خروج مشاغل مزاحم از تهران

کی از مسائل شهر تهران وجود واحدهایی است که بر اساس نوع فعالیت و کارایی برای محیط‌زیست و همچنین برای شهروندان و زندگی آنها ایجاد مزاحمت می‌کنند؛ واحدهایی که آلاینده صوت و هوا هستند و به نوعی واحدهای صنعتی مزاحم محسوب می‌شوند.

زهرا صدراعظم نوری در روزنامه آرمان نوشت: یکی از مسائل شهر تهران وجود واحدهایی است که بر اساس نوع فعالیت و کارایی برای محیط‌زیست و همچنین برای شهروندان و زندگی آنها ایجاد مزاحمت می‌کنند؛ واحدهایی که آلاینده صوت و هوا هستند و به نوعی واحدهای صنعتی مزاحم محسوب می‌شوند.

در سطح شهر تهران نیز صنایع و مشاغل مزاحم و آلاینده‌ای داریم که باید از شهر تهران خارج و در شهرک‌های صنعتی تجمیع شوند. آلایندگی این واحد‌های صنعتی باید به حداقل ممکن برسد. برای مثال در صورتی که این واحدها ایجاد آلودگی آب می‌کنند باید در مجتمع‌ها و شهرک‌هایی تجمیع شوند و با تعبیه سیستم‌های تصفیه فاضلاب و همچنین فیلترینگ هوا آلودگی را به حداقل برسانند.

در صورتی که فعالیت این واحدهای صنعتی موجب آلودگی صوتی می‌شود حتما باید به دور از اماکن مسکونی احداث شوند تا برای شهروندان ایجاد مزاحمت نکنند. در گذشته نیز ساز و کارهایی برای احداث شهرک‌های صنعتی خارج از شهرها وجود داشته است. در واقع بسیاری از این واحدها به شهرک‌های خارج از شهر منتقل شدند و برای آنها الزامی ایجاد شده که از محدوده شهر خارج شوند و در شهرک‌های صنعتی مستقر شوند.

شهرک‌های صنعتی باید مورد بررسی قرار گیرند تا تمام شرایط و امکانات لازم را برای استقرار این واحدها داشته باشند. واحدهای شهرک‌های صنعتی باید از نظر آب، برق و گاز و همچنین سیستم‌های تصفیه فاضلاب و فیلترینگ هوا مورد بررسی قرار بگیرند تا شرایط لازم برای انتقال مشاغل مزاحم به آنها را داشته باشند.

برخی از مالکان واحدهای صنعتی نیز با توجه به تغییر نیازهای مردم باید واحدهای صنعتی خود را تغییر کاربری دهند و شغل دیگری را انتخاب کنند که با نیازهای مردم متناسب‌تر است. بر اساس بند ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها مکلف هستند به وضعیت مشاغل و صنایع مزاحم رسیدگی کنند و در صورت مزاحمت این مشاغل برای شهروندان، قانون حتی برای آنها جریمه نیز در نظر گرفته است و حکم به جا‌به‌جایی آنها می‌دهد.

شورای شهر تهران نیز تلاش می‌کند نظارت خوبی را بر این صنایع داشته باشد. در قدم اول باید بانک‌اطلاعات مربوط به وضعیت صنایع در سطح ۲۲ گانه مناطق شهری بررسی شود و ارزیابی کرد که آیا فهرست این صنایع به روز رسانی شده است یا خیر. در صورتی که این فهرست وجود ندارد باید اطلاعات به روز رسانی شوند.

بر اساس این موضوع باید سازو‌کارهایی از طریق معاونت خدمات شهری به منظور ساماندهی مشاغل مزاحم طراحی و برنامه‌ریزی شود تا مشاغلی با میزان آلودگی و مزاحمت بسیار بالا به خارج از شهر منتقل شوند.

علل ایجاد مشاغل مزاحم در شهر تهران

به علت رشد بی رویه شهر و مهاجرت افراد از نقاط مختلف شهری به آن شاهد ایجاد مشاغل‌مزاحم در تهران هستیم. تمام افراد توان یکسانی از نظر تامین‌شغل برای خود ندارند، در نتیجه طبقه ضعیف اقتصادی به مشاغلی رو می‌آورد که بتواند از طریق آنها با حداقل امکانات و سرمایه زندگی خود را اداره کند. این نوع مشاغل لزوما مشاغلی مطلوب و پاک نیستند. تراکم مشاغل مزاحم در حاشیه‌شهرها و مرکز‌شهر بیشتر وجود دارد.

