سياستمداران ایرانی «فيس بوک»
تعداد کاربران شبکههاي اجتماعي روزبهروز افزايش پيدا ميکند و به همين سبب است که هر صنفي براي ارايه ديدگاه يا محصولات خود صفحهاي در يکي از اين شبکهها دارد.
تحليلگران ميگويند رسانههاي مدرن و شبکههاي اجتماعي جديد سياست را متحول کرده و عامل ظهور پديدههايي چون انقلابهاي منطقه هستند.
اهالي سياست و علوم ديني هم از اين غافله عقب نمانده و با ايجاد صفحاتي در شبکههاي مجازي با مردم و مخاطبانشان در ارتباط هستند. تا پيش از انقلابهاي خاورميانه شايد فيسبوک و توييتر تنها بهعنوان شبکههاي اجتماعي شناخته ميشدند و موردتوجه سياستمداران قرار نگرفته بودند اما حالا صفحات منتسب به چهرههاي سياسي و ديني بيشترين تعداد مراجعه در صفحات مجازي را داراست.
براي مثال پاپ بنديکت شانزدهم، رهبر کاتوليکهاي جهان با استفاده از شبکههاي اجتماعي به هشتزبان به سوالهاي پيروان خود پاسخ ميدهد. در ايران هم سياستمداران و چهرههاي مختلف ديني و اجتماعي در شبکههاي مجازي صفحاتي دارند اما پربازديدکنندهترين اين صفحات در فيسبوک قرار دارند؛ شبکهاي مجازي که اگر آن را يک کشور بدانيم بيشترين تعداد افراد را دربرميگيرد به همين سبب بسياري فيسبوک را پرجمعيتترين کشور جهان ميدانند.
هر لحظه کاربراني از سراسر دنيا به فيسبوک ميپيوندند و مطالبي شامل عکس، ويديو يا خبر را به اشتراک ميگذارند. هر کدام از اين مطلبها با گزينه لايک يا پسنديدم مواجه ميشود يا چندينبار توسط کاربران ديگر به اشتراک گذاشته ميشود. در قسمت پايين مطالب هم نظرات منتشر ميشوند به اين ترتيب ممکن است يک مطلب يا عکس هزارانبار توسط هزاران کاربر ديده شود.
هرچند که اين شبکههاي اجتماعي در برخي از کشورها فيلتر شده و استفاده از آنها مجاز نيست اما اينروزها حتي در کشورهاي جهان سوم هم کسي نيست که از فيسبوک يا شبکههاي اجتماعي و نوع عضويت در اين شبکهها -که رايگان هم هست - بياطلاع باشد.
در کشور ما هم با اينکه از سال ۸۸ تاکنون فيسبوک با فيلترينگ مواجه بوده اما تعداد بالايي از کاربران اين شبکه اجتماعي را ايرانيها تشکيل ميدهند. اين در حالي است که پليس جرایم اينترنتي استفاده از فيلترشکن را براي دسترسي به اين شبکه اجتماعي جرم خوانده است. با اين حال شبکههاي تلويزيوني جامجم برونمرزي که تحتنظر صداوسيما فعاليت ميکنند داراي صفحات فيسبوکي براي برقراري ارتباط با مخاطبان خود هستند و بسياري از جنگها و برنامههاي خبري و تحليلي اين شبکهها از فيسبوک براي برقراري ارتباط با مخاطبان خود استفاده ميکنند.
برخي سياستمداران و علما هم که اين روزها هر کدام از نعمت وبسايت يا پايگاه اينترنتي برخوردارند از غافله عقب نمانده و در شبکههاي اجتماعي هم صفحاتي براي خود ايجاد کردهاند. با برگزاري انتخابات مجلس و رياستجمهوري تعداد صفحات فيسبوکي سياستمداران افزايش يافت. هرچند منبع رسمي اخبار و اطلاعات هر نامزد انتخابات رياستجمهوري يا مجلس وبسايت رسمي آن نامزد قلمداد ميشد، با اين حال اخبار فعاليت نامزدها، پوسترها، کليپها و عکسهاي، تبليغاتي نامزدهاي انتخابات رياستجمهوري و هوادارانشان غیر از این وبسایتهای رسمی در شبکههاي اجتماعي هم به اشتراک گذاشته ميشد. براي مثال در زمان انتخابات ۷۳ صفحه فيسبوکي درباره تبليغات سعيد جليلي وجود داشت. محسن رضايي ۴۵، حسن روحاني ۴۴، قاليباف ۸۵، عارف ۱۵، ولايتي ۲۶، غرضي ۷ و حدادعادل ۴ صفحه در اختيار داشتند.
