ارائه گزارش تحویل و تحول شهرداری به دادستانی

حجت الله میرزایی در تشریح سند تحویل و تحول شهرداری تهران گفت: در اواخر شهریورماه سال جاری شورای دوره پنجم در قالب یک مصوبه شهرداری تهران را موظف به ارائه گزارشی از عملکرد مدیریت شهری در ۱۲ سال گذشته ارائه دهد. البته کمیسیون های شورای اسلامی شهر تهران چارچوب های این گزارش را مشخص کردند و این گونه نبود که شهرداری هر آنچه که مایل باشد را در گزارش وارد کند. همکاران ما نیز در سر رسید معین شده از سوی شورا این گزارش را تحویل دادند.

معاون برنامه ریزی توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران با بیان اینکه این گزارش از چند بخش حائز اهمیت است، افزود: وجهی از گزارش الزام شهرداری به تهیه چنین گزارشی بود، اما مساله ای که بیش از الزام برای ما اهمیت دارد نقش این گزارش به عنوان چراغ راه شهرداری برای تبیین و تدوین برنامه های توسعه خود است. سنت حسنه ای که از گذشته در شهرداری وجود دارد این است که هر مدیری در هر بخشی که می خواهد جا به جا شود، اقدام به تهیه سند تحویل و تحول کرده و مدیران قبلی و جدید زیر آن گزارش را امضا می کنند.

وی با بیان اینکه وقتی ما به عنوان یک مستاجر وارد خانه ای می شویم نسبت به بررسی شرایطی که در آن خانه گذشته است اقدام می کنیم، ادامه داد: وضعیت دارایی ها و وضعیت بدهی های آنجا را هنگامی که وارد آن شدیم، مورد ارزیابی قرار می دهیم. طبیعی است که مدیریت شهری در دوره جدید وضعیت فعلی که از شهرداری تحویل گرفته است را ارزیابی کند و آمار صحیحی از بدهی و دارایی های شهرداری مشخص کند.

میرزایی با ابراز تعجب از برخی از اظهارنظرهایی که در خصوص گزارش تحویل و تحول شهرداری تهران مطرح شده بود، عنوان کرد: نمی دانیم چرا برخی ها از گزارشی که ارائه شد ناراحت شدند و آن را سیاه نمایی نامیدند. حتی خود آقای قالیباف در ابتدای روی کار آمدن خود نیز گزارش تحویل و تحول را ارائه کرد و در آن گزارش هزینه های فاقد سند ۳۰۰ میلیاردتومانی دوره شهرداری آقای احمدی نژاد را مطرح کرد.

وی با اشاره به اینکه تهیه گزارش تحویل و تحول توسط مدیران و همکاران خود آقای قالیباف انجام شد، عنوان کرد: به طور مثال در حوزه محیط زیست معاونت خدمات شهری همچنان از دوره قبل به کار خود ادامه می دهد. در گزارشی که این معاونت ارائه داد عنوان شد، تنها ۳ درصد از زباله ها و پسماند شهر تهران را بازیافت می کنیم و مابقی آن از چرخه بازیافت و تفکیک خارج می شود.

میرزایی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در این گزارش چرا تنها به بیان نکات منفی پرداختید؟ عنوان کرد: این گزارش تنها ذکر نکات منفی نبود. البته این طبیعی است که در این گزارش نکات منفی برجسته تر شود. مدیران قبلی در گزارش هزار صفحه ای که تحت عنوان حدیث خدمت منتشر شده بود به تفصیل در خصوص نکات مثبت دوره دوازده ساله مدیریت شهری آقای قالیباف صحبت کردند، اما گزارش جدید علاوه بر اینکه نکات مثبتی را نیز ارائه کرده بود با گزارش مدیران قبلی مورد مقایسه قرار گرفت.

معاون شهردار تهران با اشاره به اینکه اقدامات گذشته با رویکرد توسعه ای صورت نگرفته بود، عنوان کرد: به طور مثال یکی از این موارد احداث پل صدر و تونل نیایش بود که به باور بسیاری از کارشناسان لزومی به احداث آن‌ها نبود؛ چراکه می توانستند با هزینه آن اقدام به توسعه شبکه مویرگی در سطح محلات برای دسترسی بهتر به مترو یا توسعه خطوط ریلی و مترو اقدام کنند.

