چالش‌های حسن روحانی در راند دوم

فرارو: جلسات رای اعتماد به وزرای دولت دوازدهم در مجلس شورای اسلامی آغاز شده است و احتمالا یکشنبه تکلیف اکثر وزارتخانه‌ها روشن می‌شود و دولت دوم روحانی با وزرای جدید فعالیت خود را آغاز می‌کند اما به عقیده بسیاری چهارسال پیش‌رو چالش‌هایی به مراتب بیشتر از دولت یازدهم برای روحانی و تیم‌اش به ارمغان خواهد آورد.

زمانی که دولت یازدهم روی کار آمد حسن روحانی به خوبی می دانست که با چه چالش‌هایی مواجه است. او می دانست که رفع تحریم‌ها، بهبود روابط بین‌الملل، افزایش فروش نفت، رشد مثبت اقتصادی، خروج از رکود و کاهش تورم و... باید در دستور کار دولت قرار گیرد و همین هم شد و در ابتدای فعالیت دولتش موضوع سیاست خارجی را با همراهی ظریف با جدیت دنبال کردو بعد از مدتی برجام حاصل شد و تا حدود زیادی ایران از انزوایی که طی یک دهه گذشته اسیرش شده بود خارج شد.

از سوی دیگر طیب‌نیا در وزارت اقتصاد به همراه دیگر اعضای تیم اقتصادی دولت موضوع تورم را پیگیری کردند و موفق شدند تورم را تک رقمی کنند و با افزایش فروش نفت که قطعا مدیون دیپلماسی نفتی بیژن زنگنه بود موفق به افزایش فروش نفت شدند و با وقوع این مسئله رشد اقتصادی را از منفی بودن خارج کردند.

با این‌حال بنابر گفته برخی تحلیلگران سیاسی و اقتصادی همچنان کارهای زیادی است که باید دولت دوم روحانی به آنها رسیدگی کند و قطعا در حوزه های مختلف از جمله سیاست خارجی، سیاست داخلی و اقتصاد با چالش‌های بزرگی مواجه است. به عبارت ساده تر هرچند دولت یازدهم، اقدامات مثبتی در حوزه‌های مختلف انجام داده است اما کافی نبوده است.

ترامپ چالش جدی در سیاست خارجی

در همین خصوص علی خرم تحلیلگر مسائل بین‌الملل طی گفت‌گو با فرارو، در خصوص چالش‌های پیش‌روی دولت در این حوزه، گفت: چالش اول دولت دوازدهم مسئله حفظ توافق هسته‌ای است. دولت آقای روحانی موفق شد این توافق را در دوره قبل به دست بیاورد و حالا باید تمام تلاش خود را انجام دهد که از این توافق محافظت کند.

زیرا ترامپ به شدت از وضعیتی که ایران بعد از برجام به دست آورد ناراضی و قطعا به دنبال لغو آن است. زیرا به هرحال برجام موجب شده که ۷قطعنامه آمریکا، شورای امنیت و اتحادیه اروپا لغو شود و حالا صنعت هسته‌ای ایران از نظر جهانی به رسمیت شناخته می‌شود. این در حالی است که آمریکایی‌ها شعار می‌دادند که صنعت هسته ایران باید حذف شود.

وی افزود: موضوع دوم اینکه دولت دوازدهم باید بتواند با وجود ترامپ در کاخ سفید، روابط بین‌المللی خود را حفظ و گسترش دهد تا بتواند از این روابط در شرایط مختلف استفاده کند. واقعیت این است که ترامپ به دنبال جنگ است و امروز هم سه کشور از جمله ایران را مدنظر قرار داده است، بنابراین اگر در داخل هم تدبیر نشود ممکن است در خلیج فارس یا سوریه یا عراق میان نیروهای ایرانی و آمریکایی درگیری ایجاد شود که به جنگ ختم شود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: چالش سوم دولت دوازدهم حفظ دستاوردهای منطقه‌ای است. دولت باید مراقب باشد که در شرایط فعلی که میان آمریکا و روسیه وجود دارد، ایران قربانی توافق‌های آنها نشود. چالش چهارم این است که دولت باید تلاش کند به نحوی رفتار و شرایط را مدیریت کند که صنعت و توان موشکی ما در جهان ایجاد سوءتفاهم نکند و این صنعت دفاعی ما به عنوان تهدیدی برای کشورهای دیگر محسوب نشود.

خرمی گفت: اقتصاد ایران چالش پنجم دولت دوازدهم است. دولت اگر نتواند اقتصاد کشور را احیا کند، به نوعی برجام را بی ارزش کرده است. زیرا برجام شرایطی را ایجاد کرده که ما می‌توانیم صنعتمان را که غالبا هم برای 40 سال قبل است را به روز کنیم. یعنی درست همان کاری که با شرکت رنو انجام دادیم را گسترش دهیم. چالش ششم دولت مسئله روابط منطقه‌ای است. ما نباید به گونه‌ای رفتار کنیم که در منطقه دشمنی داشته باشیم. یعنی به جز اسرائیل که تکلیفش روشن است ما نباید اجازه دهمی که کشورهایی مانند ترکیه و عربستان دشمنانمان باشند و با آمریکا زد و بند کننند.

