قاتل خاموش را نادیده نگیریم

گازگرفتگی در فصل پائیز و زمستان، یکی از مرگ‌های شایع در کشور ماست که با اندکی دقت، می‌توان آسیب‌های ناشی از آن را کاهش داد.

خبرگزاری تسنیم: مونوکسیدکربن شاید تنها قاتلی باشد که دست هیچ کارآگاه پلیسی به آن نرسیده تا برای همیشه بشر از شرّ وجود مرگ آورش رهایی یابد!

خاموش است و بی‌صدا، شیرین هم هست و شاید این ویژگی را از لبخند برخی قربانیانش به خود گرفته است! قربانیانی که مرگ را به خواست خود انتخاب نکردند اما اگر کمی ایمنی را جدی می‌گرفتند، شاید حیات هنوز در رگ‌هایشان جریان داشت!

با آمدن فصل سرما صفحه حوادث روزگار هم از آمار مرگ‌‌ومیر ناشی از گازگرفتگی سیاه می‌شود، حوادثی که علت اصلی آن بی‌احتیاطی در نصب وسایل گرمایشی و رعایت نکردن ایمنی است.

اکسیژنی که فقط یک مصرف کننده دارد!

اکسیژن مشترکی که در فضای بسته منتشر شده، در نهایت تسلیم مصرف کننده قوی‌تر می‌شود و از بدِ روزگار خاموشی مرگ خاموش گریبان آدمی را می‌گیرد.

علیرضا اکبری، کارشناس سازمان آتش نشانی اصفهان به خبرنگار تسنیم گفت: در فضای بسته یک اکسیژن مشترک داریم، هرچه‌ وسیله گازسوز، اکسیژن بیشتری مصرف کند، به‌طور طبیعی اکسیژن کمتری برای افراد باقی می‌ماند.

به گفته پژمان روحی، کارشناس شرکت گاز استان اصفهان، در سال ۹۵ با وجودی که تعداد حوادث انفجار و آتش‌سوزی حدود ۲ ونیم برابر حوادث گاززدگی بود اما تعداد فوتی‌های ناشی از حوادث گاززدگی حدود ۳ برابر حوادث انفجار و آتش‌سوزی است.

در عین حال، براساس آمار ارائه شده از طرف سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان، پکیج‌ها و آبگرمکن‌های منازل بیشتر از بقیه وسایل گازسوز حادثه آفرین شده‌اند.

منافذ را نبندید؛ co راه خروج می‌خواهد

به‌نظر می‌رسد بیشتر قربانیان حوادثی همچون گازگرفتگی، به بهانه کاهش هزینه‌ها و یا راحتی بیشتر دچار آسیب‌هایی می‌شوند که گاهی جبران‌ناپذیر هم می‌شود، اما غافل از اینکه رعایت ایمنی در بیشتر موارد هزینه‌بر نیست.

علی خدامی، کارشناس سازمان آتش‌نشانی اصفهان در این زمینه با اشاره به اینکه بیشتر گزارش‌هایی که از حوادث گازگرفتگی به‌دست مان می‌رسد به‌دلیل رعایت نکردن ایمنی در نصب آبگرمکن و پکیج است، گفت: با چند روش ساده همچون نظافت و نصب وسایل گازسوز، استفاده از شلنگ استاندارد به طول حداقل یک‌ونیم متر و بست‌های فلزی، و صاف و عمود بودن لوله بخاری، استفاده نکردن از لوله‌های آکاردئونی، اطمینان از باز بودن مسیر دودکش‌ها و نصب کلاهک H شکل می‌توان بدون خطر گازگرفتگی، فضای خانه و هرمکان بسته‌ای را گرم کرد.

وی با اشاره به اهمیت بازبودن منافذی برای ورود و خروج هوا در مکان‌هایی که وسایل گازسوز استفاده می‌شود، تأکید کرد: منفذگیری یکی از عمده‌ترین مشکلاتی‌ است که مردم هنگام استفاده از وسایل گازسوز آن را انجام می‌دهند و همین کار خطر گازگرفتگی را دوچندان می‌کند چون گاز co در صورتی که راهی برای خروج از مکان بسته نداشته باشد، سبب خفگی استشمام کنندگان آن می‌شود.

به گفته کارشناس سازمان آتش‌نشانی اصفهان استفاده از کلاهک سیمانی هم اشتباهی است که برخی به‌جای کلاهک فلزی روی پشت بام استفاده می‌کنند که حادثه‌آفرین می‌شود.

علائم گازگرفتگی را جدی بگیریم!

با رعایت نکات ایمنی در نصب وسایل گازسوز، و آگاهی از علائم گازگرفتگی، می‌توانیم باعث نجات جان افرادی که با گاز مونوکسیدکربن مسموم می‌شوند شویم تا شاید راهی شود برای کاهش احتمال مرگ خاموش.

رئیس اداره اورژانس پیش بیمارستانی استان اصفهان درباره نشانه‌های گازگرفتگی در افراد گفت: عمده‌ترین علائم گازگرفتگی سرگیجه، گیجی و خواب آلودگی فرد و گاهی همراه با آبریزش بینی است.

