چرا اعتراضات اقتصادی مردم سیاسی شد؟

رویداد ۲۴ نوشت: احمد بخشایش اردستانی، فعال سیاسی اصولگرا و نماینده سابق مجلس، اعتراضات اقتصادی اخیر را طبیعی دانست و گفت: با سیاسی شدن اعتراضات اقتصادی پایانی برای آن نمی‌توان متصور شد و مشخص نیست که هدف شروع‌کنندگان به پایان رسد زیرا یکسری دیگر بر موج آن سوار می‌شوند.

دامنه اعتراضات مردم مشهد در روز پنج‌شنبه به آن محدود نماند و از سوی دیگر شهرها ادامه پیدا کرد. مردم در شهرهای کاشمر، یزد، قم، نیشابور، کرمانشاه، همدان، رشت، قزوین و اصفهان نیز دست به اعتراضاتی در این زمینه زدند، اما با حرکت اولیه متفاوت بود.

در اعتراض ابتدایی مردم مشهد شعارهایی نسبت به شرایط اقتصادی کشور مطرح شد، ولی این شعارها در ادامه تغییر پیدا کرد و حاکمیت موردتوجه قرار گرفت، در حالی هم این اتفاق روی داد که برخی از اصولگراها در ابتدا با این اعتراضات علیرغم آنکه اعلام شد بدون مجوزاست، همراهی کردند، اما به نظر می‌رسد توانایی مدیریت آن را تا انتها نداشتند.

به‌طور نمونه آیت‌الله سید احمد علم الهدی، امام‌جمعه مشهد که از منتقدان جدی حسن روحانی محسوب می‌شود در سخنانی اشاره کرد که «در تجمع چند صدنفری مشهد به ناگاه ۵۰ نفر شعار نه غزه، نه لبنان سر دادند» یا در بخش دیگری مطرح کرده که عده‌ای سودجو از مطالبات برحق مردم سوءاستفاده کردند.

مهدی محمدی نیز که از اعضای هیئت مؤسس جبهه مردمی نیروهای انقلاب (جمنا) به‌حساب می‌آید و کار رسانه‌ای خود را از روزنامه کیهان آغاز کرد و در دوران مذاکرات هسته‌ای در زمان دبیری سعید جلیلی بر شورای عالی امنیت ملی، سمت مدیر رسانه‌ای گروه مذاکره‌کننده را بر عهده داشت و تاکنون تعداد زیادی از یادداشت‌های وی در سرمقاله روزنامه وطن امروز به چاپ رسیده است در این رابطه گفته است: «اعتراض به مشکلات اقتصادی حق مردم است.»

اما سؤال این است چرا این اعتراضات در دوران دولت نهم و دهم هرگز به شرایط اقتصادی دیده نشد و حتی توصیه به خوردن اشکنه با پیازداغ صورت گرفت؟ از سوی دیگر حال که دیگر اعتراضات اقتصادی در بین شعارهای مردم دیده نمی‌شود و خواسته‌ها فراتر رفته، بازهم برپاکنندگان آن به دفاع از معترضان خواهند پرداخت؟ البته شکی وجود ندارد که اعتراض حق مردم است، اما به نظر می‌رسد وقتی با جلو راندن مباحث اقتصادی هدف سیاسی باشد، اساساً حامیان آن در این زمینه حقی برای مردم قائل نیستند و آن‌ها را فریفته‌اند که این خود با مشکلاتی همراه خواهد بود.

احمد بخشایش اردستانی، نماینده سابق مجلس و فعال سیاسی اصولگرا در گفت‌وگو با رویداد۲۴ در رابطه با اعتراض مردم به حاکمیت و فاصله گرفتن از مباحث اقتصادی گفت: کشور ما جزء جهان سوم به‌حساب می‌آید و علیرغم آنکه بر اساس اصول قانون اساسی تجمعات آزاد است، اما ازآنجاکه همواره مشارکت‌ها به‌صورت فراخوان دولت یا نظام بوده تا به امروز اجازه اعتراضات صنفی داده نشده، بنابراین در چنین شرایطی اعتراضات از شکل صنفی به سیاسی تغییر شکل می‌دهد.

وی درباره چرایی شکل‌گیری اعتراضات فوق اظهار داشت: ریشه این مسئله به مؤسسات مجاز و غیر مجازمالی مربوط می‌شود. برای اولین بار دولت در جیب ملت کرد و ازآنجاکه هرقدر مردم نسبت به این مسئله اعتراض کردند، اما حریف بانک مرکزی نشدند، بنابراین نارضایتی جمعی به وجود آمد؛ بنابراین بیشترین ریشه‌های این اعتراضات اقتصادی است، البته همیشه هم در کنار چنین تظاهراتی افراد سیاسی قرارگرفته باشند.

