ردپای ضعف نظارت در حوادث جادهای و ساختمانی
حادثه اتوبوس دانش‌آموزان شهرستان‌های میناب و رودان که برای شرکت در اردوی ملی فرزانگان عازم شیراز بود، مانند آنچه در پلاسکو رخ داد و حوادث گوناگون دیگر در راه‌ها و ساختمان‌های کشور، بار دیگر عاملی شد تا خبرها و گزارش‌های مختلفی در مورد ریشه‌های اینگونه حوادث منتشر شود اما در نهایت می‌توان نتیجه گرفت ضعف دستگاه‌های مختلف اجرایی و نظارتی در به‌وجود آمدن حوادث جادهای و ساختمانی بیشترین نقش را دارد.
روزنامه ایران: حادثه اتوبوس دانش‌آموزان شهرستان‌های میناب و رودان که برای شرکت در اردوی ملی فرزانگان عازم شیراز بود، مانند آنچه در پلاسکو رخ داد و حوادث گوناگون دیگر در راه‌ها و ساختمان‌های کشور، بار دیگر عاملی شد تا خبرها و گزارش‌های مختلفی در مورد ریشه‌های اینگونه حوادث منتشر شود اما در نهایت می‌توان نتیجه گرفت ضعف دستگاه‌های مختلف اجرایی و نظارتی در به‌وجود آمدن حوادث جادهای و ساختمانی بیشترین نقش را دارد؛ ضعفی که به علت تعدد متولیان اجرایی و نظارتی پیدا کردن راه حلی برای آن تاکنون بی‌نتیجه مانده است.
نتایج اولیه بررسی سانحه اتوبوس حامل دانش‌آموزان از سوى کمیسیون عالى ایمنى راه‌ها منتشر شد و طبق آن اتوبوس پس از برخورد با قرنیز پل و ترکیدگی لاستیک جلو و خارج شدن کنترل از دست راننده پس از طی حدود ۱۰۰ متر به پهلوی راست واژگون می‌شود.بررسی‌ها در خصوص جاده مورد نظر بیانگر آن است که مقطع راه مستقیم و علائم و خط کشی مناسب بوده و سرعت اتوبوس هم ٨٦ کیلومتر بر ساعت بوده است.
بنابر این گزارش ارزیابی محل حادثه نشان می‌دهد اتوبوس بنا به دلایلی (خواب آلودگی راننده یا بنا بر اظهارات راننده انحراف از مسیر برای جلوگیری ازعدم برخورد با ماشین روبه‌رو) از مسیر اصلی منحرف می‌شود. همچنین سرنشینان نیز از کمربند ایمنی در طول سفر استفاده نکرده‌اند.
در گزارش کمیسیون عالی ایمنی راه‌ها گفته شده که سرعت اتوبوس مناسب بوده و راه نیز استانداردهای لازم را داشته اما قصور یا خواب آلودگی راننده احتمالاً عامل اصلی حادثه بوده است. همچنین استفاده نکردن از کمربند ایمنی نکته مهم دیگر این گزارش است در حالی که بستن کمربند ایمنی برای مسافران در اتوبوس‌های بین شهری الزامی است.
کم‌کاری دستگاه نظارتی در انجام وظیفه
امید ملک رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق ایران با اشاره به حادثه پیش آمده برای اتوبوس دانش‌آموزان هرمزگانی در گفت‌و‌گو با «ایران» می گوید خواب آلودگی راننده که احتمالاً علت حادثه بوده یا نبستن کمربند ایمنی به خاطر این است که دستگاه‌های نظارتی وظیفه خود را درست انجام نمی‌دهند.
وی می‌گوید: افزایش تصدیگری‌های دولت در سال‌های گذشته موجب ضعف حکمرانی شده است. وقتی قانون بستن کمربند ایمنی را الزامی کرده دستگاه‌های نظارتی باید بر اجرای آن نظارت دقیقی داشته باشند همچنین انتخاب رانندگانی که آمادگی انجام سفر را داشته باشند نیز برعهده متولیان آن است.