به دلیل رشد جمعیت، نیاز و عدم ساز و کار لازم برای نظارت کافی بر این مشاغل وضعیت کنونی به وجود آمده است. در ارتباط با احداث کارخانجات در حریم‌شهر نیز می‌توان گفت که بسیاری از این کارخانجات در زمان احداث در نقطه‌ای دور از مناطق مسکونی و اداری و در حاشیه شهرها وجود داشتند و در نظر موقعیت مکانی موقعیت مطلوبی داشتند. به دلیل رشد بی رویه و گستردگی شهر کم‌کم به حاشیه‌شهر یا مرکز شهر رسیدند.

برای مثال در حال حاضر مرز تهران در غرب این شهر با شهرها و شهرستان‌های اطراف تفکیک‌ناپذیر است. در واقع ساختمان‌ها به میزانی به هم پیوسته‌اند که قابل تفکیک از یکدیگر نیستند. در نتیجه کارخانجاتی که زمانی دور از شهر بودند به دلیل رشد و توسعه بدون برنامه‌ریزی امروز در داخل شهر قرار گرفتند.

بنابراین رشد و توسعه شهر باید با برنامه‌ریزی بیشتری صورت می‌گرفت تا از توسعه بی‌رویه و نامتوازن شهری جلوگیری می شد. کارخانجات واقع در حاشیه تهران عاملی برای مزاحمت و آلودگی شدند و مشاغل کوچک در مناطق مختلف شهر نیز مشکل‌آفرین هستند.

برنامه بلندمدت برای حل موضوع مشاغل مزاحم

با موضوع مشاغل مزاحم نمی‌توان برخوردهای‌ضربتی داشت و با عجله و بدون تامل در مورد آنها تصمیم گرفت. به هر حال موضوع مشاغل مزاحم طی چندین سال برای تهران مشکل‌ساز شده و رویکردی اشتباهی در مورد آنها وجود داشته است.

اما نمی‌توان ارتباط این موضوع را با زندگی شهروندان نادیده گرفت و باید با تدابیری این موضوع را به‌گونه‌ای مدیریت کرد تا حداقل آسیب به زندگی شهروندان وارد شود. علاوه بر توجه به زندگی، معیشت و مشکلات مردم باید به مساله سلامت آنها و رفع آلایندگی‌ها نیز توجه جدی داشت. اگر شهروندان سالمی نداشته باشیم امکان زندگی در این شهر وجود ندارد. در نهایت باید برنامه‌های منطقی را برای بهبودبخشی به شرایط موجود اجرا کنیم.

لزوم رسیدگی به موضوع سد معبر در شهر تهران

در مورد بحث سد‌معبر مشاغل مختلف در سطح شهر تهران باید با رویکردی به این مساله پرداخته شود که توجه به رفاه، آسایش و سلامت مردم در سرلوحه کار باشد. شهردار تهران به توجه به مسائل ذکر شده اعتقاد و برای آنها برنامه دارد. از این طریق می‌توان شرایط زندگی بهتر با امکانات، رفاه، نشاط و سلامت بیشتر را برای شهروندان فراهم کرد.

حوزه خدمات‌شهری شهرداری تهران نیز باید ساز و کار لازم را در این زمینه فراهم کند. باید با مغازه‌ها و واحد‌های تجاری که در سطح معابر ایجاد مزاحمت کرده و به قولی «سد معبر» می‌کنند، برخورد شود. در صورتی که فضای کافی برای فروشنده در واحد تجاری او وجود داشته باشد هیچ‌دلیل قانع‌کننده‌ای برای این کار فروشنده وجود ندارد.

پیاده‌رو محلی عمومی برای عبور آسان عابران است. بنابراین باید در نواحی مختلف تهران از این موضوع جلوگیری کرد. دستفروشانی را که مکان ثابتی برای عرضه محصولات خود ندارند و همچنین از قدرت مالی اجاره یک واحد تجاری نیز برخوردار نیستند باید سازمان داد. باید ساز و کاری هدفمند و تاثیرگذار برای اشتغال آنها فراهم کرد. در واقع این افراد بخشی از شهر و شهروندان آن هستند که باید معیشت خود را تامین کنند.

راه‌اندازی بازارهای روز عرصه مناسبی برای فروش کالای مختلف برای این افراد است. در این صورت تعاملی دوسویه و سازنده با دستفروشان و شهرداری ایجاد می‌شود که در سایه این تعامل این افراد مزاحمتی برای شهروندان در محیط‌های‌شهری ایجاد نمی‌کنند و همچنین به صورت مستقیم کالای خود را به دست خریدار می‌رسانند و امرار‌معاش می‌کنند.