«شهرزاد ۳»، عاشقانه تر می شود

سینما سینما: سیدمحمد امامی با بیان اینکه فصل سوم مجموعه «شهرزاد» عاشقانه‌تر خواهد بود، گفت: معتقدم فصل سوم به لحاظ داستانی همانی است که مردم دوست دارند. در واقع تم عاشقانه مشابه فصل اول به فضای کلی سریال باز می‌گردد.

این تهیه‌کننده که امروز نامش را با پروژه‌های بزرگی چون «شهرزاد» می‌بینیم، حضور در این عرصه را با مجموعه «شاهگوش» به کارگردانی داود میرباقری شروع کرده است، او درباره شروع کارش در این حوزه گفت: به واسطه رشته تحصیلی و کسب و کاری که داشتم، وارد کارخانه تولید سی‌دی و دی‌وی‌دی شدم و همان‌جا بود که با شبکه نمایش خانگی آشنا شدم. در آن زمان «قهوه تلخ» در همان کارخانه تولید می‌شد. آن موقع احساس کردم که می‌توانم به جای اینکه واسطی برای پخش باشم، خودم هم وارد عرصه تولید محتوا شوم.

امامی همچنین ادامه داد: بر اساس همین ایده بود که با سریال «شاهگوش» و آقای داود میرباقری َآشنا شدم. به نظر خودم آن زمان شروع کار خوبی داشتیم و سریال سنگینی را کار کردیم؛ آن هم با کارگردانی که در کارنامه‌اش «مختار» و «امام علی ع» را داشت. آن زمان برای آقای میرباقری هم فضای نمایش خانگی جدید بود، البته خوشبختانه ایشان به واسطه شناختی که از مخاطب دارند، در هر مدیومی با موفقیت حضور داشته‌اند.

این تهیه کننده ماجرای آشنایی خودش با داود میرباقری و آغاز کار را این‌طور تعریف کرد: آشنایی من با ایشان توسط آقای مهدی پاکدل اتفاق افتاد که بانی خیری در این زمینه شدند. البته باید بگویم که قبل از جلسه با آقای میرباقری، اولین جلسه برای تولید محتوا را با آقای فتحی داشتم و روی چند طرح از جمله «شهرزاد» صحبت کرده بودیم که چون کار با‌ آقای میرباقری سریع وارد تولید شد، طرح‌های آقای فتحی باقی ماند که بعد از آن، کار کنیم.

او اضافه کرد: آقای فتحی طرح‌هایی را به تلویزیون داده بودند اما درخواست من این بود که اثری برای شبکه نمایش خانگی شروع کنند. به هر حال این فضا برای همه کارگردان‌هایی که در تلویزیون کار می‌کردند، جدید بود و با توجه به محدودیت‌‌هایی که تلویزیون چه در ممیزی و بودجه‌ها داشت، خیلی از کارگردان‌ها علاقه داشتند فضای جدیدی را امتحان کنند و برای‌شان این مدیوم جذاب بود.

حضور در یک مدیوم پرریسک

ورود به یک فضای تازه که برای همه تازگی داشت، ترسناک به نظر می‌رسید، اما امامی ریسک آن را قبول کرده بود، او درباره حضور در مدیوم نمایش خانگی گفت: هم «شاهگوش» و هم «شهرزاد» در آغاز با مقاومت‌های مشاوران و اطرافیان مواجه شد که ممکن است بازار کشش این بودجه و پروداکشن را نداشته باشد و معتقد بودند که احتمال دارد که اثر و خودمان آسیب ببینیم. اما ما معتقد بودیم با اینکه این حوزه خیلی پرریسک است، اگر همکاران را درست انتخاب کنیم، ضریب ریسک خیلی پایین می‌آید.