ماجراي صفحه فيسبوک دفتر مقاممعظمرهبري
۱۳آذر ۹۱ اکانت «توييتر» مربوط به مقاممعظمرهبري آدرس صفحه فيسبوکي اين دفتر را منتشر کرد. «دفتر رهبر انقلاب اسلامي ايران عضو فيسبوک شد»، «دفتر رهبر معظم انقلاب در فيسبوک حساب کاربري ايجاد کرد»، «حضور دفتر رهبر معظم انقلاب در فيسبوک»، «دفتر رهبر انقلاب آيتالله خامنهاي به فيسبوک پيوست» از جمله تيترهايي است که موتور جستوجوگر گوگل درباره اين خبر نمايش ميدهد.
دفتر مقاممعظمرهبري، فعاليت چشمگيري در فضاي مجازي داشته و علاوه بر اداره يک سايت اينترنتي بسيار فعال و به لحاظ فني پيشرفته، بر روي شبکههاي اجتماعي فيسبوک، توييتر و اينستاگرام (يک شبکه اجتماعي به اشتراکگذاري عکس) نيز حضور دارد.
پيش از اين مقاممعظمرهبري در پاسخ به استفتايي درباره استفاده از فيسبوک، نظر خود را اعلام کردند.
«متن سوال:
بسم الله الرحمن الرحيم
آيتالله خامنهاي
با سلام و احترام، با توجه به اينکه وبسايت فيسبوک در ايران فيلتر شده است، آيا ورود به چنين سايتي صرفا براي ارتباط با دوستان و بدون هيچ فعاليت سوءعليه منافع ملي جمهوري اسلامي اشکال دارد؟ با تشکر.
پاسخ به استفتاء
باسمهتعالي
سلام عليکم و رحمهالله و برکاته
بهطور کلي اگر مستلزم مفسده (مانند ترويج فساد، نشر اکاذيب و مطالب باطل) بوده يا خوف ارتکاب گناه باشد يا موجب تقويت دشمنان اسلام و مسلمين شود، جايز نيست والا مانعي ندارد.
موفق و مويد باشيد.»
با اين حال و به رغم پيگيري رسانهها اما هيچيک از مسوولان دفتر مقاممعظمرهبري يا گردانندگان پايگاههاي رسمي اطلاعرساني اخبار مرتبط با ايشان يعني khamenei.ir و نيز leader.ir ايجاد صفحه در فضاي مجازي فيسبوک را تاييد نکردهاند.
مجلس شوراي اسلامي هم صفحهای در فيسبوک دارد که براي عضويت در آن نوشته: شما بهعنوان نماينده منتخب مردم تريبون مجلس شوراي اسلامي در اختيارتان قرار گرفته است تا به نمايندگي از مردم مطالبات مردمي را منعکس نماييد. خواهش ميکنيم از تريبون مجلس تنها مطالبي را مطرح کنيد که در شأن مجلس و نماينده آن است. اين گروه بيش از هزار نفر عضو دارد.
در ادامه صفحاتي منتسب به چهرههاي سياسي و مذهبي معرفي ميشوند با اين حال اين گزارش انتساب صفحات فيسبوکي را به اشخاص تاييد يا تکذيب نميکند تنها به معرفي اين صفحات پرداخته است.
فرزندان سياسيون
عماد خاتمي فرزند سيدمحمد خاتمي رييسجمهوري سابق کشور است که در صفحه فيسبوک خود به بيان ديدگاهها و نظراتش ميپردازد. خاتمي اين روزها بيشتر نظراتش سياسي و مربوط به مسايل روز کشور است و تعداد بالايي هم بيننده دارد. مهدي هاشمي بهرماني هم در فيسبوک داراي صفحه شخصي است. او در آخرين پست اين صفحه نوشته است: خطاب به دوستان عزيزي که در اين چند روز نسبت به آنچه در مجلس درباره من گفته شد پيغام دادهاند يا اينکه ابراز تاسف کردهاند تشکر و قدرداني مي كنم.
