گردش به راست روحانی واقعیت یا خیال؟!

روزنامه آرمان- حمید شجاعی: عملکرد دولت در ماه‌های گذشته موجب شده بسیاری از موافقان و مخالفان در این باب اظهارنظر کنند. برخی معتقدند روحانی از حامیان خود، یعنی اصلاح‌طلبان، به‌سوی اصولگرایان چرخیده است.

از سوی دیگر بسیاری نیز می‌گویند روحانی مواضع خود را تغییر نداده و صرفا ادبیات ملایم‌تری را باتوجه به شرایط خاص کشور و منطقه در پیش گرفته است. در‌هرصورت تردیدی نیست که روحانی باید به وعده‌های خود در قبال اقشار مختلف جامعه و تحقق مطالبات آنها پاسخگو باشد، چون در ادامه راه نیز به آنها و جریان حامی خود نیاز خواهد داشت.

۲ روی یک سکه

بسیاری معتقدند عملکرد روحانی پس از انتخابات به‌نحو محسوسی تغییر یافته است. البته برای این مدعا دلایلی نیز وجود دارد؛ اگر به سخنان و وعده‌های رئیس‌جمهور طی ماه‌های اخیر نگاهی بیندازیم، درمی‌یابیم که عملکرد روحانی شامل دو فصل پیش و پس از انتخابات می‌شود. او پیش از انتخابات وعده‌های بسیاری داد و به‌قرائت بسیاری از ناظران سیاسی، از اصلاح‌طلبان اصلاح‌طلبانه‌تر سخن گفت. رئیس‌جمهور وعده‌های استفاده از جوانان، زنان و اقلیت‌ها در کابینه، تغییرات گسترده در دولت و اجرای کامل حقوق شهروندی و مهم‌تر از آن رسیدگی به مطالبات مردم در سطوح اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را داد، اما چه شد پس از انتخابات و وقتی۲۴‌میلیون رأی به دست آورد، تغییر موضع داد.

رئیس‌جمهور در تشکیل کابینه دوازدهم به همه‌چیز در حد‌اقل ممکن پرداخت. استفاده از جوانان صرفا در به کارگماردن معاون وزیر قبلی ارتباطات خلاصه شد و در استفاده از ظرفیت عظیم زنان نیز با وجود درخواست‌های بسیار رئیس‌جمهور به معاونت بسنده کرد. در مورد حضور اقلیت‌ها در دولت نیز موضوع در حد سخن باقی ماند. انتصاب استاندار‌ها و اجرای حقوق شهروندی نیز از عملکرد انتقادآمیز دولت نشان دارد، چون با وجود افراد کارآمد و توانا دولت در استانداری‌ها به جای تغییر به جابه‌جایی روی آورد و در حقوق شهروندی نیز در بحث سپنتا نیکنام مداخله نکرده است. با رصد این موارد است که بسیاری می‌گویند روحانی پیش از انتخابات متمایز از رئیس‌جمهور پس از انتخابات است.

روحانی و حمایت مردم

معاون‌سیاسی وزارت‌کشور دولت اصلاحات در واکنش به ادعای برخی تحلیلگران درخصوص گردش‌به‌راست رئیس‌جمهور پس از انتخابات اظهار کرد: شخصا با این پیش‌فرض که روحانی چرخش به راست داشته، مخالفم و معتقدم رئیس‌جمهوری پس از انتخابات نه‌تنها چرخش به راست نکرده، بلکه اساسا نمی‌تواند گردش کند. مصطفی تاجزاده افزود: علت عدم‌امکان گردش‌به‌راست روحانی روشن است؛ به هر حال ۲۴‌میلیون شهروند ایرانی به روحانی رأی داده‌اند. از طرفی انتخاب کسانی که در این انتخابات به رئیسی رأی دادند، هرگز روحانی نخواهد بود و هر چقدر هم روحانی گردش‌به‌راست کند، تاثیری در رأی آنها ندارد. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب به ایلنا عنوان کرد: به‌نظر می‌رسد بخشی از ۱۸‌میلیون شهروندی که اساسا در انتخابات شرکت نکردند، از روحانی، خاتمی و جریان اصلاحات عبور کرده‌اند؛ با این حساب اگر روحانی به‌دنبال به‌دست‌آوردن رأی این ۱۸‌میلیون‌نفر باشد، عملا باید بیش‌ازپیش به‌سمت جریان اصلاحات گردش کند.

