتحاری عمل می‌کردند. آنها برای انجام این اقدام تروریستی آموزش می‌دیدند و آنقدر ستیز می‌کردند تا کشته شوند.

ابراهیم جعفری با بیان این عقیده که منطق این افراد در برخوردها و درگیری‌ها مبتنی بر شیوه‌ای جنون‌آمیز بود، گفت: آنها اکنون در اختیار قوه قضاییه عراق که مرجع عادلی است، قرار دارند و با آنان به شیوه‌ای عادلانه برخورد خواهد شد.

این عضو دولت عراق ادامه داد: بخشی از اسراء هم از خویشاوندان و فرزندان این ستیزه‌جویانند که دولت عراق با آنها رفتاری متمدنانه دارد و حتی برخی از کودکان این ستیزه‌جویان به کشورهایی تحویل داده شده‌اند که به آن تعلق دارند و این کشورها نیز از این رفتار دولت عراق سپاسگزاری کردند.

وزیر امور خارجه عراق در پاسخ به سوال دیگری درباره آینده روابط اربیل - بغداد اظهار کرد: روابط ما با کردستان براساس قانون اساسی خواهد بود. قانون اساسی عراق این حق را به چند استان داده است تا شیوه فدرالی را در پیش بگیرند. سه استان می‌توانند به شیوه ایالتی عمل کنند. قانون اساسی عراق نیز متعرض این روند نیست. دولت عراق نیز به این اصل اعتراضی نکرده است.

وی به حوادث چند ماه پیش در کردستان عراق از جمله برگزاری رفراندوم در این منطقه اشاره کرد و گفت: آنچه که در کردستان عراق اتفاق افتاد این بود که رئیس منطقه کردستان به شیوه غیرقانونی رفتار کرد و خواستار برگزاری همه‌پرسی شد؛ روندی که به جدایی‌طلبی کشیده می‌شود و این برخلاف دموکراسی، برخلاف نظام فدرالی و برخلاف قانون اساسی عراق است. همه ما قسم یاد کرده‌ایم به قانون اساسی وفادار باشیم. کردها هم در این موضوع با ما همراه هستند.

این دیپلمات عالی‌رتبه عراقی در همین زمینه تصریح کرد: ما با کردها مشکلی نداریم زیرا آنان جزئی از مردم عراق هستند. مشکل عملکرد اشتباه رئیس منطقه کردستان عراق بود و همین عملکرد اشتباه دولت عراق را وادار کرد تا از نیروی ارتش استفاده کند و از این طریق مانع بروز تنش در منطقه شود.

وی تصریح کرد: موضوع کرکوک هم چیزی شبیه همین اتفاق بود. کرکوک شهری از شهرهای عراق است که اقوام مختلف اعم از عرب، کرد و ترکمن در آن زندگی می‌کنند. وقتی نیروهای عراقی وارد این شهر شدند همه آنها از این نیروها استقبال کردند پس مشکلی میان ما نیست. ما با کردها خصومتی نداریم و همانطور که گفتم آنها بخشی از ملت عراق هستند.

وی افزود: کردها در دوران رژیم سابق در میدان‌های نبرد، در حلبچه و در قضیه انفال، جانشان را فدا کردند. اکنون نیز آنها به عنوان بخشی از نیروهای مسلح کشور در مسیر آزادسازی استان‌های عراق از دست داعش جانفشانی کرده و در این ارتباط نقش مهمی را ایفا کرده‌اند.

وزیر امور خارجه عراق همچنین در پاسخ به سوالی در مورد نحوه بازسازی عراق و همچنین نحوه مشارکت کشورهای مختلف در بازسازی این کشور گفت: این فرصت برای همه کشورها وجود دارد که به عراق کمک کنند. روند رو به جلوی پرونده‌های بازسازی و سرمایه‌گذاری خارجی در کشور عراق را در حال حاضر مشاهده می‌کنیم. ما از تجربه کشورهایی که در این زمینه دارای تجربه هستند، استفاده می‌کنیم. امروز شهرهای ما در استان‌های صلاح‌الدین، الانبار و نینوا تخریب شده‌اند. ما فرصت‌هایی را برای کشورهایی که می‌خواهند در روند بازسازی کشورمان مشارکت کنند، فراهم می‌کنیم.

وی با بیان اینکه جنگ عراق با داعش یک جنگ داخلی نبود، ادامه داد: این جنگ به نیابت از تمامی کشورهای جهان در مقابله با تروریسم بود. پس در مقابل این موضوع کشورهای مختلف جهان وظیفه دارند در کنار عراق بایستند و با مشارکت در بازسازی عراق صداقتشان را به مردم ما ثابت کنند.