توجه به مطالبات عمومی مهمترین چالش سیاست داخلی است

همچنین حسین کنعانی مقدم فعال سیاسی نیز در گفت‌گو با فرارو، به بررسی چالش‌های دولت دوازدهم در سیاست داخلی پرداخت و گفت: به عقیده من مهمترین و بزرگترین چالش دولت دوازدهم عمل به وعده‌های انتخاباتی آقای روحانی و توجه به مطالبات عمومی است. زیرا پیروزی آقای روحانی مدیون همین وعده‌هایی است که در انتخابات مطرح کردند و مردم با توجه به آنها به ایشان رای دادند.

حالا اگر نتواند این وعده‌ها را عملی کند و در کنار این موضوع مطالبات مردم را نادیده بگیرند نه تنها به دولت بلکه به نظام آسیب وارد می کنند. زیرا در چنین مواردی جامعه دچار بدبینی و کاهش اعتماد می‌شود که این صرفا مختص دولت هم نخواهد بود.

وی افزود: در کنار این مسئله یکی دیگر از چالش‌هایی که دولت دوازدهم با آن مواجه است مسئله اقتصاد مقاومتی است. یک سری اقدامات در دولت یازدهم انجام شده اما کافی نبوده و لازم است در دولت دوازدهم بهتر عمل کنند و رونق را به اقتصاد کشور بازگردانند.

زیرا به طور کلی تعطیلی کارخانه‌ها، بی انظباطی های پولی و بانکی و... موجب هرج و مرج در کشور می‌شود و این بسیار خطرناک است. ضمن اینکه باید در نظر داشته باشیم که اگر هم رشد اقتصادی در دولت یازدهم رخ داد به دلیل نفت بود لذا لازم است به گونه‌ای برنامه‌ریزی و اقدام شود که این رشد از زیر سایه نفت بیرون بیاید.

او تاکید کرد: آنچه که دولت دوازدهم باید برروی آن متمرکز شود این است که باید در بحث اقتصادی نسخه شفابخش اقتصاد مقاومتی را سریعتر عملیاتی کرده و سعی کند از منابع داخلی منابع داخلی بهره بیشتری گرفته و رونق اقتصادی را به کشور برگرداند. کاهش تورم به تنهایی پاسخگو نیست و نیازمند رونق اقتصادی هستیم.

کنعانی مقدم اظهار کرد: چالش بعدی دولت مسئله احزاب و تشکل‌های سیاسی است. زیرا این انتظار از دولت وجود دارد که فراجناحی عمل کنند و هر دو جریان سیاسی کشور را به یک اندازه مورد توجه قرار دهد و از آنها کمک و مشورت بگیرد. این رعایت مساوات و عدم تبیض از چالش‌هایی است که آقای روحانی با آن مواجه است.

اگر بنا باشد دولتی جناحی رفتار کند و تنها از تیم و اطرافیان خودش در انتخابات استفاده کند یعنی بخشی از جامعه را نادیده گرفته است. این بزرگترین ضربه را به قدرت اجرایی دولت می‌زند. ما خواه ناخواه باید برای حل مشکلات مردم ید واحده باشیم تا وحدت و انسجام ملی به معنی واقعی کلمه و در عمل تحقق پیدا کند.

معضلی به نام نهادهای تو در توی اقتصادی

علی دینی ترکمانی کارشناس مسائل اقتصادی نیز در گفت‌وگو با فرارو، به بیان چالش‌های اقتصادی دولت دوازدهم پرداخت و گفت: مهمترین مشکلی که دولت دوازدهم در حوزه اقتصاد با آن مواجه است، مسئله ساختار اشتباه و تو در توی نهادی و تعداد زیاد مراکز قدرت است که می توانند تصمیمات مهمی اتخاذ کنند. از سوی دیگر این نهادها بخش قابل توجه‌ای از بودجه را نیز به خود اختصاص می دهند که هیچ لزومی ندارد و سودی هم برای دولت به همراه ندارد.

وی ادامه داد: این نهادها می توانند تاثیرات بسیاری بر عملکرد دولت بگذارند که البته همه این تاثیرات مثبت نیستند و بعضا با اقداماتشان برای دولت دردسر ایجاد می‌کنند. بنابراین تا زمانی که این مشکل وجود داشته باشد و این نهادها از بودجه سالانه استفاده کنند و علیه دولت اقدام کنند، ناهماهنگی در سطح بالا باقی می ماند و دولت نمی‌تواند موفقیتی کسب کند.

این اقتصاددان افزود: مشکل دیگری که دولت با آن مواجه است بحث ادغام ها و تفکیک ها است. زیرا با بروز هرکدام، نظام اداری کشور دچار بی‌ثباتی و به هم ریختگی می‌شود. لذا باید دولت به فکر تدوین یک نقشه ثابت یا حداقل طولانی مدت برای نظام اداری باشد. در غیر اینصورت هربار که ادغام یا تفکیکی صورت می گیرد باید با مشکلات جدید دست و پنجه نرم کند که البته برای اقتصاد کشور مناسب نیست.

وی گفت: علاوه بر اینها فضای نامناسب کسب و کار و عدم اطمینان از آینده هم یکی دیگر از مشکلات پیش روی دولت است. البته حل این مسئله جز مواردی است که از توان دولت هم خارج است و باید سطوح بالاتر تصمیم‌گیری کند. ضمن اینکه دولت تلاش خود را انجام داد تا بتواند به نوعی شرایط را مناسب تر کند. به همین دلیل هم تمرکز خود را بر مذاکرات هسته‌ای گذاشته بودند.