رحیمی: آیا ترامپ می‌تواند ایران را منزوی کند؟
علیرضا رحیمی، نماینده مجلس و عضو کمیسیون امنیت و سیاست خارجی در گفت و گو با خبرآنلاین، به روند تحولات جدید و دیپلماسی اقتصادی در ساختار وزارت خارجه و چالشهای آن پرداخته است.
خبرآنلاین: علیرضا رحیمی، نماینده مجلس و عضو کمیسیون امنیت و سیاست خارجی در گفت و گو با خبرآنلاین، به روند تحولات جدید و دیپلماسی اقتصادی در ساختار وزارت خارجه و چالشهای آن پرداخته است.
دوران پسابرجام به دوره ای چالشی و نفس گیر برای دستگاه دیپلماسی کشور تبدیل شده است و هر چند رسیدن به برجام مشکلات و چالشهای خود را داشت اما فضای پسا برجام و استفاده از محسنات آن در راستای گشوده شدن فضای تعاملی با جهان نیز در سایه حضور ترامپ به معضلی مبدل شده است. دستگاه دیپلماسی کشور با روند تغییرات در این دستگاه قصد استفاده حداکثری از این موضوع را دارد. در این راستا، وزارت خارجه با چه چالشهایی روبرو خواهد بود؟ آیا زمینه های استفاده حداکثری و رسیدن به منافع ملی در این زمینه وجود دارد؟ در این باره با علیرضا رحیمی، نماینده مجلس و عضو کمیسیون امنیت و سیاست خارجی گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید.
پس از شکل‌گیری برجام، انتظارات بسیاری برای گشایش‌های اقتصادی وجود دارد. آیا روند تغییرات در وزارت خارجه می‌تواند این انتظارات را برآورده کند؟
این انتظار در فضای پسابرجام و امکان بهره برداری از منافع برجام اشاره درستی است، منتها در یک نگاه کلان تر و بالاتر، برنامه ششم توسعه کشور، وزارت امور خارجه را مکلف کرده که دیپلماسی اقتصادی را به عنوان محور فعالیتهایش در نظر بگیرد و نکته قابل توجه هم این است که فعالیت همه دستگاه های دولتی در حوزه اقتصادی بین الملل با هماهنگی وزارت امور خارجه انجام می شود و این یک نقش محوری و کلیدی برای وزارت امور خارجه در فعالیتهای اقتصادی کشور است و این هم به معنای فعالیت اقتصادی وزارت امور خارجه نیست بلکه باز کردن فضاهای بین المللی و تعامل بین المللی برای حوزه اقتصاد کشور در سطح بین الملل است.
در مجلس و کمیسیون امنیت و سیاست خارجی چه حرفها و بحثهایی در این رابطه وجود دارد که مجلس بتواند در این مسیر کمک کند؟ چرا در مجلس و در این کمیسیون بیشتر مسائل امنیتی دنبال می شود؟ به نظرتان فضای جدید باعث می شود که در مجلس هم یک رویکرد جدید بوجود بیاید؟
نکته دومی هم که در کمیسیون امنیت از آقای ظریف خواسته شد و ایشان هم تاکید کردند که ما مقدماتش را انجام داده ایم، ارتقای دانش سفرای ما در حوزه اقتصادی است و به نوعی ایجاد یک هماهنگی اقتصادی یا ایجاد یک هماهنگی رویکرد اقتصادی در سفارتخانه های ما در سراسر دنیاست.