وی افزود: وقتی یک پروژه احداث می شود، این پرسش مطرح می شود که با چه هزینه ای آن را انجام داده اند؛ نکته قابل ذکر این است که پروژه هایی که طی سال های گذشته در تهران انجام می‌شد، گران تمام شد و شهروندان هزینه زیادی را بابت این پروژه ها پرداخت کردند.

معاون برنامه ریزی توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران گفت: یادمان باشد که آنچه که امروزه اتفاق افتاده با صرف هزینه ای معادل رقمی بالغ بر ۲۸۵ هزار میلیارد تومان به قیمت سال ۹۵ انجام شده است. یعنی هر سال به طور متوسط حدود ۲۴ هزار میلیاردتومان به قیمت سال ۹۵ در دوره ۱۲ ساله مدیریت آقای قالیباف هزینه شده است. حال پرسشی که ما مطرح می کنیم این است که این پروژه ها به چه قیمتی انجام شده و منافع آن در اختیار چه گروه هایی قرار گرفته است.

میرزایی ادامه داد: البته در گزارش تفصیلی به عملکردهای مثبت نیز اشاره شده است؛ به طور مثال درحوزه فناوری اطلاعات بستر مناسب و شبکه تکنولوژیکی خوبی ایجاد شده است، همین مساله شرایطی را فراهم کرده که بسیاری از فرایند های مدیریت شهری مکانیزه شده و در این بستر انجام شود، اما با وجود تمام این اقدامات شهر تهران در بخش های مختلف در جهت هوشمندسازی حرکت نکرده و به کاهش نابرابری در سطح شهر منجر نشده است.

معاون شهردار تهران در پاسخ به سوالی در خصوص اقدامات قضایی صورت گرفته در رابطه با این تخلفات عنوان کرد: تخلفات دو دسته است؛ یک دسته آن چیزی است که در عرف عمومی و قضایی به آن تخلف گفته می شود که سازمان بازرسی شهرداری تهران در حال جمع آوری، مستندسازی و ارائه آن به مراجع قضایی است.

میرزایی در خصوص دسته دیگر تخلفات خاطرنشان کرد: دسته دوم مواردی هستند که شاید طبق عرف نتوان آن ها را تخلف محسوب کرد، در حالی که به باور بنده تخلف اصلی در شهر تهران اختلاس یا سوء استفاده از موقعیت نیست. تخلف اصلی از بین رفتن فرصت های بی شماری است که در اختیار یک شهر ۱۰ میلیون نفری قرار داشت و می توانست سرنوشت کیفیت زندگی و زیست پذیری شهر تهران را بهبود بخشد. این گزارش برای رئیس قوه قضائیه، مجلس، رئیس جمهور و نهادهای نظارتی ارسال شده است که در آن جرمی مطرح نشده و اسمی از کسی برده نشده و تنها در گزارش شهردار تهران نام متخلفین عنوان شده است.

معاون شهردار تهران در پاسخ به این پرسش که آیا مدیریت قبلی از این میزان بدهی آگاهی نداشته، اظهار کرد: مسئولیت عملکرد وضعیت فعلی مدیریت گذشته است، اینکه هرکدام چه سهمی در این وضعیت داشتند، مشخص نیست. به عنوان مثال شورای عالی شهرسازی در آن زمان تخلفات را به شهرداری اعلام می کرده و با اینکه ممنوعیت بلندمرتبه سازی را توضیح می داده اما شهرداری بازهم تخلف کرده و به برج ها بیشتر از تراکم مجاز اجازه ساخت داده است، به همین دلیل هم از صاحبان برج ها عوارض تراکم دریافت کرده است اما حالا که تخلفات مشخص شده شهرداری فعلی باید این عوارض را پس دهد.

میرزایی میزان این عوارض را ۱۰۰ میلیاردتومان اعلام کرد و گفت: امروز بخشی از بدهی ۵۲ هزار میلیارد تومانی مربوط به این تخلفات است. پیش از این هیچ کس تصویر درستی نه از شرایط و نه حجم بدهی ها داشته است، چراکه اگر دخل و خرج ها مشخص بود نیازی به الزام تدوین و انتشار گزارش تحویل وتحول نبود.

