۶۰۴۲۷۰ ۰۲ مهر ۱۳۹۶ ۰۷:۱۳

اعتدال و تعامل در برابر خصومت و تقابل

محمدرضا رستمی- متخصص برندسازی ملی در روزنامه شرق نوشت: مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسانه‌ای است که در آن همه‌ساله نمایندگان دولت‌ها و ملت‌ها بازتابی از فضای داخلی کشور خود را به جهانیان عرضه می‌کنند؛ تریبونی رسمی و پرمخاطب که عرصه تعاملات مستقیم و بدون‌واسطه کشورها را فراهم آورده و به صحنه رقابت برند ملی کشورها بدل شده است.

سیاست‌مداران و سیاست‌گذاران به‌عنوان نمایندگان ملت‌ها با حضور در این بستر مهم، با تکیه بر سرمایه‌ای که از ملت خود در توشه دارند، منشور برند ملی کشورشان را به جهانیان عرضه می‌کنند و مزیت رقابتی آن را در عرصه مناسبات بین‌المللی به‌عنوان المان ارزش‌آفرین کشور خود به نمایش می‌گذارند.

ثبات، عقلانیت، مشارکت اجتماعی و سرمایه مردمی، اقتصادی پویا و پیشرو، امنیت و جامعه تکثرگرا و هم‌گرا شاخص‌هایی هستند که مبنای برند ملی کشورها را در عرصه مناسبات بین‌المللی تشکیل می‌دهند و مجمع عمومی سازمان ملل یکی از مهم‌ترین عرصه‌هایی است که دولت‌ها به وزن‌کشی این شاخص‌ها به‌عنوان مزیت رقابتی کشور خود با یکدیگر می‌پردازند. امسال جهان شاهد حضور دو برند ملی متفاوت، مهم و اثرگذار بود؛ برندهایی که سابقه و پیشینه‌ای طولانی دارند و به‌نظر می‌رسد در بازه زمانی کنونی به مهم‌ترین مقطع چرخه برند ملی کشور خود رسیده‌اند.

دنیا امروز شاهد بازآفرینی دو برند ازسوی دو کشور کلیدی در عرصه مناسبات بین‌المللی است که مسیر تحولات و مناسبات آینده را با تکیه بر مزایای رقابتی برند ملی خود تغییر خواهند داد؛ ایران و آمریکا. در کمتر از یک سال قبل پیش‌بینی‌هایی از چشم‌انداز پیش‌روی برند آمریکا با روی‌کارآمدن ترامپ از گوشه‌وکنار جهان شنیده می‌شد. ترامپ مانند ساختمانی شیشه‌ای متصور شده بود که با روی‌کارآمدنش تمام معادلات برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران ایالات متحده را برهم می‌زند و تصویر واقعی آمریکا را با سرعت و شفافیتي باورنکردنی به دنیا مخابره می‌کند؛ آمریکایی خودخواه، فرصت‌طلب، سودجو و بی‌منطق.

نمایش بدون‌سانسور تصویر آمریکا و سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی این کشور از سوی ترامپ به‌عنوان شخص اول ایالات متحده، جایگاه این کشور را به‌عنوان کشوری حامی رشد و توسعه ملت‌ها به کشوری فرصت‌طلب و سودجو تغییر داد و واکنش‌های ترامپ و اظهارنظرهای وی در موضوعات مختلف نگرانی دنیا را نسبت به سیاست‌های نابخردانه و بحران‌آفرین آمریکا افزایش داد، اما در مقابل شاید کمتر کسی پیش‌بینی می‌کرد در ملتهب‌ترین نقطه خاورمیانه، کشوری وجود داشته باشد که در عرصه پرتلاطم مناسبات بین‌المللی و منطقه‌ای هر سال بر قدرت برند ملی خود بیفزاید، جامعه مدنی پویایی را همراه خود داشته باشد و اصول مردم‌سالاری، دگرپذیری و تعامل را سرلوحه خود قرار دهد.

امروز در تریبون سازمان ملل به‌عنوان رسانه‌ای مهم و رسمی که کشورها به عرضه برند ملی خود در آن می‌پردازند، شاهد دو صحنه مهم بودیم؛ صحنه نخست، دکتر روحانی به نمایندگی از ملت ایران آینه تمام‌نمایی از منشور برند ملی پویا و صلح‌طلب از کشور را به جهانیان عرضه کرد؛ کشور و ملتی که همواره پایبند اصول اخلاقی و قوانین بین‌المللی بوده و در سیر تاریخ به‌عنوان ملت و کشوری پویا، معتدل و آرامش‌طلب شناخته می‌شود.

روحانی به‌عنوان نماینده تمام اقشار و گرایشات کشور، رسانه منشور برند ملی ایران بود؛ منشوری که حقوق و تمامیت خود را در تمامی عرصه‌ها با پشتوانه سرمایه اجتماعی خود بااقتدار حفظ و حراست و با گفتمانی جهان‌شمول ارزش‌های خود را به جهانیان منتقل می‌کند. کشوری که با گفت‌وگوی تمدن‌ها ادبیات تعامل را بر تقابل چیره کرد، با پایبندی بر اصول و ارزش‌های خود در سخت‌ترین شرایط از حقوق خود دفاع کرد و با ادبیات اعتدال مسیر جدیدی را در مناسبات بین‌المللی گشود.در صحنه دوم، دنیا شاهد برند ملی آمریکای ترامپ بود که برای اقناع عطش خود و همراهانش تمامی ارزش‌های جهان‌شمول را کنار می‌زند و فرصت‌سازی و بهره‌مندی از بحران‌های موجود در جهان را برای پیشبرد اهداف خود مشروع و هر نوع رویکردی را برای خود جایز می‌داند.

دو برند ملی ایران و آمریکا امروز وارد فضای نوینی از تعاملات بین‌المللی و مناسبات جهانی می‌شوند؛ برند ملی آمریکای ترامپ که انگاره خشونت و تقابل را به جهانیان مخابره می‌کند و بر التهاب بحران‌های موجود در دنیا می‌افزاید و درمقابل منشور برند ملی ایران که روحانی به نمایندگی از تمام ملت به جهانیان مخابره کرد و نمایانگر کشوری پویا، استوار و مقتدر، جوان، تعامل‌گرا با ظرفیت‌های فراوان برای رشد و توسعه و آماده برای حضوری مؤثر و مثبت در عرصه مناسبات بین‌المللی است.