این تهیه‌کننده ادامه داد: مخاطب به خوبی جنس باکیفیت را از بی‌کیفیت تشخیص می‌دهد. ضمن آنکه این حوزه به شدت رقابتی و بر اساس عرضه و تقاضاست. دقیقا برخلاف تلویزیون که هرچیزی تولید کند، دیده شدن و نشدن آن فرقی نمی‌کند! در شبکه نمایش خانگی مانند هر کالای تجاری، بحث عرضه و تقاضا مطرح است و اگر مشتری کالا را دوست نداشته باشد، شکست می‌خورد! این شرایط در همه دنیا وجود دارد و فقط تلویزیون ماست که محصولی را تولید می‌کند و برایش اهمیتی ندارد که آن اثر دیده می‌شود یا خیر.

متن یک اثر همان نقشه راه است

امامی در بخشی از مصاحبه و در پاسخ به این سوال که «به عنوان تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار چقدر روی اثر اعمال نظر می‌کند»، توضیح داد: این موضوع بستگی زیادی به کارگردان دارد. به نظرم باید همه وقت و انرژی را برای درست شدن متن گذاشت، وقتی متن درست باشد یعنی نقشه راه آماده است. وقتی شما با آقایان فتحی و میرباقری کار می‌کنید، خیلی نگران کارگردانی نیستید، باید دغدغه را روی متن بگذارید و وقتی چفت و بست آن درست شد، دیگر از کارگردانی آن خیالتان راحت است و می‌دانید کار را به کاردان سپرده‌اید. مگر اینکه اثر اول کارگردان باشد یا با کارگردانی طرف باشید که کارهای قبلی او بحث‌برانگیز نبوده باشد. در این شرایط گروه تولید بیشتر سعی دارد حمایت کند نه دخالت. شاید بعضی بازیگرها نخواهند با کارگردان اول کار کنند، ما ورود پیدا می‌کنیم و این امنیت را به آن‌ها می‌دهیم تا خیال آسوده‌تری داشته باشند.

او ادامه داد: به شخصه معتقدم در کار باید مالکیت را از مدیریت جدا کرد. تهیه‌کننده‌ می‌تواند با دخالت بی‌جا در کار، باعث لطمه خوردن اثر و در نهایت لطمه به خودش ‌شود. به نظرم وقتی در چیدمان اولیه که به گفته هیچکاک فیلمنامه، فیلمنامه و فیلمنامه است، دقت کنیم، در ادامه مشکلی نخواهیم داشت، مانند فیلمنامه شهرزاد که تکمیل کردن آن سه سال زمان برد. همه اجزایی که امروز در «شهرزاد» کار می‌کنند، در پروژه‌های مختلف زیادی حضور داشته‌اند، خروجی‌ها را می‌توان دید اما چیزی که در این مجموعه خودش را به خوبی نشان می‌دهد و باعث شده «شهرزاد» از تک‌تک عوامل خودش هم بزرگتر شود، متن درستی است که توانست با مردم ارتباط برقرار کند.

خوشحالیم که رقیب خودمان شده‌ایم

این تهیه‌کننده درباره نقدهایی که نسبت به فصل دوم شهرزاد در مقایسه با فصل اول مجموعه داشت نیز عنوان کرد: در ابتدا باید بگویم که خوشحالیم رقیب خودمان شده‌ایم و با فصل اول مقایسه می‌شویم. به هر حال فصل اول «شهرزاد» یک پدیده در نمایش خانگی بود. مردم به این مدیوم بی‌اعتماد شده بودند. مجموعه‌های تولید شده یا به انتها نمی‌رسیدند و یا به مرور افت کیفیت جدی پیدا می‌کردند. ما با سریالی که سر و شکل درست و خوبی دارد، آمدیم و اعتماد از دست رفته‌ را برگرداندیم.

او ادامه داد: درباره فصل دوم هم باید بگویم که نظراتی که ما از منتقدان گرفتیم، با نظرات مردم کمی تفاوت دارد. در واقع اگر به قصه به شکل مستقل نگاه کنیم، نقد زیادی ندارد چون به قول معروف به داستان آب نبستیم. فصل دوم شهرزاد از لحاظ ریتم، بازی‌ها و مابقی شاخصه‌ها امتیاز بالایی می‌گیرد، باور کنید که سری دوم ساختن خیلی کار سختی است و حفظ موفقیت از رسیدن به خود موفقیت کار سخت‌تری است.

