بهرام امیراحمدیان - استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اوراسیا در روزنامه شرق نوشت: ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران و روسیه شباهتهایی به هم داشته است که هم در دوره امپراتوری روسیه با نظام شاهنشاهی ایران و هم پس از دوره فروپاشی بهویژه دوره زمامداری پوتین با جمهوری اسلامی ایران قابل تطبیق است.
بهرام امیراحمدیان - استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اوراسیا در روزنامه شرق نوشت: ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران و روسیه شباهتهایی به هم داشته است که هم در دوره امپراتوری روسیه با نظام شاهنشاهی ایران و هم پس از دوره فروپاشی بهویژه دوره زمامداری پوتین با جمهوری اسلامی ایران قابل تطبیق است.
اکنون هر دو کشور با ساختار نظم جهانی به رهبری آمریکا مخالفت سرسختانهای دارند. در سالهای اخیر که پس از بحران اوکراین روسیه از سوی غرب تحریم اقتصادی شده است و ناتو در پی دربرگیری روسیه پیش میرود، همکاریهای ایران و روسیه با یکدیگر به عمق استراتژیک هر دو کشور معنا میدهد. دوراندیشی آغاز دوران پوتین برای تعریف کریدور شمال-جنوب جهت بهرهگیری از دالانی استراتژیک که بتواند در صورت ادامه دربرگیری روسیه از سوی ناتو، شبیه مدل دربرگیری شوروی، از مخمصه رهایی یابد، قلمرو جمهوری اسلامی بود که در سال ٢٠٠٠ بین این دو و هند به امضا رسید.
این کریدور روی کاغذ ماند. ایران در سالهای تحریم مورد بیمهری این دو شریک قرار گرفت. اکنون که روسیه از سوی غرب در تنگنای استراتژیک قرار گرفته، اهمیت استراتژیک ایران برای روسیه بیشتر شده است. ولی هند با غرب بیش از شرق رابطه دارد. هند بازیگری چندوجهی است و مرموز. عروس هزار داماد است. این دو سوی کریدور شمال - جنوب یعنی هند و روسیه با اسرائیل رابطهای نزدیک دارند و در این میان ایران با اسرائیل دشمنی دارد. ایران نیز میتواند با بهرهگیری از ظرفیتهای خود، از موقعیتش برای ارتقای جایگاه ژئوپلیتیکی خود بهره گیرد. قلمرو ایران منطقهای حائل برای روسیه در ارتباط با خاورمیانهای است که روسیه علاقهمند به حضور در آن است.
بیدلیل نیست که روسیه علاقهمند به میانجیگری بین ایران و عربستان است تا با بهبود روابط بین این دو قدرت منطقهای در حوزه خلیج فارس، بتواند حضور داشته باشد و تهدیدهای غرب را خنثی کند. مبحث انرژی نقشي مهم و کلیدی دارد. دیدار پادشاه عربستان از مسکو در این راستا هم میتواند مورد ارزیابی قرار گیرد. تماس آنها برای ثابتنگهداشتن تولید و صادرات نفت بهای جهانی نفت را افزایش داده است. از جنبههای اقتصادی هم حضور در خاورمیانه برای روسیه از اهمیت برخوردار است.
نامهربانی و رویگردانی آمریکا از متحدان سابق نظیر آنچه در ارتباط با قطر پیش آمد، کشورهای منطقه خلیج فارس را به متنوعسازی سیستمهای دفاعی و نظامی و رویآوردن به تسلیحات روسیه تشويق ميكند و موقعیت روسیه را بهبود میبخشد. روسیه و عربستان با همکاری با یکدیگر بهعنوان دو کشور بزرگ صادرکننده نفت در جهان میتوانند هشداری برای آمریکا در جهت تأمین منافع کشورهای صادرکننده نفت باشند. تهدیدات آمریکا به دردستگیری بازار نفت با تحولات تکنولوژیکی در درون آمریکا (نفت شیل و راهاندازی دوباره صنایع زغالسنگ با خروج از پیمان جلوگیری از آلودگی هوا در پاریس) و تحولات کشور نفتخیز ونزوئلا، میتواند منافع کشورهای مهم صادرکننده نفت را به خطر بیندازد.
مسئله دیگر گمان میرود مسئله قفقاز باشد. روسیه برای رویارویی و خنثیسازی تحریمهای اقتصادی اروپا قصد گسترش دامنه اتحادیه اقتصادی اوراسیایی را دارد. ایران به نحوی در این فرایند داخل شده است ولی ارمنستان در شمال ایران عضو این اتحادیه است که اتصال جغرافیایی با دیگر مجموعهها ندارد. روسیه قدرت تأثیرگذاری در روند صلح قرهباغ را در قبال عضویت جمهوري آذربایجان ثروتمند در این ساختار دارد که با اتصال ارمنستان از طریق خاک جمهوري آذربایجان قدرتی بیش از تصور به روسیه برای تأثیرگذاری بر منطقه خواهد داد. بنابراین حضور رئیسجمهور آذربایجان در این نشستها میتواند توجیه شود. ایران و روسیه هر دو با هر دو جمهوری درگیر مناقشه یعنی ارمنستان و جمهوري آذربایجان روابط نزدیک دارند (البته هر دو بیشتر با ارمنستان) که میتوانند در روند صلح تأثیرگذار باشند.