نمايندگان مجلس
هواداران دکتر سبحانينيا عضو هيات رييسه مجلس هم در فيسبوک صفحه با نام او ايجاد کردهاند و در آن مصاحبهها و نظرات سبحانينيا را به اشتراک ميگذارند. عبدالرضا مرادي نايبرييس کميسيون قضايي مجلس هشتم و عضو اصلي کميسيون تلفيق بودجه کشور و نماينده شهرستانهاي ممسني و رستم در مجلس، هم داراي صفحه طرفداران و هم صفحه شخصي است و هر آنچه در پايگاه اطلاعرساني وي قابل مشاهده است در صفحه فيسبوکش به اشتراک گذاشته شده است. کواکبيان دبيرکل حزب مردمسالاري و الياس حضرتي مدير مسوول روزنامه اعتماد هم در فيسبوک صفحاتي دارند.
محمدرضا باهنر هم در صفحه شخصياش در فيسبوک مصاحبهها و اخبار مربوط به خودش را منتشر ميکند. او در آخرينش پست صفحهاش نوشته: «در جوار بارگاه امام هشتم(ع) نایب الزياره و دعاگوي دوستان بودم... التماس دعا، محمدرضا باهنر.»
مهدي کوچکزاده هم صفحهاي در فيسبوک دارد و عکسهايي از سفرهاي استاني احمدينژاد و يادداشتهاي خود را در آن منتشر ميکند.
شورايشهر
اميررضا خادم از قهرمانان ورزشي است و شهرتش را مديون موفقيتهايش در اين حوزه است. او بعدها به مجلس هفتم رفت و به عضويت فراکسيون اصولگرايان درآمد. اما زماني که از حضور براي مجلس هشتم بازماند به شوراي شهر تهران رفت و در ساختمان شهرداري مشغول به کار شد. او در فيسبوک صفحهای با ۲۹۲۸ دوست دارد که عموما به انتشار عکسها وکاريکاتورهايي با موضوعات سياسي - اجتماعي ميپردازد و ۲۹۲۸ دوست او نظراتشان را درباره عکسي که وي به اشتراک گذاشته بيان ميکنند. به جز خادم، عباس جديدي، عليرضا دبير و هادي ساعي، احمد مسجدجامعي، محمدعلي نجفي و حسن بيادي هم در فيسبوک صفحات طرفداران يا فنپيج دارند.
مجريان مشهور
بسياري از فعالان رسانهاي از طريق فيسبوک با مخاطبان خود در ارتباط هستند و شبکههاي تلويزیوني هم صفحات فيسبوک دارند و صفحات فيسبوک براي مجريان مشهور چون رضا رشيدپور و کامران نجفزاده هم وجود دارد، در ميان همه اينها اما وحيد يامينپور که روزگاري مجري مناظرات بعد از انتخابات بود بسيار فعال در شبکه اجتماعي فيسبوک ظاهر شده و به صورت دايمي باقي رسانههايي که همانند او فکر نميکنند را به باد انتقاد ميگيرد. او در آخرين پست فيسبوک خود نوشته است «جوابهاي غيرمنتظره علي جنتي نشريه افراطيها - و البته ما - را متعجب کرد. علي جنتي ميگويد نظارت قبل از چاپ را برميدارد ولي نظارت قبل از توزيع را نه! يعني ناشر خودش برود طبق موازين متن را مميزي کند و چاپ کند آن وقت اگر ارشاد صلاح نديد چند هزار نسخه چاپ شده را خمير ميکند! اين نوع مميزي بسيار خطرناکتر از نوع اول به نظر ميرسد و ناشران را رسما به خاک سياه مينشاند. مصاحبهکننده چند جاي مصاحبه وحشتزدگي خود را ابراز ميکند و ميگويد: «اين مغاير آزادي بيان است... نگراني ايجاد ميکند... ناشر را دچار خودسانسوري ميکند... خطرناک است...!»
دولتيها
عمر استفاده از شبکههاي اجتماعي در ايران به دولت نهم بازميگردد از ميان دولتيهاي آن زمان تنها مشايي بود که صفحاتي در فرند فيد و بعدها در فيسبوک پيدا کرد اما اين صفحات آن طورها فعال نبودند. دولت يازدهم اما دو وزير فعال در شبکههاي اجتماعي دارد. محمدجواد ظريف و اسحاق جهانگيري. اسحاق جهانگيري علاوه بر تحليل و خبر مطالب جالبي در فيسبوک به اشتراک ميگذارد او در يکي از پستهايش نوشته: «امروز جمعي از دوستان به ملاقاتم آمدند.