وی با بیان اینکه نمی دانیم آقای قالیباف از این میزان بدهی ها اطلاع داشته یا نه، بر لزوم پاسخگویی مدیریت گذشته تهران تاکید کرد و توضیح داد: شهردار قبلی باید اعلام کند کدام بخش از گزارش را قبول ندارد و یا برایشان مبهم است اما متاسفانه هنوز پاسخ روشنی نسبت به گزارش آقای نجفی دریافت نکردیم، بیشتر پاسخ ها درباره توسعه بزرگراه ها و فضای سبز بوده است، اما درباره تخلفات هیچ کس پاسخ نداده است.

معاون برنامه ریزی و توسعه شهری شهرداری تهران ادامه داد: واکنش های مدیران قبلی شهرداری نسبت به گزارش تحویل و تحول در حوزه استخدام ۱۳ هزار نفر نشان می دهد، آنان اصل موضوع را قبول دارند. نکته مهم این است که استخدام این افراد به مدت ۶۰ سال برای شهرداری تهران بارمالی تعهدآور ایجاد کرده است.

وی درباره پرژه های شهر تهران هم اظهار کرد: این پروژه ها از سه جهت قیمت، مقایسه و دامنه کاربران اصلی قابل ارزیابی است؛ مثلا پرژه صدر جزو پرژه های مردود است، چه از نظر قیمت، چه جایگزینی برای توسعه حمل و نقل شهری و چه از نظر دامنه کاربران. از طرف دیگر تبدیل آن به رفت و آمد اتوبوس ممکن است کمک چندانی به حمل و نقل شهری نکند.

به گفته میرزایی؛ منابع مالی محدودی که شهرداری داشته صرف پروژه هایی شده است که کاربران اصلی آن عامه مردم نبودند و شاخص عدالت هم نادیده گرفته شده است. همچنین حجم زیادی از بدهی ها برای شهر ایجاد شده است، مانند بدهی به پیمانکاران که بخشی از آن ها نه قرارداد داشته اند و نه بودجه ای برای آن ها پیش بینی شده بود، بنابراین جزو اسناد فاقد سند قرار می گیرند که میزان آن حدود ۲ هزار میلیارد تومان است.

معاون شهردار تهران در پاسخ برخی انتقادها درباره عملکرد کنونی شهرداری تهران بیان کرد: از دوره استقرار شهردار جدید ۴ ماه و استقرار معاونان کمتر از ۳ ماه گذشته است اما نکته مهم اینجاست که از روز نخست برخی گفتند، عملکردتان را ارائه دهید حالا که عملکرد ۱۲ سال گذشته را ارائه کردیم بر ما خورده می گیرند اما می گویند عملکرد ۴ ماهه خودتان کجاست؟ آن هم با شرایط مالی کنونی که برای مثال بانک ها ۱۵ هزار میلیارد تومان از شهرداری طلب دارند.

میرزایی شرایط کنونی مالی شهرداری تهران را نگران کننده خواند و در تشریح اقدامات انجام شده در چند ماهه اخیر، گفت: یکی از این اقدامات گزارش تحویل و تحول بود که نشانگر وضعیت مالی شهرداری است. همچنین معاونت ها در حال تدوین برنامه سوم توسعه هستند، بنابراین از مردم و رسانه می خواهیم به ما مهلت دهند تا شرایط شهر را اسکن و محدودیت ها را با این منابع کنونی محدود بتوانیم شناسایی کنیم. بیش از ۵۷ پروژه که پیشرفت بالایی داشته در سال ۹۶ و ۲۲۰ پروژه در سال ۹۷ تمام می شود.

وی درباره کمک به نهادهای فرهنگی و موسسات عمومی در لایحه بودجه ۹۷ توضیح داد: کمک به نهادهایی مانند خانه سینما، خانه موسیقی و ... موارد جدیدی نیست و از سال های گذشته در بودجه شهرداری بوده است، اما در لایحه بودجه ۹۷ نزدیک به ۵۰ درصد کمک ها حذف شده است. امیدواریم در یک شیب ملایم همه هزینه های غیرماموریتی شهرداری حذف شود. آن چیزی هم که در سیاست های شورای شهر است و به شهرداری هم ابلاغ شده این است که برخی کمک در پایان دوره سه و چهارساله حذف شود.