همچنین روسیه برای تکمیل شبکه ریلی اتصال به ایران، علاقهمند به بهرهگیری از راهآهن جمهوري آذربایجان است که برخلاف راهآهن شرق دریای خزر تنها با گذر از یک کشور دیگر (جمهوري آذربایجان) امکانپذیر میشود (هرچند روسها نگران استفاده گرجستان ناسازگار با روسیه، از این مسیر ریلی هستند)، هر سه کشور میتوانند با یکدیگر در منطقه همکاری داشته باشند (البته این امر نیازمند جدیت ایران در ساخت راهآهن مسیر رشت-انزلی-آستاراست که با دشواریهایی روبهروست که به این زودیها امکانپذیر نیست). حملونقل و ترانزیت، بخش انرژی و سوآپ نفت و گاز هم مواردی برای نزدیکی سه کشور است.
قلمرو ایران و زیرساختهای مناسب کشور در بنادر خود در ساحل جنوبی آماده سوآپ نفت روسیه و جمهوري آذربایجان است چون هر سه صادرکننده نفت و گاز (در مورد گاز ایران در آینده وارد این فرایند خواهد شد) توانایی تشکیل کنسرسیومهای تجارت انرژی را خواهند داشت. آینده سه کشور در تجارت انرژی رقم میخورد. دریای خزر فرصتی استثنایی برای هر سه کشور در زمینههای یادشده است. ایران، جمهوري آذربایجان و روسیه با سه ساختار سیاسی متفاوت ولی با تمرکز قدرت در دست رهبرانشان ظرفیتهای زیادی برای همکاری دارند.
ایران اکنون به قدرتی تأثیرگذار در منطقه تبدیل شده است و در برقراری روابط با قدرت بزرگ منطقهای به نام روسیه دارای ارادهای سیاسی و قدرتمند است. ایران هوشیارانه از ظرفیتهای خود بهره میبرد. ایران برای سومینبار شاهد دیدار ولاديمیر پوتین از ایران خواهد بود. در سال ١٣٨٦ هنگام نخستین دیدار پوتین از ایران در اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر با وجود برنامهریزی حضور در اجلاس و دیدار پوتین از ایران، خیلی از خبرنگاران و شبکههای خبری بر این باور بودند که این دیدار روی نخواهد داد، زیرا در آن دوره جوی منفی علیه ایران از سوی غرب به راه افتاده بود.
شایعه احتمال ترور پوتین در ایران نیز مطرح بود. در همین اثنا پوتین در دیداری با مرکل صدراعظم آلمان، در مصاحبه مطبوعاتی با خبرنگاران گفته بود که اگر من و خانم مرکل به این شایعات اهمیت بدهیم، دیگر نباید سفرهای کاری داشته باشیم. خوشبختانه دیدار پوتین از ایران انجام شد و به تمام شایعات خاتمه داد. این نخستین سفر یک رئیسجمهور روسیه از ایران پس از فروپاشی شوروی بود.
دومین دیدار ولاديمیر پوتین رئیسجمهور روسیه از ایران، روز دوشنبه دوم آذر ١٣٩٤ برای شرکت در نشست سران کشورهای صادرکننده گاز انجام شد. رئیسجمهور روسیه پس از ورود با مقام معظم رهبری دیدار کرد. این دیدار نیز از اهمیت ویژهای برخوردار بود زیرا روسیه از بزرگترین صادرکنندگان گاز طبیعی در جهان است و تأثیری مهم بر بازار گاز صادراتی دارد. ایران و روسیه دو قدرت بزرگ دارنده بزرگترین ذخایر گاز طبیعی هستند.
پ
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
.....آبهای گرم خلیج فارس یکی ازآرزوهای این شیطان واقعی است.
بی نام
دریای خزر
بدون نام
درسته روسیه همیشه بدنبال منافع خودشه، چون امروز خون ایران را میمکد و بواسطه منافع کلانی که از ایران میبرد شده دوست وگرنه یادمون نرفته چه بر سر ایران آورده در گذشته، و در یک دهه اخیر با قرداد اس 300 بعد از گذشت بیش از 15 سال بزور سامانه را تحویل داد، اما در عوضش ترکیه و عربستان در عرض چند ماه سامانه پیشرفته اس 400 را نهایی کردند.، به نظر من روسیه قابل اعتماد نیست فقط بدنبال منافع خودشه...
بدون نام
باید از تنام جهات هم مواظب روسیه بود
چراکه روسیه با عبورازایران قادرخواهد بود به اقیانوس هند وافریقا نزدبک شود واین بزدگترین بر گ برنده برای روسیه هست .
وایران باید قدرتمندانه این مسئولیت را حفظ کند
بدون نام
کاشکی دریای خزر به خلیج وصل بشه به نفع ایران بیشتره
نظر کاربران
بله ما هم........خ.خ.خ.
.....آبهای گرم خلیج فارس یکی ازآرزوهای این شیطان واقعی است.
دریای خزر
درسته روسیه همیشه بدنبال منافع خودشه، چون امروز خون ایران را میمکد و بواسطه منافع کلانی که از ایران میبرد شده دوست وگرنه یادمون نرفته چه بر سر ایران آورده در گذشته، و در یک دهه اخیر با قرداد اس 300 بعد از گذشت بیش از 15 سال بزور سامانه را تحویل داد، اما در عوضش ترکیه و عربستان در عرض چند ماه سامانه پیشرفته اس 400 را نهایی کردند.، به نظر من روسیه قابل اعتماد نیست فقط بدنبال منافع خودشه...
باید از تنام جهات هم مواظب روسیه بود
چراکه روسیه با عبورازایران قادرخواهد بود به اقیانوس هند وافریقا نزدبک شود واین بزدگترین بر گ برنده برای روسیه هست .
وایران باید قدرتمندانه این مسئولیت را حفظ کند
کاشکی دریای خزر به خلیج وصل بشه به نفع ایران بیشتره