نماینده سابق مجلس سیاسی شدن اعتراضات اقتصادی را طبیعی دانست و ابراز کرد: با سیاسی شدن اعتراضات اقتصادی پایانی برای آن نمی‌توان متصور شد و مشخص نیست که هدف شروع‌کنندگان به پایان رسد زیرا یکسری دیگر بر موج آن سوار می‌شوند.

این فعال سیاسی اصولگرا دراین‌باره که جنس شعارها اقتصادی نبود و حاکمیت را موردتوجه قراردادند، توضیح داد: این شعارها بدین معنا است که شما (دولت) از مدیریت بحران بی‌بهره‌اید و در اداره کشور ناتوان هستید. البته کسانی که این تجمعات را شروع کردند به دنبال تعویض حکومت نیستند و تنها دلیل آن‌ها مشکلات مالی در این حوزه بوده است. اکنون هم بیشترین کسانی که نسبت به شرایط فوق ناراضی‌اند و انقلاب گرسنگان را درست می‌کنند، طبقه متوسط به پائین هستند.

بخشایش اردستانی در این رابطه بیان کرد: روحانیتی که در داخل حکومت نقش دارند در زندگی خود به پز دادن رو آورده‌اند و حفاظت‌ها از آنان تنها برای همین امر صورت می‌گیرد، همین مسئله مردم را عصبانی می‌کند زیرا معتقدند انقلاب برای کاهش طبقاتی انجام گرفت، اما این افراد در بهترین مکان‌های شمال تهران زندگی می‌کنند. از طرف دیگر به قوه قضائیه هم ایراد وارد است زیرا دادگاه‌ها را علنی برگزار نمی‌کند. زمانی که پنهان‌کاری صورت گیرد مردم هم واقعیت‌ها را نمی‌پذیرند. دادگاه کرباسچی به‌صورت علنی برگزار شد و بسیار هم موفقیت‌آمیز بود باید در خصوص دیگرآن‌هم این کار صورت گیرد زیرا سرمایه اجتماعی را زیاد می‌کند.

وی درباره مشکوک بودن این اعتراضات به دلیل آنکه در دوره احمدی‌نژاد که در شرایط اقتصادی نامناسبی به سر می‌بردیم صورت نگرفت، اظهار داشت: مشکوک بودن اعتراضات را نمی‌پذیرم. سیاست آقای هاشمی و روحانی یکسان است و باهم فرقی ندارد در دوران هاشمی هم نسبت به شرایط اقتصادی اعتراضاتی وجود داشت ولی احمدی‌نژاد در ظاهر به بیچارگان بیشتر رسیدگی می‌کرد. مسئله این است که دولت فعلی پیرو ناکارآمد است.

نماینده سابق مجلس درباره نقش برخی از اصولگرایان با توجه اظهار نظراتشان در جریان این اعتراضات تصریح کرد: چنین نقشی را قبول ندارم. وقتی تجمعاتی شکل گیرد به‌طور طبیعی هرکسی گروه دیگر را مورد هدف قرار می‌دهد و اشتباهی آدرس می‌دهند. الآن همه دنبال حقوق نجومی هستند این در حالی است که حکومت ایران پوپولیست است باید دولت به سمت فقرا حرکت داشته باشد. اظهارنظرها هم در این زمینه نشانگر این است که تظاهرات به‌صورت صنفی توسط گروه‌های صنفی شروع می‌شود، اما در ادامه گروه‌های سیاسی علاقه‌مند سوار بر موج می‌شوند.

این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه افزود: اعتراضات توسط هر گروهی شروع‌شده باشد، معنی آن این نیست که توانایی چسبیدن محکم این نخ را داشته باشد. البته شاید برای بی‌رمق کردن ۹ دی این اعتراضات به راه افتاد. مطمئن باشید اصولگراها که صاحب قدرت و ثروت هستند، تظاهراتی راه نمی‌اندازند که برای آنان قابل‌کنترل نباشد. رویکرد اعتراض اجتماعی است، پاسخ آن‌هم باید اجتماعی باشد.

بخشایش اردستانی در خصوص طراحی پوسترهایی در رابطه با تظاهرات اخیر از سوی اصولگراها خاطرنشان کرد: شروع‌کننده این قضیه نه اصولگرا و نه اصلاح‌طلب بود، به دلیل اینکه اجازه نمی‌دهیم اعتراضات صنفی صورت گیرد، سریع به نوک پیکان می‌رسد.

وی دراین‌باره یادآور شد: آقای جهانگیری هم‌چنین ادعایی را مطرح کرد و این نوع سیگنال دادن بدین معنا است که دست از حل مسئله اصلی دست برداشته‌اند. نباید آدرس غلط داد، البته درصورتی‌که شروع‌کننده این مسئله از سوی اصولگرایان بوده، رفتار اشتباهی را برگزیدند و اینکه اعتدالیون مطرح می‌کنند اصولگرایان شروع‌کننده بودند بدین معنا است که در آینده باز تکرار پیدا می‌کند و نارضایتی بیشتر خواهد شد.