معرفی متهمان منفی شدن تراز تجاری

سال ۱۳۹۵ بود که برای اولین بار در سه دهه اخیر، رویا رنگ واقعیت گرفت و تراز تجاری ایران توانست روی مثبت شدن را ببیند؛ اتفاقی مهم در عرصه تجارت خارجی و اقتصاد ایران.

این وضعیت تا اولین ماه سال جاری دوام آورد اما اگر آمار ۵ ماهه تجارت خارجی در ایران رصد شود، معلوم می شود بار دیگر واردات از صادرات کالاهای غیر نفتی پیشی گرفته است و همین امر دستمایه خوبی برای تحلیل های کارشناسانی است که معتقدند در همین شرایط موجود نیز امکان بازگشت به وضعیتی که در سال ۱۳۹۵ ایجاد شد، وجود دارد.

از ابتدای فروردین ماه تا پایان مرداد سال جاری ۱۷ میلیارد و ۱۹۳ میلیون دلار کالا از ایران به بازارهای جهانی صادر شده است، اما در مقابل حجم واردات کالا به ایرات از ۱۹ میلیارد و ۴۴۲ میلیون دلار پیشی گرفته است. به این ترتیب این اختلاف نزدیک به دو میلیارد دلاری کوتاهی دوره تحقق آرزویی دیرین را در شرایطی به رخ می کشد که برخی از فعالان عرصه تجارت معتقدند می توان با برنامه‌ریزی و مدیریت شرایط را برای بهبود وضعیت در این حوزه مهیا کرد. شرایطی که منجر به مثبت شدن و مثبت ماندن تراز تجاری ایران شود.

منفی شدن تراز تجاری ایران در حالی قابلیت بررسی بیشتر می یابد که این اتفاق با رشد منفی تجارت خارجی نیز همراه باشد. در ۵ ماهی که گذشت ، صادرات غیر نفتی ایران کاهشی برابر با ۵ درصد را تجربه کرد. در عین حال میزان افزایش واردات در این دوره زمانی ۱۶ درصد اعلام شده است.

قیمت ارز ؛ متهم ردیف اول

قیمت دلار چهار سالی است که وضعیتی با ثبات دارد اما با این حال بسیاری از کارشناسان بر این اعتقادند که عدم رشد متناسب قیمت دلار در این دوره زمانی ، خود عاملی برای کاهش صادرات تلقی می شود.

سال هاست بحث در این خصوص که قیمت ارز مناسب برای روان سازی صادرات چقدر است؟ در دستور کار قرار دارد با این حال همواره عقب ماندن نرخ دلار از تورم، فنر نرخ ارز را فشرده کرده و عاملی بازدارنده برای صادرات محسوب می شود.

به این ترتیب تورم ریالی و عدم تاثیر آن بر نرخ ریال ، قدرت رقابت را برای تولید کنندگان ایرانی کاهش می دهد و این نکته ای بسیار مهم در این عرصه تلقی می شود.

خودرو ؛ متهم ردیف دوم

واردات خودرو نیز از متهمان منفی شدن تراز تجاری ایران در ۵ ماهه سال جاری است. بر اساس این گزارش اتفاقاتی که در عرصه واردات خودرو رخ داده است ، خود عاملی برای منفی شدن تراز تجاری ایران است.

ساماندهی بازار خودروهای وراداتی و اقداماتی از این دست خود عاملی برای تسریع روند ترخیص خودروها وارداتی ای بود که پیش از این ثبت سفارش آنها صورت گرفته بود.

وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با هفد ساماندهی بازار خودروهای وارداتی ثبت سفارش خودرو را متوقف کرد. مجتبی خسروتاج نیز پیش از این اعلام کرد: تا زمان ابلاغ «دستورالعمل و ضوابط واردات خودرو و نحوه همکاری با شرکت‌های خودروساز خارجی» سایت ثبت‌سفارش واردات خودرو متوقف خواهد ماند.

نفت؛ متهم ردیف سوم

نوسان قیمت نفت و میل آن به کاهش در بازارهای جهانی را می توان از دلایل تاثیرگذار در این حوزه دانست.بررسی جزییات صادرات نیز نشان می دهد با نوسان قیمت نفت بر صادرات غیر نفتی ایران تاثیرگذار است، چرا که بخش مهمی از صادرات غیر نفتی ایران را تولیدات پتروشیمی و گازهای همراه نفت تشکیل می دهد.

کاهش قیمت نفت بر کاهش قیمت این اقلام موثر بوده و درآمد صادراتی ایران را دستخوش کاهش می کند.در چهار ماه ابتدایی سال ارزش وزنی و دلاری اقلام پتروشیمی و میعانات گازی صادراتی دستخوش کاهش شده است .

میزان کاهش صادرات تولیدات پتروشیمی برابر با ۴.۲ درصد در فاصله فروردین تا پایان تیرماه و میزان کاهش صادرات میعانات گازی ۳.۷ درصد در همین دوره زمانی براورد شده است.