وام ازدواجی که دردی دوا نمی‌کند

خبرگزاری ایسنا: این روزها موضوع ازدواج و بالارفتن سن جوانان نُقلِ خیلی از جلسات اجتماعی و فرهنگی است و این مهم سبب شده رسانه‌ها، نهادهای فرهنگی و تشکل‎ها سعی در ترویج و تبلیغ ازدواج آسان داشته باشند تا این موضوع سروسامانی به خود بگیرد. یکی از دلایلی که به این موضوع دامن زده هزینه‎های بالای زندگی بوده و همین امر سبب بی‎میلی خیلی از جوان‎ها برای ازدواج شده است.

دولت در سالهای قبل برای رفع بالارفتن سن جوانان در ازدواج راهکار تزریق تسهیلات را ارائه داد، حربه‎ای که به عقیده خیلی از کارشناسان تاکنون موفق نبوده و دلیل آن را هم مبلغ پایین می‎دانند. قبلا این رقم سه میلیون تومان بود و هم‎اکنون برای هرکدام از افراد به ده میلیون تومان رسیده است، سوالی که اینجا به ذهن خطور می‌کند این است که باتوجه به شرایط اقتصادی جامعه و سطح توقع خانواده‎ها آیا این میزان وام برای تشکیل یک خانواده کافی است؟

کارشناسان معتقدند بخاطر نبود شغل، درآمد ثابت و نداشتن حداقل‎های زندگی، جوانان تن به تشکیل خانواده نمی‎دهد. شروع زندگی تنها گرفتن یک جشن در تالارهای پذیرایی نبوده و مخارجی دیگری همچون تهیه جهیزیه، اجاره مسکن و ... را در برمی‌گیرد که با یک حساب سرانگشتی زوجین به دور از هرگونه تشریفات مبلغی خیلی بیشتر از وام درنظر گرفته شده برای آغاز یک زندگی ساده نیاز دارند و اینجاست که با این شرایط تنها چند درصد از جوانان با اوضاع اقتصاد و حقوق‌های ناچیز از عهده چنین مخارجی بر می‌آیند.

مبلغ تسهیلات ده میلیون تومانی برای زوجین اندک است

بیژن مقدم بیرانوند، دبیر شورای هماهنگی بانک‌های لرستان اظهار کرد: از ۳۱۳ میلیارد تومان سهم بانک‌های دولتی، تا پایان آبان‎ماه امسال ۲۵۸ میلیارد تومان وام ازدواج در استان پرداخت شده است.

وی با بیان اینکه ۳۰۰۰ نفر(۱۵۰۰ زوج) در صف وام ازدواج هستند، اضافه کرد: سهم بانک‌های خصوصی برای پرداخت تسهیلات ازدواج امسال ۱۳ میلیارد تومان بوده که ۴۹ درصد آن پرداخت شده است.

وی با بیان اینکه برای افراد متقاضی وام ازدواج ۱۰۰ میلیون ریال و برای خانواده ایثارگر مشمول ماده پنج قانون ایثارگری ۲۰۰ میلیون ریال پرداخت خواهد شد، عنوان کرد: این وام با سود چهار درصد و حداکثر زمان بازپرداخت آن ۴۸ ماهه است. البته این رقم برای شروع یک زندگی بد نیست اما قطعا برای یک زوج در چنین شرایط اقتصادی مبلغ اندک است.

سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که چرا تمهیدات اندیشیده شده فعلی توسط مسئولین به مسیر درستی که همانا تسهیل در ازدواج جوانان بوده ختم نشده است؟

لرستان با انباشت تحصیل کرده‌های بیکار جوان مواجه است

در این باره نیز علی یاور عزیزپور مدیرکل ورزش و جوانان لرستان با بیان اینکه از مجموع یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر جمعیت لرستان، یک سوم جوان هستند، اظهار کرد: از جمعیت جوانان ۵۱.۵ درصد مرد و ۴۸.۵ درصد نیز زن هستند، متاسفانه بخش زیادی از آمار بیکاری استان نیز مربوط به جوانان و تحصیل‌کرده‌های دانشگاهی است.

وی با بیان اینکه لرستان یکی از پنج استان جوان کشور محسوب می‌شود و از بیکاری مضاعف رنج می‌برد، اضافه کرد: در حال حاضر نیز لرستان با انباشت تحصیل کرده‌های بیکار جوان مواجه است و به این دلیل باید توجه ویژه‎ای به این استان شود.

مدیرکل ورزش و جوانان استان به فعالیت سازمان‌های مردم نهاد در لرستان اشاره کرد و با بیان اینکه در دولت تدبیر و امید ۱۹ سازمان مردم نهاد در استان ایجاد و ۲۴ تشکل دیگر نیز در حال راه‌اندازی و اخذ مجوزهای لازم هستند، بیان کرد: براساس سیاست‌های کلان کشور رقم وام ازدواج از سه به ۱۰ میلیون رسیده و امیدواریم به گونه‌ای افزایش یابد که تمام نیازهای جوان را پاسخگو باشد.

