سرنوشت وزرای روحانی در دست فراکسیون امید

فرارو: حسن روحانی در مجلس شورای اسلامی از صلاحیت وزرای پیشنهادی خود دفاع خواهد کرد. لابی های وزرای پیشنهادی و تلاش های مجلس برای بررسی صلاحیت ها ادامه دارد. اما با نگاهی به مواضع اعلام شده از سوی نمایندگان می توان جمع بندی کلی از نگاه مجلس نسبت به وزرای پیشنهادی ارائه کرد.

بررسی ها و شواهد نشان می دهد که لابی های وزرای پیشنهادی در اکثر موارد موفق بوده است. اما در چند گزینه احتمال رای آوری ضعیف است.

در ابتدای معرفی کابینه گمانه زنی ها نشان می داد که ۲ تا ۵ وزیر برای کسب رای اعتماد کار دشواری دارند. اما اکنون به نظر می رسد روند به گونه ای دیگر است، حتی ممکن است تمام اعضای کابینه رای اعتماد بگیرند.

در این بین دیدگاه فراکسیون امید از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چراکه به گفته محمد رضا عارف قرار است نمایندگان عضو این فراکسیون موضعی یکسان درباره وزرا اتخاذ کنند و فراکسیونی رای دهند. این فراکسیون حدود ۹۰ رای دارد. به این ترتیب فراکسیون امید با هر گزینه ای مخالفت کند او برای رسیدن به وزارت کار دشواری خواهد داشت.

محمد رضا عارف روز گذشته درباره دیدگاه فراکسیون امید گفت: «امیدواریم همه کابینه با برنامه خوب و توانایی در پاسخ‌گویی به سؤالات، رأی بیاورند. این مطلوب است که همه گزینه‌ها رأی بیاورند، ولی این حق مجلس است که بعد از بررسی و تحلیل برنامه‌های وزرا، به کابینه اعتماد کند یا نکند».

این نماینده اصلاح‌طلب همچنین در پاسخ به این پرسش که تا چه حد این کابینه به توقعات اصلاح‌طلبانه نزدیک است، گفت: «در این کابینه وزرای پیشنهادی اصلاح‌طلب هم داریم و امیدواریم بقیه گزینه‌ها هم در چارچوب برنامه‌ها و تفکر اصلاح‌طلبانه آقای روحانی پس از رأی با ایشان همکاری کنند.»

فراکسیون امید پیش از معرفی کابینه لیست وزرایی که نمره قبولی نگرفته اند را به روحانی اعلام کرده بود، اما روحانی دو تن از وزرای مردودی دولت یازدهم از دید فراکسیون امید را باز هم به مجلس معرفی کرده است، با اینحال به نظر می رسد نمایندگان اصلاح طلب قصد دارند در تصمیم خود درباره آن دو وزیر پیشنهادی تجدید نظر کنند.

در همین حال علی مطهری نایب رییس مجلس در سخنانی گفته است ممکن است دو تن از گزینه نتوانند رای اعتماد مجلس را کسب کنند.

این در حالی است که مسعود پزشکیان دیگر نایب رییس مجلس و از اعضای فراکسیون امید گفته است رای عدم اعتماد به وزرای پیشنهادی ممکن است باعث شود گزینه ضعیف تری به مجلس معرفی شود.

به این ترتیب به نظر می رسد دیدگاه اصلاح طلبان به سمت تائید کل کابینه چرخش پیدا کرده است. حتی خارج از مجلس نیز زمزمه هایی در این باره به گوش می رسد. رسول منتجب نیا قائم مقام حزب اعتماد ملی در این باره می گوید: «من احتمال خیلی زیاد می دهم اکثریت کابینه رای اعتماد بگیرد. هرچند ممکن است بعضی از آنها رای ضعیفی داشته باشند ولی بعید است که کسی از اعضای کابینه حذف شود. البته وزیر علوم هم باید معرفی شود.»

پیش از این نیز حزب کارگزاران حمایت خود را از کل کابینه اعلام کرده بود.

با این حال همچنان ممکن است فراکسیون امید به چند گزینه رای اعتماد ندهد. به نظر می رسد محمد بطحایی برای وزرات آموزش و پرورش، رحمانی فضلی برای وزارت کشور، آذری جهرمی برای وزارت ارتباطات و علی ربیعی برای وزارت کار در شرایطی قرار دارند که ممکن است رای اعتماد از اصلاح طلبان نگیرند.

