حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان روز سه شنبه این هفته در مجلس شورای اسلامی و هنگام معرفی وزرای خود به خانه ملت اعلام کرد که اگر آمریکا به سیاست اعمال تحریم‌های خود ادامه دهد، ایران قادر است تنها «ظرف چند ساعت» توافق هسته‌ای با آمریکا را لغو کند.
روزنامه ابتکار: حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان روز سه شنبه این هفته در مجلس شورای اسلامی و هنگام معرفی وزرای خود به خانه ملت اعلام کرد که اگر آمریکا به سیاست اعمال تحریم‌های خود ادامه دهد، ایران قادر است تنها «ظرف چند ساعت» توافق هسته‌ای با آمریکا را لغو کند.
این سخنان در حالی مطرح شد که دولت آمریکا طی ماه های گذشته با اقدامات بحث برانگیز که با مخالفت جدی سایر شرکای برجام نیز روبرو بوده است، همچنان بر طبل نامطلوب بودن برجام می کوبد و ضمن همراهی با رژیم صهیونیستی و عربستان در صدد تضعیف کردن توافق هسته ای و مقدماتی برای خروج از این توافق بین المللی است. همین امر باعث شده تا طی دو روز گذشته بسیاری از کارشناسان بین المللی با انتقاد از تحریم هایی جدید علیه ایران توسط کنگره آمریکا اعلام کنند که اگر تهدید ایران تحقق یابد، تلاش های چندین ساله جهانی برای حل یکی از مهترین پرونده های بین المللی بر باد خواهد رفت و پیامدهای آن برای طرفین این قرارداد غیرقابل پیش بینی خواهد بود.
مخالفان داخلی برجام
توافق میان ایران و شش قدرت جهانی از همان ابتدای کار خود و در حین مذاکرات نفس گیر هسته ای با کارشکنی های زیادی به خصوص در برخی از محافل بین المللی مواجه بود. به موازات تداوم اجرا و حمایت بانیان توافق هسته ای از برنامه جامع اقدام مشترک ایران و ۶ قدرت جهانی، مخالفان برجام هم از پاننشسته و به روال دوره مذاکرات، توافق و تصویب، در دوره اجرا نیز تلاش خود را برای تضعیف و در نهایت فروپاشی آن به کار بسته اند.
در عرصه داخلی هر چند برخی مخالفان به جمع منتقدان پیوسته و شیوه اجرا،وضعیت پایبندی طرف های توافق هسته ای، پیگیری حقوق ایران و در نهایت دستاوردهای برجام را مورد نقد قرار داده اند اما گروهی همچنان بر سیاق چهار سال پیش و ابتدای مذاکرات پای می فشرند و اصل توافق را هدف انواع حمله ها قرار می دهند. در این میان، شماری حتی تحریم های
تازه غیرهسته ای را فرزندان نامشروع مادر مذاکرات خوانده و به این ترتیب دیرزمانی نمانده تا توافق هسته ای را ریشه جمیع چالش های کشور قلمداد کنند. نکته قابل تامل اینکه مطالب رسانه های نشاندار آمریکایی در بسیاری موارد منبع مخالفان داخلی برجام قرار گرفته که البته استناد به این منابع نیز به صورت گزینشی و معطوف به مخالف خوانی های تندروانه بوده است.
مخالفان منطقه ای برجام
در جبهه مخالفان منطقه ای برجام اما اوضاع به روال روزهای سرنوشت ساز مذاکرات هسته ای نیست و اکنون تنها صهیونیست ها آشکارا در تقابل با برجام میدان داری می کنند. یکشنبه هفته جاری، بود که «یوسی کوهن» رییس سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی در کابینه این رژیم حضور یافت تا گزارشی از نتایج توافق هسته ای را ارایه دهد.
وی با بیان اینکه «یران در دوره پسابرجام قوی‌تر از قبل شده و می رود تا بر منطقه مسلط شود. افزود: برجام رشد اقتصادی ایران را افزایش داده و توافق‌های بین‌المللی جدید اقتصاد ایران را تقویت کرده است با این حال تهران همچنان از سودای دستیابی به تسلیحات هسته ای دست نشسته است.
همزمان، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس اظهار داشت: تل آویو به هیچ یک از توافق هایی که ایران آن را امضا کرده پایبند نیست و تلاش خود را برای برهم زدن و رفع تهدیدات ناشی از آن به کار خواهد بست.
مخالفان فرامنطقه ای برجام
در سطح بین المللی نیز پس از تسلط جمهوریخواهان آمریکا بر کنگره و کاخ سفید، واشنگتن به کانون تقابل با ایران تبدیل شده و دونالد ترامپ رییس جمهوری ماجراجوی آمریکا بر خلاف سَلف دموکرات خود، برهم زدن توافق هسته ای را در دستور کار قرار داده است. این در حالی است که حملات پیاپی ترامپ به برجام، بارها با واکنش منفی و اعتراض دیگر طرف های توافق هسته ای روبرو شده است.
در ادامه تحریم های غیرهسته ای دولت ترامپ علیه ایران، امضای قانون تحریم های آمریکا علیه ایران، روسیه و کره شمالی که در کنگره به تصویب رسید تازه ترین گام رهبران واشنگتن به سوی تقابل با ایران و نقض روح برجام بود؛ اقدامی که از رای مثبت سناتورهای آمریکایی به طرح «مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران» در خردادماه کلید خورد تا بنا براعلام آنان، زمینه مقابله با «برنامه موشک‌های بالستیک»، «نقض حقوق شهروندان» و «فعالیت‌های سپاه پاسداران» را مهیا سازد.
