تحریم همزمان ایران و روسیه چند هدف مهم دارد

خبرآنلاین: سفیر پیشین کشورمان در جمهوری آذربایجان معتقد روسیه است: باید با دیپلماسی هوشمندانه و بدون تعجیل و حساب شده دربارۀ قانون تحریم‌های آمریکا موضع گیری کنیم و از همه فرصتها و کارتها در راستای منافع ملی بهره برداری کند.

سنای آمریکا روز پنجشنبه با اکثریت آرا به وضع تحریم‌های جدید روسیه رأی مثبت داد. واشنگتن مسکو را به دخالت در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا متهم کرده است. تحریم‌های جدید شامل صنایع دفاعی، اطلاعاتی، معدنی، حمل‌و‌نقل و راه‌آهن روسیه می‌شود و برای دادوستد با بانک‌ها و شرکت‌های فعال در حوزه انرژی این کشور هم محدودیت‌هایی اعمال خواهد شد، این تحریم ها همزمان با تحریم های ایران و هاوانا صورت گرفته است. در این باره با دکتر افشار سلیمانی، سفیر پیشین کشورمان در جمهوری آذربایجان و کارشناس مسائل سیاست خارجی گفتگو کرده ایم که از نظر می گذرانید:

چرا روسیه همزمان با ایران تحریم شد؟ آیا ارتباطی به دخالت انتخاباتی روسیه به آمریکا دارد یا بحث دیگری به میان است؟

نمایندگان سنا ایران و روسیه را به دلیل همسویی در برخی سیاستهای منطقه ای و جهاني و همینطور همکاری در سوریه به نفع بشار اسد در یک ردیف قرار داده اند. با توجه به بررسی موضوع اتهام همکاری کمپين تبلیغات انتخاباتی دونالد ترامپ با روسیه و دخالت مسکو در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به نفع ترامپ،که از احتمال زیادی نیز برخورداراست، قانونگذاران آمریکایی به این دلیل تحریم روسیه را با تحریم ایران همزمان در قانون تحریم گنجانده اند تا پس از تصویب مجلس نمایندگان، ترامپ مجبور به امضای این قانون شود چرا که ترامپ در قبال ایران شمشیر را هر دو بسته و آماده امضای همه گونه تحریم ها علیه ایران است اما در قبال روسیه سياست مماشات را در پیش گرفته است؛ هر چند که در این راستا حتي با هم حزبي هاي جمهوریخواه خود نیز دچار چالش جدی است.

با این توضیح پس ارزیابی شما از تحریم روسیه چیست؟ آیا شرایط به نفع روس هاست؟

قرار دادن روسیه و ایران در قانون تحریم از سوی دیگر ممکن است با هدف همراه کردن روسیه با آمریکا در قبال ایران صورت گرفته باشد. با توجه به اینکه این قانون از ماهيتي قابل انعطاف برخورداراست و دست رئیس جمهور آمریکا را در تشدید و کاستن از تحريمها و حتی عدم اعمال تحریمها باز میگذارد. لذا این امکان را به وی میدهد تا بتواند از این اهرم به عنوان کارت بازی استفاده کند و در مذاکرات پنهانی با روسیه آنها را نسبت به فاصله گرفتن از ایران در مسائل مختلف منطقه ای و بین المللی، بویژه در فرایند بحران سوریه، متقاعد نماید و در مقابل از تحریمهای آمریکا دور مانده و چه بسا امتيازاتي هم از واشنگتن دریافت نماید.

البته قابل انعطاف بودن ماهیت این قانون تحریم به دولت آمریکا این امکان را نيز میدهد تا بتواند با ایران نیز بده بستان داشته باشد.

علی ایحال هنوز این قانون به تصویب نهایی نرسیده و باید در مجلس نمایندگان نيز تصويب و به امضا رئیس جمهور آمریکا نیز برسد و تا این زمان احتمالا دو سه ماهی باقی مانده است و این سیل گردی که از آسمان کنگره پرتاب شده تا به زمین برسد چرخها خواهد خورد و در همین مدت تحولات مختلفی در درون و برون آمریکا رقم خواهد خورد که می تواند بر فرایند تصویب قانون تحریمها موثر واقع شود؛ هرچند با ثابت بودن شرایط فعلی احتمال نهایی شدن اين قانون زیاد است.

چهارمین احتمال این است که سنای آمریکا ممکن است در شرایطی که روابط عربستان و قطر و کشورهای خلیج فارس وارد تنش و چالش بیشتری شده این پیام را به قطر داده باشد که اگر با سیاستهای واشنگتن همسو نگردد احتمال دارد تحریمهای مشابهی نیز علیه قطر تصویب شود.

درصورت تصویب نهایی قانون تحریمهای ایران و روسیه و اجراي همه جانبه آن به گونه ای که بر اقتصاد این دو کشور تاثیر منفی زیادی برجای بگذارد احتمال واکنشها از سوی ایران و روسیه درقبال اقدامات تحریمی آمریکا افزایش خواهد یافت. چه بسا همین امر سبب نزدیکی بیشتر ایران و روسیه گردد. البته به این نکته هم باید توجه داشت که میزان همراهی اروپا و کشورهای موثری چون چین. هند، ژاپن، کره جنوبی، مالزی و کشورهایی در همین عیار با قانون فرامرزی آمریکا در کم و کیف اجرای این قانون و میزان اثرگذاری آن بر ايران و روسیه و واکنشهای احتمالی دو کشور تحت تحریم واقع شده تاثیر زیادی خواهد داشت.

اروپا چه واکنشی داشته است؟

کشورهای اروپایی از این قانون استقبال نکرده اند و بر اجزای کامل برجام نیز تاکید نموده اند، حتی جان کری وزیر خارجه پیشین آمریکا که خود در رسیدن به برجام سهم ويژه ای دارد با قانون تحریمهای جدید مخالفت کرده است و چه بسا یکی دیگر از دلایل تحریم همزمان روسیه و ایران این باشد که دموکراتها که تمایل بیشتری به تحریم روسیه دارند مجبور به رای دادن به این قانون شوند.

بنابراین در شرایط کنونی که اروپا ناخرسنديهاي زیادی هم به دلیل مواضع این کشور در قبال ناتو، معاهده پاریس و نفتا و روسیه و برخی مسائل دیگر از دونالد ترامپ دارد و حامی اجرای بر جام و مخالف تحريمهاي جدید علیه ایران است، در کم اثري تحریمها بسیار موثر خواهد بود و ایران باید از این فرصت استفاده مناسب را برده و با اروپا روابط تنگاتنگی برقرار کند و آنها را در برابر آمریکا قرار دهد. شرایط کنونی این فرصت را فراهم کرده که اروپا و چین و ساير کشورها که آمریکا آنها را تحت فشار قرار میدهد به یکدیگر نزدیک شوند. ایران باید براساس برجام حرمت خود را ادامه دهد و هرنوع اقدامات ضد برجامی را به کشورهای اروپایی، چین و روسیه گزارش دهد و از آنها بخواهد تخلفات آمریکایی ها را به آنها گوشزد کرده و خواهان اجرای کامل برجام شود.

نهایت اینکه ایران تا زمان تصویب نهایی قانون تحریمهای جدید و امضای آن توسط دونالد ترامپ با دیپلماسی هوشمندانه و بدون تعجیل و حساب شده موضع گیری نموده و از همه فرصتها و کارتها در راستای منافع ملی بهره برداری کند.