مبلغ وام ازدواج برای ادامه زندگی یک زوج کافی نیست

مدیرکل ورزش و جوانان در ادامه به نرخ طلاق در استان اشاره کرد و با بیان اینکه از هر ۶ ازدواج در لرستان یک مورد منجر به طلاق می‎شود و این آمار پایین‎تر از میانگین کشوری است، افزود: ۳۳۳ میلیارد تومان تسهیلات ازدواج در لرستان پرداخت شده و تعداد زوج‌های در نوبت دریافت تسهیلات ازدواج ۳۲هزار زوج هستند که این تعداد امروز به ۳۶۰۰ نفر رسیده است.

وی تاکید کرد: درست است مبلغ وام ازدواج برای ابتدای زندگی بخشی از هزینه‌ها را تامین می‌کند ولی برای ادامه یک زندگی کافی نیست.

با وجود هزینه‎های سرسام‎آور ازدواج و اذعان همه به این موضوع متاسفانه شاهد هستیم دولت در لایحه بودجه سال ۹۷ سقف وام ازدواج برای هریک از زوجین را همین ۱۰ میلیون تومان فعلی پیشنهاد کرده و این رقم افزایش نخواهد یافت که جای تعجب دارد.

جوانان برای تأمین مصارف کمرشکن ازدواج تاوان سنگینی می‌پردازند

جعفر بدری رئیس کل دادگستری لرستان نیز با اشاره به رواج رسوم و تشریفات پرهزینه و ناپسند ازدواج و پیامدهای ناگوار آن گفت: رسوم نادرستی که تا سال‌های اخیر خبری از آن نبود، امروز جزو ارزش‌های اجتماعی شده است و چنان پذیرفته‌شده و مورد استقبال قرار گرفته ‎اند که خانواده‌ها نمی‌توانند آن را نادیده بگیرند و از آن عبور کنند.

وی با بیان اینکه جوانان برای تأمین مصارف کمرشکن ازدواج تاوان سنگینی می‌پردازند، اضافه کرد: با وجود این مخارج و هزینه‌ها، ازدواج نهایت سخت و دشوار می‌شود، جوان بیکار و بدون‌درآمد، با وجود این رسم و رسوم نادرست و هزینه‌های گزافی که برای آن لازم است، ناگزیر بوده ازدواج نکند. لذا این وظیفه بر دوش نهادهای مسئول است که زمینه ازدواج جوانان را تسهیل کنند.

بدری با اشاره به‌ضرورت فرهنگ‌سازی در عادات و رفتار شهروندان اظهار کرد: در سال‌های اخیر با وجود تحول و تغییر بزرگ و چشم‌گیر در سبک زندگی مردم، ولی متاسفانه از ارزش‌های پایدار اجتماعی که در رفاه، نشاط، آرامش، شادی و همزیستی مردم نقش دارد، خبری نیست.

با توجه به صحبت‎ها و اذعان رئیس کل دادگستری لرستان به مخارج بالای ازدواج آیا بهتر نبود دولت و یا حتی نمایندگان مجلس به این موضوع ورود پیدا کرده و راه‎حلی اساسی برای آن در نظر می‎گرفتند؟

وام ازدواج حکم مسکِن موقت دارد

در این رابطه دکتر حسن اسماعیل‌زاده از جامعه‌شناسان لرستانی با بیان اینکه وام ازدواج به عنوان یک کمک هزینه برای شروع زندگی یک جوان خوب است، افزود: البته یک جوان برای شروع زندگی نیاز به پیش‌نیاز دارد. زوجین پس از ازدواج برای ادامه زندگی مشترک خود نیاز به شغل دارند و زمانی‎که نمی‌توانیم برایش فرصت شغلی ایجاد کنیم وامی که به او داده می‌شود حکم مسکِن موقت را دارد.

این جامعه‌شناس اضافه کرد: هنگامی‎که جوانی منبع درآمد ثابتی ندارد فشاری که باید تحمل کند چندین برابر می‌شود و البته هزینه‎های زندگی و وام ازدواج مزید برعلت می‌شود. باید به فکر باشیم تا یک جوان فرصت شغلی و درآمدی ثابت داشته باشد.

این مدرس دانشگاه‎های استان تاکید کرد: حتی اگر جوانی انتخاب و ازدواج موفقی داشته باشد اما با نبود درآمد ثابت امید به آینده‌اش کم‌رنگ و دچار یاس و نامیدی خواهد شد و این عوامل او را در زندگی با شکست مواجه خواهد کرد.