علیرضا قاسمی با بیان اینکه هنگام مواجهه با فرد یا افرادی که دچار مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن شده‌اند باید چند اقدام مهم و حیاتی انجام داد، افزود: ابتدا ماساژ دادن به تعداد ۱۰۰ بار در دقیقه را شروع کنید و قفسه سینه فرد مسموم را به‌عمق ۵ سانتی‌متر فشار دهید و رها کنید؛ این‌کارِ بسیار ساده اما حیاتی باعث می‌شود پیش از رسیدن مأموران اورژانس، احتمال نجات بیمار مسموم بیشتر شود.

700 مورد مسمومیت با گاز co درسال 95

گزارش‌های اورژانس اصفهان نشان می‌دهد، سال گذشته حدود ۷۰۰ مورد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در استان اصفهان داشتیم، این در حالی است که پارسال ۲۶ نفر از مردم استان اصفهان با مرگ خاموش، دیگر هرگز بهار ۹۶ را ندیدند.

مدیر مرکز حوادث و فوریت‌های پزشکی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان آماری هم از سال 94 در این زمینه داد و اظهارداشت: 2 سال پیش 284 نفر در استان اصفهان دچار مسمومیت با گاز co شدند که 29 نفر آنان به‌همین دلیل جان خود را از دست دادند.

غفور راستین همچنین اضافه کرد: از ابتدای امسال تاکنون بیش از ۵۰ نفر دچار گازگرفتگی شده‌اند که بیش از ۷ مورد آن منجر به فوت شده است.

وی با اشاره به اینکه هرسال آمار گازگرفتی با مونوکسید کربن با آغاز فصل سرما به‌ویژه از اوایل آذرماه در اصفهان و در مناطق سردسیر استان همچون فریدونشهر، خوانسار، سمیرم و گلپایگان افزایش پیدا می‌کند، گفت: بخاری غیراستاندارد و استفاده از بخاری زغالی از علل عمده گازگرفتگی است.

مدیر مرکز حوادث و فوریت‌های پزشکی استان اصفهان به همه توصیه کرد: درصورتی‌که با علائم گازگرفتگی مواجه شدید و با شیوه درمان آشنا نبودید، خیلی سریع با سامانه تلفنی ۱۱۵ تماس بگیرید و با راهنمایی اورژانس، اقدامات اولیه نجات را تا رسیدن مأموران انجام دهید.

قاتل خاموش را بیشتر بشناسیم

می‌گویند برای شکست دادن دشمن، او را بهتر بشناس! این فرمول به‌یقین در کاهش خطرات مواجهه با عامل مرگ شیرین یا مرگ خاموش هم کارساز است، چون باعث اجتناب از نزدیک شدن به آن می‌شود و راهی برای فراری دادنش.

نسیم بخشی کارشناس شیمی دراین‌باره می‌گوید: مونوکسیدکربن یا همان کربن مونوکسید (Carbon monoxide)که فرمول شیمیایی آن CO است، نام یک گاز بی‌بو، بی‌رنگ و بی‌طعم است که براثر ناقص سوختن کربن به وجود می‌آید.

کربن مونوکسید گازی بسیار سمی است و به همین دلیل آن را قاتل نامرئی یا قاتل خاموش می‌نامند، این گاز در صورت غلظت بالا، هم انسان و هم حیوان را از پا در‌می‌آورد.

این کارشناس شیمی ادامه داد: این گاز خطرناک که از یک اتم کربن و یک اتم اکیسژن تشکیل شده، هنگامی که وارد سیستم تنفسی انسان می‌شود خیلی سریع با گلبول‌های قرمز بدن ترکیب شده و باعث می‌شود اکسیژن کمتری به اعضای بدن برسد. در همین وضعیت خواب آلودگی و احساس خستگی مفرط در فرد بروز می‌کند و در موارد حاد دچار بیهوشی می‌شود.

به گفته وی، همه وسایل و دستگاه‌هایی که وظیفه سوزاندن چیزی را دارند مانند بخاری گازی یا نفتی، آب‌گرم‌کن و یا حتی موتور یک خودرو، تا حدودی گاز coتولید می‌کنند، بنابراین هرچه میزان اکسیژن هنگام سوختن کمتر باشد، بخش بیشتری از کربن‌ها دچار ناقص سوزی می‌شود و به‌جای دی‌اکسید کربن (CO۲) مونوکسیدکربن تولید می‌شود.

بازهم یادآوری می‌کنیم افرادی که در فضایی سربسته در معرض استنشاق این گاز قرار می‌گیرند ابتدا احساس کرختی و خواب آلودگی می‌کنند و در صورتی‌که هرچه سریع تر مکان را ترک نکرده و یا هوای تازه تنفس نکنند، دچار بیهوشی و در نهایت خفگی می‌شوند؛ پس برای داشتن زمستان‌هایی گرم و محافظت از خود و خانواده‌مان در برابر قاتلی نامریی، ایمنی و احتیاط را هرگز نادیده نگیریم.