وی افزود: در حوزه راهداری سازمان‌های عریض و طویلی وجود دارد اما حوادث بی‌شمار در این حوزه نشان می‌دهد قوانین بدرستی اجرا نمی‌شود و بودجه دولت بیشتر صرف پرداخت حقوق‌ها می‌شود و به این ترتیب هم هدررفت منابع داریم هم اینکه کار بدرستی انجام نمی‌شود.
مثلاً سازمان راهداری افراد و ماشین‌آلات بسیاری را برای برف روبی در اختیار دارد. حال سؤال این است مگر چند ماه در سال ما ممکن است مشکل بارش برف داشته باشیم؟ سازمان راهداری می‌تواند مثلاً در دو ماه از سال این کار را برعهده پیمانکاران قرار دهد نه اینکه خود در تمام سال هزینه نگهداری ماشین آلات و حقوق کارکنان را بپردازد.
ملک می‌افزاید: هزینه‌های اضافی را می‌توانیم در کار نظارت صرف کنیم که نتیجه بهتری از چگونگی اجرای قوانین بگیریم.
ضعف فرهنگی در رعایت قوانین
اما سارا امتحان سرپرست مرکز تدوین مقررات ایمنی حمل و نقل و پدافند غیرعامل در وزارت راه و شهرسازی در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید چندگانگی نظارتی در بحث حمل و نقل در راه‌ها نداریم در واقع نظارت در ترافیک حمل و نقل برعهده پلیس راهور و تخلفات مربوط به شرکت‌های حمل و نقل برعهده سازمان راهداری است.
وی می‌افزاید: در خصوص نبستن کمربند پلیس راهنمایی و رانندگی و راهور مسئول نظارت بر آن هستند و اگر در حادثه اخیر قصور شرکت حمل و نقلی یا راننده اثبات شود سازمان راهداری به آن رسیدگی می‌کند. به گفته این مقام مسئول در حادثه اخیر فقط راننده از کمربند استفاده کرده بود که آسیبی ندیده است با اینکه در بررسی‌ها مشخص شده کمربندهای ایمنی سالم بوده است.بنابراین موضوع فرهنگ‌سازی در رعایت قوانین نقش مهمی در کاهش تلفات جادهای دارد.
رسیدگی به تخلف مقصران
در خصوص نظارت بر کار رانندگان جواد هدایتی مدیرکل دفتر ایمنی و ترافیک سازمان راهداری در خصوص مقصران حادثه تصادف اتوبوس دانش آموزان هرمزگانی می‌گوید: همه جوانب بروز حادثه در حال بررسی است و اگر شرکت تعاونی و راننده در این حادثه مقصر معرفی شود، در قالب کمیسیون‌‌های ماده ۱۱ و ۱۲ به تخلفات آنها رسیدگی می‌شود.
همچنین بر اساس اعلام پلیس راهنمایی و رانندگی، ۴۲ درصد تصادفات جادهای در اثر خواب آلودگی و عدم توجه به جلوی راننده بوده است. موضوع ساعت حرکت اتوبوس‌ها متناسب با شرایط راه‌ها یکی دیگر از راهکارهایی است که داوود کشاورزیان رئیس سازمان راهداری می‌گوید وزیر راه دستور داده تا صدور دستورالعمل ممنوعیت رانندگی رانندگان اتوبوس و وسایل حمل و نقل عمومی بین جادهای در شب، مورد بررسی قرار بگیرد.
اصل رانندگی در شب ممنوع نیست؛ اما به دستور وزیر راه و شهرسازی قرار است صدور ابلاغیه ممنوعیت رانندگی رانندگان خودروهای حمل و نقل عمومی بین جادهای سبک و سنگین (اتوبوس و مینی بوس) بررسی شود تا در صورت قابل اجرا بودن آن، به رانندگان ابلاغ شود.