آقای ظریف در صحبتهایشان به دو موضوع بیشتر پرداخته اند؛ یکی اقتصاد و دیگری همسایه ها. به نظرتان رابطه با همسایه ها در چهار سال آینده می تواند روند بهتری از چهار سال قبلی داشته باشد؟
حتما می تواند داشته باشد. در همین رویکرد اقتصادی اولویت با همسایگان است. این در اسناد بالادستی هم دیده شده که در واقع پیشبرد دیپلماسی اقتصادی با اولویت همسایگان ایران است. منتها موضوع همسایگان ما موضوع دو وجهی است. هم وجه سیاسی و هم وجه اقتصادی دارد که تنظیم روابط سیاسی پیش نیاز روابط اقتصادی است. یعنی در بعضی به این معنا که در بعضی کشورها مناسبات سیاسی مان برقرار است و روابط حسنه ای داریم و فضا برای توسعه روابط اقتصادی و بهره برداری از فضای اقتصادی کاملا آماده است. منتها در بعضی کشورها که مناسبات در سطح عالی نیست و نیازی به هماهنگی های بیشتری دارد، پیش نیاز هماهنگی های اقتصادی یا ورود به بحث اقتصادی حتما اصلاح مناسبات سیاسی مان است که در خصوص همسایگان این اولویت وجود دارد. یعنی در خصوص همسایگان مثلا با کشور امارات یا بحرین یا عربستان سعودی را که در نظر بگیرید از جمله کشورهایی هستند که مناسبات مان در سطح عالی نیست و نیاز به اصلاح مناسبات دارد و بعد حرکت به سمت اهداف اقتصادی.
به نظرتان می توان در مسیر تعامل با همسایگان با کشور عربستان روند تنش زدایی را ایجاد کرد یا اینکه فعلا چنین تمایلی از سوی عربستان دیده نمی شود؟
ما حج ۹۶ را به صورت غیررسمی به عنوان یک آزمون برای کشور عربستان سعودی تلقی می کنیم. امتحانی که هم در برگزاری مراسم و هم در مسائل امنیتی و رفاهی و هم در مسائل کنسولی و حمل و نقل یک آزمون بود و برخورد سعودی ها می تواند فضای آینده را روشن تر کند که از این انزوای مناسبات بیرون بیاید.
در فضای موجود که ترامپ تلاش می کند ایران را منزوی کند به نظرتان این رویکرد اقتصادی ما می تواند کار خودش را انجام دهد. چون آمریکا کشوری است که در همه مناسبات کشورهای دیگر، اروپا و چین تاثیرگذار است. به نظرتان ما در این فضا چه راهکاری را باید پیش ببریم؟
فضای بین الملل الان هیچ زمینه ای برای موفقیت تلاشهای ترامپ ندارد. به این معنا که وقتی بعد از ۲۴ ماه مذاکره برجامی ایران موفق شد حقانیت خودش را اثبات کند و مخصوصا بعد از توافقنامه برجام مبادرت به گسترش مناسبات سیاسی هم در حوزه اروپا و هم در سطح بین الملل کرد، این فضای ایران هراسی عملا شکسته شده و مردم و افکار عمومی دنیا با واقعیات ایران بیشتر آشنا شدند. لذا زمینه ای وجود ندارد که تلاشهای آقای ترامپ به موفقیت منجر شود. اگرچه در افکار عمومی آمریکا ممکن است طرفدارانی داشته باشد یا در طیف تندروی جمهوریخواهان در لابی های کنگره طرفدارانی داشته باشد منتها به صورت عموم زمینه ای در فضای بین الملل وجود ندارد همچنان که داریم می بینیم اتحادیه اروپا حتی در همین برجام رویکردش را کاملا متفاوت از آمریکا اتخاذ کرده و چین و روسیه هم به همین نسبت فضای کاملا متفاوت از امریکا در رویکرد خود نسبت به ایران دارند.
به نظرتان ما در این رویکرد اقتصادی مان بیشتر باید به کدام سمت برویم؟ سمت کشورهای اروپایی یا کشورهای نوظهور مثل چین و هند و...
به هر حال همانطور که در بخش انرژی تجربه نشان داد که یک تعادل بخشی در مشتریان خارجی در بخش نفت و گاز ایران داشته باشیم و این تعادل بخشی در راستای همان اقتصاد مقاومتی است که اتکاء به یک بازار و یک مشتری و یک طیف از مشتریان می تواند آسیب پذیری ما را در مواقع حساس بیشتر کند. در حوزه اقتصاد هم به صورت کلی ایران باید یک توازنی را در فضای بین المللی ایجاد کند به این معنا که هم کشورهای اروپایی در این فضای اقتصادی کشور نقش داشته باشند و هم کشورهای آسیایی. یعنی شرق و غرب به نوعی یک توازنی بتوانند در اقتصاد ایران ایفا کنند و حفظ این توازن می تواند در راستای اقتصاد مقاومتی ما امنیت اقتصادی ما را افزایش دهد.
ارسال نظر