نکته جالب برايم اين بود که يکي از آنها که سابقا در بخش فرهنگ و هنر فعاليت ميکرد اخيرا بيکار شده و به سمت کارهاي اقتصادي رو آورده است.»وي به تازگي يک فعاليت معدني شروع کرده و خيلي اميدوار بود که درآمد خوبي نصيب او و ديگر شرکايش شود. اما حتما ميدانيد در شرايط فعلي که بخش توليد کشور با مشکلات زيادي روبهرو است، استراتژي مديران بنگاههاي اقتصادي، تلاش براي بقا به جاي تلاش براي توسعه است و اين جاي نگراني دارد.
با اين حال بنگاههايي که به منابع طبيعي وصل هستند نسبت به بقيه از وضعيت بهتري برخوردارند. در چنين شرايطي فعاليت در بخش معدن شايد مقرون به صرفهتر از ساير بخشها باشد.
البته معدنکاري از سختترين کارهاست و شايد برايتان جالب باشد که پدر مرحوم من نيز معدنکار بود و من هميشه با عشق دستهاي مهربانش را ميبوسيدم. «محمدجواد ظريف هم تحليلها و خبرهاي مختلفي در صفحه شخصياش به اشتراک ميگذارد. اما پس از وزيرشدنش تعداد صفحات بالايي در فيسبوک به نام او ساخته شد و وزير امور خارجه به همين سبب در صفحه شخصياش نوشت: دوستان سلام.
از اينکه به دليل گرفتاري هفته اول کاري نتوانستم بيشتر در خدمت شما باشم پوزش ميخواهم. به هرحال، تلاش ميکنم نظرات شما را مرور کنم و اگر فرصت پاسخ پيدا نکردم اميدوارم با نگاه خطاپوش خود مرا ببخشيد. ضمنا شنيدهام برخي دوستان لطف کرده و صفحات ديگري را به نام بنده باز کردهاند. ضمن سپاس از بزرگواري و محبت آنها، يادآوري ميکنم که تنها اين صفحه نظرات بنده را منعکس ميکند. /https://www.facebook.com/jzarif/ محمدجواد ظريف.»
نوادگان امام راحل
مرتضي و نعيمه اشراقي به همراه سيدحسن خميني و پسرش سيداحمد خميني در فيسبوک صفحات شخصي دارند. در صفحات شخصي آنها عکسهايي از خانواده به همراه امام راحل ديده ميشود. علاوه بر خبرها و ديدگاههايشان خاطراتي هم نقل ميشود. صفحه سيداحمد خميني به همين سبب بارها مورد توجه رسانهها بوده است. در صفحه اشراقيها هم پيامهاي تبريک و همدردي و تسليت و اخبار و تشکر ديده ميشود. سيدحسن خميني هم از اين قاعده مستثنا نيست و با خيل عظيمي از پيام تشکر و درخواست دوستي براي پيوست به صفحه شخصياش از سوي مردم روبهروست.
چهرههاي سياسي
محمدعلي ابطحي در صفحه شخصي فيسبوکش به صورت روزانه نظراتش را منتشر ميکند. او درباره همه موضوعات با لحني عاميانه حرف ميزند و هر نظري که به اشتراک ميگذارد مورد توجه قرار گرفته و بارها توسط رسانهها اخباري که منتشر ميکند خبري شدهاند. احمد پورنجاتي هم آنقدر حجم بالايي از درخواست دوستي دارد که تعدادي فقط ميتوانند صفحه او را ببينند. غلامحسين کرباسچي هم علاوه بر صفحه شخصي صفحه هواداران دارد. او ديدگاههايش را در قالب جملاتي کوتاه در اين صفحات منتشر ميکند. عمادالدين باقي ديگر چهرهاي است که علاوه بر مطالب و ديدگاههاي سياسي تجربيات خود را از طريق صفحه شخصي فيسبوکش به اشتراک ميگذارد.
نظر کاربران
پس نتیجه می گیریم برای دسترسی ارزان یا رایگان و راحت و بی دردسر به سایتهایی چون فیس بوک یا باید آقازاده بود یا خود آقا اگه نه ول معطلیم