سقوط برجام، امنیت ملی آمریکا را به خطر می‌اندازد

مدیر اجرایی پروژه مدیریت اتم در مرکز بلفر معتقد است در صورتی که دور بعدی مذاکرات در مورد برنامه هسته ای ایران وجود داشته باشد، توافقی بهتر از برجام برای آمریکا در بر نخواهد داشت.

خبرگزاری مهر: «مارتین مالین» مدیر اجرایی پروژه مدیریت اتم در مرکز بلفر در مقاله ای که در سایت تحلیلی نشنال اینترست منتشر شده، می نویسد: با توجه به سخنان رحیمیان معاون سازمان انرژی اتمی در سال ۲۰۱۵ سقوط برجام امنیت ملی آمریکا را به خطر می اندازد، لذا برجام بهترین گزینه برای آمریکا بوده و ترامپ راهی جز پذیرش آن ندارد.

مالین در ادامه مقاله خود می نویسد: «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا در نخستین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل بار دیگر به این نکته اشاره کرد که توافق هسته ای ایران با گروه ۱+۵ را قبول نداشته و آنرا مایه خجالت برای آمریکا می داند.

در واقع دولت ترامپ بارها موضع خود را در برابر توافق هسته ای ایران (برجام) اعلام کرده است. ترامپ جولای سال جاری از مشاوران و کارکنان دولت خود خواست راهی جهت خروج آمریکا از برجام پیدا کنند. در ماه سپتامبر نیز «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد بهانه ای جهت خروج واشنگتن از برجام ارائه نمود و ادعا کرد ایران برجام را نقض می کند.

واقعیت این است که از آغاز ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» تا کنون تنش میان ایران و آمریکا افزایش یافته است. دولت ترامپ باید اواسط ماه اکتبر پایبندی ایران به برجام را مجددا تایید کند. در صورت عدم تایید، کنگره ظرف مدت ۶۰ روز می تواند تحریم هایی را که در زمان انعقاد برجام لغو شده بود، بار دیگر بر تهران تحمیل کند. این در حالی است که تهران اخیرا آمریکا را به نقض برجام متهم نموده بعد از اینکه کنگره تحریم های جدیدی را علیه تهران - در پی آزمایش موشکی اخیر ایران - مطرح نمود.

در حال حاضر علی رغم مواجهه بودن آمریکا با مسئله حاد کره شمالی، دولت ترامپ می خواهد بار دیگر با ایران پای میز مذاکره نشسته و توافق هسته ای دیگری را رقم زند. منتقدان برجام در آمریکا نیز خواهان اعمال محدودیت های موثرتر و قوی تر علیه فعالیت های منطقه ای و پیشرفت های موشکی ایران بعد از فروپاشی برجام می باشند.

سوال مهمی که مطرح می شود این است که در صورت فروپاشی برجام برنامه هسته ای ایران چگونه خواهد بود و ایران چه اقدامی انجام خواهد داد؟

قطعا مصاحبه آگوست ۲۰۱۵ «پژمان رحیمیان» معاون سازمان انرژی اتمی ایران و یکی از شخصیت های کلیدی در تیم مذاکره کننده ایران می تواند در پاسخ به این سوال کمک کننده باشد.

رحیمیان بعد از اعلام رسمی برجام مصاحبه ای با روزنامه ایران انجام داد که در آن وی طرحهای احتمالی ایران بعد از سقوط برجام را مطرح کرد. اظهارات او بسیار دقیق و از لحاظ فنی بسیار متمرکز بود.

رحیمیان در مصاحبه گفت: ما به شرایط قبل از توافق باز نخواهیم گشت و جهان با یک وضعیت جدید مواجه خواهد شد.

وی سه اصل اساسی استرتژی ایران در صورت سقوط برجام را مطرح کرد: اولین اصل برگشت پذیری است. به این معنا که اگر برجام توسط آمریکا نقض شود ایران ظرفیت برنامه هسته ای خود را به زمان قبل از برجام باز خواهد گرداند و غنی سازی اورانیوم در تاسیسات نظنز و فردو را از سر خواهد گرفت. اصل دوم گسترش برنامه هسته ای ایران است. در زمان انعقاد برجام، ایران سانتریفیوژهای قدیمی و جدید خود را نابود کرد. در صورت سقوط برجام تهران سانتریفیوژهای بیشتر، جدیدتر و با ظرفیت بیشتر را تولید خواهد کرد.