به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، باید برای اجرای این موضوع، علاوه بر بررسی امکان اجرا شدن آن بر اساس قوانین راهنمایی و رانندگی، با پلیس راهور ناجا نیز هماهنگی‌هایی صورت گیرد.
کارشناسان معتقدند در حوادث مختلف حمل و نقلی و ساختمانی که در کشور رخ می‌دهد باید بپذیریم که در اعمال استانداردهای ایمنی ساختمان و وسایل نقلیه عمومی و نظارت بر حمل و نقل و ساخت و ساز عقب هستیم. طبق برآوردهای صورت گرفته در جاده‌های ایران سالانه بیش از ۱۳۰۰۰ نفر می‌میرند اما با وجود این آمار هنوز قانون یا تصمیمی قابل اجرا برای کاهش تلفات اتخاذ نشده است و قانون‌های فعلی نیز به خاطر نظارت نادرست نقش آنچنانی در کاهش آمار تصادفات جاده ای ندارند.
ایمنی را جدی نگرفته‌ایم
یکی دیگر از حوادثی که در سال شاهد رخ دادن آن و از دست دادن هموطنانمان در آن هستیم موضوع ناایمنی ساختمان‌ها و حوادثی است که به دلایل مختلف برای ساختمان‌های قدیمی یا تازه ساخت رخ می‌دهد. حادثه پلاسکو از جمله حوادث ساختمانی مهم است که بحث ایمنی ساختمان و متولی آن را به موضوعی مهم تبدیل کرد.
حجت‌الله عامری نایب رئیس سابق نظام مهندسی ساختمان کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید دستگاه‌های متولی، کارفرمایان، وزارت راه و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی و... موضوع ایمنی ساختمان را جدی نگرفتند و به ایمنی به عنوان دغدغه اصلی در ساخت و ساز توجه نشده است. وی می‌گوید: اقداماتی برای بالا بردن ایمنی ساختمان‌ها انجام شده اما این اقدامات ناکافی است طوری که در مقایسه با کشورهای دیگر و کشورهای همسایه مانند ترکیه آمار تلفات ساختمانی در ایران بسیار بالا است.
وی می‌گوید: بر اساس آمار در سال‌های اخیر تلفات ساختمانی کاهش یافته اما نمی‌توانیم این تلفات را به حساب رعایت اصول ایمنی در ساختمان‌سازی به حساب بیاوریم بلکه به نظر می‌رسد کاهش تلفات به‌خاطر رکودی است که در این سال‌ها بخش ساخت و ساز را در بر گرفته است.
وی آموزش کارفرمایان، کارگران و مهندسان را در بالا بردن ایمنی ساختمان‌ها بسیار مهم دانست که به گفته او این کارها ممکن است هزینه ساخت را بالا ببرد اما در عوض هزینه بالای تلفات ساختمانی را نیز کاهش می‌دهد.
تشکیل کمیته ایمنی در ساخت و ساز
برای حل مشکل ایمنی ساختمان‌ها افشین حبیب‌زاده نایب رئیس کمیسیون حمل‌ونقل، ترافیک وعمران شورای اسلامی شهر تهران، از تشکیل کمیته ایمنی در کمیسیون عمران وحمل ونقل شورای شهر خبر داده و می‌گوید: بحث ایمنی ساختمان‌ها در دستور کار کمیسیون عمران قرار دارد و پیشنهاد ایجاد یک کمیته ایمنی را در دستور کار قرار خواهیم داد تا به صورت تخصصی مسائل مربوط به ایمنی شهر در دستور کار قرار گیرد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
نظام مهندسی که اصلا بر کار مهندسان نظارتی ندارد. من خودم ساختمانی ساختم فقط روز اول مهندس تو مرحله گچ ریزی آمد. بعد معمار ستون وسط ساختمان رو طوری زده بود که ۲۰ سانت با بقیه فرق میکرد. خدا به داد مسکن مهری ها و خریداران انبو ساز ها برسه.