امامی همچنین یادآور شد: نکته‌ای که می‌خواهم به آن اشاره کنم این است که مردم آگاه هستند کاری که در سری دوم شده، اصلا کم‌فروشی نیست. زمانی وجود دارد که مثلا می‌گویند سری اول اعتماد مردم را جلب کرده‌اند، اما در سری دوم از آن اعتماد سواستفاده شده است، درباره «شهرزاد» ماجرا این‌طور نیست و بحث سلیقه مطرح است.

این تهیه‌کننده با اشاره به اینکه نتیجه تمام اتفاق‌های فصل دوم را در فصل بعدی می‌توان دید، اظهار کرد: کارهایی را در فصل دوم شهرزاد توسط آقای فتحی انجام شده است، نتیجه آن در فصل سوم برداشت می‌شود. مطمئن باشید وقتی فصل سوم تمام شود، متوجه علت همه اتفاق‌هایی که برای شخصیت‌های مختلف در فصل دوم افتاد، می‌شوید. کوچکترین مسائل مثل آموزش رانندگی شهرزاد که امروز مورد نقد قرار می‌گیرد، در فصل سوم کاربرد دارد. با وجود کامنت‌های ناراضی، من از یک چیز مطمئن هستم و آن هم این است که در پایان فصل سوم، مردم به خاطر فصل دوم از ما تشکر می‌کنند!

امامی در پاسخ به این پرسش که قصه سریال در فصل سوم تمام می‌شود یا ممکن است فصل چهارمی هم در کار باشد، بیان کرد: قصه در فصل شوم تمام می‌شود. البته قصه «شهرزاد» پتانسیل ادامه دادن را دارد و می‌توان از دل آن، دیگر کاراکترها را بیرون کشید و سرگذشت آن‌ها را تعریف کرد اما با چیزی که مخاطب از ما می‌خواهد، در فصل سوم مشخص می‌شود و همان‌جا پایان داستان سریال «شهرزاد» خواهد بود.

امامی در بخشی از صحبت‌هایش درباره تاثیر نظر مخاطبان بر روند داستان نیز توضیح داد: قطعا کسی که سریال‌های پرمخاطبی مثل «شب دهم» و «مدار صفر درجه» را برای تلویزیون می‌سازد، به مخاطب اهمیت زیادی می‌دهد. در گذشته گرفتن بازخوردها سخت‌تر بوده، اما امروزه با توجه به شبکه‌های اجتماعی، بازخوردها را می‌توان آنلاین و بدون واسطه مشاهده کرد. شبکه‌های اجتماعی کمک می‌کند که نظر مردم را درباره نقاط قوت و ضعف خودمان بدانیم و با تاکید بر نظرات، کار بهتری را تولید کنیم.

زمستان ۹۶ با داستانی عاشقانه‌تر‌ برمی‌گردیم

امامی همچنین با بیان اینکه زمان عرضه فصل سوم را زمستان ۹۶ می‌دانند، درباره فصل سوم داستان گفت: معتقدم فصل سوم به لحاظ داستانی همانی است که مردم دوست دارند. در واقع تم عاشقانه مشابه فصل اول به فضای کلی سریال باز می‌گردد.

این تهیه‌کننده با بیان اینکه اگر فصل اول و دوم شهرزاد را در معیارهای مختلفی با یکدیگر مقایسه کنیم، این فصل افت نداشته، یادآور شد: به هر حال بعضی‌ها از کار خوششان آمده، بعضی‌ها هم دلشان می‌خواسته اتفاق دیگری بیفتد اما نیفتاده است. البته این اتفاق‌ها یک شبه رخ نمی‌دهد بلکه با استفاده از برخی نظرات که در قالب درست داستان‌نویسی قرار می‌گیرند، برخی رویدادها رخ می‌دهد که مخاطبان می‌خواسته‌اند. ضمن آنکه باید بگویم ترکیبی از نظرات درست مخاطبین با همراهی تیم نویسنده‌ها را در فصل سوم می‌بینیم.