اصل سوم : ادامه روند توسعه و تحقیق جهت تولید نسل بعدی سانتریفیوژهاست که کارآمدی بهتر و ظرفیت بیشتری نسبت به پیشینیان خود دارند.

رئیس جمهور ایران نیز بعد از توافق گفت: ایران ظرف چند ساعت می تواند برنامه هسته ای خود را به قبل از برجام بازگرداند و قطعا برنامه هسته ای جدید بسیار پیشرفته تر خواهد بود .

دولت ترامپ ممکن است بر این باور باشد که طیف گسترده ای از گزینه ها را جهت جلوگیری از بازسازی و رشد برنامه هسته ای ایران پیش رو دارد . در واقع اینطور نیست. متخصصان و کارشناسان به خوبی می دانند گزینه های پیش روی واشنگتن بسیار گران و محدود است. در صورت سقوط برجام گزینه های پش روی دولت ترامپ عبارت است از : ۱. دولت می تواند جهت ایجاد توافق دیپلماتیک جدید تلاش کند. ۲. دولت آمریکا می تواند فشار بین المللی را با تحریم های اقتصادی جدید سازماندهی کند. ۳. دولت ترامپ می تواند تاسیسات هسته ای ایران را تخریب کرده و یا آنها را با یک حمله نظامی نابود کند.

دور جدید مذاکرات و انعقاد قرارداد جدید تقریبا غیر ممکن است. اگر برجام حذف شده و ایران شروع به توسعه زیر ساخت های هسته ای خود کند ، دیگر انگیزه ای جهت حضور در میز مذاکره نخواهد داشت. همانطور که وزیر امور خارجه ایران هفته گذشته توئیت کرد: برجام قابل مذاکره مجدد نبوده و توافق بهتر خیال پردازی محض است. وقت آن رسیده آمریکا آسمان و ریسمان بافتن را کنار گذاشته و همانند ایران پایبندی به برجام را آغاز کند.

بازگرداندن تحریم های موثر توسط جامعه بین المللی نیز ممکن نیست زیرا آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکنون پایبندی ایران به برجام را مورد تایید قرار داده است. اگر کشورهای دیگر به این نتیجه برسند که آمریکا به طور یک جانبه برجام را رد می کند، با توجه به خروج آمریکا از توافقات محبوب بین المللی نظیر توافق آب و هوایی پاریس، ترامپ احتمالا متوجه خواهد شد که متحد شدن مجدد جامعه بین المللی علیه ایران تقریبا غیر ممکن است. همانطور که وزیر امور خارجه فرانسه هفته گذشته گفت: حتی اگر ترامپ برجام را کنار بگذارد، دیگر طرفهای توافق آن را قبول داشته و به آن متعهد خواهند بود .

مسئله تخریب و بمباران تاسیسات هسته ای ایران نیز همواره مورد بررسی قرار گرفته و هزینه های آن بیشتر از سود آن برآورد شده است. همانطور که گیتس وزیر دفاع اسبق آمریکا هشت سال پیش گفت: حمله نظامی آمریکا به ایران کارایی موقت داشته و فقط زمان را برای ما می خرد، این در حالی است که با حمله نظامی برنامه هسته ای ایران عمیق تر و مخفی تر دنبال خواهد شد. حمله نظامی تبعات خطرناکی خواهد داشت از جمله اینکه آمریکا را در جنگ دیگری در خاورمیانه درگیر خواهد کرد.

مالین در پایان می نویسد: ترامپ و اعضای کنگره باید به سخنان رحیمیان توجه نموده و این مهم را مد نظر قرار دهند که موضوع برجام بسیار متفاوت از مسئله حمایت تهران از تروریسم یا برنامه موشکی آن است. با سقوط برجام، دور بعدی مذاکرات توافقی بهتر برای آمریکا در پی نخواهد داشت و در واقع برجام بهترین گزینه برای آمریکاست.