آیا تاریخ تَکرار می‌شود؟

محمد شمس در روزنامه قانون نوشت: آیا انتقادات گروهی از اصلاح‌طلبان به حسن روحانی معنایی خاص دارد؟ به نظر می‌رسد، پشت انتقادهای اخیر برخی اصلاح‌طلبان از حسن روحانی ماجرایی نهفته باشد؛ مانند تاکتیکی سیاسی به‌منظور زمینه‌چینی برای همراه کردن دوباره مردم در انتخابات آتی كه راي خود را به نفع جرياني در صندوق بريزند.

همه می‌دانند اگر در سال ۹۲ و ۹۶ برخی اتفاق‌های خاص نمی‌افتاد و حمایت گسترده اصلاح‌طلبان از طُرق مختلف نبود، حسن روحانی هرگز راهی پاستور نمی‌شد. اضافه بر آن، عده‌ای از بدنه دولت یازدهم و دوازدهم را اصلاح‌طلبان تشکیل می‌دهند. حال که دولت در بعضی سیاست‌هایش با شکست مواجه شده است، آن‌ها (اصلاح‌طلبان) به‌جای پذیرش خطا به‌صورت نرم دنبال القای این مساله به مردم هستند که حسن روحانی و دولت، سیاست‌های مطبوع اصلاح‌طلبان را پیش نمی‌برند تا به اين ترتیب زمینه‌ای فراهم کنند و از مردم فرجه‌ای دیگر بگیرند.

آیا تاریخ تَکرار می‌شود؟

گرچه همه بر این باورند که حسن روحانی اصلاح‌طلب نیست ولی در مقابل، همه می‌دانند اصلاح‌طلبان باعث به قدرت رسیدن روحانی شده‌اند. بنابراین، چه روحانی اصلاح‌طلب باشد چه نباشد در اصل ماجرا چندان تفاوتی ايجاد نمی‌کند؛ یعنی، اصلاح‌طلبان هرگز به این بهانه که روحانی اصلاح‌طلب نیست، نمی‌توانند خود را کنار کشیده و مبرا کنند. گرچه انتقاد کردن حق هر شخصی است اما وقتی انتقاد مسیر دیگری را طی کند، برخلاف عقل و انصاف است. نکته ظریف‌تر اینکه، در سال‌های نه‌چندان دور محمود احمدی‌نژاد نيز ‌بارها می‌گفت من اصولگرا نیستم. آیا به‌راستی اصلاح‌طلبان حرف او می‌پذیرفتند؟ آیا میان اصولگرایان و احمدی‌نژاد تفکیک قايل می‌شدند؟ حال چگونه اصلاح‌طلبان انتظار دارند مردم آن‌ها را مسئول بخشی از وضعیت نا بسامان کشور ندانند؟

صداقت، بهترین روش سیاست ورزی

از اولین انتخاباتی که به‌طور رسمی اصلاح‌طلبان در آن پیروز شده‌اند بیش از ۲۰ سال می‌گذرد و (با وجود محدودیت‌ها) نیروهای اصلاح‌طلب بیش از هر جناحی در طول انقلاب قدرت را در دست داشته‌اند. اما به‌راستی چه تغییر كلاني در آن بازه یا دوران مديريت افرادی مانند حسن روحانی که مورد حمایت آن‌ها بوده‌اند، رخ داده است؟ آیا وضعیت آزادی‌های سیاسی و اجتماعی بهتر شد؟ آیا حقوق شهروندی بیش از گذشته مورد تکریم و احترام قرار گرفت؟ شرایط اقتصادی مردم بهتر شد؟ آیا فساد اقتصادی کاهش پیدا کرد؟ و بسیاری از این سوالات كه در ذهن مردم وجود دارد و كسي به آن‌ها پاسخ مناسبي نمي‌دهد.

يك حافظه كوتاه

نگارنده بر این باور است كه بهتر نشدن وضعیت عمومی جامعه چه در زمانی که اصلاح‌طلبان در مسند قدرت بوده‌اند و چه زمانی که فرد مورد حمایت‌شان در قدرت بوده، به این دلیل است که برخي اصلاح‌طلبان سیاست‌مداران با صداقتی نیستند. گرچه مردم بارها به آن‌ها اعتماد کردند اما وقتی به قدرت رسیدند با کژ رفتاری سیاسی جواب اعتماد مردم را ندادند. برای نمونه کافی است به لیست بلند وعده‌های محقق نشده در طول دوران اصلاحات یا دولت حسن روحانی نگاهی اجمالی بیندازیم یا شعارهای مجلس ششم و لیست امید را پیش و پس از انتخابات مجلس واکاوی کنیم. گرچه شاید برخی نظریه‌پردازان اصلاح‌طلب بر این باور باشند که با چشم کبود باید به راه خود ادامه داد، اما این برای زمانی است که در وهله اول، مردم به صداقت سیاست‌مداران‌شان ایمان داشته باشند و دوم، جامعه اطمینان داشته باشد که مسیر مشخص و درستی را می‌پیماید. با این توصیف، چگونه انتظار دارند مردم دوباره به آن‌ها اعتماد کنند؟ مگر اینکه اصلاح‌طلبان به ضعیف بودن حافظه تاریخی ملت امیدوار باشند، یا اینکه رهبران اصلاحات بار دیگر با به راه انداختن بازی «تندرو و معتدل» باعث تحریک سادگان به حمایت از آن‌ها شوند.

سخن آخر ...