جعفری تاکید کرد: ما ارزشمندترین چیزهایمان یعنی فرزندان و جانمان را در راستای مبارزه با تروریسم در طبق اخلاص گذاشتیم. اقتصادمان ویران شد. شهرهای مختلف عراق ویران شد و حال زمان آن رسیده تا کشورهای مختلف جهان در کنار عراق بایستند و صداقتشان را اثبات کنند. آنها وظیفه دارند برای مردم عراق پیام محبت بفرستند و بگویند درست است که شما در مسیر مبارزه با تروریسم خون داده‌اید اما در حوزه اقتصاد و بازسازی، ما در کنارتان هستیم.

وزیر خارجه عراق در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آینده ائتلاف شیعیان در عراق را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: تغییرات و نوسانات در هر ائتلافی طبیعی است. جنبش‌ها، جمعیت‌ها و ائتلاف‌های سیاسی سنگ نیستند که شکل ثابتی داشته باشند. موجودیت آنها مبتنی بر افکار، مفاهیم، ارزش‌ها، احساسات و اصول سیاسی است و این افکار نیز به مرور زمان دستخوش تغییر و توسعه می‌شوند در نتیجه ایجاد این تغییرات در ائتلاف‌ها موجب نگرانی نیست تا زمانی که جنبش‌ها و ائتلاف‌ها در مسیر اصول کلی، در چارچوب اسلام و در چارچوب منافع عمومی حرکت می‌کنند. در این مسیر بیمی از تغییرات وجود ندارد.

جعفری ادامه داد: هرگونه تغییر در نظام‌مندی روابط بین گروه‌ها و احزاب، به نفع مردم عراق است زیرا عراق به همه این گروه‌ها نیاز دارد و این جنبش‌ها و احزاب باید این نیاز کشور را برآورده سازند.

مجری این برنامه در ادامه سوال‌های خود از وزیر خارجه عراق از او در مورد برنامه دولت عراق برای خروج نیروهای آمریکایی از این کشور پرسید که ابراهیم جعفری در پاسخ اظهار کرد: ما از سپتامبر سال ۲۰۱۴ در این زمینه به وضوح سخن گفته‌ایم. سخنانی را در این زمینه در نیویورک گفتم. ما به صراحت گفته‌ایم که ما به نیرو و پایگاه‌های نظامی دیگر کشورها در عراق نیاز نداریم. به طور کلی ما از هرگونه شبهه‌ای که بتواند به حضور عناصر بیگانه در کشورمان کمک کند، نگرانیم. در نتیجه خطاب به کشورهای دیگر از نیازهایمان به حمایت‌های لجستیک، آموزش نیروها و حمایت‌های سیاسی از عراق گفته‌ایم و بارها این نیازها را در رسانه‌ها اعلام کرده‌ایم. ما به پایگاه نظامی دیگران یا نیروی انسانی دیگران در این زمینه نیازی نداریم. در هنگام مبارزه با داعش نیز مدیریت میدانی نبرد با داعش یک مدیریت عراقی بود. ما نمی‌توانستیم مدیریت غیرعراقی را در نبرد با تروریست‌ها بپذیریم زیرا مردم ما این نگرانی را داشتند که چنین اتفاقی ممکن است مقدمه‌ای برای ایجاد پایگاه‌های نظامی بیگانه در عراق شود؛ موضوعی که در برخی از کشورهای منطقه رخ داده است.

جعفری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بعضا برخی از گروه‌های تروریستی در مرزهای مشترک ایران، ترکیه و عراق اقدامات تروریستی انجام می‌دهند و اکنون چه برنامه‌هایی برای همکاری امنیتی میان تهران، آنکارا و بغداد وجود دارد تا بتوانند این گروه‌های تروریستی را مهار کنند؟ اظهار کرد: ما درک درستی از اصطلاح سیاست حسن همجواری داریم. حسن همجواری فقط این نیست که آسیب ما به کشور همسایه یا آسیب کشور همسایه به ما نرسد. سیاست حسن همجواری کلی‌تر از این مفهوم است؛ به این معنی که نباید در عراق به هر گروهی که به کشور همسایه ما آسیب می‌رساند، پناه دهیم. به عنوان مثال گروهک منافقین از زمان صدام در عراق حضور داشتند. ما موافقت کردیم آنها در عراق حضور داشته باشند اما اجازه ندادیم از خاک عراق به اقداماتی روی بیاورند که سبب شود به جمهوری اسلامی ایران آسیب برسد. آنان یا باید به شیوه مسالمت‌آمیز یعنی بدون سلاح و بدون انجام اقدامات خرابکارانه علیه کشوری دیگر در عراق حضور داشته باشند یا باید خاک عراق را ترک می‌کردند. آنچه در مورد سازمان مجاهدین خلق و جمهوری اسلامی ایران گفتم در مورد پ‌ک‌ک‌ و ترکیه نیز مصداق دارد.

