بی‌نظیرترین گونه ایرانی؛ یک گام به سمت انقراض!

تابناک: یوزپلنگ آسیایی که تنها چند قلاده از آن در کشورمان باقی مانده، با سرعت زیاد به سمت انقراض پیش می‌رود و به رغم انتظارها، سازمان محیط زیست کشورمان نیز با این انقراض همراهی می‌کند!

به رغم آنکه سالهاست باقیمانده یوزهای آسیایی در کشورمان تحت حمایت سازمان ملل قرار گرفته و علاوه بر کمک های نقدی این سازمان جهانی، نهاد ویژه حفاظت از این گونه نیز در کشورمان تشکیل شده و با دریافت بودجه ویژه فعالیت می‌نماید، اخباری در خصوص این گونه منحصر به فرد مخابره می‌شود که برخی آن را نشانه انقراض قریب الوقوع این گونه و پیوستن آن برای همیشه به تاریخ می‌دانند.

اخباری از قبیل مرگ یک یوز ماده در توران در سال ۹۴ که تاکنون مخفی نگه داشته شده بود و ساعاتی پیش افشا شد؛ مرگ یوز مادری که در سال ۹۱ به همراه توله‌اش مقابل دوربین‌های تله‌ای در منطقه حفاظت شده توران قرار گرفته و امیدواری های زیادی برای نجات نسل یوز ایرانی از خطر انقراض آفریده بود اما حالا خبر می‌رسد که مدت زیادی ست جانش را از دست داده و یوز را یک گام بزرگ به انقراض نزدیک تر کرده است.

ماجرا از این قرار است که با افشای یکی از گزارش‌های «موسسه حیات وحش میراث پارسیان»، موسسه ای که به شکلی عجیب و پر ابهام، عهده دار پروژه بین المللی حفاظت از یوز شده، فعالان حیات کشور از مرگ ماده یوز شناسایی شده در توران آگاه شده و خواستار پاسخگویی مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست کشورمان در این خصوص شدند.

این در حالی است که به فاصله کوتاهی از انتشار این خبر و در حالی که مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست کشورمان و همچنین متولیان پروژه حفاظت از یوز ترجیح داده بودند در این خصوص سکوت پیشه کرده و از پاسخگویی شانه خالی نمایند، فیلمی منتشر شد که ثابت می‌کرد مرگ این یوز صحت دارد؛ فیلمی که تاکنون از عموم پنهان نگه داشته شده بود و بر این اساس، شائبه های فراوانی در خصوص چرایی پنهان کردن آن مطرح است.

اتفاقی چه بسا شوم تر از مرگ این یوز که یک گام بزرگ در مسیر سوق این گونه به انقراض به شمار می‌آید؛ از این رو "بزرگ" که به یاد می‌آوریم در فقر آمار و ارقام ارائه شده در خصوص یوزهای باقیمانده در کشورمان، چند سال پیش آماری منتشر شد که حکایت از جمعیت بسیار بسیار کوچک یوز (کمتر از ۲۰ قلاده مشاهده شده) داشت و نشان می‌داد در این جمعیت کوچک، شمار یوزهای ماده بسیار ناچیز است. شمار یوزهایی که توان باروری دارند و احیای نسل این گونه در گرو سلامت آنهاست.

اکنون کافی ست بدانیم که نرخ باروری در یوز بسیار بسیار پایین است تا دریابیم که مرگ ماده یوز توران که «دلدار» نام گرفته بود، چه ضربه مهلکی به ادامه نسل این گونه است. نسل یوزهایی که روزگاری نه چندان دور در سراسر قاره آسیا می‌زیسته اند اما حالا تنها شمار اندکی از آنها در کشورمان باقی مانده اند و از این رو یوز ایرانی (نه یوز آسیایی) نامیده می‌شوند؛ گونه ای از یوزپلنگ که با گونه مشابه آفریقایی تفاوت های چشمگیر دارد و با از دست رفتن آن، لطمه ای جبران ناپذیر به حیات وحش جهان وارد خواهد آمد.

اتفاقی که ظاهرا برای مسئولان محیط زیست کشورمان فاقد اهمیت است که اگر این گونه نبود، دست کم در این خصوص اطلاعیه صادر کرده و ضمن شفاف سازی در خصوص این فیلم، از چرایی مرگ این یوز ماده پرده بر می‌داشتند. اتفاقی که البته ناکافی ست و می‌بایست به ارائه توضیحاتی در خصوص چرایی پنهان کردن این اتفاق بزرگ و برخورد با عاملان این رویداد هم گره بخورد اما به قدر صدور یک اطلاعیه نیز رخ نداده است.

وضعیتی که برخی دوست داران حیات وحش آن را به همراهی سازمان حفاظت محیط زیست و نهادهای زیرمجموعه شان با انقراض یوز تعبیر می‌کنند و نشانه های فراوان دیگری برای اثبات آن بر می‌شمارند؛ ادعایی که سکوت سازمان محیط زیست و مسئولان پروژه بین المللی حفاظت از یوز آن را تقویت می‌کند تا سایه انقراض بیشتر از پیش بر سر یوز ایرانی سایه بیافکند.