پس از امضای این قانون از سوی ترامپ بود که «سیدعباس عراقچی» معاون وزیر امور خارجه و رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام اعلام کرد از دید ایران نقض برجام صورت گرفته و واکنش مناسب و متناسب را نشان خواهیم داد؛ واکنشی که در اقدام متقابل روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی در تصویب قانون «مقابله با اقدامات تروریستی و ماجراجویانه آمریکا» نمود یافت.
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه کشورمان نیز روز گذشته در پاسخ به اظهارات سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در خصوص برجام و نقش منطقه ای ایران اعلام کرد که از شنیدن سخنان تکراری و غیر واقع بینانه این مقام آمریکایی تعجب نمی کنیم و با نیات و اهداف مقامات مختلف این کشور از تکرار اینگونه ادعاها و اتهامات بی پایه و اساس علیه ایران آگاهیم. به نظر می رسد گوینده این سخنان نیز علاقه چندانی به استقرار صلح و ثبات و امنیت در منطقه خاورمیانه و جهان و رضایتی از روند رو به زوال تروریسم در کشورهای عراق و سوریه ندارند. توصیه ما به طرف آمریکایی این است که در مورد نقش بی بدیل جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم در خاورمیانه واقع بین باشد.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه گفت: اثبات پایبندی ایران به روح و متن برجام، کار سختی نیست و بارها از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی و طرف های برجام مورد تایید قرار گرفته
است.
نظر می رسد طرح ادعای نقض روح برجام توسط ایران، از سوی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بیش از هر چیز با هدف انحراف افکار عمومی بین المللی از اقدامات غیرسازنده و تحریک آمیزی است، که بارها از سوی این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته و در راه انتفاع کامل ایران از منافع برجام کارشکنی کرده است.
قاسمی ادامه داد: اقدامات و رویکردی که دولت جدید آمریکا طی ماه های گذشته در پیش گرفته است، بر خلاف صراحت متن برجام مبنی بر اجرای آن با «حسن نیت» و خودداری از اقداماتی است که مانع «اجرای موفقیت آمیز» این توافق بین المللی و چندجانبه می شود.
مثلث ضد برجامی در زمینه فرایندهای ضد برجامی که به آن اشاره شد می توان شاهد سه انگیزه متفاوت برای حرکت به سوی یک هدف مشترک بود. در این رابطه ایرنا گزارش می دهد: آنچه مشخص است برجام به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای دولت یازدهم از اغراض رقیبان سیاسی «حسن روحانی» و کابینه وی برکنار نبوده و بخش مهمی از مخالفت ها با توافق هسته ای به عنوان برآیند نظر سران نظام، با هدف تضعیف دولت اعتدالی صورت می گیرد.
مخالفت صهیونیست ها اما چندان ارتباطی با این یا آن دولت نداشته و نگرانی رژیم صهیونیستی همچنان که اشاره شد ناشی از تهدیداتی است که توافق هسته ای متوجه برنامه ها و اهداف این رژیم ساخته است؛ تهدیداتی که در وهله نخست عرصه جلب حمایت های بین المللی را در برابر آنچه خطر ایران هسته ای خوانده می شد، تنگ کرد و به بن بست رساند و در عوض، اصلی ترین دشمن رژیم صهیونیستی را از تنگناهای بین المللی و خطرات ایران هراسی رهاند.
انگیزه هایی که آمریکا از برجام ستیزی دنبال می کند اما متفاوت با مخالفان داخلی و صهیونیست ها است. همچنان که پیش بینی می شد اکثریت جمهوریخواهان در کنگره آمریکا سبب تشدید سیاست های ضد ایرانی واشنگتن شد، اما دولت دموکرات ها توانست برجام را از تصویب مجلس نمایندگان آمریکا با اکثریت جمهوریخواه بگذراند. با این حال، تلاش برای مهار تهران و حمایت از شرکای خاورمیانه ای، جلوگیری از قرار گرفتن جمهوری اسلامی ایران در جایگاه هژمونی منطقه ای و تلاش برای سد راه بهره گیری ایران از فرصت های برجام بدون نقض آن اکنون دلایلی است که قاطبه اعضای کنگره آمریکا را به همداستانی واداشته است.
به موازات رویکردهای خصمانه کنگره آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران، برخی ناظران بر انگیزه های فردی ترامپ در ضدیت با برجام انگشت نهاده اند.
از این دیدگاه، تلاش برای زدودن میراث «باراک اوباما» در زمینه های گوناگون سبب شده تا بزرگترین دستاورد دولت وی یعنی توافق هسته ای ایران و ۱+۵ هدف شدیدترین حملات ترامپ قرار گیرد و به همین خاطر شاید در صورت شدت عمل و جنگ طلبی اوباما در برابر تهران، حمایت از مذاکره با ایران در زمره برنامه های رییس جمهوری تازه کار آمریکا قرار می گرفت. ترامپ اکنون برجام را توافقی به زیان آمریکا و دارای مزیت های مطلق برای ایران می انگارد که بدون تحمل هزینه های نقض، باید آن را فروپاشید.
در وضعیت کنونی، دیدگاه های ترامپ با اهدافی متفاوت با خواست اکثریت جمهوریخواهان برای شدت عمل در قبال ایران تقاطع یافته است. به این ترتیب می توان شاهد مثلثی ضدبرجامی بود که با انگیزه های متفاوت ضدیت با آن را دنبال می کننند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر