ورود «نهنگ های قاتل» به خلیج فارس

خبرگزاری تسنیم: داوود میرشکار در نشست معاونت دریایی سازمان محیط زیست درباره رؤیت نهنگ قاتل در آبهای بوشهر اظهار کرد: نهنگ قاتل گستره زندگی وسیعی از مناطق سرد تا حاره‌ای دارد بنابراین دیدن آن در خلیج فارس بعید نبوده است؛ طی سال‌های گذشته گزارش‌هایی در مورد وجود نهنگ قاتل در خلیج فارس داشتیم ولی مستند نبودند.

وی افزود: در دو ماه گذشته در امارات نهنگ قاتل دیده شده و در ماه گذشته بین کیش و هندورابی مشاهده شد؛ در دو هفته گذشته نهنگ قاتل در استان بوشهر بوده است.

مدیرکل دفتر زیست‌بوم‌های دریایی سازمان محیط زیست در مورد علت نامگذاری این نهنگ به‌عنوان نهنگ قاتل توضیح داد: از آنجا که نهنگ قاتل دایره متنوع غذایی دارد و از گونه‌های مختلف اعم از فک و شیر دریایی تغذیه می‌کند، به نهنگ قاتل مشهور شده است.

میرشکار ادامه داد: نکته حائز اهمیت آن است که نهنگ قاتل به‌خاطر هوش سرشار خود می‌تواند با انسان ارتباط برقرار کند و مشکل چندانی برای او ایجاد نمی‌کند؛ دو گزارش در دنیا در مورد حمله نهنگ قاتل به انسان در اسارت داشتیم ولی این‌گونه آسیب چندانی برای انسان ندارد؛ در روزهای گذشته خلیج فارس میزبان دو نهنگ قاتل بوده است.

وجود ۲۱هزار هکتار جنگل‌های حرا در سواحل خلیج فارس و دریای عمان

وی با بیان اینکه ۲۱هزار هکتار از جنگل‌های حرا در سواحل خلیج فارس و دریای عمان است، گفت: مطالعات ما نشان می‌دهد در سواحل مکران افزایش میزان جنگل‌های حرا را داشته‌ایم؛ در خلیج فارس به‌دلیل ساخت‌وساز و تغییر اقلیم، جنگل‌های حرا شرایط سختی دارد و تلاش می‌کنیم با همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد و سازمان جنگل‌ها برای پایش و حفاظت این جنگل‌ها در خلیج فارس و دریای عمان اقداماتی انجام دهیم.

مدیرکل دفتر زیست‌بوم‌های دریایی سازمان محیط زیست در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد: وظیفه دفتر زیست‌بوم‌های دریایی پایش، حفاظت و احیای زیستگاهها و گونه‌های در معرض خطر انقراض است؛ اقدامات بسیاری ذیل معاونت دریایی در این حوزه انجام شده است؛ پایش، حفاظت و همسو کردن همه ارگان‌ها برای احیای زیستگاه‌ها در این دوره اتفاق افتاد.

میرشکار با بیان اینکه "در حال حاضر به لاک‌پشت‌های دریایی پرداخته‌ایم"، گفت: حفاظت از لاک‌پشت‌های دریایی از اسفندماه سال ۹۵ آغاز شد؛ این طرح را در خلیج فارس به انتها رسانده‌ایم و در حال حاضر جوجه لاک‌پشت‌ها به‌سمت دریا می‌روند که اجرای طرح حفاظت از لاک‌پشت‌های دریایی در دریای عمان نیز آغاز شده است.

وی با تأکید بر اینکه آبسنگ‌های مرجانی اهمیت بسیاری برای سازمان حفاظت محیط زیست دارند، تصریح کرد: در استرالیا سفیدشدگی آبسنگ‌های مرجانی مشاهده شده بود بنابراین قبل از شروع فصل گرما پایش آبسنگ‌ها را در بوشهر انجام دادیم و قصد داریم بعد از پایان فصل گرما نیز پایش جدید انجام می‌دهیم؛ امیدواریم شاهد کمترین تلفات در آبسنگ‌های مرجانی در این منطقه باشیم.

مدیرکل دفتر زیست‌بوم‌های دریایی سازمان محیط زیست در ادامه با اشاره به اینکه پرورش ماهی در قفس یکی از برنامه‌های دولت یازدهم بوده است، خاطرنشان کرد: سعی کردیم استقرار محل‌های پرورش ماهی در قفس در نقاط مناسب باشد تا پرورش ماهی کمترین آسیب را به محیط زیست دریایی وارد کند.