ابراهیم جعفری در همین چارچوب افزود: عراق هم از برخی گروه‌های خرابکاری که در خارج از کشور به سر می‌برند، رنج می‌برد به همین دلیل سیاست بغداد در این زمینه شفاف است. ما آماده‌ایم با همه کشورهایی که چنین نگرانی‌هایی دارند همکاری کنیم تا آنها بدانند عراق دوست آنان است؛ دوستی که فقط به زبان و در راستای بازی با کلمات نیست بلکه صداقت در رفتار نیز در آن وجود دارد.

وزیر خارجه عراق در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه در حال حاضر اوضاع خاورمیانه و منطقه خلیج فارس اوضاعی ملتهب است و اقدامات برخی از کشورها از جمله آمریکا و عربستان بر این التهاب افزوده است. حال شما با توجه به دخالت‌های عربستان در امور داخلی کشوری چون یمن آینده یمن را چگونه می‌بینید؟ گفت: از زمانی که نیروهای عربستان وارد یمن شدند در سخنانی در کنفرانس سران عرب که در شرم‌الشیخ مصر برگزار شد این اقدام را اشتباهی تاریخی خواندم و اعلام کردم که بهتر است سرنوشت مداخله مصر در یمن که در دوران جمال عبدالناصر اتفاق افتاد، مرور شود. جمال عبدالناصر در دهه ۶۰ محبوبیت زیادی در بین اعراب داشت. او با ۶۰ هزار نیرو وارد یمن شد ولی در نهایت سرافکنده از این کشور خارج شد.

ابراهیم جعفری با تاکید بر اینکه مداخله در یمن کاری اشتباه و غیرقابل توجیه است، گفت: من در آن جلسه تاکید کردم که عراق این اقدام را تایید نمی‌کند. ما معتقدیم سرنوشت یمن را باید به خود یمنی‌ها واگذار کرد. حوثی‌ها گروهی نیستند که از خارج از یمن وارد این کشور شده باشند. آنها یمنی هستند و مثل داعش نیستند. داعشی‌ها از کشورهای مختلف جهان دور هم جمع شده بودند اما حوثی‌ها شهروندان یمن هستند و در همین راستا ما خواستار حل مشکلات یمن به دست مردم یمن و بدون مداخله دیگر کشورها هستیم.

وزیر امور خارجه عراق خاطرنشان کرد: ما خواستار آن هستیم که برای حل مشکلات یمن شیوه‌ای دموکراتیک لحاظ شود یعنی به یمنی‌ها اجازه داده شود که خودشان تصمیم‌گیری کنند.

وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آمریکا تصمیم گرفته که به زودی سفارت خود را از تل‌آویو به قدس منتقل کند و قدس را به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به رسمیت بشناسد، نظر دولت عراق در این ارتباط چیست؟ تصریح کرد: معتقدیم این اقدام هتک حرمت قدس و مسجد الاقصی است. این هتک حرمت تنها برای فلسطینی‌ها یا مسلمانان یا اعراب نیست بلکه نقض حقوق بشر به شمار می‌آید. این کار اقدامی عجولانه و اشتباه است و ضرورتی هم برای اتخاذ چنین تصمیمی از جانب آمریکا وجود نداشت.

وی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه ایران در شکست داعش به عراق کمک کرده است و با توجه به اینکه اکنون وارد مرحله بازسازی عراق شده‌ایم، در همین راستا مشارکت ایران در بازسازی عراق و روابط دو کشور در عرصه‌های مختلف را چگونه تعریف می‌کنید؟ گفت: عراق و ایران در ابعاد مختلف با هم در ارتباط هستند؛ از جمله همجواری جغرافیایی، جغرافیای مشترک، تاریخ مشترک، تبادلات اجتماعی و روابط تاریخی. اینها همه از مولفه‌های موثر در روابط دو کشور هستند.

وزیر امور خارجه عراق افزود: ایران در شرایط دشوار در کنار عراق ایستاد. در دوران رژیم صدام به مهاجران عراقی پناه داد. ایران در مصائب و سختی‌ها کنار ما باقی ماند. در زمان مبارزه با داعش کمک‌های بشردوستانه به عراق ارائه داد. از این پس نیز عراق نیازمند آن است که پرونده بازسازی و سرمایه‌گذاری در کشورش را بگشاید و طبیعی است که در این مسیر اولویت با کشورهایی است که در زمان سختی در کنار ما بودند.

ابراهیم جعفری در پایان گفت: البته کشورهای زیادی در جهان هستند که در کنار ما بوده‌اند و عراق بازارهایش را به روی این کشورها باز خواهد کرد و ایران نیز یکی از این کشورهاست.