قزاقستان؛ ایستگاه بررسی مسائل جهان اسلام

دکتر حسن روحانی روز گذشته در اولین سفر خارجی خود پس از انتخاب مجدد به عنوان رئیس جمهوری ایران با پذیرش دعوت رسمی نورسلطان نظربایف، همتای قزاقی خود برای شرکت در نخستین اجلاس علم و فناوری کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، عازم شهر آستانه پایتخت قزاقستان شد.

افشار سلیمانی در روزنامه ایران نوشت: دکتر حسن روحانی روز گذشته در اولین سفر خارجی خود پس از انتخاب مجدد به عنوان رئیس جمهوری ایران با پذیرش دعوت رسمی نورسلطان نظربایف، همتای قزاقی خود برای شرکت در نخستین اجلاس علم و فناوری کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، عازم شهر آستانه پایتخت قزاقستان شد.

حضور و دیدارهای چندجانبه رئیس جمهوری در خلال این سفر در شرایطی است که منطقه و نظام بین‌الملل در فضای ملتهب ناشی از اختلافات سیاسی، مذهبی و بحران‌های موجود جهان اسلام قرار دارد. چنانکه معضلاتی مانند فقر، اشتغال، امنیت غذایی، مشکلات زیست محیطی و مسائل آب و انرژی در کشورهای اسلامی خودنمایی می‌کند که حل آنها مزید بر تقویت وحدت در سایه پیگیری همکاری‌های علمی و فناوری، میسر خواهد بود.

از مهم‌ترین اهداف و برنامه‌هایی که در اجلاس آستانه و در راستای هدف این نشست در دستور کار قرار گرفته است، می‌توان به بررسی سند ۱۰ ساله (۲۰۱۶-۲۰۲۶) در زمینه علم وفناوری اشاره داشت که در چارچوب آن، چگونگی همکاری‌های آموزشی در دنیای اسلام، حل معضلات کشورهای اسلامی و استفاده از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های کشورهای اسلامی مشخص خواهد شد.

در این چارچوب، همچنین موضوعاتی چون بررسی زمینه‌های همکاری در رابطه با مرز دانش، فناوری‌های نوین و علوم کاربردی، بررسی مگاپروژه‌ها و راهکارهای مشارکت کشورهای اسلامی درآن و چگونگی انجام پروژه‌های بزرگ و همچنین بررسی زمینه‌ها و شیوه‌های همکاری دانشگاه‌های برتر کشورهای اسلامی و ارتباط فناوری جهان با دنیای اسلام به عنوان محور‌های اصلی نشست مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌گیرد.

هرچند توسعه پایدار و اشتغالزا در کشورهای اسلامی که نسبت به یکدیگر شرایط متفاوتی نیز دارند در سایه تقویت بنیان‌های علم و فناوری و همکاری جمعی و پیوسته میان آنها میسر است اما نباید فراموش کرد که اولویت برتر در همین راستا تلاش برای کاهش و رفع اختلافات و بحران‌های موجود در کشورهای اسلامی و تقویت وحدت، انسجام و رسیدن به اندیشه و منافع مشترک جمعی می‌باشد که باید درهر نشستی از این دست، مورد توجه سران کشورهای مسلمان باشد. وحدتی که در صورت وقوع، خود بستر‌های لازم را برای همکاری کشورها در زمینه‌های گوناگون از جمله زمینه‌های علمی و فناوری مهیا می‌سازد. ب

دیهی است همان گونه که رئیس جمهوری ایران همکاری، هماهنگی و هم‌رأیی کشورهای اسلامی را در راستای تقویت علم و فناوری ضروری می‌داند، از اهمیت بهره‌گیری از فرصت چنین دیدارهایی برای یافتن راهکار حل بحران‌های سیاسی کشورهای مسلمان نیز غافل نخواهد ماند. از این رو فارغ از موضوع همکاری‌های علمی، اجلاس آستانه از جهت فراهم ساختن فرصتی برای رایزنی‌های حاشیه‌ای سران و مقامات عالیرتبه شرکت کننده در آن نیز حایز اهمیت بوده و زمینه را مهیای مذاکره پیرامون مشکلات کنونی مبتلابه مسلمانان و کشورهای مسلمان خواهد ساخت.

در چنین فضایی اولویت بررسی شرایط وخیم کنونی مسلمانان روهینگیایی دارخین میانمار که تاکنون قریب ۴ هزار نفر از آنها به دست ارتش و افراطیون بودایی میانمار کشته شده‌اند و حدود ۲۷۰ هزار نفر از آنها آواره کوه‌ها و جنگل‌ها شده یا به بنگلادش پناه برده‌اند و یافتن راه‌های جلوگیری از این جنایت‌ها، می‌تواند در اولویت دیدارهای جانبی این نشست باشد.

اهمیت این موضوع از آنجایی دوچندان می‌شود که کشتار مسلمانان میانمار تاکنون با سکوت و کوتاهی سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی روبه‌رو بوده است. از این رو این رخداد می‌تواند یکی از موضوعات مهم و فوری اجلاس آستانه باشد و فضای سیاسی و رسانه‌ای آن و همچنین توجه مقامات شرکت کننده را به یافتن راهکارهای حل این بحران معطوف کند.

مزید برهمه موارد گفته شده، اجلاس آستانه و بویژه دیدارها و مذاکرات روحانی با همتایان خود فرصت مناسبی برای بررسی آخرین وضعیت موجود در روابط فیمابین و پرداختن به موضوعات مهم روابط دوجانبه، شناسایی موانع موجود و همچنین آخرین تحولات منطقه‌ای می‌باشد.

تحولاتی چون سوریه، یمن، عراق، مشکلات ناشی از رفراندوم غیر التزام‌آور استقلال اقلیم کردستان و آخرین وضعیت پیرامون روابط ایران با کشورهای خلیج فارس با توجه به تقویت روابط واشنگتن با این کشورها در زمره موضوعاتی است که گفت‌وگو درباره آنها بی تردید از نگاه رئیس جمهوری در خلال دیدار با مقام‌های بلندپایه حاضر در آستانه مغفول نخواهد ماند.