معاون شهردار تهران یکی از الویت های مهم سال ۹۷ را توسعه حمل و نقل عمومی و کاهش ترافیک عنوان و بیان کرد: منابع خوبی برای خطوط ۶ و ۷ مترو پیش بینی شده است. بخشی از این منابع از طریق فروش اوراق مشارکت و بخشی هم با کمک های دولت در بودجه ۹۷ کشور تامین خواهد شد. سقف اختصاص منابع به حوزه حمل و نقل باز است. همچنین ۵۰ درصد از درآمد حاصل از طرح جدید ترافیک به تجهیز حمل و نقل اختصاص پیدا می کند.

وی درباره بدهی شهرداری تهران به سازمان تامین اجتماعی هم توضیح داد: از آغاز به کار مدیریت جدید شهری میزان این بدهی ۵۰۰ میلیاردتومان است. این دو سازمان برای پرداخت نقدی و غیرنقدی بدهی به توافق رسیده اند. این در شرایطی است که در ۱۲ سال گذشته هیچ کدام از معاونت و سازمان های شهرداری حساب رسی نشده اند.

میرزایی از احتمال اصلاحیه بودجه در صورت شوک های مثبت و منفی خبر داد و گفت: بودجه شهرداری تهران هم ممکن است در غالب اصلاحیه تجدید نظر شود، همان طور که بودجه دولت هم برخی جهش های ناگهانی مانند قیمت نفت و ارز ممکن است در میانه سال اصلاح شود.

وی درباره مهمترین ویژگی های لایحه بودجه ۹۷ شهرداری هم اظهار کرد: برای اولین بار در تاریخ شهرداری همه سازمان ها و زیرمجموعه های این نهاد موظف به واریز درآمدهایشان به خزانه شهرداری شدند. در واقع از سال ۹۷ همه سازمان ها و زیرمجموعه ها هزینه هایشان را براساس بودجه مصوب از خزانه شهرداری دریافت می کنند.

معاون برنامه ریزی توسعه شهری و امور شوراهای شهر شهرداری تهران شفافیت در بودجه عمرانی را یکی دیگر از ویژگی های بودجه ۹۷ خواند و گفت: در سال های گذشته بودجه عمرانی غیرواقعی بود، چراکه هزینه های نگهداشت و لایروبی در این بخش گنجانده می شد، به بیان عامیانه تر به بودجه های عمرانی ۱۲ سال گذشته آب بسته می شد.

به گفته میرزایی غیرمتمرکز کردن بودجه یکی دیگر از نکات مثبت لایحه بودجه ۹۷ است، به طوریکه در سال ۹۷ اعتبارات مناطق از ۱۶ درصد به ۳۵ درصد می رسد و به طور مستقیم در اختیار مناطق قرار می گیرد.

میرزایی با بیان اینکه برنامه های سال آینده براساس معیارهایی همچون کمک به عدالت اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی اولویت بندی می شود، گفت: یکی از اولویت بندی های مد نظر موضوعی است به طور مثال، تنها بخشی که پروژه های جدید برای آن تعریف شد تجهیز سازمان مدیریت بحران برای افزایش آمادگی پایتخت است که شامل تجهیز آتش نشانی، ساخت ایستگاه های جدید و ۲۰ سوله بحران در محلات می شود.

وی با بیان اینکه کمک های دولت در سال های گذشته به ۱۰۰ میلیارد تومان نمی رسید، عنوان کرد: در کلانشهرهای دنیا کمک دولت به ۲۰ تا ۴۰ درصد از بودجه شهرداری می رسد اما این رقم در کشور ما نزدیک به صفر است. متاسفانه، دولت ها در گذشته نگاه بی مهری نسبت به کلانشهرها به ویژه پایتخت که هزینه استقرار دولت را داده است، داشتند.

معاون شهردار تهران افزود: حتی در مواردی دولت ها از ایجاد تضمین برای دریافت فاینانس دریغ کردند. در حال حاضر، یکی از محدودیت های ما این است که دولت ها از تامین مالی خارجی خودداری کردند در صورتی که اگر این اتفاق نمی افتاد بخشی از پروژه ها با منابع خارجی انجام می شد. در این مورد ما هم با اقای قالیباف همدردی می کنیم.

میرزایی در پاسخ به سوالی مبنی بر اصلاحیه بودجه ۹۷ تصریح کرد: به محض اینکه کار بودجه سال آینده به اتمام برسد در بهمن ماه اقدامات مربوط به اصلاحیه بودجه انجام می شود. بر اساس اصلاحیه در بخش های هزینه ای مانند هزینه مربوط به پرسنل ۷۰۰ میلیارد تومان افزایش خواهیم داشت اما در سایر موارد ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان کاهش خواهیم داشت.