با این حال علی ربیعی به نظر می رسد با لابی هایی که صورت داده است رای اکثریت اصلاح طلبان را به خود جلب کرده است. این در حالی است که او متهم به عدم رعایت اصول لابی گری برای کسب رای شده است. برخی نمایندگان ربیعی را متهم کرده اند که برای کسب رای اعتماد به نمایندگان وعده پرداخت وام داده است.

یکی از انتقادات جدی که به علی ربیعی وارد شده است عملکرد او درباره انجمن صنفی روزنامه نگاران بوده که او امروز در این باره گفت: «بنده ۴ مرتبه با دادستان کل در این خصوص ملاقات کردم و ایشان گفت اجازه بازگشایی این انجمن را نمی دهیم البته نامه رسمی از سوی دادستان تهران ارسال شد که نمی توان آن انجمن صنفی را بازگشایی کرد.»

سخنان اعضای فراکسیون امید نشان می دهد اصلاح طلب بودن ربیعی باعث شده است که آنها بار دیگر به او اعتماد کنند.

درباره آذری جهرمی نیز به نظر می رسد نمایندگان لیست امید دیدگاه مثبتی دارند. با وجود انتقادات به پیشینه او و عملکردش در وزارت اطلاعات اما دفاعیات او در جمع نمایندگان کارساز بوده است. پروانه مافی نماینده تهران از رضایت نمایندگان فراکسیون امید نسبت به پاسخ های جهرمی وزیر پیشنهادی ارتباطات خبر داده است.

اما شاید مهمترین و چالش برانگیزترین تصمیم فراکسیون امید درباره رحمانی فضلی وزیر پیشنهادی کشور باشد. به نظر می رسد فراکسیون امید هنوز در این باره به جمع بندی نرسیده است، اما اصلاح طلبان خارج از مجلس پیش از این انتقادات گسترده ای در مورد عملکرد رحمانی فضلی داشته اند. احتمال اینکه او در فراکسیون رای اعتماد کسب نکند بسیار بالاست. پیش از این علی مطهری نایب رییس مجلس و از اعضای با نفوذ مجلس از معرفی رحمانی فضلی انتقاد کرده بود.

به نظر می رسد جلسه بررسی صلاحیت رحمانی فضلی چالشی و بحث برانگیز باشد.

اما آخرین گزینه ای که ممکن است رای اعتماد از مجلس کسب نکند محمد بطحایی گزینه پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش است. با وجود اینکه او در روزهای اخیر تلاش هایی برای کسب رای اعتماد داشته است، به نظر می رسد نمایندگان آنقدر از معرفی او رضایت ندارند. سابقه بطحایی در وزارت اموزش و پرورش انچنان درخشان توصیف نمی شود، از طرف دیگر محافل فرهنگی نیز از معرفی این گزینه رضایت زیادی ندارند.

به این ترتیب شاید بتوان گفت محمد بطحایی و رحمانی فضلی بیش از دیگر وزرای معرفی شده با خطر کسب رای عدم اعتماد از سوی فراکسیون امید روبه رو هستند.

در کنار فراکسیون امید نظرات دیگر فراکسیون ها هم از اهمیت برخوردار است. با این حال ممکن است دیگر فراکسیون ها به صورت فراکسیونی و هماهنگ رای ندهند و نمایندگان بتوانند به طور مستقل درباره وزرای پیشنهادی قضاوت کنند.

فراکسیون مستقلین که به رییس مجلس نزدیک است و نفوذ بالایی در مجلس دارد دومین فراکسیون تاثیر گذار به حساب می آید. بررسی اظهارات اعضای این فراکسیون نشان می دهد رویکرد مثبتی به وزرای پیشنهادی دارند و احتمالا به کل کابینه رای مثبت دهند. با این حال تک صداهایی از مخالفت با برخی اعضای کابینه به گوش می رسد که احتمالا نظر فراکسیونی نیست و نمی تواند تاثیر گسترده داشته باشد، اما در تک رای ها و زمانی که یک گزینه در خطر رای نیاوردن قرار دارد می تواند تاثیر به سزایی داشته باشد.

اصولگرایان و فراکسیون ولایی نیز تاکنون اظهار نظر فراکسیونی درباره وزرا نداشته اند. به نظر می رسد آنها نیز به شکل هماهنگ درباره کابینه رای نخواهند داد، در کلیت امر اعضای این فراکسیون نیز از کابینه رضایت دارند. با این حال صداهایی درمخالفت با بیژن زنگنه، عباس آخوندی، محمد جواد ظریف شنیده می شود که می تواند تاثیر اندکی بر آرای وزرای پیشنهادی داشته باشد.