حذف بزرگ آقا تصمیمی آگاهانه بود

امامی درباره نبود علی نصیریان و حذف کاراکتر بزرگ‌آقا نیز اظهار کرد: در پروژه‌های مختلف دو نوع خروج کاراکتر داریم، گاهی این خروج بر مبنای یک اجبار اتفاق می‌افتد و گاهی برمبنای ضروریات. به عنوان مثال، زمانی است که بزرگ یک خاندانی تصمیم‌هایی می‌گیرد که آثار آن را در زندگی همه آدم‌های قصه می‌توان دید، حالا این اثر زمانی که خود بزرگ خانواده نیست، خودش را بیشتر نشان می‌دهد. به هر حال قصه درباره استبداد فردی یک شخص است که تصمیم‌هایی را برای خانواده می‌گیرد و باید ببینیم حالا که نیست چه اثرات، تبعات و تنش‌هایی را برای خانواده به وجود می‌آورد. در حقیقت او نباید باشد تا بتوانیم این اتفاق‌ها را ببینیم، چون اگر باشد که خودش مشکلات را حل می‌کند.

او ادامه داد: به نظر من با وجود همه پتانسیل و جذابیتی که آقای نصیریان و این شخصیت داشت، حذف بزرگ آقا آگاهانه‌ترین تصمیمی بود که آقای فتحی گرفتند. بزرگ آقا قطعا یکی از کاراکترهای ماندگاری‌ست که آقای نصیریان بازی کرده و با وجود منفی بودن نقش، مردم آن را خیلی دوست دارند.

امامی همچنین اضافه کرد: چون یک فرد ناکارآمد بر سر کار آمده، فردی که تشدد فکری دارد، حتما نوع مدیریتش با فرد مدبری که قبلا سرکار بوده، فرق می‌کند. آدمی که هیچ تفکر و هدفی به جز رسیدن به شخصیت شهرزاد ندارد، قطعا تصمیمات بدون فکر و هیجانی می‌گیرد که نتیجه‌های مثبتی هم برای خودش و سایران ندارد.

این تهیه‌کننده درباره صحبت‌هایی که درباره برگشت علی نصیریان به مجموعه شده بود نیز توضیح داد: در سریال‌های مهم و بزرگ دنیا هم مرگ و زایش قهرمان را می‌بینیم. در این مورد فکر می‌کنم بیشتر یک ایده بود که اگر ایده‌ها هم فقط هیجانی و بدون منطق باشند، می‌توانند آسیب برسانند. یعنی نقشی به مجموعه برگردد، اما برای آن برنامه‌ای نداشته باشید، آن وقت لذت و هیجانی که ایجاد شود از بین می‌رود.

مردم «شهرزاد» را به یک سرمایه اجتماعی بدل کرده‌اند

امامی با اعتقاد به اینکه می‌دانسته مردم از داستان «شهرزاد» خوششان می‌آید، بیان کرد: با توجه به اینکه در ابتدا داستان را خوانده بودم، می‌دانستم که مردم هم با آن ارتباط برقرار می‌کنند، ولی صادقانه فکر نمی‌کردم مردم در سراسر دنیا تا این اندازه با سریال ارتباط بگیرند. من بارها در سفرهای خارج از ایران می‌شنیدم که خیلی‌ها می‌گفتند فیلم و سریال ایرانی بعد از انقلاب را دنبال نمی‌کرده‌اند، اما حالا برای «شهرزاد» روزشماری و قسمت جدید را پیگیری می‌کنند. فکر می‌کنم این تاثیر هم از فیلمنامه نشأت می‌گیرد.

او ادامه داد: خیلی از مجموعه‌های مشابه، اول بازیگر و کارگردان را انتخاب و بعد به فیلمنامه فکر می‌کنند، همین دلیل می‌شود که اثر برای مخاطب جذابیت نداشته باشد، آن هم در روزگاری که سریال‌های مختلف با سطح کیفی‌ بالا به راحتی قابل دسترسی است، فکر می‌کنم همه موفقیتی که مجموعه تصویر گستر پاسارگاد در محصولاتش داشته، به دلیل این بوده که بیشترین زمان را برای فیلمنامه می‌گذارد.