افت شدید جمعیت فک خزری

میرشکار با اشاره به تدوین برنامه اقدام ملی فک خزری با همکاری دستگاهها و سازمان‌های مردم‌نهاد اظهار کرد: با توجه به اینکه حساسیت‌های سیاسی وجود دارد سعی کردیم از طریق ارتباط با سازمان‌های مردم‌نهاد و کشورهای حاشیه دریای خزر در زمینه حفاظت از گونه در معرض انقراض فک خزری اقدام کنیم و دستیابی به هدف از این مسیر راحت‌تر خواهد بود.

به‌گفته وی، در کشورهای حاشیه خزر موضوع شکار فک خزری مطرح است؛ برای اینکه فرهنگسازی در زمینه ضرورت حفاظت از این گونه صورت گیرد با سازمان‌های مردم‌نهاد روسیه، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان ارتباط گرفتیم. در حال حاضر آنها مجاب شده‌اند که در باغستان یک مرکز تیمار فک خزری ایجاد کنند.

مدیرکل دفتر زیست‌بوم‌های دریایی سازمان محیط زیست در مورد سرشماری فک خزری اظهار کرد: آخرین سرشماری مربوط به سال ۲۰۱۲ است که توسط شرکت‌های نفتی دریای خزر با کمک کشورهای منطقه به‌ویژه قزاقستان و روسیه انجام شد. بر اساس این سرشماری حدود ۱۰۰ هزار فک داریم این در حالیست که تعداد فک خزری در دهه ۹۰ به یک‌میلیون می‌رسید.

ازبین‌رفتن ۹۰۰هزار فک خزری

میرشکار افزود: در واقع در طول این مدت ۹۰۰ هزار فک از بین رفته است؛ شکار، استفاده از پوست و روغن فک خزری در کشورهای حاشیه خزر رایج است؛ در سال ۲۰۰۸ تلاش شد تا فک خزری به‌عنوان گونه در معرض تهدید معرفی شود تا از این طریق سهمیه شکار قانونی این گونه از بین برود.

وی در پاسخ به پرسشی در مورد تعیین تکلیف گونه مهاجم تیلاپیا، که تالاب شادگان را در معرض خطر قرار داده است، گفت: هدف سازمان شیلات پرورش ماهی تیلاپیا در خشکی است؛ با دستور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، معاونت محیط زیست دریایی، گونه مهاجم تیلاپیا را پیگیری می‌کند و لازم است اطلاع رسانی در این مورد توسط این معاونت انجام شود.

مدیرکل دفتر زیست‌بوم‌های دریایی سازمان محیط زیست افزود: در مورد تالاب شادگان با استان خوزستان در ارتباط بودیم، شواهد حاکی از آن است که پرورش این گونه در کشور عراق طی سال‌های گذشته باعث شده که تیلاپیا از طریق رودخانه وارد تالاب شادگان شود. مطالعه‌ای در مورد آلودگی تالاب شادگان از طریق ماهی تیلاپیا توسط اداره محیط زیست استان خوزستان انجام شده و نتایج این مطالعه موجود است. تلاش می‌کنند از طریق بیولوژیک اقداماتی برای حذف ماهی تیلاپیا از تالاب شادگان انجام دهند اما به‌طور کلی پیگیری این موضوع نیز در حیطه اختیار معاونت محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است.

میرشکار در مورد اقدامات معاونت دریایی در حوزه تغییر اقلیم اظهار کرد: دو مورد تحلیل و مطالعه در خلیج فارس و دریای عمان و دریای خزر در زمینه تغییر اقلیم انجام شده و افزایش درجه حرارت دریاها و افزایش درجه حرارت تالاب‌های ساحلی در این مدت بررسی شده است که این دو موضوع می‌تواند باعث از بین رفتن زیستگاههای حساس شود. افزون بر این اسیدی شدن اقیانوس‌ها بر اثر افزایش فعل و انفعالات شیمیایی یک تهدید فراگیر است که مورد توجه معاونت دریایی قرار دارد.

وی در مورد تهدیدهای آبسنگ‌های مرجانی اظهار کرد: صیادی غیرمسئولانه، آثاری از لنگراندازی شناورها و افزایش طوطیا در منطقه سلامت آبسنگ‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.