وی با اشاره به ۲ هزار میلیارد تومان اسنادی که ردیف بودجه و سند مشخصی ندارند، گفت: امروز پیمان کار سند نشان می دهد و شواهد و قراین هم نشان می دهد که کار برای شهرداری انجام شده است در عین حال رقم اعلام شده به راحتی قابل احصا نیست. مثلاً در منطقه ای پیمانکار از رقم ۴۰ میلیاردتومان صحبت می کند اما کارشناس دادگستری اقدام انجام شده را ۱۵ میلیارد تومان ارزیابی می کند.

معاون شهردار تهران ادامه داد: در مرحله ای اسناد فاقد سند را دریافت و شناسایی کردیم اما بعد از آن در یکی از مناطق اسناد جدید به رقم ۲۰۰ میلیارد تومان اعلام شد. بعضی از این سندها هم برای سال ۹۵ و متاسفانه برخی برای سال ۹۶ است.

میرزایی با بیان اینکه در برخی از حوزه ها تمام اعتبارات امسال از سال گذشته هزینه شده است، تصریح کرد: به طور مثال، بودجه مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران در سال ۹۶، ۹ میلیارد تومان بود که بر اساس اسناد ارائه شده تمام این بودجه از سال ۹۵ پیش خور شده است. ۵ میلیارد تومان از این رقم در سال ۹۵ و ۴ میلیارد تومان تعهداتی است که در ابتدای سال انجام شده است.

میرزایی با تاکید بر اینکه به قیمت سال ۹۵ در ۱۲ سال گذشته ۲۳۵ هزار میلیارد تومان هزینه شده است، گفت: این رقم به علاوه ۵۲ هزار میلیارد تومان رقم بدهکاری شهرداری تهران به ۲۸۷ هزار میلیارد تومان می رسد که این رقم تقسیم بر ۱۲ سال به معنای هزینه سالانه ۲۴ هزار میلیارد تومان به قیمت سال ۹۵ است.

به گفته وی حمل و نقل عمومی، محیط زیست، و مدیریت بحران و تاب آوری شهر را از اولویت های برنامه سال ۹۷ است.

معاون شهردار تهران سهم درآمدهای پایدار از بودجه سال ۹۷ را ۲۸.۵ درصد از درآمدهای سال آینده اعلام کرد و گفت: این میزان شامل کمک های دولت نمی شود و سهم شهرداری از درآمد مالیات بر ارزش افزوده است.

میرزایی تاکید کرد: به طور مثال، درآمد سازمان زیباسازی در سال گذشته ۳۰۰ میلیارد تومان بود که برای سال ۹۵، ۵۰۰ میلیارد تومان پیش بینی شده است. در مورد سازمان های زیان ده هم پیش بینی این است که زیان کاهش پیدا کند و هم عملکرد مالی شفاف شود. البته، این شفافیت مهم تر از عملکرد مالی است.
وی در پایان اظهار کرد: اقدامات مربوط به اصلاح ساختار یا چارچوب پروژه ها انجام شده است و در مرحله انتخاب مشاور است. در خصوص هزینه های کل این موضوع اعلام شده است و در خصوص خدمات بانوان نیز امروز با شهردار تهران هماهنگی لازم به عمل می آید.

وی گفت: گزارش تغییر و تحول شهرداری بلافاصله پس از ارائه توسط شهردار به دادستانی ارسال شد.

به گفته میرزایی در بسیاری از موارد اجازه ساخت برج هایی بر خلاف مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی داده شده و عوارض اضافی دریافت شده است. برآورد می شود هزار میلیارد تومان عوارض اضافی بابت این تخلفات دریافت شده باشد.

معاون شهردار تهران با اشاره به سخنان یکی از معاونان شهردار سابق در خصوص استخدام ۱۳ هزار نفر در شهرداری یادآور شد: وی درباره چگونگی فرآیند استخدام توضیح داده و درباره چرایی استخدام توضیحی نداده است.

میرزایی خاطرنشان کرد: حدود دوهزار میلیارد تومان اسناد فاقد وجود دارد و با این شرایط نگران کننده مادی اقدامات مهمی از جمله گزارش تغییر و تحول شهرداری، پیش نیاز تدوین برنامه سوم شهرداری است.