ما ادبیات نمایشی غنی داریم که اگر روی آن‌ها کار شود، سریال‌هایی ساخته می‌شود که می‌تواند خیلی موفق‌ باشند، حتی موفق‌تر از «شهرزاد». چون مردم ما قصه‌گویی به سبکی که در «شهرزاد» اتفاق افتاد را دوست دارند. تنها باید با آن‌ها صادق بود و آن‌ها قطعا از شما حمایت می‌کنند.

امامی با تاکید بر اینکه «شهرزاد» هیچ حامی دولتی ندارد، اظهار کرد: امروز مردم آن را به یک سرمایه اجتماعی بدل کرده‌اند. اتفاقا به همین دلیل هم زیاد نقد می‌شویم، چون خیلی دیده می‌شویم؛ اتفاقی که هم ترسناک است هم جذاب.

قاچاق تنها با فرهنگ‌سازی حل می‌شود

یکی از مسایل مهم در شبکه نمایش خانگی بحث قاچاق و دانلود غیرقانونی آثار است که دست‌اندر کاران مجموعه «شهرزاد» برای مقابله با آن تلاش زیادی کردند، امامی نیز در این‌باره توضیح داد: آقای علی اسدزاده، مدیرعامل تصویرگستر پاسارگاد به دانشی در این زمینه دست پیدا کردند که خوب است آن را در اختیار سایر موسسه‌‌ها هم بگذارنند. ما توانستیم این روند را تا جایی کنترل کنیم، اما این کنترل کامل نیست و علی‌رغم اینکه سازمان‌های بزرگی برای صیانت از این نوع‌ کالا‌ها وجود دارد، اما نتیجه آن چنان حاصل نمی‌شود.

او همچنین افزود: این موضوع تنها با فرهنگ‌سازی کاملا کنترل می‌شود. مردم باید بدانند این دانلود رایگان، دزدی است. در تمام دنیا هم سعی کردند فرهنگ‌سازی استفاده از نسخه‌های اصلی را به وجود بیاورند. این فرهنگ باید در مردم ایجاد شود که این سی‌دی هم مانند تن‌ماهی است که اگر بدون پرداخت هزینه‌اش از مغازه بردارند، دزدی محسوب می‌شود. البته این فضا هم وجود دارد که همه فکر می‌کنند تهیه‌کننده می‌خواهد برای خودش درآمدزایی کند، در صورتیکه کافی است تیراژ سریال را ببینند که برای یک مجموعه چه تعداد آدم درگیر هستند و از آن ارتزاق می‌کنند و با این‌کار چند شغل‌ در معرض خطر قرار می‌گیرد.

امامی همچنین با اشاره به اینکه به نسخه سینمایی «شهرزاد» فکر کرده‌اند، گفت: داستان «شهرزاد» قابلیت سینمایی شدن را دارد، اما باید فصل سوم تمام شود و سپس درباره‌اش فکر کنیم.

رسانه‌ها تهیه‌کننده اصلی مجموعه را بشناسند

تهیه‌کننده مجموعه «شهرزاد» در پایان صحبت‌هایش با گله از اینکه برخی رسانه‌ها با افرادی که خودشان را تهیه‌کننده این مجموعه جا می‌زنند، صحبت می‌کنند؛ عنوان کرد: متاسفانه برخی مواقع رسانه‌ها با افرادی مصاحبه می‌کنند یا بیانه می‌گیرند که خودشان را تهیه‌کننده شهرزاد جا می‌زنند، در صورتیکه اگر یک‌بار به تیتراژ مجموعه یا پروانه ساخت آن مراجعه کنند، تهیه‌کننده اصلی را می‌شناسند.

او ادامه داد: به هر حال مرجع اصلی اطلاع‌رسانی مجموعه شهرزاد روابط عمومی است و اطلاعات و مصاحبه‌ها هم از این طریق اعلام می‌شوند، گاهی از اهالی رسانه تعجب می‌کنم که با وجود اینکه می‌توانند از مراجع مختلف اطلاعات کسب کنند با این‌حال دقت ندارند و متن‌ها و مصاحبه‌هایی از دیگران را با نام تهیه‌کننده شهرزاد منتشر می‌کنند.