هیچ جوانی بخاطر ۱۰ و ۲۰ میلیون تومان وام رغبت به ازدواج ندارد

در این باره دکتر مسعود سعادت‎مهر، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور لرستان نیز با بیان اینکه در بحث ازدواج، موضوع اصلی اشتغال است و هر چقدر مقدار وام ازدواج و مسکن زیاد باشد نمی‌تواند منجر به انجام ازدواج جدید شود، افزود: تا زمانی که جوانی شاغل نشود آن هم اشتغال پایدار، ازدواجی صورت نمی‌گیرد.

وی اضافه کرد: جوانانی که شاغل هستند پرداخت این وام می‌تواند شرایط را برای آنها تسهیل کند اما افرادی که شاغل نیستند چنین تسهیلاتی حکم مُسکِن‌ دارد و مشکلات آنها را رفع نمی‌کند.

این دکترای اقتصاد با اشاره به اینکه هیچ جوانی بخاطر ۱۰ و ۲۰ میلیون تومان وام رغبت به ازدواج نمی‌کنند چون مسائل و مشکلاتی به دنبال آن پیش می‌آید، تصریح کرد: به عنوان مثال زمانی که ازدواجی شکل می‌گیرد موضوع مسکن مطرح می‌شود و این فرد باید حداقل پولِ پیش برای اجاره یک واحد مسکونی را داشته باشد.

سعادت‎مهر اضافه کرد: با فرض اینکه دولت علاوه بر ۲۰ میلیون تومان وام ازدواج، تسهیلاتی برای مسکن بدهد، جوان مذکور باید اقساط پرداخت کند و هنگامی‎که شغل نداشته باشد چگونه باید از پسِ پرداخت این هزینه‌ها برآید؛ حتی آنهایی هم که شاغلند با توجه به سطح پایین درآمدشان در پرداخت اقساط وام‌های ازدواج و مسکن درمانده می‌شوند.

تسهیلات ازدواج نمی‌تواند منجر به ازدواج جدید در جامعه شود

عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور لرستان با تاکید براینکه افزایش وام ازدواج خوب است اما نمی‌تواند منجر به ازدواج جدید در جامعه شود و این تسهیلات تنها مسکِن هستند، تصریح کرد: اگر دولت هدفش حل مساله ازدواج جوانان است باید به دنبال ایجاد اشتغال پایدار برای آنان باشد و فکر، منابع، برنامه و بودجه خود را در راستای ایجاد اشتغال پایدار بگذارد.

وی بیان کرد: نرخ طلاق در جامعه بالاست و چنانچه جوانان با دریافت وام ۲۰ میلیونی ترغیب به ازدواج شوند اما چون درآمد پایداری ندارند این کمبود زندگی آنها را تحت تاثیر قرار داده و اختلافات بروز می‌کند و زندگی‌هایی که با این تسهیلات تشکیل شده از هم خواهد پاشید.

این دکترای اقتصاد تاکید کرد: درست است با وام ازدواج یک زندگی تشکیل و نرخ ازدواج بالا می‌رود اما در کنار آن نیز طلاق افزایش دارد و این زندگی‌ها دوامی ندارد چون جوان از عهده مخارج برنخواهد آمد و حتی از بازپرداخت اقساط وام خود عاجز می‌ماند و ممکن است زندگی تشکیل شده متلاشی و به طلاق ختم شود.

با این تفاسیر چنانچه جوانان را مقصر بدانیم بی‌انصافیست چراکه آنان یک روی سکه هستند و هزینه‌های حداقلی برای یک زندگی مشترک تناسبی با درآمد آنها ندارد، حتی چنانچه از هزینه‌های هنگفت مخارج مراسم ازدواج و جهیزیه بگذریم آیا یک جوان نباید مبلغی برای اجاره بهای واحدی مسکونی داشته باشد. از طرفی نیز موضوع بیکاری و نبود شغلی پایدار مزید بر علت شده است، قطعا چنین موضوعاتی منجر به مشکلات روحی و روانی فرد و نهایتا بروز مشکلاتی برای آنها خواهد شد.

برای ترغیب جوانان به ازدواج باید شغل ایجاد کنیم

در این خصوص علی رستمیان عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز اظهار کرد: پرداخت وام ازدواج ۲۰ میلیون تومانی به زوجین جوان لازم و خوب است اما کافی و اثربخش نیست. برای حل مشکلات جوانان و ترغیب آنها به ازدواج باید شغل ایجاد کنیم که با انجام این مهم قطعا هزینه ازدواج، مسکن و سایر هزینه‌ها تامین خواهد شد.

نماینده مردم سلسله و دلفان با بیان اینکه برخوردی که بانک‌ها با این زوجین انجام می‌دهند تاسف‌بار است چرا که بخاطر یک ضامن بارها باید به بانک مراجعه کنند تا ضامن تایید شود، افزود: تضامین بانکی مشکل اصلی زوجین برای گرفتن وام ازدواج است.

رستمیان گفت: لازم است دولت به فکر اشتغال افراد باشد و اقدامی عاجل انجام دهد.