او اضافه کرد: کشور هم‌اکنون با مشکلات اساسی و مهمی دست‌به‌گریبان است؛ معتقدم این مشکلات در کشور بیشتر از آن است که رئیس‌جمهوری احساس کند دیگر نیازی به مردم و رأی شهروندان ندارد و اتفاقا امروز روحانی بیش از هر زمان دیگری نیازمند مردم و حمایت جامعه است. معاون‌سیاسی وزارت‌کشور دولت اصلاحات تصریح کرد: احساس نیاز روحانی به مردم در شرایط کنونی به‌قدری زیاد و اساسی است که ممکن نیست احساس کند می‌تواند مستقل از این حمایت به کار خود بپردازد و احیانا بخواهد به‌سمت راست گردش کند. تاجزاده در ارتباط با علت تغییر ظاهری در مشی رئیس‌جمهور گفت: آنچه در این روزها اتفاق افتاده، صرفا این است که آن شفافیت و صراحتی که در ایام انتخابات می‌دیدیم، امروز و پس از سپری‌شدن ایام انتخابات دیده نمی‌شود که البته امری طبیعی است. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب تاکید کرد: مساله ‌این است که به‌هرحال زمان انتخابات، زمان رقابت است و شوروشوق انتخاباتی بر فضای‌سیاسی غالب می‌شود.

در طرف مقابل مسائلی مطرح شده و حرف‌هایی عنوان می‌شود و این طرف هم لازم می‌داند پاسخ دهد و به‌طور طبیعی مواضع تندوتیز و صریح می‌شود. معاون‌سیاسی وزارت‌کشور دولت اصلاحات خاطرنشان کرد: معتقدم روحانی باهوش‌تر از آن است که بخواهد به سمت راست بچرخد، چراکه می‌داند در صورت گردش‌به‌راست، چیزی به‌دست نمی‌آورد و صرفا پشتوانه عظیم مردمی‌اش را از دست خواهد داد و روحانی باید مراقب این مساله باشد. تاجزاده تصریح کرد: شرایط کشور و موقعیت دولت نیز به‌گونه‌ای است که رئیس‌جمهوری تا پایان دوره چهارساله‌اش به حمایت مردم نیاز دارد و طبیعتا نمی‌تواند به‌سمت راست گرایش پیدا کند.

راستگرایان و روحانی

در این راستا یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب به «آرمان» گفت: نباید فراموش کرد که خاستگاه آقای روحانی جریان راست بوده و او خود از پایه‌گذاران جامعه روحانیت مبارز است، اما از سال۹۲ با رویکرد اعتدالی دولتی را روی کار آورد که بیشتر به‌سمت اصلاح‌طلبان بود تا اصولگرایان. فیاض‌ زاهد در ارتباط با احتمال چرخش آقای روحانی به‌سمت اصولگرایان به «آرمان» گفت: با توجه به‌اینکه آقای روحانی به رأی اصلاح‌طلبان و مردم احتیاجی ندارد، این احتمال وجود دارد که به‌سمت اصولگرایان برود، اما موضوع این است که از اول هم مشخص بود که آقای روحانی چنین جهتگیری‌هایی دارد و آنچه امروز رخ می‌دهد، تعجب‌برانگیز نیست.

وی افزود: اتفاقا اظهارات رئیس‌جمهور در کمپین‌های انتخاباتی بیشتر مورد تعجب بود، چون آقای روحانی از خطوطی رد می‌شد که حتی اصلاح‌طلبان نیز پس از تجربه سال۸۸ تمایلی به عبور از آن گسل‌ها نداشتند. از این جهت طبیعی است که در نظر افکارعمومی و از منظر سطحی یا روبنایی این برداشت صورت گیرد که رئیس‌جمهور مطابق آنچه وعده داده عمل نمی‌کند. زاهد اظهار داشت: اگر با خوشبینی به ‌این موضوع نگریسته شود، رئیس‌جمهور برای پیشبرد مطالبات مردم نیازمند تعامل با نهادهای حاکمیت است، بنابراین خود تلاش می‌کند که بار این مطالبات را به‌دوش بکشد.

این فعال‌سیاسی اصلاح‌طلب تاکید کرد: روحانی در حوزه عملیات و اجرا دولت بوروکرات و عملگرایی را روی کار آورده که هرچند اصلاح‌طلب نیست و شعارهای اصلاح‌طلبانه نمی‌دهد، اما از عملکرد مطلوبی برخوردار است. فیاض‌زاهد تصریح کرد: آقای روحانی نباید این حقیقت را فراموش کند که اگر از قول‌های خود در انتخابات و از پایگاه عمومی خود فاصله بگیرد، در جناح‌راست چیزی به او نخواهد رسید و هیچ‌گاه مورد تایید و پذیرش آنها قرار نخواهد گرفت. این نکته‌ای است که آقای‌روحانی نباید فراموش کند.